ជាតិ
សង្គមជាតិ
ក្រមង៉ុយ៖ ច្បាប់កេរ្តិ៍កាលថ្មី ពិតជាមានតម្លៃចំពោះសង្គមខ្មែរបច្ចុប្បន្ន
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ភ្នំពេញ៖ មនុស្សខ្មែរ ជាជាតិសាសន៍ដែលសំបូរនូវសម្បត្តិវប្បធម៌ ប្រពៃណី ទំនៀមទំលាប់ ការគោរពសាសនា និងបរិបទក្នុងការរស់នៅគួរឱ្យកត់សម្គាល់សម្រាប់យកមកសិក្សា។ ជនជាតិខ្មែរមានអារយ្យធម៌យូលង់ណាស់មកហើយ មានក្បួនតម្រាជាច្រើនក្នុងការពន្យល់ណែនាំ អប់រំ អំពីសីលធម៌ដល់ប្រជាជាតិមួយនេះ។ តែយើងឃើញថាប្រជាជាតិ ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នហាក់កំពុងធ្លាក់ចុះសីលធម៌ក្នុងការរស់នៅ និយាយស្ដី ដេកដើរ ឈរអង្គុយ ជាពិសេសគឺនៅក្នុងស្រទាប់យុវជនសម័យទំនើបនេះតែម្ដង។ 
នៅក្នុងគ្រួសារ មានការកំណត់នូវតួនាទីជាម្ដាយ ជាឪពុក ជាកូនដើម្បីឱ្យសង្គមនៃគ្រួសារនោះមានយុត្តិធម៌ឋានៈគ្រួសារ។ ចំពោះបញ្ហានេះទស្សនវិទូចិនលោក ខុងជឺ ក៏បានលើកមកនិយាយពីបញ្ហានេះដែរ។ ព្រះភារម្យ ភាសាអ៊ូ បានកំណត់ប្រភេទកូនប្រុសកូនស្រីជាបីប្រភេទដើម្បីបង្ហាញពីចរឹកលក្ខណៈរបស់កូនប្រុសស្រី។
ប្រភេទកូនទីមួយគឺលោកបានឱ្យឈ្មោះថា អវជាតបុត្រ ជាបុត្រកើតមកនាំយកភាពសៅហ្មងមកជាមួយ ជាប្រភេទបុត្រដែលប្រព្រឹត្តព្រើល អំពើមិនប្រពៃ មិនស្ដាប់ការព្រៀនប្រដៅរបស់ឪពុកម្តាយ ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ គ្រូបារអាចារ្យជាដើម។ ឯបុត្រមួយប្រភេទទៀតមានឈ្មោះថា អនុជាតបុត្រ ជាបុត្រល្អប្រពៃ មានចរឹកស្លូតបូត ស្ដាប់ឱវាទលោកឪពុកអ្នកម្ដាយ ចេះជួយទុក្ខធុរៈលោកអ្នកដែលមានគុណស្គាល់ខុសស្គាល់ត្រូវ មានទំនួលខុសត្រូវខ្ពស់ចំពោះទង្វើរបស់ខ្លួនឯង។ ចំណែកបុត្រប្រភេទចុងក្រោយមានឈ្មោះថា អតិជាតបុត្រ ជាបុត្រល្អបរិសុទ្ធស្គាល់សីលទាន នាំមកនូវសេចក្ដីសុខស្ងបដល់លោកអ្នកដ៏មានគុណ។ ជាបុត្រមានភាពភ័យតក់ស្លត់ក្នុងភកភពសង្សារ ជឿបុណ្យបាប មិនល្មោភនិង មូត្រលាមក។
ជាការពិត ជនប្រុសស្រីទាំងឡាយ ត្រូវតែពិចារណាថា ខ្លូនគួរក្លាយជាបុត្រប្រភេទណា ហើយគួរប្រតិបត្តិបែបណាដើម្បីឱ្យក្លាយជាមនុស្សប្រភេទនោះ។ អស់ជនទាំងឡាយត្រូវតាំងចិត្តក្នុងធម៌ កិរិយាល្អប្រពៃ ពាក្យសម្ដីប្រកបដោយសីលធម៌ ដើម្បីសម្រេចបានជាបុត្រដ៏ប្រពៃ។ មុននិងនិយាយស្ដី ឬសួរទៅអ្នកដ៏ទៃត្រូវចេះលៃលក ពាក្យពេជន៍ឱ្យសមប្រកបតាមក្រិត្យក្រមសីលធម៌។ ហើយកូនប្រុសស្រី ត្រូវតែគោរពប្រតិបត្តិចំពោះលោកអ្នកមានគុណ កុំឱ្យប្រហើនកោងកាចចំពោះលោក។ ត្រូវគោរពលោកប្រៀបបាននិងការគោរពព្រះមហាក្សត្រ នៅពេលដែលលោកផ្ដល់នូវការប្រៀនប្រដៅ ត្រូវតែនាំគ្នាស្ដាប់ យកការពិចារណាដើម្បីជាមាគ៌ាមួយសម្រាប់ជីវិត។
តែស្ថានភាពកូនប្រុសស្រីនៅក្នុងសង្គមយើងបច្ចុប្បន្ននេះវិញ យើងឃើញថា ភាគរយដែលកូនប្រុសស្រីអាចមានការប្រតិបត្តិចំពោះ លោកឪពុកអ្នកម្ដាយ បានល្អប្រពៃគឺមានចំនួនតិចតូចបំផុត បើទោះបីកូនប្រុសស្រីទាំងនោះបានទទួលការសិក្សារៀនសូត្របានខ្ពង់ខ្ពស់យ៉ាងណាក៏ដោយ តែការអនុវត្តក្រមសីលធម៌របស់ពួកគាត់គឺនៅមានកម្រិត។ ពួកគេបែរជាផ្ដើមគិតជាសំខាន់ទៅលើវត្ថុទំនើបនិយម សេដ្ឋកិច្ចនិយម បុណ្យសក្តិនិយម កិត្តិយសនិយម លុយនិយម អំណួតនិយម រហូតបោះចោលរាល់ការប្រៀនប្រដៅរបស់លោកឪពុកអ្នកម្ដាយ ប្រើប្រាស់ពាក្យពេជន៍មិនសមប្រកបត្រលប់ទៅលោកវិញទាំងមិនដឹងថាសីលធម៌នៅកន្លែងណា។
ចំពោះគូរស្វាមីគ្រប់គ្រប់រូប ត្រូវចេះមានការគោរពស្រឡាញ់គ្នាទៅវិញទៅមក ចេះជួយគ្នា ចេះយល់ចិត្តគ្នា ចេះឱ្យតម្លៃគ្នា មានការស្មោះស្ម័គ្រគ្នាមួយនិងមួយ។ ស្ត្រីគ្រប់រូប និងបុរស់គ្រប់រូបត្រូវមានទំនួលខុសត្រូវក្នុងនាមខ្លួនជាប្រពន្ធជាប្តី។ ដើម្បីក្លាយជាប្ដីប្រពន្ធដ៏ល្អអាច់នៅជាមួយគ្នាប្រកបដោយសុខសុភមង្គល ។ ជៀសវាងការប្រច័ណ្ឌគ្មានហេតុផល គឺត្រូវចេះជជែកសួរគ្នា ពីហេតុផលច្បាស់លាស់។ ការចេះទុកដាក់របស់ភរិយា ការចេះខិតខំរករបស់ស្វាមី ការចេះយោគយល់គ្នាទៅវិញទៅមករបស់គូរស្វាមីភរិយា ជាការប្រតិបត្តសីលធម៌មួយប្រកបដោយភាតរភាព នាំមកនូវពន្លឺនៃសេចក្ដីសុខពិត។
ជាការពិត អំពើបុណ្យ អំពើជាកុសល អំពើដែលនាំចម្រើនដល់ខ្លួនឯង គ្រួសារនិងសង្គម គឺជាទង្វើ ប្រកបដោយសីលធម៌ដែលនាំឱ្យបុគ្គលគ្រប់រូបមានតម្លៃជាមនុស្ស។ ហេតុនាំឱ្យមាននូវតម្លៃនេះ ព្រះភិរម្យ បានឱ្យជនប្រុសស្រី វៀរចាកនូវការរៀនទទួលយកអំពើបាបមកដាក់ខ្លួន ហើយឱ្យជន ប្រុសស្រីខិតខំសម្ភីក្នុងការសិក្សាពីបុណ្យ ពីកុសលដើម្បីនាំជីវិតមួយនេះឱ្យវាមានការចម្រើន រុងរឿងក្នុងពិភពដ៏ស្រស់បំព្រងនៃចក្រវាឡ។ អំពើឈ្នានីស ការបំភ្លាត់ទ្រព្យសម្បត្តិអ្នកដ៏ទៃ គឺមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យប្រព្រឹត្តជាដាច់ខាត។ នេះគឺជាទស្សនៈសីលធម៌អនុវត្តដ៏ប្រពៃបំផុតក្នុង ការពត់តម្រង់ផ្លូវសង្គមមនុស្សខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ដែលកុំពុងវង្វេងក្នុងវាលនៃអំពើកម្ម អសីលធម៌។
កិរិយាមាយាទល្អ ឥរិយាបថល្អ តាមរយៈការប្រើប្រាស់ពាក្យសម្ដី កាយវិការ ទឹកមុខ ជាកត្តាកំណត់នៃតម្លៃមនុស្ស មុនឈានទៅដល់ការធ្វើវិនិច្ឆ័យពីភាពខាងក្នុងនៃបុគ្គល។ មនុស្សគ្រប់រូបចាំបាច់ត្រូវចេះប្រើប្រាស់ព្រំដែននៃពាក្យសម្ដីរបស់ខ្លួន កុំពោលពាក្យហងឯង កុំគំហគយកកំហែង ការប្រមាថ មើលងាយ ជាសណ្ដានមួយនៃការខុសឆ្គងក្នុងការ អនុវត្តន៍ ក្រមសីលធម៌។ ក្នុងស្ថានភាពជាក់ស្ដែងយើងមិនអះអាងថាទាំងអស់ទេ តែភាគច្រើនណាស់ មានរូបភាពនៃពាក្យសម្ដីខាងលើប្រើប្រាស់នៅក្នុងស្រទាប់នៃសង្គមខ្មែរ មិនថា អ្នកមិនបានទទួលការសិក្សារៀនសូត្រ អ្នកជនបទ ក្រុមអាជីវករ នោះទេសូម្បីតែ ស្រទាប់ បញ្ញវន្ត បណ្ឌិត អ្នកសិក្សា យុវជនដែលទទួបានការអប់រំក៏នៅតែពេញនិយម ដែលជាវប្បធម៌អាក្រក់មួយសម្រាប់យកមកសាបព្រួសលើទឹកដីមួយនេះ។ ចេតនានៃច្បាប់នេះ បានតម្រូវឱ្យមនុស្ស ទាំងអស់បញ្ឈប់នូវរាល់ទង្វើបែបនេះ ដើម្បីសាងពន្លឺជាថ្មីនៃវប្បធម៌និយាយស្ដី។
យ៉ាងណាម៉ិញ ការប្រកបអាជីវៈដោយភាពទៀងត្រង តាមសមត្ថភាព និងតាមលទ្ធភាព ជាកុសលដ៏ប្រសិទ្ធសម្រាប់បុគ្គលគ្រប់រូប។ វាជារឿងមួយដែលផ្ទុយទៅនិងការទទួលបានបុណ្យសក្តិ មាស ប្រាក់ តួនាទី មុខតំណែង ដោយមិនធ្វើអ្វីជាដំកំភួន គ្មានសមត្ថភាពជាដើម។ ការដែលទទួល បានបែបនេះគឺជាររំលោភទៅលើច្បាប់នៃតំណើវិវត្ត និងច្បាប់សង្គម ដែលវាលក្ខណៈលោតផ្លោះ ទាំងមិនមានមូលដ្ឋាន។
ជាសរុបមកនេះ គេសង្គេតឃើញថានៅក្នុងសេចក្ដីសង្ខេបនៃច្បាប់មួយនេះឃើញថាមាន ការផ្ដល់ជាទស្សនៈក្នុងការអប់រំសីលធម៌ ដើម្បីយកទៅប្រតិបត្តិក្នុងជីវិតរបស់បុគ្គល គ្រួសារ និងសង្គមទាំងសង្គមមនុស្សជាតិ និងសង្គមការងារ។ កិរិយាគួរប្រតិបត្តិរបស់កូនប្រុសស្រីចំពោះមាតាបិតា, ការប្រើប្រាស់ពាក្យសម្ដីប្រកបដោយតម្លៃនៅក្នុង សង្គមគ្រួសារ និងសង្គមជាតិទាំងមូល, ការគោរពគ្នារវាងចៅហ្វាយនាយ កម្មករ បុគ្គលិក, កិរិយាប្រព្រឹត្តទៅប្រកបដោយសុខសុភមង្គលរវាងប្ដីនិងប្រពន្ធ, ការអប់រំបុគ្គលកុំឱ្យមានដើរភ្លើតភ្លើនភ្លេចខ្លួន, ការចេះសម្របខ្លួនក្នុងការរស់នៅក្នុងសង្គមដោយចំណងទំនាក់ទំនងល្អ, ការប្រកបមុខរបរតាមសមត្ថភាពរបស់ខ្លួន មិនមានការគេងប្រវ័ញ្ញអ្នកដ៏ទៃ ឬឈ្នានីសអ្នកដ៏ទៃដោយទង្វើគ្មានទំនួលខុសត្រូវ, ការអប់រំឱ្យបុគ្គលចេះគោរពច្បាប់, អប់រំមនុស្សឱ្យចេះសង្រួមចិត្ត កុំខឹងច្រឡោតភ្លេចការពិចារណា ទាំងនេះសុទ្ធតែជាបំណងរបស់ច្បាប់កេរ្តិ៍កាលថ្មីចង់អប់រំមនុស្សទូទៅ៕
នៅក្នុងគ្រួសារ មានការកំណត់នូវតួនាទីជាម្ដាយ ជាឪពុក ជាកូនដើម្បីឱ្យសង្គមនៃគ្រួសារនោះមានយុត្តិធម៌ឋានៈគ្រួសារ។ ចំពោះបញ្ហានេះទស្សនវិទូចិនលោក ខុងជឺ ក៏បានលើកមកនិយាយពីបញ្ហានេះដែរ។ ព្រះភារម្យ ភាសាអ៊ូ បានកំណត់ប្រភេទកូនប្រុសកូនស្រីជាបីប្រភេទដើម្បីបង្ហាញពីចរឹកលក្ខណៈរបស់កូនប្រុសស្រី។
ប្រភេទកូនទីមួយគឺលោកបានឱ្យឈ្មោះថា អវជាតបុត្រ ជាបុត្រកើតមកនាំយកភាពសៅហ្មងមកជាមួយ ជាប្រភេទបុត្រដែលប្រព្រឹត្តព្រើល អំពើមិនប្រពៃ មិនស្ដាប់ការព្រៀនប្រដៅរបស់ឪពុកម្តាយ ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ គ្រូបារអាចារ្យជាដើម។ ឯបុត្រមួយប្រភេទទៀតមានឈ្មោះថា អនុជាតបុត្រ ជាបុត្រល្អប្រពៃ មានចរឹកស្លូតបូត ស្ដាប់ឱវាទលោកឪពុកអ្នកម្ដាយ ចេះជួយទុក្ខធុរៈលោកអ្នកដែលមានគុណស្គាល់ខុសស្គាល់ត្រូវ មានទំនួលខុសត្រូវខ្ពស់ចំពោះទង្វើរបស់ខ្លួនឯង។ ចំណែកបុត្រប្រភេទចុងក្រោយមានឈ្មោះថា អតិជាតបុត្រ ជាបុត្រល្អបរិសុទ្ធស្គាល់សីលទាន នាំមកនូវសេចក្ដីសុខស្ងបដល់លោកអ្នកដ៏មានគុណ។ ជាបុត្រមានភាពភ័យតក់ស្លត់ក្នុងភកភពសង្សារ ជឿបុណ្យបាប មិនល្មោភនិង មូត្រលាមក។
ជាការពិត ជនប្រុសស្រីទាំងឡាយ ត្រូវតែពិចារណាថា ខ្លូនគួរក្លាយជាបុត្រប្រភេទណា ហើយគួរប្រតិបត្តិបែបណាដើម្បីឱ្យក្លាយជាមនុស្សប្រភេទនោះ។ អស់ជនទាំងឡាយត្រូវតាំងចិត្តក្នុងធម៌ កិរិយាល្អប្រពៃ ពាក្យសម្ដីប្រកបដោយសីលធម៌ ដើម្បីសម្រេចបានជាបុត្រដ៏ប្រពៃ។ មុននិងនិយាយស្ដី ឬសួរទៅអ្នកដ៏ទៃត្រូវចេះលៃលក ពាក្យពេជន៍ឱ្យសមប្រកបតាមក្រិត្យក្រមសីលធម៌។ ហើយកូនប្រុសស្រី ត្រូវតែគោរពប្រតិបត្តិចំពោះលោកអ្នកមានគុណ កុំឱ្យប្រហើនកោងកាចចំពោះលោក។ ត្រូវគោរពលោកប្រៀបបាននិងការគោរពព្រះមហាក្សត្រ នៅពេលដែលលោកផ្ដល់នូវការប្រៀនប្រដៅ ត្រូវតែនាំគ្នាស្ដាប់ យកការពិចារណាដើម្បីជាមាគ៌ាមួយសម្រាប់ជីវិត។
តែស្ថានភាពកូនប្រុសស្រីនៅក្នុងសង្គមយើងបច្ចុប្បន្ននេះវិញ យើងឃើញថា ភាគរយដែលកូនប្រុសស្រីអាចមានការប្រតិបត្តិចំពោះ លោកឪពុកអ្នកម្ដាយ បានល្អប្រពៃគឺមានចំនួនតិចតូចបំផុត បើទោះបីកូនប្រុសស្រីទាំងនោះបានទទួលការសិក្សារៀនសូត្របានខ្ពង់ខ្ពស់យ៉ាងណាក៏ដោយ តែការអនុវត្តក្រមសីលធម៌របស់ពួកគាត់គឺនៅមានកម្រិត។ ពួកគេបែរជាផ្ដើមគិតជាសំខាន់ទៅលើវត្ថុទំនើបនិយម សេដ្ឋកិច្ចនិយម បុណ្យសក្តិនិយម កិត្តិយសនិយម លុយនិយម អំណួតនិយម រហូតបោះចោលរាល់ការប្រៀនប្រដៅរបស់លោកឪពុកអ្នកម្ដាយ ប្រើប្រាស់ពាក្យពេជន៍មិនសមប្រកបត្រលប់ទៅលោកវិញទាំងមិនដឹងថាសីលធម៌នៅកន្លែងណា។
ចំពោះគូរស្វាមីគ្រប់គ្រប់រូប ត្រូវចេះមានការគោរពស្រឡាញ់គ្នាទៅវិញទៅមក ចេះជួយគ្នា ចេះយល់ចិត្តគ្នា ចេះឱ្យតម្លៃគ្នា មានការស្មោះស្ម័គ្រគ្នាមួយនិងមួយ។ ស្ត្រីគ្រប់រូប និងបុរស់គ្រប់រូបត្រូវមានទំនួលខុសត្រូវក្នុងនាមខ្លួនជាប្រពន្ធជាប្តី។ ដើម្បីក្លាយជាប្ដីប្រពន្ធដ៏ល្អអាច់នៅជាមួយគ្នាប្រកបដោយសុខសុភមង្គល ។ ជៀសវាងការប្រច័ណ្ឌគ្មានហេតុផល គឺត្រូវចេះជជែកសួរគ្នា ពីហេតុផលច្បាស់លាស់។ ការចេះទុកដាក់របស់ភរិយា ការចេះខិតខំរករបស់ស្វាមី ការចេះយោគយល់គ្នាទៅវិញទៅមករបស់គូរស្វាមីភរិយា ជាការប្រតិបត្តសីលធម៌មួយប្រកបដោយភាតរភាព នាំមកនូវពន្លឺនៃសេចក្ដីសុខពិត។
ជាការពិត អំពើបុណ្យ អំពើជាកុសល អំពើដែលនាំចម្រើនដល់ខ្លួនឯង គ្រួសារនិងសង្គម គឺជាទង្វើ ប្រកបដោយសីលធម៌ដែលនាំឱ្យបុគ្គលគ្រប់រូបមានតម្លៃជាមនុស្ស។ ហេតុនាំឱ្យមាននូវតម្លៃនេះ ព្រះភិរម្យ បានឱ្យជនប្រុសស្រី វៀរចាកនូវការរៀនទទួលយកអំពើបាបមកដាក់ខ្លួន ហើយឱ្យជន ប្រុសស្រីខិតខំសម្ភីក្នុងការសិក្សាពីបុណ្យ ពីកុសលដើម្បីនាំជីវិតមួយនេះឱ្យវាមានការចម្រើន រុងរឿងក្នុងពិភពដ៏ស្រស់បំព្រងនៃចក្រវាឡ។ អំពើឈ្នានីស ការបំភ្លាត់ទ្រព្យសម្បត្តិអ្នកដ៏ទៃ គឺមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យប្រព្រឹត្តជាដាច់ខាត។ នេះគឺជាទស្សនៈសីលធម៌អនុវត្តដ៏ប្រពៃបំផុតក្នុង ការពត់តម្រង់ផ្លូវសង្គមមនុស្សខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ដែលកុំពុងវង្វេងក្នុងវាលនៃអំពើកម្ម អសីលធម៌។
កិរិយាមាយាទល្អ ឥរិយាបថល្អ តាមរយៈការប្រើប្រាស់ពាក្យសម្ដី កាយវិការ ទឹកមុខ ជាកត្តាកំណត់នៃតម្លៃមនុស្ស មុនឈានទៅដល់ការធ្វើវិនិច្ឆ័យពីភាពខាងក្នុងនៃបុគ្គល។ មនុស្សគ្រប់រូបចាំបាច់ត្រូវចេះប្រើប្រាស់ព្រំដែននៃពាក្យសម្ដីរបស់ខ្លួន កុំពោលពាក្យហងឯង កុំគំហគយកកំហែង ការប្រមាថ មើលងាយ ជាសណ្ដានមួយនៃការខុសឆ្គងក្នុងការ អនុវត្តន៍ ក្រមសីលធម៌។ ក្នុងស្ថានភាពជាក់ស្ដែងយើងមិនអះអាងថាទាំងអស់ទេ តែភាគច្រើនណាស់ មានរូបភាពនៃពាក្យសម្ដីខាងលើប្រើប្រាស់នៅក្នុងស្រទាប់នៃសង្គមខ្មែរ មិនថា អ្នកមិនបានទទួលការសិក្សារៀនសូត្រ អ្នកជនបទ ក្រុមអាជីវករ នោះទេសូម្បីតែ ស្រទាប់ បញ្ញវន្ត បណ្ឌិត អ្នកសិក្សា យុវជនដែលទទួបានការអប់រំក៏នៅតែពេញនិយម ដែលជាវប្បធម៌អាក្រក់មួយសម្រាប់យកមកសាបព្រួសលើទឹកដីមួយនេះ។ ចេតនានៃច្បាប់នេះ បានតម្រូវឱ្យមនុស្ស ទាំងអស់បញ្ឈប់នូវរាល់ទង្វើបែបនេះ ដើម្បីសាងពន្លឺជាថ្មីនៃវប្បធម៌និយាយស្ដី។
យ៉ាងណាម៉ិញ ការប្រកបអាជីវៈដោយភាពទៀងត្រង តាមសមត្ថភាព និងតាមលទ្ធភាព ជាកុសលដ៏ប្រសិទ្ធសម្រាប់បុគ្គលគ្រប់រូប។ វាជារឿងមួយដែលផ្ទុយទៅនិងការទទួលបានបុណ្យសក្តិ មាស ប្រាក់ តួនាទី មុខតំណែង ដោយមិនធ្វើអ្វីជាដំកំភួន គ្មានសមត្ថភាពជាដើម។ ការដែលទទួល បានបែបនេះគឺជាររំលោភទៅលើច្បាប់នៃតំណើវិវត្ត និងច្បាប់សង្គម ដែលវាលក្ខណៈលោតផ្លោះ ទាំងមិនមានមូលដ្ឋាន។
ជាសរុបមកនេះ គេសង្គេតឃើញថានៅក្នុងសេចក្ដីសង្ខេបនៃច្បាប់មួយនេះឃើញថាមាន ការផ្ដល់ជាទស្សនៈក្នុងការអប់រំសីលធម៌ ដើម្បីយកទៅប្រតិបត្តិក្នុងជីវិតរបស់បុគ្គល គ្រួសារ និងសង្គមទាំងសង្គមមនុស្សជាតិ និងសង្គមការងារ។ កិរិយាគួរប្រតិបត្តិរបស់កូនប្រុសស្រីចំពោះមាតាបិតា, ការប្រើប្រាស់ពាក្យសម្ដីប្រកបដោយតម្លៃនៅក្នុង សង្គមគ្រួសារ និងសង្គមជាតិទាំងមូល, ការគោរពគ្នារវាងចៅហ្វាយនាយ កម្មករ បុគ្គលិក, កិរិយាប្រព្រឹត្តទៅប្រកបដោយសុខសុភមង្គលរវាងប្ដីនិងប្រពន្ធ, ការអប់រំបុគ្គលកុំឱ្យមានដើរភ្លើតភ្លើនភ្លេចខ្លួន, ការចេះសម្របខ្លួនក្នុងការរស់នៅក្នុងសង្គមដោយចំណងទំនាក់ទំនងល្អ, ការប្រកបមុខរបរតាមសមត្ថភាពរបស់ខ្លួន មិនមានការគេងប្រវ័ញ្ញអ្នកដ៏ទៃ ឬឈ្នានីសអ្នកដ៏ទៃដោយទង្វើគ្មានទំនួលខុសត្រូវ, ការអប់រំឱ្យបុគ្គលចេះគោរពច្បាប់, អប់រំមនុស្សឱ្យចេះសង្រួមចិត្ត កុំខឹងច្រឡោតភ្លេចការពិចារណា ទាំងនេះសុទ្ធតែជាបំណងរបស់ច្បាប់កេរ្តិ៍កាលថ្មីចង់អប់រំមនុស្សទូទៅ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រទានកម្ម»មានន័យដូចម្តេច?
20 ម៉ោង
