អន្តរជាតិ
លោក Duterte ស្ម័គ្រចូលខ្លួនឲ្យតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិស៊ើបអង្កេត ជុំវិញការសម្លាប់ចុងក្រោយនេះ
×![]()
ប្រតិបត្តិការបោសសម្អាតបទល្មើសគ្រឿងញៀនពីសង្គមហ្វីលីពីនរបស់លោកប្រធានាធិបតី Rodrigo Duterte ទទួលបានទាំងការទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍ពីសំណាក់មជ្ឈដ្ឋានក្នុងស្រុក និងមជ្ឈដ្ឋានអន្តរជាតិ ដ្បិតប្រតិបត្តិការនោះ បានបណ្តាលឲ្យមានចំនួនអុ្នកសា្លប់ដែលភាគច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងគ្រឿងញៀនច្រើនលើសលប់ត្រឹមរយៈពេលខ្លី។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ប្រតិបត្តិការនោះ ក៏កំពុងតែស្ថិតក្រោមការតាមដានយ៉ាងយកចិត្តទុកពីតុលាការអន្តរជាតិព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ដោយតុលាការថែមទាំងលើកឡើងពីលទ្ធភាពពីកាត់ទោសមេដឹកនាំពាក់ព័ន្ធ។ តែរដ្ឋបាលហ្វីលីពីន មិនមានការព្រួយនោះទេ និងថែមទាំងសន្យាសហការឲ្យតុលាការស៊ើបអង្កេតក្នុងករណីចាំបាច់ទៀតផង។ 
អ្នកនាំពាក្យវិមានប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន លោក Martin Andanar នៅថ្ងៃ១៤ ខែតុលាកន្លងទៅ បានអះអាងថា លោកប្រធានាធិបតី Rodrigo Duterte មានឆន្ទៈក្នុងដាក់ខ្លួនលោកផ្ទាល់សម្រាប់ការស៊ើបអង្កេតនានាជុំវិញប្រតិបត្តិការបង្ក្រាបគ្រឿងញៀនដែលបានបណ្តាលឲ្យមានមនុស្សជាងបីនាក់ស្លាប់នោះ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពី រដ្ឋអាជ្ញានៃតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ក្រុងឡាអេ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ព្រមានលើរដ្ឋបាលហ្វីលីពីន ពាក់ព័ន្ធនឹងការសម្លាប់ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ ថាអាចធ្លាក់ចូលក្នុងសមត្ថកិច្ចរបស់តុលាការដើម្បីកាត់ទោសនោះ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់លោក Martin Andanar ដែលដកស្រង់ដោយសារព័ត៌មានហ្វីលីពីន ABS-CBN ក៏បានបកស្រាយដែរថា ការសម្លាប់ជនពាក់ព័ន្ធគ្រឿងញៀន រួមទាំងការសម្លាប់ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការផងដែរនោះ មិនមានការគាំទ្រដោយរដ្ឋាភិបាលនោះទេ។ លោក Martin បន្ថែមថា ភាគច្រើននៃអ្នកដែលត្រូវបានសម្លាប់នោះ គឺស្ថិតនៅក្នុងប្រតិបត្តិការស្របច្បាប់របស់ប៉ូលិស ដែលលោកប្រធានាធិបតី ក៏បានបញ្ជាឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតផងដែរ។
ដោយឡែកជុំវិញនៃសេចក្តីថ្លែងការណ៍ចុងក្រោយរបស់តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិលើស្ថានភាពរបស់ហ្វីលីពីនបច្ចុប្បន្ន លោកអ្នកនាំពាក្យរូបនោះ ក៏បានបញ្ជាក់តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលរបស់លោក ដោយសង្កត់ធ្ងន់ថា «លោកប្រធានាធិបតី Rodrigo Duterte បានស្ម័គ្រចិត្តចូលមុនគេ សម្រាប់ការស៊ើបសង្កេត»។
សូមរមឹ្លកផងដែរថា នៅថ្ងៃទី១៣ ខែតុលាកន្លងទៅ រដ្ឋអាជ្ញាតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ឬហៅកាត់ថា ICC លោកស្រី Fatou Bensouda បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍សម្តែងការព្រួយបាមរម្ភពីស្ថានភាពហ្វីលីពីនដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការស្លាប់រាប់ពាន់នាក់នៅក្នុងប្រតិបត្តិការបោសសម្អាតគ្រឿងញឿន។ លោកស្រីរដ្ឋអាជ្ញា បានអះអាងថា តុលាការ បានដឹងលឺពីរបាយការណ៍នៃការសម្លាប់ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការនោះ និងថែមទាំងសោកស្តាយចំពោះសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់មេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ហ្វីលីពីន ដែលហាក់ដូចជាលើកទឹកចិត្តឲ្យមានការប្រព្រឹត្តសកម្មភាពខុសច្បាប់ទាំងនោះ។
លោកស្រីរដ្ឋអាជ្ញា ក៏បានបញ្ជាក់ធ្ងន់នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះយ៉ាងដូច្នេះថា «ការសម្លាប់ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ អាចនឹងធ្លាក់ក្រោមយុត្តាធិការរបស់តុលាការព្រទណ្ឌអន្តរជាតិ ប្រសិន ពួកគេ ប្រព្រឹត្តសកម្មភាពដែលជាផ្នែកនៃការវាយប្រហារជាលក្ខណទ្រង់ទ្រាយធំ ឬជាប្រព័ន្ធប្រឆាំងនឹងជនស៊ីវិលដោយប្រើប្រាស់គោលនយោបាយរដ្ឋនោះ...»។
ជាងនេះទៅទៀតនោះ លោកស្រីរដ្ឋអាជ្ញា ក៏បានបង្ហាញពីសារមួយដែលគួរព្រួយបារម្ភទៅលើមេដឹកនាំពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនរបស់ហ្វីលីពីន ដោយ លោកស្រី បានសង្កត់ធ្ងន់យ៉ាងដូច្នេះថា «ខ្ញុំ សូមបញ្ជាក់ឲ្យច្បាស់ថា: រាល់បុគ្គលទាំងឡាយនៅក្នុងប្រទេសហ្វីលីពីន ដែលញុះញង់ ឬលើកទឹកចិត្តក្នុងការប្រព្រឹត្តហិង្សាទ្រង់ទ្រាយធំ រាប់បញ្ចូលទាំង ការបញ្ជា ការស្នើ ការជំរុញ ឬការចូលរួម នៅក្នុងឥរិយាបថណាមួយក៏ដោយ គណៈកម្មាធិការទទួលបន្ទុកបទល្មើសស្ថិតក្រោមយុត្តាធិការនៃតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ នឹងទទួលខុសត្រូវដើម្បីកាត់ទោសនៅចំពោះមុខច្បាប់»។ យ៉ាងណាក៏ដោយ តុលាការមិនបានបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់ ថាតើ បុគ្គលណាខ្លះជាគោលដៅ តុលាការ អាចបើកការស៊ើបអង្កេតនោះទេ។
លោក Duterte នឹងបញ្ឈប់ប្រតិបត្តិ ក្រោយតុលាការចេញសារព្រមាន?
បើទោះបីជាតុលាការ បង្ហាញពីសារព្រមានក៏ដោយ លោក Duterte ដែលជាប្រមុខរដ្ឋហ្វីលីពីន និងអ្នកផ្តួចផ្តើមគោលនយោបាយបោសសម្អាតនោះ នៅតែមិនរួញរាក្នុងការសម្រេចក្តីសុបន្តិរបស់លោក «ធ្វើឲ្យសង្គមហ្វីលីពីនគ្មានគ្រឿងញៀន»នោះទេ។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយនឹងសារព័ត៌មាន Aljazeera ដែលចុះផ្សាយនៅថ្ងៃទី១៦ ខែតុលា លោក Duterte បានអះអាងថា មានអ្នកញៀនថ្នាំនៅហ្វីលីពីនមានរហូតដល់បីលាននាក់ ហើយចំនួននោះ ក៏បន្តកើនឡើងទៀតផង។ លោក សង្កត់ធ្ងន់យ៉ាងដូច្នេះថា «ប្រសិនបើ យើង មិនបញ្ឈប់បញ្ហានោះទេ នោះអ្នកជំនាន់ក្រោយ នឹងកាន់តែមានបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរហើយ... អ្នកបំផ្លាញប្រទេសរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំ នឹងសម្លាប់អ្នក។ ហើយ នេះ គឺជាសកម្មភាពស្របច្បាប់នោះទេ។... វា មិនមានអ្វីខុសនោះ ប្រសិន យើងព្យាយាមរក្សាផលប្រយោជន៍របស់ក្មេងជំនាន់ក្រោយ»។
បើយោងតាមសារព័ត៌មានហ្វីលីពីន Inquirer.net គិតចាប់ពីថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា ដែលជាថ្ងៃលោកប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនថ្មី រ៉ូឌ្រីហ្គូ ឌើទើតេ ចូលកាន់តំណែងជាផ្លូវការជាប្រធានាធិបតីមកដល់ពេលនេះ មានអ្នកជាប់ពាក់ព័ន្ធគ្រឿងញៀន ៧០ម៉ឺននាក់ បានប្រកាសចូលខ្លួនសារភាព និងជាងបីពាន់នាក់ផ្សេងទៀត ត្រូវបានសម្លាប់ក្នុងប្រតិបត្តិការប៉ូលិស និងការសហការក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ។
ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយនឹងសារព័ត៌មាន Aljazeera ដដែលនោះ លោកប្រធានាធិបតី Duterte ក៏បានទទួលស្គាល់ដែរថា មានក្មេង និងប្រជាជនស្លូតត្រង់មួយចំនួន ក៏ត្រូវបានសម្លាប់នៅក្នុងប្រតិបត្តិការសង្គ្រាមគ្រឿងញៀននោះដែរ ហើយ លោក ក៏បានសន្យាដែរថា លោក នឹងបើកការស៊ើបអង្កេតលើការសម្លាប់ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការនោះ។ តាមពិតទៅ លោកប្រធានាធិបតី ក៏ធ្លាប់បានបញ្ជាក់ដែរ ប្រតិបត្តិការរបស់លោក គឺជាការបោសសម្អាតជនល្មើស ឬឧក្រិដ្ឋជននោះទេ ដោយលោក ថែមទាំងប្រៀបធៀបថា របបដឹកនាំរបស់លោក មិនដូចការប្រព្រឹត្តរបស់មហាអំណាចមួយចំនួនដែលបានសម្លាប់ជនស៊ីវិលជាច្រើនពាន់នាក់ តែគ្មានអង្គការណា និយាយសោះនោះ៕
អ្នកនាំពាក្យវិមានប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន លោក Martin Andanar នៅថ្ងៃ១៤ ខែតុលាកន្លងទៅ បានអះអាងថា លោកប្រធានាធិបតី Rodrigo Duterte មានឆន្ទៈក្នុងដាក់ខ្លួនលោកផ្ទាល់សម្រាប់ការស៊ើបអង្កេតនានាជុំវិញប្រតិបត្តិការបង្ក្រាបគ្រឿងញៀនដែលបានបណ្តាលឲ្យមានមនុស្សជាងបីនាក់ស្លាប់នោះ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពី រដ្ឋអាជ្ញានៃតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ក្រុងឡាអេ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ព្រមានលើរដ្ឋបាលហ្វីលីពីន ពាក់ព័ន្ធនឹងការសម្លាប់ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ ថាអាចធ្លាក់ចូលក្នុងសមត្ថកិច្ចរបស់តុលាការដើម្បីកាត់ទោសនោះ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់លោក Martin Andanar ដែលដកស្រង់ដោយសារព័ត៌មានហ្វីលីពីន ABS-CBN ក៏បានបកស្រាយដែរថា ការសម្លាប់ជនពាក់ព័ន្ធគ្រឿងញៀន រួមទាំងការសម្លាប់ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការផងដែរនោះ មិនមានការគាំទ្រដោយរដ្ឋាភិបាលនោះទេ។ លោក Martin បន្ថែមថា ភាគច្រើននៃអ្នកដែលត្រូវបានសម្លាប់នោះ គឺស្ថិតនៅក្នុងប្រតិបត្តិការស្របច្បាប់របស់ប៉ូលិស ដែលលោកប្រធានាធិបតី ក៏បានបញ្ជាឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតផងដែរ។
ដោយឡែកជុំវិញនៃសេចក្តីថ្លែងការណ៍ចុងក្រោយរបស់តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិលើស្ថានភាពរបស់ហ្វីលីពីនបច្ចុប្បន្ន លោកអ្នកនាំពាក្យរូបនោះ ក៏បានបញ្ជាក់តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលរបស់លោក ដោយសង្កត់ធ្ងន់ថា «លោកប្រធានាធិបតី Rodrigo Duterte បានស្ម័គ្រចិត្តចូលមុនគេ សម្រាប់ការស៊ើបសង្កេត»។
សូមរមឹ្លកផងដែរថា នៅថ្ងៃទី១៣ ខែតុលាកន្លងទៅ រដ្ឋអាជ្ញាតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ឬហៅកាត់ថា ICC លោកស្រី Fatou Bensouda បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍សម្តែងការព្រួយបាមរម្ភពីស្ថានភាពហ្វីលីពីនដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការស្លាប់រាប់ពាន់នាក់នៅក្នុងប្រតិបត្តិការបោសសម្អាតគ្រឿងញឿន។ លោកស្រីរដ្ឋអាជ្ញា បានអះអាងថា តុលាការ បានដឹងលឺពីរបាយការណ៍នៃការសម្លាប់ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការនោះ និងថែមទាំងសោកស្តាយចំពោះសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់មេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ហ្វីលីពីន ដែលហាក់ដូចជាលើកទឹកចិត្តឲ្យមានការប្រព្រឹត្តសកម្មភាពខុសច្បាប់ទាំងនោះ។
លោកស្រីរដ្ឋអាជ្ញា ក៏បានបញ្ជាក់ធ្ងន់នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះយ៉ាងដូច្នេះថា «ការសម្លាប់ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ អាចនឹងធ្លាក់ក្រោមយុត្តាធិការរបស់តុលាការព្រទណ្ឌអន្តរជាតិ ប្រសិន ពួកគេ ប្រព្រឹត្តសកម្មភាពដែលជាផ្នែកនៃការវាយប្រហារជាលក្ខណទ្រង់ទ្រាយធំ ឬជាប្រព័ន្ធប្រឆាំងនឹងជនស៊ីវិលដោយប្រើប្រាស់គោលនយោបាយរដ្ឋនោះ...»។
ជាងនេះទៅទៀតនោះ លោកស្រីរដ្ឋអាជ្ញា ក៏បានបង្ហាញពីសារមួយដែលគួរព្រួយបារម្ភទៅលើមេដឹកនាំពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនរបស់ហ្វីលីពីន ដោយ លោកស្រី បានសង្កត់ធ្ងន់យ៉ាងដូច្នេះថា «ខ្ញុំ សូមបញ្ជាក់ឲ្យច្បាស់ថា: រាល់បុគ្គលទាំងឡាយនៅក្នុងប្រទេសហ្វីលីពីន ដែលញុះញង់ ឬលើកទឹកចិត្តក្នុងការប្រព្រឹត្តហិង្សាទ្រង់ទ្រាយធំ រាប់បញ្ចូលទាំង ការបញ្ជា ការស្នើ ការជំរុញ ឬការចូលរួម នៅក្នុងឥរិយាបថណាមួយក៏ដោយ គណៈកម្មាធិការទទួលបន្ទុកបទល្មើសស្ថិតក្រោមយុត្តាធិការនៃតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ នឹងទទួលខុសត្រូវដើម្បីកាត់ទោសនៅចំពោះមុខច្បាប់»។ យ៉ាងណាក៏ដោយ តុលាការមិនបានបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់ ថាតើ បុគ្គលណាខ្លះជាគោលដៅ តុលាការ អាចបើកការស៊ើបអង្កេតនោះទេ។
លោក Duterte នឹងបញ្ឈប់ប្រតិបត្តិ ក្រោយតុលាការចេញសារព្រមាន?
បើទោះបីជាតុលាការ បង្ហាញពីសារព្រមានក៏ដោយ លោក Duterte ដែលជាប្រមុខរដ្ឋហ្វីលីពីន និងអ្នកផ្តួចផ្តើមគោលនយោបាយបោសសម្អាតនោះ នៅតែមិនរួញរាក្នុងការសម្រេចក្តីសុបន្តិរបស់លោក «ធ្វើឲ្យសង្គមហ្វីលីពីនគ្មានគ្រឿងញៀន»នោះទេ។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយនឹងសារព័ត៌មាន Aljazeera ដែលចុះផ្សាយនៅថ្ងៃទី១៦ ខែតុលា លោក Duterte បានអះអាងថា មានអ្នកញៀនថ្នាំនៅហ្វីលីពីនមានរហូតដល់បីលាននាក់ ហើយចំនួននោះ ក៏បន្តកើនឡើងទៀតផង។ លោក សង្កត់ធ្ងន់យ៉ាងដូច្នេះថា «ប្រសិនបើ យើង មិនបញ្ឈប់បញ្ហានោះទេ នោះអ្នកជំនាន់ក្រោយ នឹងកាន់តែមានបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរហើយ... អ្នកបំផ្លាញប្រទេសរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំ នឹងសម្លាប់អ្នក។ ហើយ នេះ គឺជាសកម្មភាពស្របច្បាប់នោះទេ។... វា មិនមានអ្វីខុសនោះ ប្រសិន យើងព្យាយាមរក្សាផលប្រយោជន៍របស់ក្មេងជំនាន់ក្រោយ»។
បើយោងតាមសារព័ត៌មានហ្វីលីពីន Inquirer.net គិតចាប់ពីថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា ដែលជាថ្ងៃលោកប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនថ្មី រ៉ូឌ្រីហ្គូ ឌើទើតេ ចូលកាន់តំណែងជាផ្លូវការជាប្រធានាធិបតីមកដល់ពេលនេះ មានអ្នកជាប់ពាក់ព័ន្ធគ្រឿងញៀន ៧០ម៉ឺននាក់ បានប្រកាសចូលខ្លួនសារភាព និងជាងបីពាន់នាក់ផ្សេងទៀត ត្រូវបានសម្លាប់ក្នុងប្រតិបត្តិការប៉ូលិស និងការសហការក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ។
ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយនឹងសារព័ត៌មាន Aljazeera ដដែលនោះ លោកប្រធានាធិបតី Duterte ក៏បានទទួលស្គាល់ដែរថា មានក្មេង និងប្រជាជនស្លូតត្រង់មួយចំនួន ក៏ត្រូវបានសម្លាប់នៅក្នុងប្រតិបត្តិការសង្គ្រាមគ្រឿងញៀននោះដែរ ហើយ លោក ក៏បានសន្យាដែរថា លោក នឹងបើកការស៊ើបអង្កេតលើការសម្លាប់ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការនោះ។ តាមពិតទៅ លោកប្រធានាធិបតី ក៏ធ្លាប់បានបញ្ជាក់ដែរ ប្រតិបត្តិការរបស់លោក គឺជាការបោសសម្អាតជនល្មើស ឬឧក្រិដ្ឋជននោះទេ ដោយលោក ថែមទាំងប្រៀបធៀបថា របបដឹកនាំរបស់លោក មិនដូចការប្រព្រឹត្តរបស់មហាអំណាចមួយចំនួនដែលបានសម្លាប់ជនស៊ីវិលជាច្រើនពាន់នាក់ តែគ្មានអង្គការណា និយាយសោះនោះ៕
Tag:
ហ្វីលីពីន
អាស៊ាន
តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
