អន្តរជាតិ
ម៉ាឡេស៊ី ចង់ឲ្យទាំងចិន និងអាមេរិក បំភ្លឺពីរបាយការណ៍យោធូបនីយកម្មរបស់ចិននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង
×![]()
ជំនួសដោយការមិនប្រតិកម្មខ្លាំងភ្លាមៗនោះ រដ្ឋសមាជិកអាស៊ាន និងជាភាគីជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង ម៉ាឡេស៊ី កំពុងតែស្វែងរកការពន្យល់ទាំងពីភាគីចិន ដែលជាត្រូវបានគេចោទថាបានបំពាក់សព្វាវុធនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងទាំងពីភាគីអាមេរិកដែលជាអ្នកបង្ហាញរបាយការណ៍ដែលថាចិន បានធ្វើសកម្មភាពយោធូបនីយកម្មនៅក្នុងតំបន់ជម្លោះនោះ។ 
រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិម៉ាឡេស៊ី Hishammuddin Tun Hussein នៅថ្ងៃទី១៦ ធ្នូ បានអះអាងថា លោក នឹងសរសេរលិខិតមួយទៅកាន់សមភាគីចិន គឺលោកឧត្តមសេនីយ៍ Chang Wanquan ដើម្បីសុំការពន្យល់ពីព្រឹត្តិការណ៍ជាក់ស្តែងដែលបានកើតឡើងនៅក្នុងតំបន់ប្រជុំស្ព្រាតលី។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងនាឱកាសដែលលោកចូលរួមក្នុងការផ្ទេរភារកិច្ចកងកម្លាំងម៉ាឡេស៊ី នៅថ្ងៃម្សិលមិញ ដែលបានដកស្រង់ដោយសារព័ត៌មាន Channel News Asia។
តាមប្រភពព័ត៌មានដដែលនោះ ប្រមុខការពារជាតិម៉ាឡេស៊ីរូបនេះ ក៏បានបញ្ជាក់ទៀតថា មិនត្រឹមតែចិននោះទេ លោក ក៏នឹងសរសេរលិខិតទៅកាន់សមភាគីអាមេរិកលោកឧត្តមសេនីយ៍ Ashton Carter ពាក់ព័ន្ធរូបភាពដែលបង្ហាញដោយអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលមានមូលដ្ឋាននៅអាមេរិកពីសកម្មភាពយោធារបស់ចិននៅក្នុងតំបន់ជម្លោះ។ សម្រាប់ប្រមុខការពារជាតិម៉ាឡេស៊ី យល់ឃើញថា ប្រសិនបើរបាយការណ៍របស់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវអាមេរិក ពិតជាត្រឹមត្រូវមែន នោះវានឹងបង្កជាការព្រួយបារម្ភទៅកាន់សាធារណៈ និងគំរាមកំហែងដល់ស្ថិរភាព និងសន្តិសុខតំបន់នោះទៀតផង។
សូមរម្លឹកផងដែរថា ស្ថាប័នវិភាគអាមេរិក «គំនិតផ្តួចផ្តើមតម្លាភាពដែនសមុទ្រអាស៊ី (AMTI) នៅថ្ងៃទី១៣ ធ្នូកន្លងទៅ បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍ថ្មីមួយពីការវិវត្តនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដោយបានអះអាងថា ចិន បានដំឡើងសព្វាវុធដែលជាប្រព័ន្ធការពារ ដែលជាប្រភេទកាំភ្លើងធំប្រឆាំងនឹងយន្តហោះនៅក្នុងមូលដ្ឋានមួយចំនួនក្នុងកោះស្ព្រាតលី។ ផ្អែកតាមរូបភាពដែលចាប់ដោយផ្កាយរណប AMTI បានពន្យល់ថា សំណង់ដែលជាប្រភេទការដ្ឋានយោធា បានសាងសង់រួចទៅហើយនៅតំបន់កោះ ដែលក្រុមអ្នកជំនាញចាត់ទុកថាជាការធ្វើយោធូបនីយកម្មនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន លោក Geng Shuang នៅថ្ងៃទី១៥ ធ្នូ បានអះអាងថា ក្រសួងបានដឹងលឺពីរបាយការណ៍នោះ តែ ក្រសួង យល់ឃើញថា របាយការណ៍នោះ មិនដឹងជានិយាយពីស្ថានភាពអ្វីជាក់លាក់។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយ តាមរយៈអ្នកនាំពាក្យដដែលនោះ ក្រុងប៉េកាំង ក៏បានបញ្ជាក់ជាថ្មីថា កោះដែលរបាយការណ៍ AMTI និយាយគឺស្ថិតនៅក្នុងដែនអធិបតេយ្យរបស់ចិន នៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះទេ ហើយបើចិន ចង់ធ្វើអ្វីនៅក្នុងតំបន់នោះ ក៏ជាសិទ្ធិរបស់ចិនដែរ។
នៅថ្ងៃដដែលនោះ ក្រសួងការពារជាតិចិន ក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ដោយបកស្រាយថា ចិន មានសិទ្ធិស្របច្បាប់ក្នុងការពង្រាយប្រព័ន្ធការពារដែលចាំបាច់នៅក្នុងប្រជុំកោះស្ព្រាតលី។ ឆ្លើយតបនឹងរបាយការណ៍របស់អ្នកជំនាញអាមេរិក ក្រសួងការពារជាតិ ក៏បានបញ្ជាក់ជាថ្មីថា សកម្មភាពពាក់ព័ន្ធរបស់ខ្លួននៅក្នុងប្រជុំកោះស្ព្រាតលី ធ្វើឡើងក្នុងទិសដៅស៊ីវិលនោះទេ។
ក្រសួងដដែលនោះ ក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ទៀតថា ការពង្រាយសព្វាវុធយោធា ដែលនឹងត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់គោលដៅការពារជាតិ និងស្វ័យការពារជាតិ គឺស្របច្បាប់។ ដោយមិននិយាយពីសកម្មភាពល្បាតរបស់យោធាអាមេរិកនៅក្នុងតំបន់ជម្លោះនោះចំៗនោះ ក្រសួង ក៏បានលើកជាឧទាហរណ៍ថា៖«ប្រសិន បើមានអ្នកណាម្នាក់ សម្ញែង សាច់ដុំនៅពីមុខផ្ទះអ្នក តើអ្នកគួរ ឱនក្បាលគោរព ឬត្រៀមអ្វីការពារ»?
សូមជម្រាបផងដែរថា បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺជាជម្លោះអធិបតេយ្យរវាងរដ្ឋពាក់ព័ន្ធអាស៊ានដូចជា ព្រុយណេ ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន និងវៀតណាម ជាមួយនឹងចិន។ តំបន់ដែលចំណុចវិវាទខ្លាំងនៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺនៅប្រជុំកោះស្ព្រាតលី និងប្រជុំកោះប៉ារ៉ាស្សែល ដែលចិន បានទាមទារស្ទើរតែទាំងស្រុងនៃតំបន់ទាំងនោះដោយយោងតាម កត្តាប្រវត្តិសាស្ត្រ ខណៈរដ្ឋពាក់ព័ន្ធអាស៊ានទាមទារដោយយោងតាមច្បាប់អន្តរជាតិនោះ៕
រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិម៉ាឡេស៊ី Hishammuddin Tun Hussein នៅថ្ងៃទី១៦ ធ្នូ បានអះអាងថា លោក នឹងសរសេរលិខិតមួយទៅកាន់សមភាគីចិន គឺលោកឧត្តមសេនីយ៍ Chang Wanquan ដើម្បីសុំការពន្យល់ពីព្រឹត្តិការណ៍ជាក់ស្តែងដែលបានកើតឡើងនៅក្នុងតំបន់ប្រជុំស្ព្រាតលី។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងនាឱកាសដែលលោកចូលរួមក្នុងការផ្ទេរភារកិច្ចកងកម្លាំងម៉ាឡេស៊ី នៅថ្ងៃម្សិលមិញ ដែលបានដកស្រង់ដោយសារព័ត៌មាន Channel News Asia។
តាមប្រភពព័ត៌មានដដែលនោះ ប្រមុខការពារជាតិម៉ាឡេស៊ីរូបនេះ ក៏បានបញ្ជាក់ទៀតថា មិនត្រឹមតែចិននោះទេ លោក ក៏នឹងសរសេរលិខិតទៅកាន់សមភាគីអាមេរិកលោកឧត្តមសេនីយ៍ Ashton Carter ពាក់ព័ន្ធរូបភាពដែលបង្ហាញដោយអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលមានមូលដ្ឋាននៅអាមេរិកពីសកម្មភាពយោធារបស់ចិននៅក្នុងតំបន់ជម្លោះ។ សម្រាប់ប្រមុខការពារជាតិម៉ាឡេស៊ី យល់ឃើញថា ប្រសិនបើរបាយការណ៍របស់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវអាមេរិក ពិតជាត្រឹមត្រូវមែន នោះវានឹងបង្កជាការព្រួយបារម្ភទៅកាន់សាធារណៈ និងគំរាមកំហែងដល់ស្ថិរភាព និងសន្តិសុខតំបន់នោះទៀតផង។
សូមរម្លឹកផងដែរថា ស្ថាប័នវិភាគអាមេរិក «គំនិតផ្តួចផ្តើមតម្លាភាពដែនសមុទ្រអាស៊ី (AMTI) នៅថ្ងៃទី១៣ ធ្នូកន្លងទៅ បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍ថ្មីមួយពីការវិវត្តនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដោយបានអះអាងថា ចិន បានដំឡើងសព្វាវុធដែលជាប្រព័ន្ធការពារ ដែលជាប្រភេទកាំភ្លើងធំប្រឆាំងនឹងយន្តហោះនៅក្នុងមូលដ្ឋានមួយចំនួនក្នុងកោះស្ព្រាតលី។ ផ្អែកតាមរូបភាពដែលចាប់ដោយផ្កាយរណប AMTI បានពន្យល់ថា សំណង់ដែលជាប្រភេទការដ្ឋានយោធា បានសាងសង់រួចទៅហើយនៅតំបន់កោះ ដែលក្រុមអ្នកជំនាញចាត់ទុកថាជាការធ្វើយោធូបនីយកម្មនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន លោក Geng Shuang នៅថ្ងៃទី១៥ ធ្នូ បានអះអាងថា ក្រសួងបានដឹងលឺពីរបាយការណ៍នោះ តែ ក្រសួង យល់ឃើញថា របាយការណ៍នោះ មិនដឹងជានិយាយពីស្ថានភាពអ្វីជាក់លាក់។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយ តាមរយៈអ្នកនាំពាក្យដដែលនោះ ក្រុងប៉េកាំង ក៏បានបញ្ជាក់ជាថ្មីថា កោះដែលរបាយការណ៍ AMTI និយាយគឺស្ថិតនៅក្នុងដែនអធិបតេយ្យរបស់ចិន នៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះទេ ហើយបើចិន ចង់ធ្វើអ្វីនៅក្នុងតំបន់នោះ ក៏ជាសិទ្ធិរបស់ចិនដែរ។
នៅថ្ងៃដដែលនោះ ក្រសួងការពារជាតិចិន ក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ដោយបកស្រាយថា ចិន មានសិទ្ធិស្របច្បាប់ក្នុងការពង្រាយប្រព័ន្ធការពារដែលចាំបាច់នៅក្នុងប្រជុំកោះស្ព្រាតលី។ ឆ្លើយតបនឹងរបាយការណ៍របស់អ្នកជំនាញអាមេរិក ក្រសួងការពារជាតិ ក៏បានបញ្ជាក់ជាថ្មីថា សកម្មភាពពាក់ព័ន្ធរបស់ខ្លួននៅក្នុងប្រជុំកោះស្ព្រាតលី ធ្វើឡើងក្នុងទិសដៅស៊ីវិលនោះទេ។
ក្រសួងដដែលនោះ ក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ទៀតថា ការពង្រាយសព្វាវុធយោធា ដែលនឹងត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់គោលដៅការពារជាតិ និងស្វ័យការពារជាតិ គឺស្របច្បាប់។ ដោយមិននិយាយពីសកម្មភាពល្បាតរបស់យោធាអាមេរិកនៅក្នុងតំបន់ជម្លោះនោះចំៗនោះ ក្រសួង ក៏បានលើកជាឧទាហរណ៍ថា៖«ប្រសិន បើមានអ្នកណាម្នាក់ សម្ញែង សាច់ដុំនៅពីមុខផ្ទះអ្នក តើអ្នកគួរ ឱនក្បាលគោរព ឬត្រៀមអ្វីការពារ»?
សូមជម្រាបផងដែរថា បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺជាជម្លោះអធិបតេយ្យរវាងរដ្ឋពាក់ព័ន្ធអាស៊ានដូចជា ព្រុយណេ ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន និងវៀតណាម ជាមួយនឹងចិន។ តំបន់ដែលចំណុចវិវាទខ្លាំងនៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺនៅប្រជុំកោះស្ព្រាតលី និងប្រជុំកោះប៉ារ៉ាស្សែល ដែលចិន បានទាមទារស្ទើរតែទាំងស្រុងនៃតំបន់ទាំងនោះដោយយោងតាម កត្តាប្រវត្តិសាស្ត្រ ខណៈរដ្ឋពាក់ព័ន្ធអាស៊ានទាមទារដោយយោងតាមច្បាប់អន្តរជាតិនោះ៕
Tag:
ម៉ាឡេស៊ី
ចិន
អាមេរិក
សមុទ្រចិនខាងត្បូង
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ទាយជ្ជទាន»មានន័យដូចម្តេច?
1 សប្តាហ៍
