Bonn (អាល្លឺម៉ង់)៖អ្នកស្រាវជ្រាវព្យាករថា ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិចពីរោងចក្រឧស្សាហកម្ម សកម្មភាពមនុស្ស និងការប្រើប្រាស់ផូស៊ីលឥន្ធនៈ ទៅបរិយាកាសកើនឡើង ២ភាគរយគិតនៅត្រឹមឆ្នាំ ២០១៧ នេះ។ ការបញ្ចេញឧស្ម័ននេះកើនឡើងខ្លាំងនៅក្នុងមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចថ្មីឥណ្ឌា និងចិន ខណៈកម្រិតនៃការបញ្ចេញឧស្ម័ននៅអឺរ៉ុប និងអាមេរិកថយចុះបន្តិចក្នុងឆ្នាំនេះ។ វាជាសញ្ញាមួយគួរឲ្យបារម្ភសម្រាប់ផែនដី។
សូមបញ្ជាក់បន្តិចដែររបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ Global Carbon Budget ត្រូវបានបង្កើឡើងដោយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ ៧៦រូបមកពីវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវចំនួន ៥៧ ក្នុងប្រទេស ១៥ ទូទាំងពិភពលោក។ នេះជាឆ្នាំទី ១២ ហើយដែលស្ថាប័ន Global Carbon Project បានបញ្ចេញរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវរបស់ខ្លួនពាក់ព័ន្ធបរិមាណនៃឧស្ម័នកាបូនិកត្រូវបានគេបញ្ចេញទៅបរិយាសនោះ។
យោងតាមរបាយការណ៍ដដែលនេះ ទំហំនៃឧស្ម័នកាបូនិចដែលត្រូវបានបញ្ចេញទៅបរិយាកាសនៅទូទាំងពិភពលោកកើនឡើងដល់ ៤១ពាន់លានតោនត្រឹមឆ្នាំ ២០១៧នេះ។
វាជាសញ្ញាមួយគួរឲ្យបារម្ភដោយសារកម្រិតឧស្ម័នកាបូនិចនេះកើនឡើងលើកដំបូងបំផុតក្រោយស្ថិតក្នុងកម្រិតមួយថេរក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ (ចន្លោះពីឆ្នាំ ២០១៤ដល់ឆ្នាំ ២០១៦ មិនមានការកើនឡើងឡើយ)។
លោកស្រី Le Queres ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ការស្រាវជ្រាវស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុដែលដឹកនាំគម្រោងស្រាវជ្រាវនៃគម្រោង Global Carbon Project បានលើកឡើងដូច្នេះ៖ «ដោយសារការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិចពីគ្រប់សកម្មភាពទាំងមនុស្ស ឧស្សាហកម្ម និងការប្រើប្រាស់ផូស៊ីលឥន្ធនៈកើនឡើងដល់ ៤១ពាន់លានតោនឆ្នាំ ២០១៧ នោះ ពេលកាន់តែខើចខ្លីដែរសម្រាប់ការបង្កើនសមត្ថភាពដើម្បីកម្រិតសីតុណ្ហភាពឲ្យនៅទាបជាង ២ ឬមួយ ១,៥ អង្សាសេតាមកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុក្រុងប៉ារីសឡើយ»។
កម្រិតឧស្ម័នកាបូនិចថយចុះនៅអឺរ៉ុប អាមេរិក តែកើនឡើងនៅឥណ្ឌា និងចិន
របាយការណ៍ស្រាវជ្រាវប្រចាំឆ្នាំនេះព្យាករថា កំណើនកម្រិតឧស្ម័នកាបូនិចមាននៅក្នុងប្រទេសមហាអំណាចថ្មីដូចជាឥណ្ឌា និងចិន ខណៈនៅតំបន់អឺរ៉ុប និងអាមេរិកដែលជាប្រទេសឧស្សាហកម្មយូរអង្វែងមកហើយនោះថយចុះគួរឲ្យកត់សម្គាល់។
ក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ ចិនបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិចច្រើនជាងមុនរហូតដល់ ៣,៥ភាគរយ ខណៈដែលកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសនេះកើនត្រឹម ៦,៨ភាគរយ។ ចំណែកនៅឥណ្ឌាឯណោះវិញ ទំហំឧស្ម័នកាបូនិចដែលត្រូវបញ្ចេញទៅបរិយាកាសកើន ២ភាគរយនៅឆ្នាំ ២០១៧។
រីឯតំបន់អឺរ៉ុបឯណោះវិញ ទំហំឧស្ម័នកាបូនិចនឹងថយចុះ ០,២ ភាគរយ នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៧នេះ ខណៈអាមេរិកឯណោះវិញ ថយចុះរហូតដល់ ០,៤ភាគរយ។ ក្រៅពីនេះ គេឃើញមានកំណើនរហូតដល់ ២,៣ភាគរយនៅបណ្តាប្រទេសផ្សេងទៀតក្រៅពីតំបន់ខាងលើ៕