អន្តរជាតិ
ម៉ាឡេស៊ី ចង់ឃើញអាស៊ានរួមគ្នាតែមួយ ដើម្បីទប់ទល់ឥទ្ធិពលទាំងចិន និងអាមេរិកលើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង
លោករដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិម៉ាឡេស៊ី Hishammuddin Hussein (ឈរនៅកណ្តាល)
×![]()
ប្រមុខការពារម៉ាឡេស៊ី លោក Hishammuddin Hussein បានទទូចឲ្យបណ្តាសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍រួបរួមគ្នាជាធ្លុងមួយលើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងដើម្បីទប់ទល់សកម្មភាពរបស់ប្រទេសមហាអំណាចដែលមានចេតនាគ្រ់បគ្រងតំបន់នោះ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ម៉ាឡេស៊ី ដែលជារដ្ឋពាក់ព័ន្ធជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលមហាអំណាចពីរគឺអាមេរិក និងចិន កំពុងតែប្រឈមមុខគ្នាជាថ្មីនៅក្នុងតំបន់ប្រទាំងប្រទើសចាស់នោះ។
«ម្នាក់ឯង យើងមិនអាចប្រឈមនឹងពួកគេបានឡើយ ប៉ុន្តែជាសម្ព័ន្ធតែមួយនៃប្រទេសទាំងដប់ ខ្ញុំ ជឿជាក់ថាសូម្បីតែចិន ក៏មិនអាចធ្វើឲ្យយើងប្រែប្រួល ហើយក៏មិនអាចធ្វើមិនដឹងមិនលឺពីជំហររបស់យើងបានឡើយ។» នេះគឺសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិម៉ាឡេស៊ី លោក Hishammuddin Hussein ដែលដកស្រង់សម្តីដោយសារព័ត៌មានសិង្ហបុរី Today ដែលចុះផ្សាយនៅថ្ងៃទី១៩ ធ្នូនេះ។
លោកប្រមុខការពារជាតិរូបនេះ ក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា ម៉ាឡេស៊ី នៅតែរក្សាជំហររបស់ខ្លួនដោយមិនប្រែប្រួលឡើយក្នុងការប្រឆាំងនឹងការពង្រាយ ឬបំពាក់សម្ភារយោធានៅក្នុងតំបន់ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង បើទោះជាម៉ាឡេស៊ីដឹងមុនហើយថា ជំហរនេះ ក៏មានន័យថាជាការក្រោកឈរប្រឈមនឹងអាមេរិក និងចិនក៏ដោយនោះ។ ក្នុងន័យនេះ ម៉ាឡេស៊ី ទំនងជានឿយហត់លើសកម្មភាពរបស់មហាអំណាចទាំងពីរ គឺចិន និងអាមេរិក ដែលហាក់ដូចជាធ្វើអ្វីតាមតែចិត្ត ដោយគ្រាន់តែចាត់ទុកអាស៊ាន គឺជាគោលដៅដើម្បីពង្រឹង និងពង្រីកអំណាចរបស់ខ្លួន នោះ។
តាមពិតទៅការលើកឡើង ក៏ដូចជាទទូចឲ្យអាស៊ាន ចេះរួបរួម និងសាមគ្គីគ្នាលើជំហរតែមួយលើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង មិនមែនជាសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្មីអ្វីឡើយ។ កន្លងមក ទាំងភាគីពាក់ព័ន្ធនៃជម្លោះ ក៏ដូចជាភាគីមិនពាក់ព័ន្ធជម្លោះ ក៏ធ្លាប់លើកឡើងបែបនេះផងដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែអ្វីគួរកត់សម្គាល់នោះ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ ត្រូវបានលើកឡើងស្របពេលដែលមានរឿងចម្រូងចម្រាស់ក្នុងបរិបទថ្មីលើកន្លែងជម្លោះចាស់។
រឿងចម្រូងចម្រាស់ក្នុងបរិបទថ្មីនោះគឺ មានរបាយការណ៍ថ្មីមួយចុងក្រោយរបស់ស្ថាប័នវិភាគអាមេរិក «គំនិតផ្តួចផ្តើមតម្លាភាពដែនសមុទ្រអាស៊ី (AMTI) បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍ថ្មីមួយពីការវិវត្តនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដោយបានអះអាងថា ចិន បានដំឡើងសព្វាវុធដែលជាប្រព័ន្ធការពារ ដែលជាប្រភេទកាំភ្លើងធំប្រឆាំងនឹងយន្តហោះនៅក្នុងមូលដ្ឋានមួយចំនួនក្នុងកោះស្ព្រាតលី។ ផ្អែកតាមរូបភាពដែលចាប់ដោយផ្កាយរណប AMTI បានពន្យល់ថា សំណង់ដែលជាប្រភេទការដ្ឋានយោធា បានសាងសង់រួចទៅហើយនៅតំបន់កោះ ដែលក្រុមអ្នកជំនាញចាត់ទុកថាជាការធ្វើយោធូបនីយកម្មនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះ។
ខណៈដែលកំពុងតែមិនការប្រទាំងប្រទើសលើបញ្ហានេះស្រាប់នោះ ក៏មានឧប្បទ្ទវហេតុមួយបានកើតឡើងក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងផងដែរ។ នោះគឺ ចិន បានរឹបអូសឧបករណ៍ស្រាវជ្រាវក្រោមទឹករបស់អាមេរិក ដែលបានរុករក និងប្រតិបត្តិការនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលអាមេរិក អះអាងថាស្ថិតនៅក្នុងដែនទឹកសមុទ្រអន្តរជាតិនោះ។ ហើយចុងក្រោយនេះ ក្រុងប៉េកាំង ក៏បានព្រមប្រគល់ឧបករណ៍នោះទៅក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនវិញដែរ ដោយបានពន្យល់ថា ការឃាត់ទុកនោះ ដើម្បីទប់ទល់ការគំរាមផ្សេងៗដែលអាចកើតចេញពីឧបករណ៍នោះ។
ជុំវិញរបាយការណ៍យោធូបនីយកម្មរបស់អ្នកស្រាវជ្រាវអាមេរិកនេះដែរ ម៉ាឡេស៊ី ក៏មិនទាន់ប្រតិកម្មអ្វីខ្លាំងក្លាប៉ុន្មានដែរ។ នៅថ្ងៃទី១៥ ធ្នូកន្លងទៅ ប្រមុខការពារជាតិម៉ាឡេស៊ីរូបនេះ បានអះអាងថា លោក នឹងសរសេរលិខិតទៅកាន់សមភាគីអាមេរិក និងចិនដើម្បីបំភ្លឺពាក់ព័ន្ធរូបភាពដែលបង្ហាញដោយអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលមានមូលដ្ឋាននៅអាមេរិកពីសកម្មភាពយោធារបស់ចិននៅក្នុងតំបន់ជម្លោះ។
សូមជម្រាបផងដែរថា បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺជាជម្លោះអធិបតេយ្យដែលមានរដ្ឋពាក់ព័ន្ធសមាជិកអាស៊ានដូចជា ព្រុយណេ ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន និងវៀតណាម ជាមួយនឹងចិន។ កន្លងមកម៉ាឡេស៊ី មិនសូវជាចេញមុខទាំងផ្នែកការទូត និងទាំងផ្នែកយោធាប្រឆាំងចិនខ្លាំងក្លា ដូចជាវៀតណាម និងហ្វីលីពីនបានធ្វើឡើយ។
តាមពិតទៅបើក្រឡេកទៅមើលភាគីនៃជម្លោះ គឺមានតែចិន និងសមាជិកអាស៊ានប៉ុណ្ណោះនោះទេ។ តែជាក់ស្តែងនោះអាមេរិក បានលូកដៃចូលយ៉ាងជ្រៅ។ បើទោះបីជាអាមេរិក មិនមានទឹកដីជាប់ជាមួយនឹងតំបន់វិវាទនោះក៏ដោយ អាមេរិក បានប្រលូកខ្លួនយ៉ាងជ្រៅលើបញ្ហានេះ ទាំងផ្នែកការទូត និងទាំងផ្នែកយោធា ដ្បិតបើបណ្តោយចិន ឲ្យធ្វើសកម្មភាពបែបនោះ សមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលជាច្រកពាណិជ្ជកម្មមមាញឹកលំដាប់ទីពីររបស់ពិភពលោកនេះ នឹងត្រូវគ្រប់គ្រងដោយចិនហើយ។ ផ្នែកការទូតនោះគឺ អាមេរិក តែងតែចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រិះគន់ចិន ក៏ដូចជាលើកបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំក្នុងតំបន់ ដែលមានវត្តមានចិននៅទីនោះផងដែរនោះ។
សម្រាប់ផ្នែកយោធា អាមេរិក កន្លងមក បានធ្វើសកម្មភាពទាំងតាមមធ្យោបាយនាវាល្បាត និងយន្តហោះស៊ើបការណ៍មកកាន់ជម្លោះដែលស្ថិតក្បែរតំបន់ដែលចិន បានសាងសង់នៅក្នុងតំបន់ជម្លោះ ក្រោមហេតុផលថា ដើម្បីអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពនៃការធ្វើនាវាចរណ៍ និងសេរីភាពនៃការហោះហើរដែលផ្តល់ដោយច្បាប់អន្តរជាតិនោះ។ ជាងនេះទៅទៀតនោះ អាមេរិក ក៏បានសហការណ៍ជាមួយនឹងបណ្តាភាគីជម្លោះដែលរួមមានទាំងហ្វីលីពីន និងវៀតណាមក្នុងការពង្រឹងសមត្ថភាពការពារដែនសមុទ្រដើម្បីទប់ទល់ជាមួយនឹងចិនផងដែរ។
ដោយឡែកសម្រាប់អាស៊ានវិញ បើទោះជាមានសមាជិករបស់ខ្លួនរហូតដល់បួនប្រទេស មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះក៏ដោយ អាស៊ាន មិនសូវជាសកម្មក្នុងការចេញថ្លែងការណ៍ប្រតិកម្ម ឬថ្កោលទោសសកម្មភាពផ្សេងទៀតនៅក្នុងតំបន់ជម្លោះនោះទេ។ អ្វីដែលអាស៊ាន អាចធ្វើបាននោះ គឺលើកយកទៅជជែក និងពិភាក្សានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំប្រចាំរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។ ពេលខ្លះ និយាយត្រូវគ្នាអាស៊ាន ក៏អាចចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមពាក់ព័ន្ធបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងទៅ ហើយពេលខ្លះ និយាយស៊ីជម្រៅពេក ធ្វើឲ្យមេដឹកនាំអាស៊ាន មើលមុខគ្នាមិនចំ ឬអាចឈានទៅដល់ការរាំងស្ទះចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនោះ៕
«ម្នាក់ឯង យើងមិនអាចប្រឈមនឹងពួកគេបានឡើយ ប៉ុន្តែជាសម្ព័ន្ធតែមួយនៃប្រទេសទាំងដប់ ខ្ញុំ ជឿជាក់ថាសូម្បីតែចិន ក៏មិនអាចធ្វើឲ្យយើងប្រែប្រួល ហើយក៏មិនអាចធ្វើមិនដឹងមិនលឺពីជំហររបស់យើងបានឡើយ។» នេះគឺសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិម៉ាឡេស៊ី លោក Hishammuddin Hussein ដែលដកស្រង់សម្តីដោយសារព័ត៌មានសិង្ហបុរី Today ដែលចុះផ្សាយនៅថ្ងៃទី១៩ ធ្នូនេះ។
លោកប្រមុខការពារជាតិរូបនេះ ក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា ម៉ាឡេស៊ី នៅតែរក្សាជំហររបស់ខ្លួនដោយមិនប្រែប្រួលឡើយក្នុងការប្រឆាំងនឹងការពង្រាយ ឬបំពាក់សម្ភារយោធានៅក្នុងតំបន់ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង បើទោះជាម៉ាឡេស៊ីដឹងមុនហើយថា ជំហរនេះ ក៏មានន័យថាជាការក្រោកឈរប្រឈមនឹងអាមេរិក និងចិនក៏ដោយនោះ។ ក្នុងន័យនេះ ម៉ាឡេស៊ី ទំនងជានឿយហត់លើសកម្មភាពរបស់មហាអំណាចទាំងពីរ គឺចិន និងអាមេរិក ដែលហាក់ដូចជាធ្វើអ្វីតាមតែចិត្ត ដោយគ្រាន់តែចាត់ទុកអាស៊ាន គឺជាគោលដៅដើម្បីពង្រឹង និងពង្រីកអំណាចរបស់ខ្លួន នោះ។
តាមពិតទៅការលើកឡើង ក៏ដូចជាទទូចឲ្យអាស៊ាន ចេះរួបរួម និងសាមគ្គីគ្នាលើជំហរតែមួយលើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង មិនមែនជាសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្មីអ្វីឡើយ។ កន្លងមក ទាំងភាគីពាក់ព័ន្ធនៃជម្លោះ ក៏ដូចជាភាគីមិនពាក់ព័ន្ធជម្លោះ ក៏ធ្លាប់លើកឡើងបែបនេះផងដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែអ្វីគួរកត់សម្គាល់នោះ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ ត្រូវបានលើកឡើងស្របពេលដែលមានរឿងចម្រូងចម្រាស់ក្នុងបរិបទថ្មីលើកន្លែងជម្លោះចាស់។
រឿងចម្រូងចម្រាស់ក្នុងបរិបទថ្មីនោះគឺ មានរបាយការណ៍ថ្មីមួយចុងក្រោយរបស់ស្ថាប័នវិភាគអាមេរិក «គំនិតផ្តួចផ្តើមតម្លាភាពដែនសមុទ្រអាស៊ី (AMTI) បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍ថ្មីមួយពីការវិវត្តនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដោយបានអះអាងថា ចិន បានដំឡើងសព្វាវុធដែលជាប្រព័ន្ធការពារ ដែលជាប្រភេទកាំភ្លើងធំប្រឆាំងនឹងយន្តហោះនៅក្នុងមូលដ្ឋានមួយចំនួនក្នុងកោះស្ព្រាតលី។ ផ្អែកតាមរូបភាពដែលចាប់ដោយផ្កាយរណប AMTI បានពន្យល់ថា សំណង់ដែលជាប្រភេទការដ្ឋានយោធា បានសាងសង់រួចទៅហើយនៅតំបន់កោះ ដែលក្រុមអ្នកជំនាញចាត់ទុកថាជាការធ្វើយោធូបនីយកម្មនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះ។
ខណៈដែលកំពុងតែមិនការប្រទាំងប្រទើសលើបញ្ហានេះស្រាប់នោះ ក៏មានឧប្បទ្ទវហេតុមួយបានកើតឡើងក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងផងដែរ។ នោះគឺ ចិន បានរឹបអូសឧបករណ៍ស្រាវជ្រាវក្រោមទឹករបស់អាមេរិក ដែលបានរុករក និងប្រតិបត្តិការនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលអាមេរិក អះអាងថាស្ថិតនៅក្នុងដែនទឹកសមុទ្រអន្តរជាតិនោះ។ ហើយចុងក្រោយនេះ ក្រុងប៉េកាំង ក៏បានព្រមប្រគល់ឧបករណ៍នោះទៅក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនវិញដែរ ដោយបានពន្យល់ថា ការឃាត់ទុកនោះ ដើម្បីទប់ទល់ការគំរាមផ្សេងៗដែលអាចកើតចេញពីឧបករណ៍នោះ។
ជុំវិញរបាយការណ៍យោធូបនីយកម្មរបស់អ្នកស្រាវជ្រាវអាមេរិកនេះដែរ ម៉ាឡេស៊ី ក៏មិនទាន់ប្រតិកម្មអ្វីខ្លាំងក្លាប៉ុន្មានដែរ។ នៅថ្ងៃទី១៥ ធ្នូកន្លងទៅ ប្រមុខការពារជាតិម៉ាឡេស៊ីរូបនេះ បានអះអាងថា លោក នឹងសរសេរលិខិតទៅកាន់សមភាគីអាមេរិក និងចិនដើម្បីបំភ្លឺពាក់ព័ន្ធរូបភាពដែលបង្ហាញដោយអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលមានមូលដ្ឋាននៅអាមេរិកពីសកម្មភាពយោធារបស់ចិននៅក្នុងតំបន់ជម្លោះ។
សូមជម្រាបផងដែរថា បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺជាជម្លោះអធិបតេយ្យដែលមានរដ្ឋពាក់ព័ន្ធសមាជិកអាស៊ានដូចជា ព្រុយណេ ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន និងវៀតណាម ជាមួយនឹងចិន។ កន្លងមកម៉ាឡេស៊ី មិនសូវជាចេញមុខទាំងផ្នែកការទូត និងទាំងផ្នែកយោធាប្រឆាំងចិនខ្លាំងក្លា ដូចជាវៀតណាម និងហ្វីលីពីនបានធ្វើឡើយ។
តាមពិតទៅបើក្រឡេកទៅមើលភាគីនៃជម្លោះ គឺមានតែចិន និងសមាជិកអាស៊ានប៉ុណ្ណោះនោះទេ។ តែជាក់ស្តែងនោះអាមេរិក បានលូកដៃចូលយ៉ាងជ្រៅ។ បើទោះបីជាអាមេរិក មិនមានទឹកដីជាប់ជាមួយនឹងតំបន់វិវាទនោះក៏ដោយ អាមេរិក បានប្រលូកខ្លួនយ៉ាងជ្រៅលើបញ្ហានេះ ទាំងផ្នែកការទូត និងទាំងផ្នែកយោធា ដ្បិតបើបណ្តោយចិន ឲ្យធ្វើសកម្មភាពបែបនោះ សមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលជាច្រកពាណិជ្ជកម្មមមាញឹកលំដាប់ទីពីររបស់ពិភពលោកនេះ នឹងត្រូវគ្រប់គ្រងដោយចិនហើយ។ ផ្នែកការទូតនោះគឺ អាមេរិក តែងតែចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រិះគន់ចិន ក៏ដូចជាលើកបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំក្នុងតំបន់ ដែលមានវត្តមានចិននៅទីនោះផងដែរនោះ។
សម្រាប់ផ្នែកយោធា អាមេរិក កន្លងមក បានធ្វើសកម្មភាពទាំងតាមមធ្យោបាយនាវាល្បាត និងយន្តហោះស៊ើបការណ៍មកកាន់ជម្លោះដែលស្ថិតក្បែរតំបន់ដែលចិន បានសាងសង់នៅក្នុងតំបន់ជម្លោះ ក្រោមហេតុផលថា ដើម្បីអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពនៃការធ្វើនាវាចរណ៍ និងសេរីភាពនៃការហោះហើរដែលផ្តល់ដោយច្បាប់អន្តរជាតិនោះ។ ជាងនេះទៅទៀតនោះ អាមេរិក ក៏បានសហការណ៍ជាមួយនឹងបណ្តាភាគីជម្លោះដែលរួមមានទាំងហ្វីលីពីន និងវៀតណាមក្នុងការពង្រឹងសមត្ថភាពការពារដែនសមុទ្រដើម្បីទប់ទល់ជាមួយនឹងចិនផងដែរ។
ដោយឡែកសម្រាប់អាស៊ានវិញ បើទោះជាមានសមាជិករបស់ខ្លួនរហូតដល់បួនប្រទេស មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះក៏ដោយ អាស៊ាន មិនសូវជាសកម្មក្នុងការចេញថ្លែងការណ៍ប្រតិកម្ម ឬថ្កោលទោសសកម្មភាពផ្សេងទៀតនៅក្នុងតំបន់ជម្លោះនោះទេ។ អ្វីដែលអាស៊ាន អាចធ្វើបាននោះ គឺលើកយកទៅជជែក និងពិភាក្សានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំប្រចាំរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។ ពេលខ្លះ និយាយត្រូវគ្នាអាស៊ាន ក៏អាចចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមពាក់ព័ន្ធបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងទៅ ហើយពេលខ្លះ និយាយស៊ីជម្រៅពេក ធ្វើឲ្យមេដឹកនាំអាស៊ាន មើលមុខគ្នាមិនចំ ឬអាចឈានទៅដល់ការរាំងស្ទះចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនោះ៕
Tag:
ម៉ាឡេស៊ី
ចិន
អាមេរិក
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ទាយជ្ជទាន»មានន័យដូចម្តេច?
1 សប្តាហ៍
