ដោយ៖ លោក សុខ លាំង
ក្រសួងសុខាភិបាល គួរមានវិធានការក្នុងការផ្សាយព័ត៌មាន អំពីស្ថិតិដែលមានភាពសុក្រឹតជារៀងរាល់ថ្ងៃ ជាជាងចំណាយកម្លាំង និងធនធានទៅបង្ក្រាបលើអ្វីដែលគេហៅថាព័ត៌មានមិនពិត។
ការចំណាយកម្លាំងដើម្បីតាមដានគ្រប់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ដើម្បីស្វែងរកអ្នកផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត ក្នុងករណីរឿងមេរោគកូវីដ១៩នេះ គឺជាការចំណាយធនធានមនុស្ សនិងថវិកា និងពេលវេលាច្រើន នេះមិនទាន់គិតដល់ការប្រើប្រាស់មន្ត្រីប៉ូលិស និងតុលាការ ដើម្បីបើកការស៊ើបអង្កេត និងដំណើរការកាត់ទោស ទៅលើបុគ្គលដែលអាចត្រូវចោទផងទេ។ ទោះជាធ្វើយ៉ាងនេះបានក៏ដោយ ក៏វានៅតែមិនបានបង្ហាញអំពីវិធានការរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល ក្នុងការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានពិត អំពីករណីដែលកំពុង មានការព្រួយបារម្ភទូទាំងពិភពលោកនេះនៅឡើយដែរ។
“ដើម្បីលុបបំបាត់ព័ត៌មានក្លែងក្លាយ ត្រូវផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានពិតឲ្យបានឆាប់”។ នេះជាការពិតមួយទាក់ទងនឹងការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន ជាពិសេសព័ត៌មានសាធារណៈ និងព័ត៌មានដែលមានភាពរសើប ដើម្បីទប់ស្កាត់ភាពចលាចលនៅក្នុងសង្គម។
ដូច្នេះ ការតាមចាប់អ្នកផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានទាំងឡាយ ដែលជាក្តីបារម្ភរបស់បុគ្គលទាំងអស់នោះ ដោយយើងមិនបានដឹងថា ពួកគាត់កំពុងរស់នៅក្នុងសភាពបែបណា គាត់បានទទួលប្រភពព័ត៌មានអ្វីមកពីណាខ្លះ អំពីការរាតត្បាតនៃមេរោគនេះ មិនមែនជាការផ្តល់ព័ត៌មានពិតនៃស្ថានភាពមេរោគកូវីដ១៩នេះទេ។
អ្វីដែលក្រសួងសុខាភិបាល គួរធ្វើក្នុងការគ្រប់គ្រងការរំពឹងទុក និងភាពអន្ទះសា របស់សាធារណជន គឺ៖
១. ក្រសួងសុខាភិបាល ត្រូវផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានបច្ចុប្បន្នភាព អំពីតថភាពនៃមេរោគនេះ ជាប្រចាំ (ជាការល្អបំផុតនៅរៀងរាល់ថ្ងៃ) ដោយកំណត់ពេលវេលាជាក់លាក់ណាមួយ។ ឧទាហរណ៍ រៀងរាល់ម៉ោង ៤ រសៀល ឬ ៧ យប់ តាមរយៈទូរទស្សន៍ ឬវិទ្យុណាមួយ ឬតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមរបស់ក្រសួងជាដើម។
២. ការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាព គួរធ្វើឡើងជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ក្នុងទម្រង់ជាសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ឬសេចក្តីជូនដំណឹង ដោយមានស្ថិតិអំពីករណីរកឃើញមេរោគនេះ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា (ទាំងចំនួនករណីសង្ស័យ ករណីរកឃើញមេរោគ ករណីជាសះស្បើយ និងករណីស្លាប់) ទោះបីជាចំនួននេះ មិនមានការប្រែប្រួលពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃក៏ដោយ។ ហើយ អាចអានផ្ទាល់មាត់បន្ថែមទៀតក៏បាន។ អាចជាទម្រង់ថតទុក រួចចាក់ផ្សាយ ឬជាការផ្សាយបន្តផ្ទាល់។
៣. ប្រសិនបើក្រសួងសុខាភិបាល ចង់អប់រំដោយពលរដ្ឋឲ្យកាន់តែយល់ដឹងបន្ថែមអំពីស្ថានភាពនេះ នៅជុំវិញពិភពលោក ក្រសួងសុខាភិបាល គួរផ្សព្វផ្សាយរាល់ថ្ងៃអំពីតួលេខបច្ចុប្បន្នភាពអំពីមេរោគកូវីដ១៩នេះ ដែលកំពុងកើតមានឡើងនៅជុំវិញពិភពលោក ដោយបង្ហាញជាសង្ខេបអំពីតួលេខនៃប្រទេសនានា ដែលកំពុងទទួលរងនូវស្ថានភាពទាំងនេះ (មួយទំព័រជាការគ្រប់គ្រាន់) ដោយប្រើប្រាស់ប្រភពព័ត៌មានផ្លូវការណាមួយ ដែលទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិ ឧទាហរណ៍ ស្ថិតិរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក ឬរបស់ប្រទេសណាមួយដែលក្រសួងជឿជាក់ថា ផ្តល់ព័ត៌មានសុក្រឹតបំផុត)។
៤. ផ្សព្វផ្សាយឲ្យប្រជាជន ដឹងអំពីរបៀបស្វែងរកព័ត៌មានបច្ចុប្បន្នភាពនេះ និងផ្សព្វផ្សាយថា ព័ត៌មានផ្សេងក្រៅពីនេះ គឺជាព័ត៌មានមិនផ្លូវការ។
ការធ្វើបែបនេះ ជាការបង្ហាញអំពីការទទួលខុសត្រូវរបស់ក្រសួងជំនាញ ក្នុងការផ្តល់ព័ត៌មានបច្ចុប្បន្នភាព ដល់ពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនដែលកំពុងមានការព្រួយបារម្ ភអំពីសុខភាពរបស់ខ្លួន មិត្តភក្តិ និងសាច់ញាតិរបស់ខ្លួន។ វាក៏ជាការគ្រប់គ្រងភាពអន្ទះសារបស់ពលរដ្ឋនៅក្នុងប្រទេសទាំងមូលដែរ។ វាក៏ជាឱកាសបង្ហាញថា ក្រសួងជំនាញនេះ មានសមត្ថភាពដល់កម្រិតណា ក្នុងស្ថានភាពហានិភ័យជាសាកលនេះ។
ការធ្វើបែបនេះ នឹងនាំឲ្យពលរដ្ឋមានទំនុកចិត្ត និងឈប់ជឿលើព័ត៌មានមិនពិតទៀត។
ការធ្វើបែបនេះ គឺជាការបង្វែរការប្រើប្រាស់ធនធានឲ្យបានត្រឹមត្រូវ មានប្រយោជន៍ និងមានប្រសិទ្ធភាព។
ប្រសិនបើធ្វើដូច្នេះបាន ពលរដ្ឋនឹងលែងសូវមានភាពអន្ទះសាក្នុងចិត្ត ព្រោះពលរដ្ឋរំពឹង និងដឹងថា ពួកគាត់អាចទៅរកព័ត៌មានពិតពីកន្លែងណាបាន និងអាចមានភាពអត់ធ្មត់ មិនចេះតែជឿលើព័ត៌មានមិនពិតទៀត។
ក្នុងស្ថានភាពបែបនេះ ការបារម្ភរបស់ពលរដ្ឋ មិនមែនជាការខុសឆ្គងអ្វីឡើយ។ ដូច្នេះ ក្រសួងសុខាភិបាល គួរចាត់វិធានការដើម្បីផ្តល់ព័ត៌មានបច្ចុប្បន្នភាព ជាជាងចង់ចាត់វិធានលើការបង្ហោះព័ត៌មាននានា ដែលក្រសួងយល់ថាមិនសុក្រឹត។
ចាប់មនុស្សដែលផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត ដោយសារតែក្តីអន្ទះសារបស់ពួកគេ មិនបានធ្វើឲ្យពលរដ្ឋផ្សេងទៀត ទទួលបានព័ត៌មានពិត និងលុបបំបាត់ភាពអន្ទះសាទាំងនេះបានទេ។
វិធានការដែលមានប្រសិទ្ធភាព គឺត្រូវធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពព័ត៌មានពិត ជាប្រចាំ ពីព្រោះថា “ដើម្បីលុបបំបាត់ព័ត៌មានក្លែងក្លាយ ត្រូវផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានពិតឲ្យបានឆាប់”៕