ជាតិ
ជនពិការឆ្ងល់ថា ហេតុអ្វីបានជាសាធារណជនបំពានលើផ្លូវសម្រាប់ពួកគាត់ធ្វើដំណើរ?
×![]()
ភ្នំពេញ៖ ជនពិការបានលើកឡើងថា ពួកគេនៅតែជួបការលំបាកនៅពេលពួកគេចង់ ធ្វើដំណើរតាមដងផ្លូវសាធារណៈ ព្រោះថាអាជ្ញាធរពុំបានរៀបចំផ្លូវ និងជម្រាលធ្វើដំណើរសាធារណៈសម្រាប់ជនពិការ។ ជាងនេះ ពួកគេបានអំពាវនាវអាជ្ញាធរ និងសាធារណជនចូលរួមជួយលើកកម្ពស់សិទ្ធិជនពិការ តាមច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិជនពិការ។
លោក មាន វិបុលរតនៈ ជាតំណាងពិការកម្ពុជា និងជាជំនួយការគ្រូបង្គោលនៅអង្គការជនពិការកម្ពុជា (CDPO) បាននិយាយថា លោកពិតជាមានការពិបាកធ្វើដំណើរនៅតាមទីសាធារណៈខ្លាំង នៅពេលលោកចង់ធ្វើដំណើរទៅណាមកណា លោកពុំឃើញមានគន្លងផ្លូវដំណើរសាធារណៈ និងជម្រាលផ្លូវសម្រាប់ជនពិការឡើយ។
បុរសពិការជើងរូបនេះ កំពុងអង្គុយលើរទេះរុញជនពិការថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា៖«ខ្ញុំចង់ជិះរថយន្តក្រុងក៏លំបាកដែរ ព្រោះចំណតរថយន្តក្រុងអត់មានជម្រាល ហើយជម្រាលតូចចង្អៀត សម្រាប់ជនពិការ។ តាមផ្លូវសាធារណៈ ពុំគន្លងសម្រាប់ជនពិការ គ្មានជម្រាល ហើយបើមានគំនូសសញ្ញាត្រូវបានគេចតរថយន្ត លក់ដួររំលោភបំពាន។ ខ្ញុំឆ្ងល់ណាស់ហេតុអ្វីពួកគេពុំយល់ពីការលំបាករបស់ជនពិការ?
លោកបានស្នើអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធឲ្យ ជួយសង់ជម្រាលផ្លូវ និងបង្កាន់ដៃតាមទីសាធារណៈ សម្រាប់ជនពិការ ដើម្បីពួកគេងាយស្រួលធ្វើដំណើរទៅធ្វើការ ឬក្នុងគោលបំណងផ្សេងៗ ។
លោក ងិន សៅរ័ត្ន នាយកប្រតិបត្តិអង្គការជនពិការកម្ពុជា (CDPO) បាននិយាយក្នុងវេទិកាការងារសម្រាប់យុវជនពិការ នៅថ្ងៃទី៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦ ថា អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចគួរតែអនុវត្តន៍តាមច្បាប់ស្តីពីកិច្ចការពារ និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិជនពិការ ដែលបានចែងកំណត់ថា រាល់ទីកន្លែងសាធារណៈ ត្រូវរៀបចំឲ្យមានលក្ខណៈងាយស្រួលចេញចូលសម្រាប់ជនពិការ។ យ៉ាងណា លោកថា ចំណេះដឹងរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិជនពិការនៅមានកម្រិត ដូចនេះលោកថា ពួកគេពុំបានចូលរួមលើកកម្ពស់សិទ្ធិធ្វើដំណើររបស់ជនពិការបានពេញលេញនៅឡើយ។
លោកថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា៖«អាជ្ញាធរសាលាក្រុងភ្នំពេញ គួរតែអប់រំណែនាំប្រជាពលរដ្ឋ កុំឲ្យបំពានផ្លូវសាធារណៈសម្រាប់ជនពិការ និងរកដំណោះស្រាយរៀបចំសណ្តាប់ធ្នាប់គំនូសផ្លូវសាធារណៈសម្រាប់ពួកគាត់ ហើយប្រសិនពលរដ្ឋនៅតែបំពាននោះ អាជ្ញាធរគួរចេញវិធានការពិន័យរដ្ឋបាល ឬដាក់ទោសទណ្ឌតាមច្បាប់ ឬពិន័យយ៉ាងដូចម្តេច ដើម្បីសម្រួលដល់ការធ្វើដំណើររបស់ជនពិការ នៅទីសាធារណៈ។ យើងសោកស្តាយដែលអាជ្ញាធរពុំបានចាត់វិធានការនេះ»។
បើតាមលោក ងិន សៅរ័ត្ន ធនាគារ (World Bank) និងអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (WTO) បានរកឃើញថា កម្ពុជាមានជនពិការចំនួនជាង ១០ភាគរយ នៃចំនួនប្រជាជនសរុប ទូទាំងប្រទេស។
បើយោងតាមជំពូកទី៥ មាត្រា ២១ នៃច្បាប់ស្តីពី កិច្ចការពារនិងលើកកម្ពស់សិទ្ធិជនពិការ ដែលត្រូវបានរដ្ឋសភាអនុម័ត កាលថ្ងៃទី២៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០០៩ បានចែងពីការចេញចូល ទីកន្លែងសាធារណៈរបស់ជនពិការថា រាល់ទីកន្លែងសាធារណៈ ត្រូវរៀបចំឲ្យមានលក្ខណៈ ងាយស្រួលចេញចូលសម្រាប់ជនពិការគ្រប់ប្រភេទ ដូចជា ការធ្វើជម្រាល ការបំពាក់ឧបករណ៍ធ្នាក់ដៃនៅតាមបន្ទប់ទឹក ការដាក់ផ្លាកសញ្ញានានា។ រីឯ មាត្រា ២២ ចែងថា ក្រសួងមានសមត្ថកិច្ចដែលផ្តល់លិខិតអនុញ្ញាតលើគម្រោងសាងសង់ ការសាងសង់ និងត្រួតពិនិត្យសំណង់ទីកន្លែងសាធារណៈ ត្រូវធានាលក្ខណៈងាយស្រួលចេញចូលរបស់ ជនពិការ ដូចមានចែងក្នុងមាត្រា ២១ ។
បើតាមសារលិខិតរបស់សម្តេច ហ៊ុន សែន ក្នុងឱកាសទិវាជនពិការកម្ពុជាលើកទី ១៧ និងទិវាជនពិការអន្តរជាតិលើកទី ៣៣ កាលថ្ងៃទី ៣ ធ្នូឆ្នាំ២០១៥ សម្តេច ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួងស្ថាប័នទាំងរដ្ឋ និងឯកជនទាំងអស់ ឲ្យបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលចេញចូលនៅទីកន្លែងសាធារណៈសម្រាប់ជនពិការគ្រប់ប្រភេទ ដូចជា ការរៀបចំចំណតយានយន្តពិសេសការធ្វើជម្រាលការបំពាក់ឧបករណ៍ធ្នាក់ដៃតាម បន្ទប់ទឹក ការដាក់ស្លាកសញ្ញានានានៅតាមក្រសួង ស្ថាប័នរដ្ឋ មជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌កន្លែងលេងកីឡា និងកន្លែងកម្សាន្តនានា ដើម្បីជាការលើកទឹកចិត្ត និងលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ជនពិការ។
លើសពីនេះ សម្តេចណែនាំ ក្រសួងស្ថាប័នរដ្ឋ និងផ្នែកឯកជនត្រូវបន្តលើកទឹកចិត្តជនពិការឲ្យចូលរួមការងារក្នុង មុខតំណែង ឬធ្វើជាបុគ្គលិកបន្តជំរុញលើកតម្កើងជីវភាពរស់នៅរបស់ជនពិការឲ្យ បានសមរម្យ។ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ ជនពិការសរុបចំនួន ២៥៥០ នាក់ស្មើនឹង ១,១៧ ភាគរយនៃចំនួនបុគ្គលិកសុរប បានចូលរួមបម្រើការងាររដ្ឋ ដោយឡែក បច្ចុប្បន្ននេះ ក្រសួង និងស្ថាប័នរដ្ឋនានា បាននិងកំពុងជ្រើសរើសឲ្យគ្រប់តាមអត្រាកំណត់ ចំនួន ២ ភាគរយក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ ស្មើនឹង ៣៩៤៩ នាក់។
លោក ងិន សៅរ័ត្ន បាននិយាយថា ស្ថាប័នរបស់រដ្ឋស្ទើរតែ ៩០ ភាគរយនៅតែពុំទាន់មានសង់ជម្រាលដល់បងប្អូនជនពិការ ហើយឱកាសការងាររបស់ជនពិការក៏មិនទាន់បានគ្រប់ចំនួន ២ ភាគរយទៅតាមគោលការណ៍នៅឡើយ។
គួរបញ្ជាក់ថា ជនពិការសំដៅដល់ជនឡាយណាដែលខ្វះខាត បាត់បង់ខូតខាតសរីរាង្គណាមួយ ឬសតិបញ្ញាបណ្តលឲ្យមានការរំខានដល់ជីវរស់នៅ រួមមាន ជនពិការរាងកាយ ពិការភ្នែក ពិការគរថ្លង់ ពិការសតិបញ្ញា និងពិការមនសិកាវិកលផ្សេងៗទៀត៕
លោក មាន វិបុលរតនៈ ជាតំណាងពិការកម្ពុជា និងជាជំនួយការគ្រូបង្គោលនៅអង្គការជនពិការកម្ពុជា (CDPO) បាននិយាយថា លោកពិតជាមានការពិបាកធ្វើដំណើរនៅតាមទីសាធារណៈខ្លាំង នៅពេលលោកចង់ធ្វើដំណើរទៅណាមកណា លោកពុំឃើញមានគន្លងផ្លូវដំណើរសាធារណៈ និងជម្រាលផ្លូវសម្រាប់ជនពិការឡើយ។
បុរសពិការជើងរូបនេះ កំពុងអង្គុយលើរទេះរុញជនពិការថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា៖«ខ្ញុំចង់ជិះរថយន្តក្រុងក៏លំបាកដែរ ព្រោះចំណតរថយន្តក្រុងអត់មានជម្រាល ហើយជម្រាលតូចចង្អៀត សម្រាប់ជនពិការ។ តាមផ្លូវសាធារណៈ ពុំគន្លងសម្រាប់ជនពិការ គ្មានជម្រាល ហើយបើមានគំនូសសញ្ញាត្រូវបានគេចតរថយន្ត លក់ដួររំលោភបំពាន។ ខ្ញុំឆ្ងល់ណាស់ហេតុអ្វីពួកគេពុំយល់ពីការលំបាករបស់ជនពិការ?
លោកបានស្នើអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធឲ្យ ជួយសង់ជម្រាលផ្លូវ និងបង្កាន់ដៃតាមទីសាធារណៈ សម្រាប់ជនពិការ ដើម្បីពួកគេងាយស្រួលធ្វើដំណើរទៅធ្វើការ ឬក្នុងគោលបំណងផ្សេងៗ ។
លោក ងិន សៅរ័ត្ន នាយកប្រតិបត្តិអង្គការជនពិការកម្ពុជា (CDPO) បាននិយាយក្នុងវេទិកាការងារសម្រាប់យុវជនពិការ នៅថ្ងៃទី៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦ ថា អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចគួរតែអនុវត្តន៍តាមច្បាប់ស្តីពីកិច្ចការពារ និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិជនពិការ ដែលបានចែងកំណត់ថា រាល់ទីកន្លែងសាធារណៈ ត្រូវរៀបចំឲ្យមានលក្ខណៈងាយស្រួលចេញចូលសម្រាប់ជនពិការ។ យ៉ាងណា លោកថា ចំណេះដឹងរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិជនពិការនៅមានកម្រិត ដូចនេះលោកថា ពួកគេពុំបានចូលរួមលើកកម្ពស់សិទ្ធិធ្វើដំណើររបស់ជនពិការបានពេញលេញនៅឡើយ។
លោកថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា៖«អាជ្ញាធរសាលាក្រុងភ្នំពេញ គួរតែអប់រំណែនាំប្រជាពលរដ្ឋ កុំឲ្យបំពានផ្លូវសាធារណៈសម្រាប់ជនពិការ និងរកដំណោះស្រាយរៀបចំសណ្តាប់ធ្នាប់គំនូសផ្លូវសាធារណៈសម្រាប់ពួកគាត់ ហើយប្រសិនពលរដ្ឋនៅតែបំពាននោះ អាជ្ញាធរគួរចេញវិធានការពិន័យរដ្ឋបាល ឬដាក់ទោសទណ្ឌតាមច្បាប់ ឬពិន័យយ៉ាងដូចម្តេច ដើម្បីសម្រួលដល់ការធ្វើដំណើររបស់ជនពិការ នៅទីសាធារណៈ។ យើងសោកស្តាយដែលអាជ្ញាធរពុំបានចាត់វិធានការនេះ»។
បើតាមលោក ងិន សៅរ័ត្ន ធនាគារ (World Bank) និងអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (WTO) បានរកឃើញថា កម្ពុជាមានជនពិការចំនួនជាង ១០ភាគរយ នៃចំនួនប្រជាជនសរុប ទូទាំងប្រទេស។
បើយោងតាមជំពូកទី៥ មាត្រា ២១ នៃច្បាប់ស្តីពី កិច្ចការពារនិងលើកកម្ពស់សិទ្ធិជនពិការ ដែលត្រូវបានរដ្ឋសភាអនុម័ត កាលថ្ងៃទី២៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០០៩ បានចែងពីការចេញចូល ទីកន្លែងសាធារណៈរបស់ជនពិការថា រាល់ទីកន្លែងសាធារណៈ ត្រូវរៀបចំឲ្យមានលក្ខណៈ ងាយស្រួលចេញចូលសម្រាប់ជនពិការគ្រប់ប្រភេទ ដូចជា ការធ្វើជម្រាល ការបំពាក់ឧបករណ៍ធ្នាក់ដៃនៅតាមបន្ទប់ទឹក ការដាក់ផ្លាកសញ្ញានានា។ រីឯ មាត្រា ២២ ចែងថា ក្រសួងមានសមត្ថកិច្ចដែលផ្តល់លិខិតអនុញ្ញាតលើគម្រោងសាងសង់ ការសាងសង់ និងត្រួតពិនិត្យសំណង់ទីកន្លែងសាធារណៈ ត្រូវធានាលក្ខណៈងាយស្រួលចេញចូលរបស់ ជនពិការ ដូចមានចែងក្នុងមាត្រា ២១ ។
បើតាមសារលិខិតរបស់សម្តេច ហ៊ុន សែន ក្នុងឱកាសទិវាជនពិការកម្ពុជាលើកទី ១៧ និងទិវាជនពិការអន្តរជាតិលើកទី ៣៣ កាលថ្ងៃទី ៣ ធ្នូឆ្នាំ២០១៥ សម្តេច ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួងស្ថាប័នទាំងរដ្ឋ និងឯកជនទាំងអស់ ឲ្យបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលចេញចូលនៅទីកន្លែងសាធារណៈសម្រាប់ជនពិការគ្រប់ប្រភេទ ដូចជា ការរៀបចំចំណតយានយន្តពិសេសការធ្វើជម្រាលការបំពាក់ឧបករណ៍ធ្នាក់ដៃតាម បន្ទប់ទឹក ការដាក់ស្លាកសញ្ញានានានៅតាមក្រសួង ស្ថាប័នរដ្ឋ មជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌កន្លែងលេងកីឡា និងកន្លែងកម្សាន្តនានា ដើម្បីជាការលើកទឹកចិត្ត និងលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ជនពិការ។
លើសពីនេះ សម្តេចណែនាំ ក្រសួងស្ថាប័នរដ្ឋ និងផ្នែកឯកជនត្រូវបន្តលើកទឹកចិត្តជនពិការឲ្យចូលរួមការងារក្នុង មុខតំណែង ឬធ្វើជាបុគ្គលិកបន្តជំរុញលើកតម្កើងជីវភាពរស់នៅរបស់ជនពិការឲ្យ បានសមរម្យ។ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ ជនពិការសរុបចំនួន ២៥៥០ នាក់ស្មើនឹង ១,១៧ ភាគរយនៃចំនួនបុគ្គលិកសុរប បានចូលរួមបម្រើការងាររដ្ឋ ដោយឡែក បច្ចុប្បន្ននេះ ក្រសួង និងស្ថាប័នរដ្ឋនានា បាននិងកំពុងជ្រើសរើសឲ្យគ្រប់តាមអត្រាកំណត់ ចំនួន ២ ភាគរយក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ ស្មើនឹង ៣៩៤៩ នាក់។
លោក ងិន សៅរ័ត្ន បាននិយាយថា ស្ថាប័នរបស់រដ្ឋស្ទើរតែ ៩០ ភាគរយនៅតែពុំទាន់មានសង់ជម្រាលដល់បងប្អូនជនពិការ ហើយឱកាសការងាររបស់ជនពិការក៏មិនទាន់បានគ្រប់ចំនួន ២ ភាគរយទៅតាមគោលការណ៍នៅឡើយ។
គួរបញ្ជាក់ថា ជនពិការសំដៅដល់ជនឡាយណាដែលខ្វះខាត បាត់បង់ខូតខាតសរីរាង្គណាមួយ ឬសតិបញ្ញាបណ្តលឲ្យមានការរំខានដល់ជីវរស់នៅ រួមមាន ជនពិការរាងកាយ ពិការភ្នែក ពិការគរថ្លង់ ពិការសតិបញ្ញា និងពិការមនសិកាវិកលផ្សេងៗទៀត៕
Tag:
ជនពិការ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
