សមុទ្រចិនខាងត្បូង, ប្រឆាំងភេរវកម្ម, កូរ៉េខាងជើង..នឹងត្រូវពិភាក្សាក្នុងកិច្ចប្រជុំពិសេសអាស៊ាន-អូស្ត្រាលី

អន្តរជាតិ

សមុទ្រចិនខាងត្បូង, ប្រឆាំងភេរវកម្ម, កូរ៉េខាងជើង..នឹងត្រូវពិភាក្សាក្នុងកិច្ចប្រជុំពិសេសអាស៊ាន-អូស្ត្រាលី

15, Mar 2018 , 4:17 pm

រូបភាព

ដោយ: សៅ ផលនិស្ស័យ (Sao Phal Niseiy)

ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងនឹងអាចត្រូវពិភាក្សាក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន អូស្ត្រាលីនៅចុងសប្តាហ៍នេះ ហើយកិច្ចប្រជុំនេះអាចនឹងបញ្ចប់ទៅដោយមានការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមបង្ហាញជំហរឆ្លើយតបនឹងសកម្មភាពបង្ករបស់ចិននៅតំបន់ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងផងដែរ។

កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-អូស្ត្រាលីនឹងចាប់ផ្តើមនៅចុងសប្តាហ៍ខាងមុខនេះដោយមានវត្តមានប្រមុខរដ្ឋប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ានប្រាំបួនចូលរួមជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលីលោក ម៉ាល់ខុម ធើនប៊ូល ផងដែរ។ គេរំពឹងថា បញ្ហាជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងនឹងត្រូវលើកយកទៅពិភាក្សាក្នុងបញ្ហាក្នុងកិច្ចប្រជុំពិសេសនេះដែរ។

យោងតាមសារព័ត៌មាន The Australian មន្ត្រីអូស្ត្រាលីបានទទួលស្គាល់ថាប្រធានបទជម្លោះនេះពិតជាស្ថិតនៅក្នុងរបៀបវារៈនៃកិច្ចប្រជុំមែន ហើយនឹងអាចមាននៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមដែរ។ ប៉ុន្តែមន្ត្រីទាំងនោះមិនបង្ហើបទេថា ភាសាដែលគេប្រើប្រាស់នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះខ្លាំងប៉ុណ្ណានោះ។ យ៉ាងណាមិញ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះអាចនឹងមានការលើកឡើងពីសេរីភាពនាវាចរណ៍ ការដោះស្រាយជម្លោះតាមច្បាប់អន្តរជាតិ និងការសន្ទនា ក៏ដូចជាការគាំទ្រក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែរ។

ពាក់ព័ន្ធបញ្ហានេះ នាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាមលោក Nguyen Xuan Phuc អញ្ជើញទៅដល់ទឹកដីអូស្ត្រាលីមុនគេនោះ បានថ្លែងថាបញ្ហាជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងអាចនៅតែបញ្ហាក្តៅ និងអាចបង្កឲ្យមានភាពតានតឹងកាន់តែខ្លាំងផង។ ក្រោពីនេះលោកបន្ថែមថា វាមានបញ្ហាឧបទ្វីបកូរ៉េ និងបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងកើតផង ហើយបញ្ហាទាំងនេះជារឿងស្មុគស្មាញសម្រាប់ការដោះស្រាយ។

លោកបានថ្លែងដូច្នេះ៖«វានៅតែមានសញ្ញាដែលថាភាពតានតឹងនឹងកើនឡើងនៅក្នុងការវិវត្តនៃស្ថានការជម្លោះកូរ៉េ បញ្ហាសមុទ្រខាងកើត និងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ គ្មានប្រទេសណាមួយអាចដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនេះម្នាក់ឯងបានឡើយ។ សន្តិភាព និងវិបុលភាពនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ពឹងផ្អែកសំខាន់លើតួនាទី និង ភាពដែលគួរឲ្យទុកចិត្តរបស់សហគមន៍អាស៊ានតែម្តង»។

យ៉ាងណាក៏ដោយ នៅពេលហ្វីលីពីនធ្វើជាប្រធានអាស៊ានកាលពីឆ្នាំមុន បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងមិនសូវតានតឹងខ្លាំងប៉ុន្មានទេ ហើយបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងនេះមិនត្រូវបានគេលើកមកដោយភ្ជាប់ជាមួយឈ្មោះចិនចំៗឡើយ។

នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ គ្មានវត្តមានលោក រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌូទើតេ មេដឹកនាំហ្វីលីពីនដែលជាភាគីជម្លោះមួយនៃបញ្ហាជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងឡើយ ដោយសារលោកមានធុរៈត្រូវដោះស្រាយនៅក្នុងប្រទេស។ ប៉ុន្តែគេយល់ថា វាទាក់ទងនឹងសម្ពាធ ក៏ដូចជាការថ្កោលទោសពីសហគមន៍អន្តរជាតិចំពោះសង្គ្រាមគ្រឿងញៀនរបស់លោក នោះទៅវិញទៅ។

ដោយឡែក ក្រៅពីបញ្ហាជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងមេដឹកនាំអូស្ត្រាលី នឹងឆ្លៀតឱកាសជំរុញឲ្យបណ្តារដ្ឋអាស៊ានបន្តដាក់សម្ពាធលើកូរ៉េខាងជើងជុំវិញបញ្ហានុយក្លេអ៊ែរ ដោយសារអូស្ត្រាលីបារម្ភថា បណ្តារដ្ឋអាស៊ានមួយចំនួនអាចនឹងបន្ធូរបន្ថយសម្ពាធ ក្រោយកូរ៉េខាងជើងចាប់ផ្តើមស្តារទំនាក់ទំនងជាមួយកូរ៉េខាងត្បូង និងត្រៀមចរចាជាមួយអាមេរិកផង។

លើសពីនេះទៅទៀត អូស្ត្រាលី ក៏ត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចហើយដើម្បីពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីជាមួយអាស៊ានដើម្បីប្រឆាំងភេរវកម្មនិងចលនាជ្រុលនិយមតំបន់ ក៏ដូចជាពង្រឹងចំណងពាណិជ្ជកម្មរវាងរដ្ឋអាស៊ាន និងហ្វីលីពីនផងដែរ។ អូស្ត្រាលីនឹងចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខដើម្បីប្រឆាំងភេរវកម្ម ស្របពេលដែលក្រុមភេរវជនរដ្ឋឥស្លាមឬដែស្ហកំពុងរកឱកាសកសាងកម្លាំងរបស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់អាស៊ាននោះ៕