អន្តរជាតិ
ហ្វីលីពីនគួរចាប់ដៃអាមេរិកពង្រឹងយោធាប្រឆាំងចិន ឬចាប់ដៃចិនបង្កើនទំហំពាណិជ្ជកម្ម?
× ហ្វីលីពីន បានដើរដល់ផ្លូវមួយដែលអាចធ្វើឲ្យមានការខាតបង់ដល់ផលប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ និង ទំនាក់ទំនងការទូត ប្រសិនបើមានការសម្រេចខុស។ នោះគឺ រដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីន កំពុងប្រឈមក្នុងការសម្រេចចិត្ត ដោយស្វែងរកជំនួយយោធាអាមេរិក ដើម្បីទប់ទល់ជាមួយចិនលើបញ្ហាជម្លោះដែនអធិបតេយ្យ ឬ ត្រូវចាប់ដៃគូជាមួយចិនដើម្បីពង្រីកទំហំពាណិជ្ជកម្ម និងការអភិវឌ្ឍន៍។
ទំនាក់ទំនងអាមេរិក និង ចិន មកកាន់តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ពិតជាមានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ទាំងផ្នែក ពាណិជ្ជកម្ម និង វិស័យយោធា។ យ៉ាងណាមិញ ភាពតានតឹងចុងក្រោយលើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង បានធ្វើឲ្យសមាជិកអាស៊ានមួយចំនួនចាប់ផ្តើមមានការស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការចាប់ដៃគួពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិ បត្តិការ។ ជាក់ស្តែងហ្វីលីពីន កំពុងតែប្រឈមនឹងមានភាពចម្រូងចម្រាស់លើបញ្ហានេះ ។
ម្សិលមិញនេះ រដ្ឋាភិបាលក្រុងម៉ានីល បានស្នើទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ដើម្បីផ្តល់ជំនួយ ផ្នែកយោធាដើម្បីពង្រឹងឥទ្ធិពលយោធារបស់ខ្លួនប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងលើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ក្នុងនោះ មន្ត្រីយោធាជាន់ខ្ពស់ហ្វីលីពីន លោក ផាឌីលឡា (Padilla) បានអះអាងថា នេះគឺជាគឺសំណើមួយដ៍ជាក់លាក់ ដែលជាផ្នែកមួយនៃពង្រីកវិស័យការពារជាតិ ក៏ប៉ុន្តែសំណើនេះ កំពុងតែពិភាក្សានិង រង់ចាំការពិចារណាពីរដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន។ យ៉ាងណាក៏ដោយ គេរំពឹងទុកមុនថា ហ្វីលីពីន នឹងអាចទទួលបានការយល់ព្រមពីអាមេរិក។ នោះ ក៏ព្រោះតែលោកមេបញ្ជាការកងទ័ពអាមេរិកប្រចាំតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិក Admiral Harry Harris បានធ្វើទស្សនកិច្ចទៅកាន់តំបន់មូលដ្ឋានយោធាជាពិសេសនៅតំបន់ជម្លោះសមុទ្រចិនរួចទៅហើយ។ អ្វីដែលគួរកត់សម្គាល់នោះ ការផ្តល់ជំនួយយោធាអាមេរិកមកកាន់ហ្វីលីពីន គឺជាមធ្យោបាយមួយរបស់អាមេរិក ដើម្បីទប់ឥទ្ធិពលចិននៅតំបន់អាស៊ីផងដែរ។ ហើយមូលដ្ឋានទ័ពអាមេរិក ក៏មាននៅហ្វីលីពីនស្រាប់ផងដែរនោះ។
ស្របពេលដែលរដ្ឋបាលរបស់លោកប្រធានាធិបតី អាហ្គីណូ កំពុងតែងាកទៅរកសហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បី ពង្រីកវិស័យយោធារបស់ខ្លួន អតីតប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន ចូស៊ិហ្វ អ៊ីស្ត្រាដា (Joseph Estrada) បានចេញមុខលើកបញ្ហាផ្សេងដែលផ្ទុយពីរដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីន។ នោះ គឺលោកបានផ្តល់កិច្ចសម្ភាសន៍មួយ ជាមួយនឹងព័ត៌មានចិន ដោយអះអាងថាហ្វីលីពីន ត្រូវការជំនួយពីចិន ដើម្បីធ្វើឲ្យកែប្រែប្រទេសឲ្យកាន់តែទំនើប ហើយ លោកបានរំពឹងថាទំនាក់ទំនងចិន-ហ្វីលីពីន នឹងមានលក្ខណៈល្អប្រសើរនាពេលខាងមុខ ។ លោកក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ទៀត «ហ្វីលីពីន ត្រូវការចិន ជាជាងចិនត្រូវការហ្វីលីពីន«។ ក្នុងនោះ វិស័យដែលហ្វីលីពីន ត្រូវការចិនដើម្បីចាប់ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នោះគឺ វិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ពន្ធ័។
សម្រាប់ក្រសែភ្នែកអ្នកវិភាគវិញ ក៏យល់ឃើញនេះគឺជាស្ថានភាពមួយដែលពិបាកក្នុងការសម្រេចចិត្ត។ ហើយគេមិនអាចប្រកែកមិនទទួលស្គាល់ពីឥទ្ធិពល ឬទំហំសេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិន មកកាន់តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ គឺមានទំហំធំជាងគេអាមេរិក និង ប្រទេសដទៃទៀត ក៏ប៉ុន្តែ ហ្វីលីពីន ក៏មិនអាចទុកបញ្ហាដែន អធិបតេយ្យមិនចាត់ការបានដែរ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ហ្វីលីពីន គួរតែរក្សាតុល្យភាព និង បែកចែករវាង ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និង បញ្ហាជម្លោះ។ ក្នុងនេះ មានន័យថា ហ្វីលីពីន មិនគួរយកអាមេរិកដើម្បីធ្វើ ជាខ្នងដើម្បីប្រឆាំងចិន ដែលអាចនឹងនាំឲ្យខាតប្រយោជន៍នោះទេ ពោលគឺហ្វីលីពីន អាចធ្វើដូចយក គម្រូតាមសមាជិកអាស៊ានមួយចំនួន។ នោះគឺ វៀតណាម ឬម៉ាឡេស៊ី។ ថ្វីត្បិត មានជម្លោះដែនអធិបតេយ្យជាមួយចិន វៀតណាមនៅតែរក្សាទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និង ទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយចិនដូចធម្មតា។
សូមរម្លឹកផងដែរថា ចិន គឺជាដៃពាណិជ្ជកម្មធំជាងជាមួយនឹងអាស៊ាន ហើយក៏ដូចជាដៃគូជម្លោះដ៏ធំ ជាងគេរបស់អាស៊ាន លើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ បច្ចុប្បន្ន ហ្វីលីពីន កំពុងដំណើរនីតិវិធីប្តឹងចិន នៅក្នុងមជ្ឈត្តការអន្តរជាតិផងដែរ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com