ជាតិ
សង្គមជាតិ
×![]()
ដោយ: សារព័ត៌មានថ្មីៗ
ហេតុការណ៍ ដែលមានអ្នកឆ្លងមេរោគអេដស៍នៅឃុំរកា ស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង ជិត៣០០នាក់ ខ្ញុំគិតថាវាមិនមែនជាហេតុផលសាមញ្ញ ដែលគ្រាន់តែថា «មិនស្ងោរស៊ីរ៉ាំង (syringe) ឬមិនប្រើម្ជុលថ្មី...»នោះទេ។ រដ្ឋាភិបាលនិង ក្រសួងសុខាភិបាល ត្រូវតែមានហេតុផលសមរម្យជាងនេះ និងត្រូវភ្ជាប់ជាមួយ របាយការណ៍ ជាក់លាក់តាម លក្ខណៈបច្ចេកទេសសុខាភិបាល ប្រកបដោយការជឿទុកចិត្តបាន ដើម្បីឆ្លើយតប ទៅកាន់ មហាជន និងដៃ គូអភិវឌ្ឍ។
អង្គការសុខភាពពិភពលោក ក៏គួរតែចេញរបាយការណ៍របស់ខ្លួន ជុំវិញការស៊ើបអង្កេតករណីខាងលើនេះដែរ គឺមិនអាចនៅស្ងៀម ហើយចាំបន្ទរតាមរដ្ឋាភិបាលនោះទេ។ រឿងមនុស្សឆ្លងមេរោគអេដស៍ ជិត៣០០នាក់ មិន អាចជារឿងចៃដន្យដាច់ខាត។
ឥឡូវយើងវិភាគលើសេណារីយ៉ូណាខ្លះ ដែលអាចចម្លងមេរោគ ដល់ជនរងគ្រោះជិត៣០០នាក់នោះ៖
សេណារីយ៉ូទី១៖ ការឆ្លងតាមម្ជុល ឬស៊ីរ៉ាំងដែលមិនបានស្ងោរ ឬមិនប្រើម្ជុល ឬស៊ីរ៉ាំងថ្មី។ ករណីនេះពិតជា ១ លើមួយម៉ឺនករណី ដែលអាចចម្លងដល់អ្នកភូមិជិត៣០០នាក់ ហើយត្រូវការពេលវេលាយ៉ាងហោចណាស់ ក៏១០ឆ្នាំដែរ។ តាមលក្ខណៈបច្ចេកទេស គឺមេរោគអេដស៍អាចរស់នៅក្នុងម្ជុល ឬស៊ីរ៉ាំងបានតែ ២ ឬ៣ថ្ងៃយ៉ាងយូរ ក្នុងបរិស្ថានអំណោយផលបំផុត។ ហើយករណីភូមិរកានេះ មានគ្រូពេទ្យតែម្នាក់គត់ ដែលព្យាបាលអ្នកជំងឺ។ អ៊ីចឹង គឺមានន័យថា រយៈពេល២ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ អ្នកភូមិត្រូវឈឺរាល់ថ្ងៃ (យ៉ាងតិចក្នុង១ថ្ងៃមានមនុស្ស១នាក់) ទៅរកការចាក់ថ្នាំពីលោកគ្រូពេទ្យ២ ឬ៣នាក់ ក្នុងមួយថ្ងៃ ករណីនេះគឺពិតជាពិបាកជឿខ្លាំង ណាស់។ ឬក៏អាច និយាយបានថា ក្នុង១០០ករណី គឺមានតែ១ ទៅ២ប៉ុណ្ណោះ។
សេណារីយ៉ូទី២៖ គឺការផ្តល់សេវាសុខាភិបាលលក្ខណៈជាក្រុម តាមរយៈពេទ្យស្ម័គ្រចិត្ត។ លទ្ធភាពនៃករណី នេះអាចកើតមានឡើងច្រើន។ អាចថាក្នុង១០ មាន៧ ទៅ៨ទៅហើយ ដែលអាចទៅរួច។ ប៉ុន្តែលុះត្រាតែក្រុមគ្រូពេទ្យទាំងនោះ មានចេតនាចម្លងមេរោគនោះ ទៅអ្នកភូមិក្នុងគោលបំណងអ្វីមួយតែម្តង ទើបអាចចម្លងមេរោគអេដស៍ដល់អ្នកភូមិទាំងនោះរហូត៣០០នាក់ពាសពេញភូមិឃុំ និងស្ទើរគ្រប់ក្រុមគ្រួសារនៅក្នុងឃុំរកានេះ។ អ្នកភូមិតែងតែទៅរកការចាក់ថ្នាំ ឬសេវាព្យាបាលសុខាភិបាលណាដែលជាសេវាសុខភាពស្ម័គ្រចិត្ត របស់ក្រុមគ្រូពេទ្យ ព្រោះតែមិនសូវអស់លុយ ជាពិសេសតាមរយៈអង្គការ។ តែបើក្រុមគ្រូពេទ្យនេះ ជាអ្នកស្ម័គ្រចិត្ត គឺច្បាស់ណាស់ មិនអាចធ្វេសប្រហែសដោយសារតែការប្រើម្ជុលតែមួយ ឬស៊ីរាំងរួមគ្នានោះទេ លើកលែងតែមានចេតនា ព្រោះទាំងស៊ីរ៉ាំងនិងម្ជុលមានតម្លៃថោកណាស់។ បើជាចេតនាគឺជាបទឧក្រិដ្ឋប្រឆាំងមនុស្ស ជាតិ។ លទ្ធភាពករណីនេះអាចកើតមានឡើងច្រើន។ សមត្ថកិច្ចគួរតែស៊ើបសួរអ្នកភូមិថា៖ តើមានសេវាពេទ្យស្ម័គ្រចិត្តណាចុះមកភូមិទេក្នុងរយៈពេល១ឬ ២ឆ្នាំចុង ក្រោយនេះ? ព្រោះនេះជាករណី ដែលមានលទ្ធភាពខ្ពស់បំផុត។
សេណារីយ៉ូទី៣៖ គឺក្នុងស៊ីរ៉ាំង ឬម្ជុលមានសារធាតុអាចចិញ្ចឹម មេរោគអេដស៍ហើយអាចចម្លងទៅអ្នកទទួល សេវាចាក់ថ្នាំនេះ ដោយងាយបំផុត។ ករណីនេះ គឺមានលទ្ធភាពខ្ពស់បំផុត។ បើសិនជាតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេស សុខាភិបាលអាចទៅរួច ព្រោះមន្ត្រីខ្មែរ មិនបានគិតគូរសុខភាពប្រជាជនជាសំខាន់ទេ។ ដូច្នេះការពិនិត្យគុណភាពនៃការនាំចូលបរិក្ខារពេទ្យដូចជា ម្ជុលឬ ស៊ីរ៉ាំង...ច្បាស់ជាមិនបានដិតដល់នោះទេ។ ករណីនេះអាចកើតឡើង បើសិនជាមាននរណាម្នាក់ ឬក្រុមណាមួយ ឬប្រទេសណាមួយ ចង់សាកល្បងក្នុងការសម្លាប់មនុស្សតាមរយៈសេវាសុខាភិបាល ដោយយកប្រជាជនខ្មែរជាទីពិសោធន៍។ ដូចពាក្យចាស់លោកពោលថា៖"មនុស្សលោភលន់ អាចដុតផ្ទះយើង ដើម្បីតែស្ងោរពងមាន់របស់គេ"។ បើករណីនេះ ពិតជាអាចកើតមានឡើងមែន គឺអ្នកដែលជាជនរងគ្រោះ មិនមែនតែអ្នកភូមិរកាប៉ុណ្ណោះទេ។ អ្នកដែលទទួលសេវាកម្មសុខាភិបាលដោយចាក់ថ្នាំ ឬព្យួរសេរ៉ូមក្នុងរយៈពេល២ឬ៣ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ គួរតែធ្វើការពិនិត្យឈាមដើម្បីឲ្យច្បាស់ក្នុងចិត្ត។
សេណារីយ៉ូទី៤៖ គឺលទ្ធភាពក្នុងពេលជោះឈាម។ អ្នកជោះឈាមទី១ មានមេរោគអេដស៍ ហើយពេទ្យប្រើម្ជុលដដែលទៅជោះអ្នកទី២ដែលមិនមានផ្ទុក មេរោគអេដស៍។ ពេលនោះឈាមនៅក្នុងដប ឬស៊ីរ៉ាំងដែលនឹងត្រូវយកទៅពិនិត្យ គឺច្បាស់ជាមានផ្ទុកមេរោគ អេដស៍។ ករណីនេះ ពិតជាមានលទ្ធភាពតិចតួច ព្រោះថាគ្រូពេទ្យ ដែលបូមឈាមជនរងគ្រោះទៅពិនិត្យ រកមេរោគអេដស៍ រឿងអីទៅប្រើម្ជុលដដែល? លើកលែងតែជាចេតនា។ ប៉ុន្តែបើអ្នកដែលទៅពិនិត្យ ឬត្រូវបូមឈាម ច្បាស់ជាបដិសេធប្រើម្ជុលដដែល។ បើមានដំណក់ឈាមណាមួយក្នុងម្ជុល ដែលមានមេរោគអេដស៍ ពេលបូមឈាមចូលក្នុងស៊ីរ៉ាំង គឺឈាមទាំងមូលនឹងមានមេរោគ តែបើបូមឈាមអ្នករងគ្រោះភ្លាមគឺមិនទាន់ឃើញទេ។
នេះជាគំនិតខ្លីៗដែលខ្ញុំជាអ្នកព្រៃភ្នំគិតឃើញ និយាយចេញពីចិត្ត ដោយសារតែដេកគិតៗទៅវាហួសចិត្តពេក និងស្រយុតចិត្តពេកចំពោះប្រជាជនខ្មែរដែលជាអ្នករងគ្រោះ។ ជាពិសេសអ្នកឃុំរកា ស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង នេះតែម្តង។ លើសពីនេះទៅទៀត ហេតុផលរបស់រដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងសុខាភិបាលដែលបាននិយាយប្រាប់មហាជន គឺពិតជាមិនអាចទទួលយកបានមែន ហើយវិធានការណ៍របស់រដ្ឋាភិបាល ក៏រឹតតែមិនអាចទទួលយកបានទាល់តែសោះ។
រដ្ឋាភិបាលគូរតែចាំថា «គ្រប់ទង្វើររបស់មន្ត្រី និងអ្នកនយោបាយ គឺប្រជាជនអោយពិន្ទុរាល់ថ្ងៃ ហើយលទ្ធផលនឹងបង្ហាញនៅថ្ងៃណាមួយ។ បើធ្ងន់ធ្ងរគឺ បាតុកម្មដេញចេញពីតំណែង បើស្រាលគឺបោះឆ្នោតទម្លាក់ បើពេញចិត្តគឺនៅស្ងៀម»។
ដូច្នេះរឿង «អ្នកឃុំរកា» មិនអាចនិយាយ តែមួយម៉ាត់ ពីរម៉ាត់ ក៏រួចខ្លួននោះទេ។ ជីវិតមនុស្សជិត៣០០នាក់ណា! សូម្បីជីវិតសត្វគោ ពីរបីក្បាល ដែលស្លាប់ដោយមិនដឹងហេតុផល ក៏ម្ចាស់វាមិនសុខចិត្តដែរ ចុះទម្រាំជិវិតមនុស្ស?
ជាចុងក្រោយគឺថា ទោះជាទង្វើរបស់អ្នកណា ក្នុងគោលបំណងអី ដើម្បីផលប្រយោជន៍អី គឺមិនត្រូវនៅស្ងៀម លាក់លៀមព័ត៌មាននោះទេ។ ហើយអ្នកទាំងនោះត្រូវតែទទូលខុសត្រូវរូមទាំងលោករដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង សុខាភិបាល និងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធទាំងអម្បាលម៉ាន៕
ពីខ្ញុំ វាសនា
អង្គការសុខភាពពិភពលោក ក៏គួរតែចេញរបាយការណ៍របស់ខ្លួន ជុំវិញការស៊ើបអង្កេតករណីខាងលើនេះដែរ គឺមិនអាចនៅស្ងៀម ហើយចាំបន្ទរតាមរដ្ឋាភិបាលនោះទេ។ រឿងមនុស្សឆ្លងមេរោគអេដស៍ ជិត៣០០នាក់ មិន អាចជារឿងចៃដន្យដាច់ខាត។
ឥឡូវយើងវិភាគលើសេណារីយ៉ូណាខ្លះ ដែលអាចចម្លងមេរោគ ដល់ជនរងគ្រោះជិត៣០០នាក់នោះ៖
សេណារីយ៉ូទី១៖ ការឆ្លងតាមម្ជុល ឬស៊ីរ៉ាំងដែលមិនបានស្ងោរ ឬមិនប្រើម្ជុល ឬស៊ីរ៉ាំងថ្មី។ ករណីនេះពិតជា ១ លើមួយម៉ឺនករណី ដែលអាចចម្លងដល់អ្នកភូមិជិត៣០០នាក់ ហើយត្រូវការពេលវេលាយ៉ាងហោចណាស់ ក៏១០ឆ្នាំដែរ។ តាមលក្ខណៈបច្ចេកទេស គឺមេរោគអេដស៍អាចរស់នៅក្នុងម្ជុល ឬស៊ីរ៉ាំងបានតែ ២ ឬ៣ថ្ងៃយ៉ាងយូរ ក្នុងបរិស្ថានអំណោយផលបំផុត។ ហើយករណីភូមិរកានេះ មានគ្រូពេទ្យតែម្នាក់គត់ ដែលព្យាបាលអ្នកជំងឺ។ អ៊ីចឹង គឺមានន័យថា រយៈពេល២ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ អ្នកភូមិត្រូវឈឺរាល់ថ្ងៃ (យ៉ាងតិចក្នុង១ថ្ងៃមានមនុស្ស១នាក់) ទៅរកការចាក់ថ្នាំពីលោកគ្រូពេទ្យ២ ឬ៣នាក់ ក្នុងមួយថ្ងៃ ករណីនេះគឺពិតជាពិបាកជឿខ្លាំង ណាស់។ ឬក៏អាច និយាយបានថា ក្នុង១០០ករណី គឺមានតែ១ ទៅ២ប៉ុណ្ណោះ។
សេណារីយ៉ូទី២៖ គឺការផ្តល់សេវាសុខាភិបាលលក្ខណៈជាក្រុម តាមរយៈពេទ្យស្ម័គ្រចិត្ត។ លទ្ធភាពនៃករណី នេះអាចកើតមានឡើងច្រើន។ អាចថាក្នុង១០ មាន៧ ទៅ៨ទៅហើយ ដែលអាចទៅរួច។ ប៉ុន្តែលុះត្រាតែក្រុមគ្រូពេទ្យទាំងនោះ មានចេតនាចម្លងមេរោគនោះ ទៅអ្នកភូមិក្នុងគោលបំណងអ្វីមួយតែម្តង ទើបអាចចម្លងមេរោគអេដស៍ដល់អ្នកភូមិទាំងនោះរហូត៣០០នាក់ពាសពេញភូមិឃុំ និងស្ទើរគ្រប់ក្រុមគ្រួសារនៅក្នុងឃុំរកានេះ។ អ្នកភូមិតែងតែទៅរកការចាក់ថ្នាំ ឬសេវាព្យាបាលសុខាភិបាលណាដែលជាសេវាសុខភាពស្ម័គ្រចិត្ត របស់ក្រុមគ្រូពេទ្យ ព្រោះតែមិនសូវអស់លុយ ជាពិសេសតាមរយៈអង្គការ។ តែបើក្រុមគ្រូពេទ្យនេះ ជាអ្នកស្ម័គ្រចិត្ត គឺច្បាស់ណាស់ មិនអាចធ្វេសប្រហែសដោយសារតែការប្រើម្ជុលតែមួយ ឬស៊ីរាំងរួមគ្នានោះទេ លើកលែងតែមានចេតនា ព្រោះទាំងស៊ីរ៉ាំងនិងម្ជុលមានតម្លៃថោកណាស់។ បើជាចេតនាគឺជាបទឧក្រិដ្ឋប្រឆាំងមនុស្ស ជាតិ។ លទ្ធភាពករណីនេះអាចកើតមានឡើងច្រើន។ សមត្ថកិច្ចគួរតែស៊ើបសួរអ្នកភូមិថា៖ តើមានសេវាពេទ្យស្ម័គ្រចិត្តណាចុះមកភូមិទេក្នុងរយៈពេល១ឬ ២ឆ្នាំចុង ក្រោយនេះ? ព្រោះនេះជាករណី ដែលមានលទ្ធភាពខ្ពស់បំផុត។
សេណារីយ៉ូទី៣៖ គឺក្នុងស៊ីរ៉ាំង ឬម្ជុលមានសារធាតុអាចចិញ្ចឹម មេរោគអេដស៍ហើយអាចចម្លងទៅអ្នកទទួល សេវាចាក់ថ្នាំនេះ ដោយងាយបំផុត។ ករណីនេះ គឺមានលទ្ធភាពខ្ពស់បំផុត។ បើសិនជាតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេស សុខាភិបាលអាចទៅរួច ព្រោះមន្ត្រីខ្មែរ មិនបានគិតគូរសុខភាពប្រជាជនជាសំខាន់ទេ។ ដូច្នេះការពិនិត្យគុណភាពនៃការនាំចូលបរិក្ខារពេទ្យដូចជា ម្ជុលឬ ស៊ីរ៉ាំង...ច្បាស់ជាមិនបានដិតដល់នោះទេ។ ករណីនេះអាចកើតឡើង បើសិនជាមាននរណាម្នាក់ ឬក្រុមណាមួយ ឬប្រទេសណាមួយ ចង់សាកល្បងក្នុងការសម្លាប់មនុស្សតាមរយៈសេវាសុខាភិបាល ដោយយកប្រជាជនខ្មែរជាទីពិសោធន៍។ ដូចពាក្យចាស់លោកពោលថា៖"មនុស្សលោភលន់ អាចដុតផ្ទះយើង ដើម្បីតែស្ងោរពងមាន់របស់គេ"។ បើករណីនេះ ពិតជាអាចកើតមានឡើងមែន គឺអ្នកដែលជាជនរងគ្រោះ មិនមែនតែអ្នកភូមិរកាប៉ុណ្ណោះទេ។ អ្នកដែលទទួលសេវាកម្មសុខាភិបាលដោយចាក់ថ្នាំ ឬព្យួរសេរ៉ូមក្នុងរយៈពេល២ឬ៣ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ គួរតែធ្វើការពិនិត្យឈាមដើម្បីឲ្យច្បាស់ក្នុងចិត្ត។
សេណារីយ៉ូទី៤៖ គឺលទ្ធភាពក្នុងពេលជោះឈាម។ អ្នកជោះឈាមទី១ មានមេរោគអេដស៍ ហើយពេទ្យប្រើម្ជុលដដែលទៅជោះអ្នកទី២ដែលមិនមានផ្ទុក មេរោគអេដស៍។ ពេលនោះឈាមនៅក្នុងដប ឬស៊ីរ៉ាំងដែលនឹងត្រូវយកទៅពិនិត្យ គឺច្បាស់ជាមានផ្ទុកមេរោគ អេដស៍។ ករណីនេះ ពិតជាមានលទ្ធភាពតិចតួច ព្រោះថាគ្រូពេទ្យ ដែលបូមឈាមជនរងគ្រោះទៅពិនិត្យ រកមេរោគអេដស៍ រឿងអីទៅប្រើម្ជុលដដែល? លើកលែងតែជាចេតនា។ ប៉ុន្តែបើអ្នកដែលទៅពិនិត្យ ឬត្រូវបូមឈាម ច្បាស់ជាបដិសេធប្រើម្ជុលដដែល។ បើមានដំណក់ឈាមណាមួយក្នុងម្ជុល ដែលមានមេរោគអេដស៍ ពេលបូមឈាមចូលក្នុងស៊ីរ៉ាំង គឺឈាមទាំងមូលនឹងមានមេរោគ តែបើបូមឈាមអ្នករងគ្រោះភ្លាមគឺមិនទាន់ឃើញទេ។
នេះជាគំនិតខ្លីៗដែលខ្ញុំជាអ្នកព្រៃភ្នំគិតឃើញ និយាយចេញពីចិត្ត ដោយសារតែដេកគិតៗទៅវាហួសចិត្តពេក និងស្រយុតចិត្តពេកចំពោះប្រជាជនខ្មែរដែលជាអ្នករងគ្រោះ។ ជាពិសេសអ្នកឃុំរកា ស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង នេះតែម្តង។ លើសពីនេះទៅទៀត ហេតុផលរបស់រដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងសុខាភិបាលដែលបាននិយាយប្រាប់មហាជន គឺពិតជាមិនអាចទទួលយកបានមែន ហើយវិធានការណ៍របស់រដ្ឋាភិបាល ក៏រឹតតែមិនអាចទទួលយកបានទាល់តែសោះ។
រដ្ឋាភិបាលគូរតែចាំថា «គ្រប់ទង្វើររបស់មន្ត្រី និងអ្នកនយោបាយ គឺប្រជាជនអោយពិន្ទុរាល់ថ្ងៃ ហើយលទ្ធផលនឹងបង្ហាញនៅថ្ងៃណាមួយ។ បើធ្ងន់ធ្ងរគឺ បាតុកម្មដេញចេញពីតំណែង បើស្រាលគឺបោះឆ្នោតទម្លាក់ បើពេញចិត្តគឺនៅស្ងៀម»។
ដូច្នេះរឿង «អ្នកឃុំរកា» មិនអាចនិយាយ តែមួយម៉ាត់ ពីរម៉ាត់ ក៏រួចខ្លួននោះទេ។ ជីវិតមនុស្សជិត៣០០នាក់ណា! សូម្បីជីវិតសត្វគោ ពីរបីក្បាល ដែលស្លាប់ដោយមិនដឹងហេតុផល ក៏ម្ចាស់វាមិនសុខចិត្តដែរ ចុះទម្រាំជិវិតមនុស្ស?
ជាចុងក្រោយគឺថា ទោះជាទង្វើរបស់អ្នកណា ក្នុងគោលបំណងអី ដើម្បីផលប្រយោជន៍អី គឺមិនត្រូវនៅស្ងៀម លាក់លៀមព័ត៌មាននោះទេ។ ហើយអ្នកទាំងនោះត្រូវតែទទូលខុសត្រូវរូមទាំងលោករដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង សុខាភិបាល និងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធទាំងអម្បាលម៉ាន៕
ពីខ្ញុំ វាសនា
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
