អន្តរជាតិ
នយោបាយអន្តរជាតិ
×![]()
យន្តហោះប្រធានាធិបតីស៊ូដង់ បានចាកចេញពីអាហ្វ្រិកខាងត្បូងដោយស្រួល កាលពីម្សិលមិញ ដោយគ្មានការអនុវត្តដីកាចាប់ខ្លួន តាមការស្នើសុំរបស់តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ឡើយ។ មិនត្រឹមតែមិនចាប់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះទេ សហភាពអាហ្វ្រិក ក៏បានថ្កោលទោសតុលាការអន្តរជាតិ ដែលហ៊ានចេញបញ្ជាចាប់ខ្លួន ប្រមុខរដ្ឋអាហ្វ្រិកកំពុងស្ថិតក្នុងតំណែង។
មានសំឡេង៖
ខណៈគេរង់ចាំមើលចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាលអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ក្នុងការអនុវត្តដីកាចាប់ខ្លួន ប្រមុខរដ្ឋស៊ូដង់ លោក Omar al-Bashir ដែលរងការចោទប្រកាន់ពីបទឧក្រិដ្ឋសង្គ្រាម និងប្រ ឆាំងមនុស្សជាតិ ល្ងាចម្សិលមិញយន្តហោះប្រធានាធិបតីខាងលើ បានចាកចេញពីអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ដោយសុវត្ថិភាព។ អាហ្វ្រិកខាងត្បូង និងសហភាពអាហ្វ្រិក មិនខ្វល់ខ្វាយចំពោះការរិះគន់របស់ស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្ស និងការអំពាវនាវរបស់ប្រមុខអង្គការសហប្រជាជាតិឡើយ។
អ្វីដែលគួរឲ្យភ្ងាក់ផ្អើលនោះ មិនត្រឹមតែមិនមានចំណាត់ការឡើយ សហភាពអាហ្វ្រិកបែរជាចេញមុខថ្កោលទោស តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិថែមទៀត ជុំវិញរឿងចេញបញ្ជាចាប់ខ្លួននេះ។ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌សហភាពអាហ្វ្រិក Joseph Chilengi ចេញមុខរិះគន់តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិយ៉ាងចាស់ដៃ ក្នុងពេលសម្ភាសន៍ជាមួយអ្នកសារព័ត៌មាន ក្រោយបញ្ចប់សន្និសីទកំពូលសហភាពអាហ្វ្រិកនៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់សហភាពអាហ្វ្រិក បានថ្លែងដោយសោកស្តាយថា តុលាការអន្តរជាតិកំពុងព្យាយាមរារាំងកិច្ចពិភាក្សារបស់ប្រមុខរដ្ឋ និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាហ្វ្រិក នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ។ ទង្វើរនេះជាការប្រមាថមួយ ចំពោះមេដឹកនាំអាហ្វ្រិក និងសហភាពអាហ្វ្រិកទាំងមូល។
លោកបានបន្ថែមថា តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ គួរតែពិចារណាឲ្យបានច្បាស់លាស់មុនធ្វើសកម្មភាព ព្រោះសហភាពអាហ្វ្រិក ជាអ្នកអញ្ជើញប្រធានាធីបតីស៊ូដង់ ទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំ ដែលនេះមានន័យថា លោកជាភ្ងៀវរបស់សហភាពអាហ្វ្រិក មិនមែនភ្ងៀវរបស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូងឡើយ។ រាល់អ្នកការទូត ប្រមុខរដ្ឋ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលជាភ្ងៀវកត្តិយស សុទ្ធតែមានអភ័យឯកសិទ្ធិរៀងៗខ្លួន អនុលោមតាមច្បាប់អន្តរជាតិ ដែលគ្មានអ្នកណាម្នាក់អាចប៉ះពាល់បាននោះឡើយ។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់សហភាពអាហ្វ្រិកខាងលើនេះ ក៏បានលើកយកមាត្រាដែលមានចែងក្នុងអនុសញ្ញាក្រុងវ្យ៉ែន ដែលកំណត់ពីអភ័យឯកសិទ្ធិការទូត មកធ្វើអះអាងផងដែរ។ ក្រោយបញ្ហានេះកើតឡើង សហភាពអាហ្វ្រិកទំនងជាសហការគ្នា ដើម្បីបង្កើតតុលាការរួមមួយដែលមានយុត្តាធិការគ្របដណ្តប់សហភាពអាហ្វ្រិកទាំងមូល ដើម្បីកាត់ទោសជនប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋធ្ងន់ធ្ងរ ដោយឈប់ពឹងពាក់ស្ថាប័នយុត្តិធម៌លោកខាងលិច។
តាមពិតទៅក្នុងនាមជាភាគីនៃលក្ខន្តិកក្រុងរ៉ូម ស្តីពីតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ អាហ្វ្រិកខាងត្បូង មានកាតព្វកិច្ចត្រូវអនុវត្តដីកាចាប់ខ្លួន ប្រធានាធិបតីស៊ូដង់ ព្រោះតុលាការគ្មានទ័ព ឬកម្លាំងប៉ូលិសផ្ទាល់ខ្លួន ដើម្បីអនុវត្តដីការឡើយ។ ប៉ុន្តែយ៉ាងណាក៏ដោយចុះ បណ្តាប្រទេសអាហ្រិក មិនពេញចិត្តតុលាការនេះតាំងពីយូរមកហើយ ព្រោះតុលាការរើសអើង និងលម្អៀងទៅលោកខាងលិច។ ការមិនស្តាប់បង្គាប់តុលាការថាជារឿងធម្មតាហើយ៕
មានសំឡេង៖
ខណៈគេរង់ចាំមើលចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាលអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ក្នុងការអនុវត្តដីកាចាប់ខ្លួន ប្រមុខរដ្ឋស៊ូដង់ លោក Omar al-Bashir ដែលរងការចោទប្រកាន់ពីបទឧក្រិដ្ឋសង្គ្រាម និងប្រ ឆាំងមនុស្សជាតិ ល្ងាចម្សិលមិញយន្តហោះប្រធានាធិបតីខាងលើ បានចាកចេញពីអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ដោយសុវត្ថិភាព។ អាហ្វ្រិកខាងត្បូង និងសហភាពអាហ្វ្រិក មិនខ្វល់ខ្វាយចំពោះការរិះគន់របស់ស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្ស និងការអំពាវនាវរបស់ប្រមុខអង្គការសហប្រជាជាតិឡើយ។
អ្វីដែលគួរឲ្យភ្ងាក់ផ្អើលនោះ មិនត្រឹមតែមិនមានចំណាត់ការឡើយ សហភាពអាហ្វ្រិកបែរជាចេញមុខថ្កោលទោស តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិថែមទៀត ជុំវិញរឿងចេញបញ្ជាចាប់ខ្លួននេះ។ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌សហភាពអាហ្វ្រិក Joseph Chilengi ចេញមុខរិះគន់តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិយ៉ាងចាស់ដៃ ក្នុងពេលសម្ភាសន៍ជាមួយអ្នកសារព័ត៌មាន ក្រោយបញ្ចប់សន្និសីទកំពូលសហភាពអាហ្វ្រិកនៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់សហភាពអាហ្វ្រិក បានថ្លែងដោយសោកស្តាយថា តុលាការអន្តរជាតិកំពុងព្យាយាមរារាំងកិច្ចពិភាក្សារបស់ប្រមុខរដ្ឋ និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាហ្វ្រិក នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ។ ទង្វើរនេះជាការប្រមាថមួយ ចំពោះមេដឹកនាំអាហ្វ្រិក និងសហភាពអាហ្វ្រិកទាំងមូល។
លោកបានបន្ថែមថា តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ គួរតែពិចារណាឲ្យបានច្បាស់លាស់មុនធ្វើសកម្មភាព ព្រោះសហភាពអាហ្វ្រិក ជាអ្នកអញ្ជើញប្រធានាធីបតីស៊ូដង់ ទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំ ដែលនេះមានន័យថា លោកជាភ្ងៀវរបស់សហភាពអាហ្វ្រិក មិនមែនភ្ងៀវរបស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូងឡើយ។ រាល់អ្នកការទូត ប្រមុខរដ្ឋ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលជាភ្ងៀវកត្តិយស សុទ្ធតែមានអភ័យឯកសិទ្ធិរៀងៗខ្លួន អនុលោមតាមច្បាប់អន្តរជាតិ ដែលគ្មានអ្នកណាម្នាក់អាចប៉ះពាល់បាននោះឡើយ។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់សហភាពអាហ្វ្រិកខាងលើនេះ ក៏បានលើកយកមាត្រាដែលមានចែងក្នុងអនុសញ្ញាក្រុងវ្យ៉ែន ដែលកំណត់ពីអភ័យឯកសិទ្ធិការទូត មកធ្វើអះអាងផងដែរ។ ក្រោយបញ្ហានេះកើតឡើង សហភាពអាហ្វ្រិកទំនងជាសហការគ្នា ដើម្បីបង្កើតតុលាការរួមមួយដែលមានយុត្តាធិការគ្របដណ្តប់សហភាពអាហ្វ្រិកទាំងមូល ដើម្បីកាត់ទោសជនប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋធ្ងន់ធ្ងរ ដោយឈប់ពឹងពាក់ស្ថាប័នយុត្តិធម៌លោកខាងលិច។
តាមពិតទៅក្នុងនាមជាភាគីនៃលក្ខន្តិកក្រុងរ៉ូម ស្តីពីតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ អាហ្វ្រិកខាងត្បូង មានកាតព្វកិច្ចត្រូវអនុវត្តដីកាចាប់ខ្លួន ប្រធានាធិបតីស៊ូដង់ ព្រោះតុលាការគ្មានទ័ព ឬកម្លាំងប៉ូលិសផ្ទាល់ខ្លួន ដើម្បីអនុវត្តដីការឡើយ។ ប៉ុន្តែយ៉ាងណាក៏ដោយចុះ បណ្តាប្រទេសអាហ្រិក មិនពេញចិត្តតុលាការនេះតាំងពីយូរមកហើយ ព្រោះតុលាការរើសអើង និងលម្អៀងទៅលោកខាងលិច។ ការមិនស្តាប់បង្គាប់តុលាការថាជារឿងធម្មតាហើយ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
