អន្តរជាតិ
បារាំងកំពុងធ្វើជា តួឯកជួយបញ្ចប់ជម្លោះរ៉ាំរ៉ៃ ប៉ាឡេស្ទីន-អ៊ីស្រាអែល?
×![]()
ខណៈដែល«ដំណោះស្រាយរដ្ឋពីរ»ស្ថិតក្រោមការគំរាមកំហែងនៅពេលដែលប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ ប្រកាសប្តូរទីតាំងស្ថានទូតទៅកាន់ហ្ស៊េរុយសាឡិមខាងកើត បណ្តាមេដឹកនាំពិភពលោកស្កាត់ជួបគ្នានៅប៉ារីសដើម្បីបង្ហាញការគាំទ្រដំណោះស្រាយមួយនេះ។ បារាំងនិងប្រទេសដែលចូលរួមកិច្ចពិភាក្សាមិនចង់ឲ្យអាមេរិកបង្កើតឧបសគ្គថ្មីរារាំងការចរចាសន្តិភាព និងបំផ្លាញដំណោះស្រាយរដ្ឋពីរដែលធានាការកកើតឡើងនៃរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន ទន្ទឹមជាមួយរដ្ឋអ៊ីស្រាអែលអនុលោមតាមបន្ទាត់ព្រំដែនឆ្នាំ ១៩៦៧ឡើយ។
តំណាងប្រទេសប្រហែល ៧០បានចូលរួមក្នុងកិច្ចពិភាក្សាក្រុងប៉ារីសដើម្បីបង្ហាញការគាំទ្រចំពោះការដោះស្រាយបញ្ហាអ៊ីស្រាអែល-ប៉ាឡេស្ទីននៅចុងសប្តាហ៍នេះ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍នោះគឺគ្មានតំណាងប៉ាឡេស្ទីន និង អ៊ីស្រាអែលចូលរួមក្នុងវេទិកានេះឡើយ។
ថ្លែងបើកកិច្ចប្រជុំនេះ ប្រធានាធិបតីបារាំងលោក ហ្វ្រង់ស្វ័រ ហូឡង់ (François Hollande) បានបញ្ជាក់ថា «ដំណោះស្រាយរដ្ឋពីរ» នេះស្ថិតក្រោមការគំរាមកំហែង។ ហើយកិច្ចប្រជុំនេះមានគោលដៅធំបំផុតការពារការចរចាសន្តិភាពអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីនកុំឲ្យបាត់បង់។
យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP លោកបានបញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖ «ដំណោះស្រាយរដ្ឋពីរដែលសហគមន៍អន្តរជាតិបានឯកភាពគ្នាគាំទ្រអស់រាប់ឆ្នាំមកនេះស្ថិតក្រោមការគំរាមកំហែង។ វារងការគំរាមកំហែងខាងក្រៅដោយសារការសាងសង់លំនៅដ្ឋាន ហើយវាក៏រងការគំរាមកំហែងផ្នែកនយោបាយដោយសារការជាប់គាំងនៃការចរចាសន្តិភាព។ ហើយវាក៏រងការគំរាមកំហែងដោយសារការបាត់បង់ការជឿជាក់លើគ្នារវាងភាគីទាំងពីរ ខណៈដែលការចរចាស្ថិតក្រោមការកេងប្រវ័ញ្ចដោយក្រុមជ្រុលនិយមផង»។
ក្នុងកិច្ចពិភាក្សានេះបណ្តាប្រតិភូប្រទេសដែលចូលរួមបានព្រមានចេតនា ភាគីប៉ាឡេស្ទីន និងអ៊ីស្រាអែលកុំឲ្យប្រើប្រាស់សកម្មភាពឯកតោភាគីណាដែលអាចបំផ្លាញដំណើរការនៃការចរចា និងរំលោភព្រំដែនឆ្នាំ ១៩៦៧ នោះ។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសបារាំង Jean-Marc Ayrault ដែលធ្វើជាប្រធានកិច្ចពិភាក្សានេះបានសង្កត់ធ្ងន់ថា បន្តសាងសង់សំណង់លើទឹកដីប៉ាឡេស្ទីនរបស់អ៊ីស្រាអែលក៏ក្លាយជាឧបសគ្គធំរារាំងការឈានទៅបញ្ចប់បញ្ហារវាងអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីន ក៏ដូចជាបង្កើតសន្តិភាពនៅក្នុងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា។ ហើយលោកសង្កត់ធ្ងន់ថា ការដោះស្រាយបញ្ហាប្រទេសទាំងពីរត្រូវតែធ្វើឡើងស្របតាមបន្ទាត់ព្រំដែនឆ្នាំ ១៩៦៧។
ក្រោយចប់កិច្ចប្រជុំ មេដឹកនាំទាំងអស់បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមគ្នាមួយដើម្បីបង្ហាញការគាំទ្រដំណោះស្រាយរដ្ឋពីរដែលមានន័យថា រដ្ឋអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីនត្រូវកើតឡើងទន្ទឹមគ្នាស្ថិតក្រោមព្រំដែនឆ្នាំ ១៩៦៧។
ការរៀបចំកិច្ចពិភាក្សានេះ បង្ហាញឲ្យឃើញពីការខ្នះខ្នែងរបស់មហាអំណាចបារាំងក្នុងការជួយដោះស្រាយវិបត្តិប៉ាឡេស្ទីននិងអ៊ីស្រាអែលជំនួសមហាអំណាចផ្សេងទៀត។ បារាំងធ្លាប់រៀបចំកិច្ចពិភាក្សានេះម្តងដែរនៅខែមិថុនាឆ្នាំ ២០១៦ ក្រោយពេលដែលសហរដ្ឋអាមេរិកនិងប្រទេសផ្សេងទៀតបោះបង់គោលបំណងជួយដោះស្រាយបញ្ហាអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីននេះដោយសារការចរចាជាប់គាំង។
១.អ៊ីស្រាអែល៖ «ការចរចាផ្ទាល់អ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីនដង្ហើមចុងក្រោយនៃអតីត»
ក្នុងកិច្ចពិភាក្សាដែលបារាំងផ្តួចផ្តើមនេះ មិនមានវត្តមានតំណាងអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីនចូលរួមនោះឡើយ។ ដែលនេះមានន័យថា វាមានតែអ្នកក្រៅប៉ុណ្ណោះដែលឈឺឆ្អាលរឿងរកដោះស្រាយជម្លោះប៉ាឡេស្ទីន-អ៊ីស្រាអែល។
ប្រធានាធិបតីបារាំងលោក ហ្វ្រង់ស្វ័រ ហូឡង់ បានផ្ញើលិខិតអញ្ជើញទៅកាន់ប្រធានាធិបតីប៉ាឡេស្ទីន Mahmoud Abbas និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែលលោក បេនចាមិន ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ (Benjamin Netanyahu) ស្នើឲ្យអ្នកទាំងពីរមកជួបទល់មុខដើម្បីពិភាក្សាគ្នាពីលទ្ធផលនៃការកិច្ចពិភាក្សានៅបារាំងនេះ។ តែគួរឲ្យសោកស្តាយបំផុតនោះគឺ មានតែប្រធានាធិបតីប៉ាឡេស្ទីនលោក Mahmoud Abbas ប៉ុណ្ណោះដែលព្រមទទួលការអញ្ជើញនេះ ខណៈដែលអ៊ីស្រាអែលទាត់ចោល។
តាំងពីរដើមមកលោក ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានទាមទារឲ្យមានការចរចាទ្វេភាគីដោយផ្ទាល់រវាងអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីន ដោយអះអាងថាវានឹងបង្កើតសន្តិភាព។ ដែលនេះមានន័យថា វាមិនត្រូវមានការលូកលាន់ពីខាងក្រៅឡើយ ដើម្បីសម្រេចបានជោគជ័យក្នុងការចរចាគ្នា។ ប៉ុន្តែមកដល់ពេលនេះ ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានប្រកាសថា ការចរចាក្លាយជា«ដង្ហើមចុងក្រោយនៃអតីតកាល»រួចទៅហើយ។
ថ្វីបើមានការលើកឡើងពីរការចរចាផ្ទាល់ក៏ដោយ បច្ចុប្បន្ននេះអ៊ីស្រាអែលនៅតែបន្តសកម្មភាពរំលោភបំពានទឹកដីប៉ាឡេស្ទីនដោយបន្តការសាងសង់សំណង់លំនៅដ្ឋានលើទឹកដីហ្ស៊េរុយសាឡិមខាងកើត។ ការបង្កើនល្បឿនការសាងសង់នេះធ្វើឡើងដើម្បីផ្គើនសហគមន៍អន្តរជាតិ ជាពិសេសដំណោះស្រាយក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិដែលអនុម័តកាលពីខែមុននោះ។
២.ដូ ណាល់ត្រាំ ធ្វើឲ្យជម្លោះអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីន កាន់តែស្មុគស្មាញ
ជម្លោះប៉ាឡេស្ទីន និងអ៊ីស្រាអែលកាន់តែចម្រូងចម្រាសនិងស្មុគស្មាញខ្លាំងក្រោយការជាប់ឆ្នោតរបស់ប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ។ ចំណែកដំណោះស្រាយរដ្ឋពីរដ៏សំខាន់ដែលសហគមន៍អន្តរជាតិគាំទ្រនោះស្ថិតក្នុងគ្រោះថ្នាក់ដោយសារការប្រកាសផ្លាស់ប្តូរស្ថានទូតពី Tel Aviv ទៅក្រុងហ្ស៊េរុយសាឡិមខាងកើត។
ពាក់ព័ន្ធការសម្តី ដូណាល់ ត្រាំ ក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយ France 3 TV រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសបារាំង Ayrault បានទិតៀនរដ្ឋបាលអាមេរិកថ្មី រួចទៅហើយចំពោះការសន្យាប្តូរទីតាំងស្ថានទូតនេះ។ ប្រមុខការទូតបារាំងនេះបានបញ្ជាក់ច្បាស់ថាការសម្រេចរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ ជាការបង្ករឿងនិងបំផ្លាញផ្លូវរកសន្តិភាព។
«នៅពេលអ្នកជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក អ្នកមិនអាចធ្វើសកម្មភាពទទឹងទិស និងឯកតោភាគីដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាបែបនេះទេ។ អ្នកត្រូវព្យាយាមបង្កើតស្ថានភាពនិងលក្ខខណ្ឌណាមួយដែលអាចរក្សាសន្តិភាពបាន»។
ចំណែកប្រធានអាជ្ញាធរប៉ាឡេស្ទីន បានព្រមានរួចហើយថា ការប្តូរទីតាំងស្ថានទូតនេះនឹងបំផ្លាញសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពនៅក្នុងតំបន់។ ហើយការធ្វើដូច ដូណាល់ ត្រាំ បានលើកឡើងនោះមិនខុសពីបំផ្លាញរាល់ផ្លូវរកទៅរកសន្តិភាពឡើយ។
ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនចាត់ទុកទឹកដីហ្ស៊េរុយសាឡិមខាងកើតដែលអ៊ីស្រាអែលកំពុងកាន់កាប់ជារដ្ឋធានីនាពេលអនាគតរបស់ខ្លួន តែអ៊ីស្រាអែលក៏ប្រកាសយកទីក្រុងហ្ស៊េរុយសាឡិមទាំងមូលជារដ្ឋធានារបស់ខ្លួន។ ដូច្នេះហើយការកំណត់លក្ខន្តិកៈនៃទីក្រុងនេះជាចំណុចចម្រូងចម្រាសបំផុតមួយក្នុងជម្លោះរ៉ាំរ៉ៃនេះ។
ត្រឡប់មកវិញ រដ្ឋបាលអាមេរិកថ្មីកាន់តែធ្វើឲ្យគ្រប់យ៉ាងកាន់តែអាក្រក់ឡើង ប៉ុន្តែការសន្យាប្តូរទីតាំងស្ថានទូតនេះមិនមែនជារឿងថ្មីឡើយ។ នៅអាមេរិក សមាជិកសភាបក្សសាធារណរដ្ឋច្រើនដែលបានបង្ហាញការគាំទ្រចំពោះការផ្លាស់ប្តូរស្ថានទូតពីទីក្រុង Tel Aviv ទៅហ្ស៊េរុយសាឡិមខាងកើត ដោយទទួលស្គាល់ហ្ស៊េរុយសាឡិមទាំងមូលជាផ្នែកមួយរបស់អ៊ីស្រាអែល។ ដូចឃើញស្រាប់នៅឆ្នាំ ១៩៩៥ សភាអាមេរិកបានបោះឆ្នោតអនុម័តច្បាប់មួយដែលទទួលស្គាល់ទីក្រុងហ្ស៊េរុយសាឡិមជារដ្ឋធានីអ៊ីស្រាអែលជាផ្លូវការ និងឧបត្ថម្ភថវិកាសម្រាប់ការប្តូរទីតាំងស្ថានទូតពីទីក្រុង Tel Aviv ទៅកាន់ទីក្រុងហ្ស៊េរុយសាឡិមវិញ។
ប៉ុន្តែទាំងប្រធានាធិបតីបក្សសាធារណរដ្ឋ និងប្រជាធិបតេយ្យមិនបានអនុវត្តច្បាប់នេះឡើយ ដោយសារវារំលោភលើអំណាចប្រតិបត្តិពាក់ព័ន្ធការអនុវត្តគោលនយោបាយការបរទេស។ លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ដែលជាអ្នកនយោបាយម្នាក់ដែលខ្វាយខ្វល់ខ្លាំងរឿងដោះស្រាយបញ្ហាអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីនដោយជំរុញឲ្យមានការអនុវត្តដំណោះស្រាយរដ្ឋពីរ បដិសេធដាច់ខាតចុះហត្ថលេខាលើច្បាប់នេះ។ ប៉ុន្តែលើកនេះ កាន់តែគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំង ដោយសារទាំងរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា ក៏ដូចជាសេតវិមានសុទ្ធតែស្ថិតក្រោមការកាន់កាប់របស់បណ្តាអ្នកនយោបាយបក្សសាធារណរដ្ឋទាំងអស់។
៣.ហេតុអ្វី ហ្ស៊េរុយសាឡិម ជាសំណុំរឿងចម្រូងចម្រាសបំផុតនៃការចរចាអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីន?
ក្រៅពីភាពពិសិដ្ឋ ហ្ស៊េរុយសាឡិមជាទីក្រុងមួយដ៏ចម្រូងចម្រាសដែលគេមិនទាន់កំណត់ដាច់ស្រេចថាជារបស់ភាគីណា ទោះជាវាស្ថិតក្រោមការកាន់កាប់របស់អ៊ីស្រាអែលក៏ដោយ។ ហើយវាក៏ជាចំណុចស្នូលនៃការចរចាសន្តិភាពរវាងអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីនដែរ។
តាមពិតទៅ អ៊ីស្រាអែល បានវាយដណ្តើមកាន់កាប់តំបន់នៅភាគខាងកើតហ្ស៊េរុយសាឡិមនៅក្នុងសង្គ្រាម ៦ថ្ងៃ រវាងអារ៉ាប់-អ៊ីស្រាអែលនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៧។ ហើយអាជ្ញាធរអ៊ីស្រាអែលក៏បានភ្ជាប់ទឹកដីនេះនិងដាក់បញ្ចូលក្នុងឧបសម្ព័ន្ធរបស់ខ្លួនដោយបង្រួបបង្រួមទីក្រុងហ្ស៊េរុយសាឡិមទាំងមូលជាផ្លូវការក្នុងឆ្នាំ ១៩៨០ តែម្តង។ ចាប់ពីពេលនោះមក ទឹកដី ហ្ស៊េរុយសាឡិមស្ថិតក្រោមការកាន់កាប់របស់អ៊ីស្រាអែល។
ប៉ុន្តែទោះជាបែបនេះក្តី សហរដ្ឋអាមេរិក និងសមាជិកភាគច្រើននៃអង្គការសហប្រជាជាតិមិនបានទទួលស្គាល់សកម្មភាពរបស់អ៊ីស្រាអែលនៅក្រុងហ្ស៊េរុយសាឡិមឡើយ។ គេចាត់ទុកថាការកំណត់លក្ខន្តិកៈនៃទឹកដីហ្ស៊េរុយសាឡិមជាចំណុចស្នូលមួយក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះរវាងអ៊ីស្រាអែលជាមួយប៉ាឡេស្ទីនផង។
មិនមានប្រទេសណាដាក់ស្ថានទូតនៅក្រុងហ្ស៊េរុយសាឡិមឡើយ ដោយសារតែគេមិនទាន់កំណត់ដាច់ស្រេចពីអ្នកមានសិទ្ធិកាន់កាប់។ គេដាក់ស្ថានទូតនៅនៅទីក្រុង Tel Aviv តែអាមេរិកនិងប្រទេសជាច្រើនផ្សេងទៀតនៅដាក់ស្ថានកុងស៊ុលនៅក្រុងហ្ស៊េរុយសាឡិមវិញ៕
តំណាងប្រទេសប្រហែល ៧០បានចូលរួមក្នុងកិច្ចពិភាក្សាក្រុងប៉ារីសដើម្បីបង្ហាញការគាំទ្រចំពោះការដោះស្រាយបញ្ហាអ៊ីស្រាអែល-ប៉ាឡេស្ទីននៅចុងសប្តាហ៍នេះ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍នោះគឺគ្មានតំណាងប៉ាឡេស្ទីន និង អ៊ីស្រាអែលចូលរួមក្នុងវេទិកានេះឡើយ។
ថ្លែងបើកកិច្ចប្រជុំនេះ ប្រធានាធិបតីបារាំងលោក ហ្វ្រង់ស្វ័រ ហូឡង់ (François Hollande) បានបញ្ជាក់ថា «ដំណោះស្រាយរដ្ឋពីរ» នេះស្ថិតក្រោមការគំរាមកំហែង។ ហើយកិច្ចប្រជុំនេះមានគោលដៅធំបំផុតការពារការចរចាសន្តិភាពអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីនកុំឲ្យបាត់បង់។
យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP លោកបានបញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖ «ដំណោះស្រាយរដ្ឋពីរដែលសហគមន៍អន្តរជាតិបានឯកភាពគ្នាគាំទ្រអស់រាប់ឆ្នាំមកនេះស្ថិតក្រោមការគំរាមកំហែង។ វារងការគំរាមកំហែងខាងក្រៅដោយសារការសាងសង់លំនៅដ្ឋាន ហើយវាក៏រងការគំរាមកំហែងផ្នែកនយោបាយដោយសារការជាប់គាំងនៃការចរចាសន្តិភាព។ ហើយវាក៏រងការគំរាមកំហែងដោយសារការបាត់បង់ការជឿជាក់លើគ្នារវាងភាគីទាំងពីរ ខណៈដែលការចរចាស្ថិតក្រោមការកេងប្រវ័ញ្ចដោយក្រុមជ្រុលនិយមផង»។
ក្នុងកិច្ចពិភាក្សានេះបណ្តាប្រតិភូប្រទេសដែលចូលរួមបានព្រមានចេតនា ភាគីប៉ាឡេស្ទីន និងអ៊ីស្រាអែលកុំឲ្យប្រើប្រាស់សកម្មភាពឯកតោភាគីណាដែលអាចបំផ្លាញដំណើរការនៃការចរចា និងរំលោភព្រំដែនឆ្នាំ ១៩៦៧ នោះ។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសបារាំង Jean-Marc Ayrault ដែលធ្វើជាប្រធានកិច្ចពិភាក្សានេះបានសង្កត់ធ្ងន់ថា បន្តសាងសង់សំណង់លើទឹកដីប៉ាឡេស្ទីនរបស់អ៊ីស្រាអែលក៏ក្លាយជាឧបសគ្គធំរារាំងការឈានទៅបញ្ចប់បញ្ហារវាងអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីន ក៏ដូចជាបង្កើតសន្តិភាពនៅក្នុងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា។ ហើយលោកសង្កត់ធ្ងន់ថា ការដោះស្រាយបញ្ហាប្រទេសទាំងពីរត្រូវតែធ្វើឡើងស្របតាមបន្ទាត់ព្រំដែនឆ្នាំ ១៩៦៧។
ក្រោយចប់កិច្ចប្រជុំ មេដឹកនាំទាំងអស់បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមគ្នាមួយដើម្បីបង្ហាញការគាំទ្រដំណោះស្រាយរដ្ឋពីរដែលមានន័យថា រដ្ឋអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីនត្រូវកើតឡើងទន្ទឹមគ្នាស្ថិតក្រោមព្រំដែនឆ្នាំ ១៩៦៧។
ការរៀបចំកិច្ចពិភាក្សានេះ បង្ហាញឲ្យឃើញពីការខ្នះខ្នែងរបស់មហាអំណាចបារាំងក្នុងការជួយដោះស្រាយវិបត្តិប៉ាឡេស្ទីននិងអ៊ីស្រាអែលជំនួសមហាអំណាចផ្សេងទៀត។ បារាំងធ្លាប់រៀបចំកិច្ចពិភាក្សានេះម្តងដែរនៅខែមិថុនាឆ្នាំ ២០១៦ ក្រោយពេលដែលសហរដ្ឋអាមេរិកនិងប្រទេសផ្សេងទៀតបោះបង់គោលបំណងជួយដោះស្រាយបញ្ហាអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីននេះដោយសារការចរចាជាប់គាំង។
១.អ៊ីស្រាអែល៖ «ការចរចាផ្ទាល់អ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីនដង្ហើមចុងក្រោយនៃអតីត»
ក្នុងកិច្ចពិភាក្សាដែលបារាំងផ្តួចផ្តើមនេះ មិនមានវត្តមានតំណាងអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីនចូលរួមនោះឡើយ។ ដែលនេះមានន័យថា វាមានតែអ្នកក្រៅប៉ុណ្ណោះដែលឈឺឆ្អាលរឿងរកដោះស្រាយជម្លោះប៉ាឡេស្ទីន-អ៊ីស្រាអែល។
ប្រធានាធិបតីបារាំងលោក ហ្វ្រង់ស្វ័រ ហូឡង់ បានផ្ញើលិខិតអញ្ជើញទៅកាន់ប្រធានាធិបតីប៉ាឡេស្ទីន Mahmoud Abbas និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែលលោក បេនចាមិន ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ (Benjamin Netanyahu) ស្នើឲ្យអ្នកទាំងពីរមកជួបទល់មុខដើម្បីពិភាក្សាគ្នាពីលទ្ធផលនៃការកិច្ចពិភាក្សានៅបារាំងនេះ។ តែគួរឲ្យសោកស្តាយបំផុតនោះគឺ មានតែប្រធានាធិបតីប៉ាឡេស្ទីនលោក Mahmoud Abbas ប៉ុណ្ណោះដែលព្រមទទួលការអញ្ជើញនេះ ខណៈដែលអ៊ីស្រាអែលទាត់ចោល។
តាំងពីរដើមមកលោក ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានទាមទារឲ្យមានការចរចាទ្វេភាគីដោយផ្ទាល់រវាងអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីន ដោយអះអាងថាវានឹងបង្កើតសន្តិភាព។ ដែលនេះមានន័យថា វាមិនត្រូវមានការលូកលាន់ពីខាងក្រៅឡើយ ដើម្បីសម្រេចបានជោគជ័យក្នុងការចរចាគ្នា។ ប៉ុន្តែមកដល់ពេលនេះ ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានប្រកាសថា ការចរចាក្លាយជា«ដង្ហើមចុងក្រោយនៃអតីតកាល»រួចទៅហើយ។
ថ្វីបើមានការលើកឡើងពីរការចរចាផ្ទាល់ក៏ដោយ បច្ចុប្បន្ននេះអ៊ីស្រាអែលនៅតែបន្តសកម្មភាពរំលោភបំពានទឹកដីប៉ាឡេស្ទីនដោយបន្តការសាងសង់សំណង់លំនៅដ្ឋានលើទឹកដីហ្ស៊េរុយសាឡិមខាងកើត។ ការបង្កើនល្បឿនការសាងសង់នេះធ្វើឡើងដើម្បីផ្គើនសហគមន៍អន្តរជាតិ ជាពិសេសដំណោះស្រាយក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិដែលអនុម័តកាលពីខែមុននោះ។
២.ដូ ណាល់ត្រាំ ធ្វើឲ្យជម្លោះអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីន កាន់តែស្មុគស្មាញ
ជម្លោះប៉ាឡេស្ទីន និងអ៊ីស្រាអែលកាន់តែចម្រូងចម្រាសនិងស្មុគស្មាញខ្លាំងក្រោយការជាប់ឆ្នោតរបស់ប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ។ ចំណែកដំណោះស្រាយរដ្ឋពីរដ៏សំខាន់ដែលសហគមន៍អន្តរជាតិគាំទ្រនោះស្ថិតក្នុងគ្រោះថ្នាក់ដោយសារការប្រកាសផ្លាស់ប្តូរស្ថានទូតពី Tel Aviv ទៅក្រុងហ្ស៊េរុយសាឡិមខាងកើត។
ពាក់ព័ន្ធការសម្តី ដូណាល់ ត្រាំ ក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយ France 3 TV រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសបារាំង Ayrault បានទិតៀនរដ្ឋបាលអាមេរិកថ្មី រួចទៅហើយចំពោះការសន្យាប្តូរទីតាំងស្ថានទូតនេះ។ ប្រមុខការទូតបារាំងនេះបានបញ្ជាក់ច្បាស់ថាការសម្រេចរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ ជាការបង្ករឿងនិងបំផ្លាញផ្លូវរកសន្តិភាព។
«នៅពេលអ្នកជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក អ្នកមិនអាចធ្វើសកម្មភាពទទឹងទិស និងឯកតោភាគីដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាបែបនេះទេ។ អ្នកត្រូវព្យាយាមបង្កើតស្ថានភាពនិងលក្ខខណ្ឌណាមួយដែលអាចរក្សាសន្តិភាពបាន»។
ចំណែកប្រធានអាជ្ញាធរប៉ាឡេស្ទីន បានព្រមានរួចហើយថា ការប្តូរទីតាំងស្ថានទូតនេះនឹងបំផ្លាញសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពនៅក្នុងតំបន់។ ហើយការធ្វើដូច ដូណាល់ ត្រាំ បានលើកឡើងនោះមិនខុសពីបំផ្លាញរាល់ផ្លូវរកទៅរកសន្តិភាពឡើយ។
ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនចាត់ទុកទឹកដីហ្ស៊េរុយសាឡិមខាងកើតដែលអ៊ីស្រាអែលកំពុងកាន់កាប់ជារដ្ឋធានីនាពេលអនាគតរបស់ខ្លួន តែអ៊ីស្រាអែលក៏ប្រកាសយកទីក្រុងហ្ស៊េរុយសាឡិមទាំងមូលជារដ្ឋធានារបស់ខ្លួន។ ដូច្នេះហើយការកំណត់លក្ខន្តិកៈនៃទីក្រុងនេះជាចំណុចចម្រូងចម្រាសបំផុតមួយក្នុងជម្លោះរ៉ាំរ៉ៃនេះ។
ត្រឡប់មកវិញ រដ្ឋបាលអាមេរិកថ្មីកាន់តែធ្វើឲ្យគ្រប់យ៉ាងកាន់តែអាក្រក់ឡើង ប៉ុន្តែការសន្យាប្តូរទីតាំងស្ថានទូតនេះមិនមែនជារឿងថ្មីឡើយ។ នៅអាមេរិក សមាជិកសភាបក្សសាធារណរដ្ឋច្រើនដែលបានបង្ហាញការគាំទ្រចំពោះការផ្លាស់ប្តូរស្ថានទូតពីទីក្រុង Tel Aviv ទៅហ្ស៊េរុយសាឡិមខាងកើត ដោយទទួលស្គាល់ហ្ស៊េរុយសាឡិមទាំងមូលជាផ្នែកមួយរបស់អ៊ីស្រាអែល។ ដូចឃើញស្រាប់នៅឆ្នាំ ១៩៩៥ សភាអាមេរិកបានបោះឆ្នោតអនុម័តច្បាប់មួយដែលទទួលស្គាល់ទីក្រុងហ្ស៊េរុយសាឡិមជារដ្ឋធានីអ៊ីស្រាអែលជាផ្លូវការ និងឧបត្ថម្ភថវិកាសម្រាប់ការប្តូរទីតាំងស្ថានទូតពីទីក្រុង Tel Aviv ទៅកាន់ទីក្រុងហ្ស៊េរុយសាឡិមវិញ។
ប៉ុន្តែទាំងប្រធានាធិបតីបក្សសាធារណរដ្ឋ និងប្រជាធិបតេយ្យមិនបានអនុវត្តច្បាប់នេះឡើយ ដោយសារវារំលោភលើអំណាចប្រតិបត្តិពាក់ព័ន្ធការអនុវត្តគោលនយោបាយការបរទេស។ លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ដែលជាអ្នកនយោបាយម្នាក់ដែលខ្វាយខ្វល់ខ្លាំងរឿងដោះស្រាយបញ្ហាអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីនដោយជំរុញឲ្យមានការអនុវត្តដំណោះស្រាយរដ្ឋពីរ បដិសេធដាច់ខាតចុះហត្ថលេខាលើច្បាប់នេះ។ ប៉ុន្តែលើកនេះ កាន់តែគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំង ដោយសារទាំងរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា ក៏ដូចជាសេតវិមានសុទ្ធតែស្ថិតក្រោមការកាន់កាប់របស់បណ្តាអ្នកនយោបាយបក្សសាធារណរដ្ឋទាំងអស់។
៣.ហេតុអ្វី ហ្ស៊េរុយសាឡិម ជាសំណុំរឿងចម្រូងចម្រាសបំផុតនៃការចរចាអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីន?
ក្រៅពីភាពពិសិដ្ឋ ហ្ស៊េរុយសាឡិមជាទីក្រុងមួយដ៏ចម្រូងចម្រាសដែលគេមិនទាន់កំណត់ដាច់ស្រេចថាជារបស់ភាគីណា ទោះជាវាស្ថិតក្រោមការកាន់កាប់របស់អ៊ីស្រាអែលក៏ដោយ។ ហើយវាក៏ជាចំណុចស្នូលនៃការចរចាសន្តិភាពរវាងអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីនដែរ។
តាមពិតទៅ អ៊ីស្រាអែល បានវាយដណ្តើមកាន់កាប់តំបន់នៅភាគខាងកើតហ្ស៊េរុយសាឡិមនៅក្នុងសង្គ្រាម ៦ថ្ងៃ រវាងអារ៉ាប់-អ៊ីស្រាអែលនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៧។ ហើយអាជ្ញាធរអ៊ីស្រាអែលក៏បានភ្ជាប់ទឹកដីនេះនិងដាក់បញ្ចូលក្នុងឧបសម្ព័ន្ធរបស់ខ្លួនដោយបង្រួបបង្រួមទីក្រុងហ្ស៊េរុយសាឡិមទាំងមូលជាផ្លូវការក្នុងឆ្នាំ ១៩៨០ តែម្តង។ ចាប់ពីពេលនោះមក ទឹកដី ហ្ស៊េរុយសាឡិមស្ថិតក្រោមការកាន់កាប់របស់អ៊ីស្រាអែល។
ប៉ុន្តែទោះជាបែបនេះក្តី សហរដ្ឋអាមេរិក និងសមាជិកភាគច្រើននៃអង្គការសហប្រជាជាតិមិនបានទទួលស្គាល់សកម្មភាពរបស់អ៊ីស្រាអែលនៅក្រុងហ្ស៊េរុយសាឡិមឡើយ។ គេចាត់ទុកថាការកំណត់លក្ខន្តិកៈនៃទឹកដីហ្ស៊េរុយសាឡិមជាចំណុចស្នូលមួយក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះរវាងអ៊ីស្រាអែលជាមួយប៉ាឡេស្ទីនផង។
មិនមានប្រទេសណាដាក់ស្ថានទូតនៅក្រុងហ្ស៊េរុយសាឡិមឡើយ ដោយសារតែគេមិនទាន់កំណត់ដាច់ស្រេចពីអ្នកមានសិទ្ធិកាន់កាប់។ គេដាក់ស្ថានទូតនៅនៅទីក្រុង Tel Aviv តែអាមេរិកនិងប្រទេសជាច្រើនផ្សេងទៀតនៅដាក់ស្ថានកុងស៊ុលនៅក្រុងហ្ស៊េរុយសាឡិមវិញ៕
Tag:
ដំណោះស្រាយរដ្ឋពីរ
François Hollande
Jean-Marc Ayrault
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ទាយជ្ជទាន»មានន័យដូចម្តេច?
1 សប្តាហ៍
