ជាតិ
បទវិភាគ
សង្គមជាតិ
ឥទ្ធិពលវប្បធម៌បរទេសកំពុងហូរចូលយ៉ាងគំហុកមកក្នុងសង្គមខ្មែរ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ភ្នំពេញ៖ នៅក្នុងសម័យសកលភាវូបនីយកម្មនេះ ឥទ្ធិពលសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ និងវប្បធម៌ពីប្រទេសមួយទៅប្រទេសមួយផ្សេងទៀត បានកើតឡើងដោយមិនអាចចៀសផុតបាន។ តើប្រទេសកម្ពុជាធ្លាប់ជះឥទ្ធិពលវប្បធម៌ទៅកាន់ប្រទេសដទៃនៅពេលណា? និងធ្លាប់រងឥទ្ធិពលវប្បធម៌បរទេសវិញនៅពេលណា? 
ការជះឥទ្ធិពលនៃវប្បធម៌របស់ប្រទេសមួយទៅលើប្រទេសមួយទៀត មិនមែនជារឿងចម្លែក ទេនៅក្នុងពិភពលោក។ ឥទ្ធិពលបែបនេះ តែងតែងប្រព្រឹត្តទៅរវាងប្រទេសដែលនៅជិតគ្នា។ ជាធម្មតា ប្រទេសមួយដែលខ្លាំងនិងរីកចម្រើនជាង តែងតែជះឥទ្ធិពលទៅលើប្រទេសមួយ ដែលខ្សោយនិងមិនសូវរីកចម្រើន។ ឆ្លងតាមប្រវត្តិសាស្ត្រ ប្រទេសកម្ពុជាធ្លាប់ទទួលឥទ្ធិពល វប្បធម៌របស់ប្រទេសឥណ្ឌាក្នុងអតីតកាល។ ប៉ុន្តែ កម្ពុជាក៏ធ្លាប់ជះឥទ្ធិពលវប្បធម៌ទៅលើ ប្រទេសសៀម និងប្រទេសជិតខាងផ្សេងៗទៀត ដែលជាប្រទេសទន់ខ្សោយជាង ខ្លួននៅក្នុង អតីតកាលដែរ។
ចាប់តាំងពីកម្ពុជាចុះខ្សោយមក កម្ពុជាបានទទួលឥទ្ធិពលបរទេសជាច្រើន ជាពិសេស ពីប្រទេសជិតខាងនិងប្រទេសជឿនលឿនក្នុងពិភពលោក លើវិស័យជាច្រើន ដែលក្នុងនោះ មានទាំងវិស័យវប្បធម៌ផងដែរ។ បច្ចុប្បន្ន ដោយសារកម្ពុជាជាប្រទេសមួយដែលមាន ការអភិវឌ្ឍតិចតួច និង ដោយសារសំពាធនៃសាកលភាវូបនីយកម្មផងនោះ បានជំរុញសង្គមខ្មែរទទួលយកឥទ្ធិពលបរទេសយ៉ាងគំហុកទាំងល្អទាំងអាក្រក់។
ក្រោយឥទ្ធិពលនៃសង្គ្រាមត្រជាក់និងសង្គ្រាមស៊ីវិលរយៈពេលជាង៣០ឆ្នាំ កម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះស្ទើរតែគ្រប់វិស័យដល់កម្រិតមួយទាប់បំផុត។ ក្នុងខណៈនេះ សង្គមខ្មែរទាំងមូលហាក់ដូចជាកំពុងសម្លឹងទៅប្រទេសជិតខាង ប្រទេសក្នុងតំបន់ និង ប្រទេសនានាក្នុងពិភពលោក ដែលខ្លាំងនិងរីកចម្រើនជាងខ្លួន ក្នុងក្រសែភ្នែកមួយដែលថា អ្វីៗដែលប្រទេសទាំងនោះមាន គឺសុទ្ធតែល្អទាំងអស់ អ៊ីចឹងហើយបានជាយើងសង្កេតឃើញថា ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន បានស្ម័គ្រចិត្តទទួលយកឥទ្ធិពលនៃវប្បធម៌បរទេសមកធ្វើជាមូលដ្ឋានក្នុងការគិត ការសម្រេចចិត្ត និង ការប្រព្រឹត្តរបស់ខ្លួន។
លើសពីនេះទៀត បើយើងពិនិត្យឱ្យស៊ីជម្រៅ យើងអាចមើលឃើញថា ក្រៅពីពលរដ្ឋខ្មែរទទួលយកវប្បធម៌បរទេសដោយស្ម័គ្រចិត្ត ក៏មានកត្តាមូលដ្ឋានផ្សេងទៀតដែលរួមចំណែកធ្វើឱ្យឥទ្ធិពលវប្បធម៌បរទេសកហូរចូលមកក្នុងសង្គមខ្មែរផងដែរ កត្តាទាំងនោះមានដូចជា ទំនាក់ទំនងការទូតរវាងប្រទេសផ្សេងៗជាមួយកម្ពុជា ឥទ្ធិពលទំនាក់ទំនងនយោបាយ និង ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម ជាដើម។
ជាទូទៅ យើងបានមើលឃើញថា ប្រទេសជិតខាង ប្រទេសមហាអំណាច និង ប្រទេសរីកចម្រើននានាតែតែងយកវប្បធម៌ធ្វើជាមធ្យោបាយក្នុងបញ្ជ្រាបមនោគមន៍វិជ្ជានយោបាយនិងពង្រីកទីផ្សាររបស់ខ្លួន។ ជាក្រឹត្យក្រម ប្រសើនបើសង្គមខ្មែរចូលចិត្តវប្បធម៌ សិល្បៈ របស់ចិន កូរ៉េ ថៃ...នាំឱ្យសង្គមខ្មែរងាយគាំទ្រនយោបាយរបស់ប្រទេសទាំងនេះ និង ចូលចិត្តទំនិញរបស់ប្រទេសទាំងនេះផងដែរ។
ឥទ្ធិពលនៃវប្បធម៌បរទេសដែលសង្គមខ្មែរទទួលយក មានដូចជា ភាសា ការស្លៀកពាក់ ការតុបតែងខ្លួន ការហូបចុក ចំណីអាហារ ការរស់នៅ ល្បែងកំសាន្ត ចម្រៀង របាំ ភាពយន្ត ជំនឿ សាសនា ប្រពៃណី និង ពិធីបុណ្យផ្សេងៗ ដូចជា ចូលឆ្នាំចិន ចូលឆ្នាំសាកល បុណ្យនៃក្ដីស្រលាញ់(បុណ្យសង្សា) បុណ្យហាឡូវីន(Halloween) បុណ្យគ្រីសស្មឹស ជាដើម។ ដោយមានការជួយផ្សព្វផ្សាយពីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនូវប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ សិល្បៈបរទេស នាំឱ្យឥទ្ធិពលនៃវប្បធម៌ទាំងនោះដិតដាមជាប់នឹងអារម្មណ៍របស់យុវវ័យស័យថ្មី និង បានធ្វើឱ្យពួកគេខ្លះយល់ថា វប្បធម៌ទាំងនោះគឺជារបស់ខ្លួន។ ដោយហេតុនេះហើយ ទើបយើងសង្កេតឃើញយុវវ័យ បានចូលរួមប្រារព្ធពិធីបុណ្យទាំងនោះយ៉ាងសកម្ម។
លើសពីនេះទៅទៀត សូម្បីតែពេលប្រារព្ធពិធីបុណ្យប្រពៃរបស់ខ្មែរ ក៏ពួកគេស្លៀកពាក់បែបបរទេសដែរ ដូចជាក្នុងពិធីមង្គលការ ពីធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ឬ ពិធីបុណ្យសាសនារបស់ខ្មែរជាដើម។
ពិតណាស់ ការទទួលយកឥទ្ធិពលវប្បធម៌បរទេស មិនមែនសុទ្ធតែជារឿងអាក្រក់ទាំងអស់នោះទេ ប៉ុន្តែ យើងត្រូវបែងចែកឱ្យច្បាស់ថា តើជ្រុងណាយើងគួរទទួយក និង ជ្រុងណាយើងមិនគួរទទួលយក ព្រមទាំងត្រូវបែងចែកឱ្យច្បាស់ថា តើណាមួយជាវប្បធម៌ខ្មែរ ណាមួយជាវប្បធម៌បរទេស ជៀសវាងការអះអាងថា វប្បធម៌បរទេសជារបស់ខ្មែរ និង មិនត្រូវយកវប្បធម៌បរទេសមកបញ្ចូលគ្នាជាមួយវប្បធម៌ខ្មែរ ដែលនាំឱ្យបាត់បង់អត្តសញ្ញាណនៃវប្បធម៌ខ្មែរ៕
ដោយ ឈត ប៊ុនថង បណ្ឌិតទស្សនវិជ្ជា
ការជះឥទ្ធិពលនៃវប្បធម៌របស់ប្រទេសមួយទៅលើប្រទេសមួយទៀត មិនមែនជារឿងចម្លែក ទេនៅក្នុងពិភពលោក។ ឥទ្ធិពលបែបនេះ តែងតែងប្រព្រឹត្តទៅរវាងប្រទេសដែលនៅជិតគ្នា។ ជាធម្មតា ប្រទេសមួយដែលខ្លាំងនិងរីកចម្រើនជាង តែងតែជះឥទ្ធិពលទៅលើប្រទេសមួយ ដែលខ្សោយនិងមិនសូវរីកចម្រើន។ ឆ្លងតាមប្រវត្តិសាស្ត្រ ប្រទេសកម្ពុជាធ្លាប់ទទួលឥទ្ធិពល វប្បធម៌របស់ប្រទេសឥណ្ឌាក្នុងអតីតកាល។ ប៉ុន្តែ កម្ពុជាក៏ធ្លាប់ជះឥទ្ធិពលវប្បធម៌ទៅលើ ប្រទេសសៀម និងប្រទេសជិតខាងផ្សេងៗទៀត ដែលជាប្រទេសទន់ខ្សោយជាង ខ្លួននៅក្នុង អតីតកាលដែរ។
ចាប់តាំងពីកម្ពុជាចុះខ្សោយមក កម្ពុជាបានទទួលឥទ្ធិពលបរទេសជាច្រើន ជាពិសេស ពីប្រទេសជិតខាងនិងប្រទេសជឿនលឿនក្នុងពិភពលោក លើវិស័យជាច្រើន ដែលក្នុងនោះ មានទាំងវិស័យវប្បធម៌ផងដែរ។ បច្ចុប្បន្ន ដោយសារកម្ពុជាជាប្រទេសមួយដែលមាន ការអភិវឌ្ឍតិចតួច និង ដោយសារសំពាធនៃសាកលភាវូបនីយកម្មផងនោះ បានជំរុញសង្គមខ្មែរទទួលយកឥទ្ធិពលបរទេសយ៉ាងគំហុកទាំងល្អទាំងអាក្រក់។
ក្រោយឥទ្ធិពលនៃសង្គ្រាមត្រជាក់និងសង្គ្រាមស៊ីវិលរយៈពេលជាង៣០ឆ្នាំ កម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះស្ទើរតែគ្រប់វិស័យដល់កម្រិតមួយទាប់បំផុត។ ក្នុងខណៈនេះ សង្គមខ្មែរទាំងមូលហាក់ដូចជាកំពុងសម្លឹងទៅប្រទេសជិតខាង ប្រទេសក្នុងតំបន់ និង ប្រទេសនានាក្នុងពិភពលោក ដែលខ្លាំងនិងរីកចម្រើនជាងខ្លួន ក្នុងក្រសែភ្នែកមួយដែលថា អ្វីៗដែលប្រទេសទាំងនោះមាន គឺសុទ្ធតែល្អទាំងអស់ អ៊ីចឹងហើយបានជាយើងសង្កេតឃើញថា ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន បានស្ម័គ្រចិត្តទទួលយកឥទ្ធិពលនៃវប្បធម៌បរទេសមកធ្វើជាមូលដ្ឋានក្នុងការគិត ការសម្រេចចិត្ត និង ការប្រព្រឹត្តរបស់ខ្លួន។
លើសពីនេះទៀត បើយើងពិនិត្យឱ្យស៊ីជម្រៅ យើងអាចមើលឃើញថា ក្រៅពីពលរដ្ឋខ្មែរទទួលយកវប្បធម៌បរទេសដោយស្ម័គ្រចិត្ត ក៏មានកត្តាមូលដ្ឋានផ្សេងទៀតដែលរួមចំណែកធ្វើឱ្យឥទ្ធិពលវប្បធម៌បរទេសកហូរចូលមកក្នុងសង្គមខ្មែរផងដែរ កត្តាទាំងនោះមានដូចជា ទំនាក់ទំនងការទូតរវាងប្រទេសផ្សេងៗជាមួយកម្ពុជា ឥទ្ធិពលទំនាក់ទំនងនយោបាយ និង ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម ជាដើម។
ជាទូទៅ យើងបានមើលឃើញថា ប្រទេសជិតខាង ប្រទេសមហាអំណាច និង ប្រទេសរីកចម្រើននានាតែតែងយកវប្បធម៌ធ្វើជាមធ្យោបាយក្នុងបញ្ជ្រាបមនោគមន៍វិជ្ជានយោបាយនិងពង្រីកទីផ្សាររបស់ខ្លួន។ ជាក្រឹត្យក្រម ប្រសើនបើសង្គមខ្មែរចូលចិត្តវប្បធម៌ សិល្បៈ របស់ចិន កូរ៉េ ថៃ...នាំឱ្យសង្គមខ្មែរងាយគាំទ្រនយោបាយរបស់ប្រទេសទាំងនេះ និង ចូលចិត្តទំនិញរបស់ប្រទេសទាំងនេះផងដែរ។
ឥទ្ធិពលនៃវប្បធម៌បរទេសដែលសង្គមខ្មែរទទួលយក មានដូចជា ភាសា ការស្លៀកពាក់ ការតុបតែងខ្លួន ការហូបចុក ចំណីអាហារ ការរស់នៅ ល្បែងកំសាន្ត ចម្រៀង របាំ ភាពយន្ត ជំនឿ សាសនា ប្រពៃណី និង ពិធីបុណ្យផ្សេងៗ ដូចជា ចូលឆ្នាំចិន ចូលឆ្នាំសាកល បុណ្យនៃក្ដីស្រលាញ់(បុណ្យសង្សា) បុណ្យហាឡូវីន(Halloween) បុណ្យគ្រីសស្មឹស ជាដើម។ ដោយមានការជួយផ្សព្វផ្សាយពីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនូវប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ សិល្បៈបរទេស នាំឱ្យឥទ្ធិពលនៃវប្បធម៌ទាំងនោះដិតដាមជាប់នឹងអារម្មណ៍របស់យុវវ័យស័យថ្មី និង បានធ្វើឱ្យពួកគេខ្លះយល់ថា វប្បធម៌ទាំងនោះគឺជារបស់ខ្លួន។ ដោយហេតុនេះហើយ ទើបយើងសង្កេតឃើញយុវវ័យ បានចូលរួមប្រារព្ធពិធីបុណ្យទាំងនោះយ៉ាងសកម្ម។
លើសពីនេះទៅទៀត សូម្បីតែពេលប្រារព្ធពិធីបុណ្យប្រពៃរបស់ខ្មែរ ក៏ពួកគេស្លៀកពាក់បែបបរទេសដែរ ដូចជាក្នុងពិធីមង្គលការ ពីធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ឬ ពិធីបុណ្យសាសនារបស់ខ្មែរជាដើម។
ពិតណាស់ ការទទួលយកឥទ្ធិពលវប្បធម៌បរទេស មិនមែនសុទ្ធតែជារឿងអាក្រក់ទាំងអស់នោះទេ ប៉ុន្តែ យើងត្រូវបែងចែកឱ្យច្បាស់ថា តើជ្រុងណាយើងគួរទទួយក និង ជ្រុងណាយើងមិនគួរទទួលយក ព្រមទាំងត្រូវបែងចែកឱ្យច្បាស់ថា តើណាមួយជាវប្បធម៌ខ្មែរ ណាមួយជាវប្បធម៌បរទេស ជៀសវាងការអះអាងថា វប្បធម៌បរទេសជារបស់ខ្មែរ និង មិនត្រូវយកវប្បធម៌បរទេសមកបញ្ចូលគ្នាជាមួយវប្បធម៌ខ្មែរ ដែលនាំឱ្យបាត់បង់អត្តសញ្ញាណនៃវប្បធម៌ខ្មែរ៕
ដោយ ឈត ប៊ុនថង បណ្ឌិតទស្សនវិជ្ជា
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រទានកម្ម»មានន័យដូចម្តេច?
18 ម៉ោង
