ជាតិ
សង្គមជាតិ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
នៅរៀងរាល់ពាក់កណ្តាលខែមេសាជារៀងរាល់ឆ្នាំ ពិធីបុណ្យប្រពៃណីមួយតាមបែបព្រះពុទ្ធសាសនា ថេរវាទ ត្រូវបានគេរៀបចំប្រារព្ធឡើង នៅក្នុងបណ្តាប្រទេសមួយចំនួននៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដូចជាកម្ពុជា ថៃ ឡាវ និងមីយ៉ាន់ម៉ា។ នៅក្នុងប្រទេសថៃពិធីបុណ្យនេះត្រូវបានគេហៅជាភាសាថៃថា សង្ក្រាន្ត នៅកម្ពុជា គេហៅថា ចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីខ្មែរ នៅក្នុងប្រទេសឡាវ គឺ Bun Pi Mai និងនៅមីយ៉ាន់ម៉ាគឺ Thingyang។ ប្រទេសនីមួយៗ បានកំណត់ឈ្មោះនៃពិធីបុណ្យមានភាពខុសប្លែកគ្នា ដូច្នេះអត្ថន័យនៃពិធីបុណ្យនេះក៏ត្រូវបានគេកំណត់ប្លែកផ្សេងៗគ្នាផងដែរ។ ដូច្នេះ សូមប្រិយមិត្តអ្នកអានទាំងអស់ស្វែងយល់ថា ការរៀបចំ និងកំណត់ឈ្មោះនេះ បានបង្ហាញពីភាពខុសគ្នាបែបណាខ្លះទៅពីប្រទេសមួយទៅប្រទេសមួយនោះ៖ 
១. សម្រាប់ប្រទេសថៃ សង្ក្រាន្ត
ពាក្យថាសង្ក្រាន្តត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាពិធីបុណ្យទឹកមួយ ដែលប្រជាជនថៃជឿជាក់ថា ទឹកអាចជួយជម្រះអោយអស់នូវឧបទ្រពចង្រៃ សំណាងអាក្រក់ជាដើមនោះ ដូច្នេះហើយទើបប្រជាជនថៃភាគច្រើននៅក្នុងពេលបុណ្យសង្ក្រាន្តនេះ ពួកគេចូលចិត្តបាចទឹកដាក់គ្នាទៅវិញទៅមក និងប៉ាតម្សៅគ្នាផងនោះ។ សង្ក្រាន្តចាប់ផ្តើមឡើងនៅថ្ងៃ១៣ខែមេសា ហើយនៅក្នុងអំឡុងចូលឆ្នាំ៣ថ្ងៃនេះ ប្រជាជនថៃចូលចិត្តជួបជុំក្រុមគ្រួសារ ហើយបោសម្អាតផ្ទះ ទៅវត្តដើម្បីសម្អាត និងស្រង់ព្រះជាដើមផងដែរ ដោយសាររយៈពេលនេះជាថ្ងៃឈប់សម្រាក។
២. ប្រទេសកម្ពុជា ចូលឆ្នាំថ្មី
សម្រាប់កម្ពុជា គឺគេប្រើប្រាស់ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី សម្រាប់តំណាងអោយពិធីបុណ្យប្រពៃណីមួយដែលត្រូវប្រារព្ធឡើងក្រោយបញ្ចប់រដូវច្រូតកាត់ ហើយវាជាពេលដែលប្រជាកសិករខ្មែរសម្រាកពីការធ្វើស្រែចម្ការមួយរយៈនោះ។ កាលពីអំឡុងសតវត្សទី ១៣ ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំ ប្រពៃណីនេះ គេច្រើនរៀបចំឡើងនៅចុងខែវិច្ឆិការ ឬដើមខែធ្នូរ តែក្រោយមកនៅសម័យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ គេប្រារព្ធតាមខែដោយផ្អែកលើក្រោយបញ្ចប់រដូវច្រូតកាត់ជំនួសវិញ។សម្រាប់រដូចចូលឆ្នាំនៅកម្ពុជា ភាគច្រើនគេនាំគ្នាទៅវត្តទៅវ៉ា និងនាំគ្នាលេងល្បែងប្រជាប្រិយបុរាណខ្មែរនៅតាមទីសាធារណៈ ឬវត្តអារ៉ាមជាដើម។ ចំណែកនៅផ្ទះប្រជាជននីមួយគេតែងសង្កេតឃើញមានការបោសសម្អាត តុបតែងរៀបចំ បំពាក់ភ្លើងព៌ណ៌លំអរ យ៉ាងល្អល្អះ រួមផ្សំជាមួយគ្រឿងដង្វាយទេព្តា និងផ្កាភ្ងីរ ទៀនធូប សាយក្លិនក្រអូបឈ្ងុយ គួរជាទីទាក់ទាញបំផុត។ ក្រៅពីនេះដែរ គេក៏សង្កេតឃើញមានការរៀបចំពិធីបុណ្យនៅតាមវត្តអារ៉ាម មានស្រង់ព្រះ ពូនភ្នំខ្សាច់ ភ្នំស្រូវជាដើមផងដែរ។
៣. នៅមីយ៉ាន់ម៉ា ពីធីបុណ្យThingyan
នៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ពិធីបុណ្យ Thingyan ត្រូវបានគេប្រារព្ធឡើងរយៈពេលពី៤ ទៅ៥ថ្ងៃនៅពាក់កណ្តាលខែមេសា។ ចំពោះការប្រារព្ធពិធីនេះ គឺមិនខុសប្លែកអ្វីពីប្រទេសថៃឡើយ ព្រោះគេមានការគប់ទឹកដាក់គ្នា ហើយនៅតាមដងផ្លូវគឺមានរថយន្តហោះដឹកទឹកដែលអនុញ្ញតអោយគេប្រើប្រាស់បានតាមចិត្ត។ ទោះជាយ៉ាងណាក្តី ពិធីបុណ្យនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានេះ គឺធ្វើឡើងតាមបែបសាសនាហិណ្ឌូ ដោយប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ាជឿជាក់ថាព្រះឥន្ទនឹងធ្វើដំណើរមកកាន់ផែនដី នៅក្នុងរយៈពេលបុណ្យនោះ។ ហើយដើម្បីទទួលស្វាគមន៍ទេព្តា ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ា នាំគ្នាដាក់ទានដល់ប្រជាជនក្រីក្រ និងប្រគេនចង្ហាន់ដល់ព្រះសង្ឃ ហើយក្មេងៗនាំគ្នាងូតទឹក ដុសសម្អាតខ្លួនដល់មនុស្សចាស់ជរា ឬឪពុកម្តាយសាច់ញាតិរបស់ពួកគេ ដើម្បីតំណាងអោយការគោរពផងដែរ។
៤.ប្រទេសឡាវ Bun Pi Mai
ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំនៅក្នុងប្រទេសឡាវ ត្រូវបានគេហៅថា Bun Pi Mai។ តែពិធីបុណ្យនេះគឺមានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលទៅនឹងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំសង្ក្រាននៅក្នុងប្រទេសថៃផងដែរ។ Bun Pi Mai គឺតែងត្រូវបានគេប្រារព្ធឡើងក្នុងរយៈពេលបីថ្ងៃ ក្នុងអំឡុងពេលប្រារព្ធពិធីបុណ្យនេះដែរប្រជាជនឡាវតែងតែជឿជាក់ថាវិញ្ញាណចាស់នឹងចាកចេញហើយព្រលឹងថ្មីចួលមកជំនួស។ ដូច្នេះហើយទើបប្រជាជនឡាវនាំគ្នាលាងសម្អាតព្រះពុទ្ធរូបនៅក្នុងវិហារ តាមទីវត្តអារ៉ាម ហើយគេនាំគ្នាយកបាច់ផ្កា ឬកម្រងផ្កាម្លឹះជាដើមនោះដើម្បីដាក់ថ្វាយព្រះផងដែរ។ចំណែកក្នុងពេលប្រារព្ធពីធីបុណ្យនេះ ប្រជាជនឡាវបានឈប់សម្រាកពីការងារ ហើយភាគច្រើនពួកគេធ្វើដំណើរទៅជួបជុំគ្រួសារ និងមានពិធីជប់លៀងជាមួយក្រុមគ្រួសារជាដើមផង។ មិនខុសអ្វីពីប្រទេសថៃផងដែរ ក្នុងចន្លោះពិធីបុណ្យចួលឆ្នាំនេះ គេសង្កេតឃើញមានការបាញ់ទឹក ជះទឹកដាក់គ្នាជាពិសេសក្រុមយុវវ័យផង នៅតាមដងផ្លូវនោះ៕
១. សម្រាប់ប្រទេសថៃ សង្ក្រាន្ត
ពាក្យថាសង្ក្រាន្តត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាពិធីបុណ្យទឹកមួយ ដែលប្រជាជនថៃជឿជាក់ថា ទឹកអាចជួយជម្រះអោយអស់នូវឧបទ្រពចង្រៃ សំណាងអាក្រក់ជាដើមនោះ ដូច្នេះហើយទើបប្រជាជនថៃភាគច្រើននៅក្នុងពេលបុណ្យសង្ក្រាន្តនេះ ពួកគេចូលចិត្តបាចទឹកដាក់គ្នាទៅវិញទៅមក និងប៉ាតម្សៅគ្នាផងនោះ។ សង្ក្រាន្តចាប់ផ្តើមឡើងនៅថ្ងៃ១៣ខែមេសា ហើយនៅក្នុងអំឡុងចូលឆ្នាំ៣ថ្ងៃនេះ ប្រជាជនថៃចូលចិត្តជួបជុំក្រុមគ្រួសារ ហើយបោសម្អាតផ្ទះ ទៅវត្តដើម្បីសម្អាត និងស្រង់ព្រះជាដើមផងដែរ ដោយសាររយៈពេលនេះជាថ្ងៃឈប់សម្រាក។
២. ប្រទេសកម្ពុជា ចូលឆ្នាំថ្មី
សម្រាប់កម្ពុជា គឺគេប្រើប្រាស់ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី សម្រាប់តំណាងអោយពិធីបុណ្យប្រពៃណីមួយដែលត្រូវប្រារព្ធឡើងក្រោយបញ្ចប់រដូវច្រូតកាត់ ហើយវាជាពេលដែលប្រជាកសិករខ្មែរសម្រាកពីការធ្វើស្រែចម្ការមួយរយៈនោះ។ កាលពីអំឡុងសតវត្សទី ១៣ ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំ ប្រពៃណីនេះ គេច្រើនរៀបចំឡើងនៅចុងខែវិច្ឆិការ ឬដើមខែធ្នូរ តែក្រោយមកនៅសម័យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ គេប្រារព្ធតាមខែដោយផ្អែកលើក្រោយបញ្ចប់រដូវច្រូតកាត់ជំនួសវិញ។សម្រាប់រដូចចូលឆ្នាំនៅកម្ពុជា ភាគច្រើនគេនាំគ្នាទៅវត្តទៅវ៉ា និងនាំគ្នាលេងល្បែងប្រជាប្រិយបុរាណខ្មែរនៅតាមទីសាធារណៈ ឬវត្តអារ៉ាមជាដើម។ ចំណែកនៅផ្ទះប្រជាជននីមួយគេតែងសង្កេតឃើញមានការបោសសម្អាត តុបតែងរៀបចំ បំពាក់ភ្លើងព៌ណ៌លំអរ យ៉ាងល្អល្អះ រួមផ្សំជាមួយគ្រឿងដង្វាយទេព្តា និងផ្កាភ្ងីរ ទៀនធូប សាយក្លិនក្រអូបឈ្ងុយ គួរជាទីទាក់ទាញបំផុត។ ក្រៅពីនេះដែរ គេក៏សង្កេតឃើញមានការរៀបចំពិធីបុណ្យនៅតាមវត្តអារ៉ាម មានស្រង់ព្រះ ពូនភ្នំខ្សាច់ ភ្នំស្រូវជាដើមផងដែរ។
៣. នៅមីយ៉ាន់ម៉ា ពីធីបុណ្យThingyan
នៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ពិធីបុណ្យ Thingyan ត្រូវបានគេប្រារព្ធឡើងរយៈពេលពី៤ ទៅ៥ថ្ងៃនៅពាក់កណ្តាលខែមេសា។ ចំពោះការប្រារព្ធពិធីនេះ គឺមិនខុសប្លែកអ្វីពីប្រទេសថៃឡើយ ព្រោះគេមានការគប់ទឹកដាក់គ្នា ហើយនៅតាមដងផ្លូវគឺមានរថយន្តហោះដឹកទឹកដែលអនុញ្ញតអោយគេប្រើប្រាស់បានតាមចិត្ត។ ទោះជាយ៉ាងណាក្តី ពិធីបុណ្យនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានេះ គឺធ្វើឡើងតាមបែបសាសនាហិណ្ឌូ ដោយប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ាជឿជាក់ថាព្រះឥន្ទនឹងធ្វើដំណើរមកកាន់ផែនដី នៅក្នុងរយៈពេលបុណ្យនោះ។ ហើយដើម្បីទទួលស្វាគមន៍ទេព្តា ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ា នាំគ្នាដាក់ទានដល់ប្រជាជនក្រីក្រ និងប្រគេនចង្ហាន់ដល់ព្រះសង្ឃ ហើយក្មេងៗនាំគ្នាងូតទឹក ដុសសម្អាតខ្លួនដល់មនុស្សចាស់ជរា ឬឪពុកម្តាយសាច់ញាតិរបស់ពួកគេ ដើម្បីតំណាងអោយការគោរពផងដែរ។
៤.ប្រទេសឡាវ Bun Pi Mai
ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំនៅក្នុងប្រទេសឡាវ ត្រូវបានគេហៅថា Bun Pi Mai។ តែពិធីបុណ្យនេះគឺមានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលទៅនឹងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំសង្ក្រាននៅក្នុងប្រទេសថៃផងដែរ។ Bun Pi Mai គឺតែងត្រូវបានគេប្រារព្ធឡើងក្នុងរយៈពេលបីថ្ងៃ ក្នុងអំឡុងពេលប្រារព្ធពិធីបុណ្យនេះដែរប្រជាជនឡាវតែងតែជឿជាក់ថាវិញ្ញាណចាស់នឹងចាកចេញហើយព្រលឹងថ្មីចួលមកជំនួស។ ដូច្នេះហើយទើបប្រជាជនឡាវនាំគ្នាលាងសម្អាតព្រះពុទ្ធរូបនៅក្នុងវិហារ តាមទីវត្តអារ៉ាម ហើយគេនាំគ្នាយកបាច់ផ្កា ឬកម្រងផ្កាម្លឹះជាដើមនោះដើម្បីដាក់ថ្វាយព្រះផងដែរ។ចំណែកក្នុងពេលប្រារព្ធពីធីបុណ្យនេះ ប្រជាជនឡាវបានឈប់សម្រាកពីការងារ ហើយភាគច្រើនពួកគេធ្វើដំណើរទៅជួបជុំគ្រួសារ និងមានពិធីជប់លៀងជាមួយក្រុមគ្រួសារជាដើមផង។ មិនខុសអ្វីពីប្រទេសថៃផងដែរ ក្នុងចន្លោះពិធីបុណ្យចួលឆ្នាំនេះ គេសង្កេតឃើញមានការបាញ់ទឹក ជះទឹកដាក់គ្នាជាពិសេសក្រុមយុវវ័យផង នៅតាមដងផ្លូវនោះ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
