ជាតិ
TI ជំរុញរដ្ឋាភិបាលឲ្យតាក់តែងច្បាប់ការពារសាក្សី និងអ្នករាយការណ៍ ប្រឆាំងអំពើពុករលួយ
×![]()
ភ្នំពេញ៖ អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា (Transparency International Cambodia) បានជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាល តាក់តែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពី ការការពារសាក្សី និងអ្នករាយការណ៍ ដើម្បីជំរុញលើកទឹកចិត្ត ប្រជាពលរដ្ឋកុំឱ្យមានការបារម្ភ និងភ័យខ្លាច ចំពោះរាយការណ៍ព័ត៌មានពីសកម្មភាពប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយនៅសង្គមកម្ពុជាឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។
អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា គ្រោងស្នើទៅរដ្ឋាភិបាល តាមរយៈអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ និងក្រសួងយុត្តិធម៌បង្កើតសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពី ការការពារសាក្សី និងអ្នករាយការណ៍ លើគោលដៅកសាងភាព ស្អាតស្អំ ដូចដែលមានចែងក្នុងមាត្រា ១៣ នៃច្បាប់ស្តីពី ការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។
លោក ព្រាប កុល នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាព ថ្លែងក្នុងការធ្វើបទបង្ហាញស្តីពី ការតាក់តែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពី ការការពារសាក្សី និងអ្នករាយការណ៍ នៅថ្ងៃទី៣ ខែកុម្ភៈ នៅក្រសួងមហាផ្ទៃថា អ្នករាយការណ៍ និងសាក្សី មិនត្រូវបានច្បាប់ការពារនៅឡើយ ដូចនេះច្បាប់នេះ ត្រូវបង្កើតឡើងដើម្បីការពារដល់បុគ្គលគ្រប់រូបដែលរាយការណ៍អំពើពុករលួយ ក្នុងគោលបំណងស្មោះត្រង់ និងមានមូលដ្ឋានសមហេតុផលពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញដោយអយុត្តិធម៌ណាមួយ។ លោកបន្តថ្លែងថា ច្បាប់នេះ ជាយន្តការដ៏មានប្រសិទ្ធភាពដែល លើកទឹកចិត្តដល់ប្រជាជនក្នុងការផ្តល់ព័ត៌មានអំពីអំពើពុករលួយ និងសកម្មភាពខុសច្បាប់ ផ្សេងទៀត ព្រមទាំងការពារពួកគេ នៅពេលគេរាយការណ៍អំពើពុករលួយ។
លោកថ្លែយ៉ាងដូច្នេះថា៖«ប្រសិនច្បាប់ការពារអ្នករាយការណ៍ពីការគំរាមកំហែងនោះ ពួកគេនឹងហ៊ានរាយការណ៍ពីទង្វើពុករលួយ មិនត្រឹមត្រូវក្នុងស្ថាប័នណាមួយ ដែលពុំអ្នកណាម្នាក់ហ៊ានលាតត្រដាង។ អំពើពុករលួយជាបញ្ហាសង្គម នយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចដ៏ចាក់ស្រែះ ដែលប៉ះពាល់គ្រប់ប្រទេស និងគ្រប់វិស័យសាធារណៈ និងឯកជន»។
បើតាមលោក ព្រាប កុល ច្បាប់នេះ កម្ពុជាជារដ្ឋសមាជិកនៃអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ ដូចនេះកម្ពុជាត្រូវបង្កើតអនុលោមតាមមាត្រា ៣៣ ស្តីពី ការការពារអ្នករាយការណ៍នៃអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ។ តាមមាត្រា ៣៣ នៃអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ (United Nations Convention against Corruption) ស្តីពី ការការពារសាក្សី និងអ្នករាយការណ៍ រដ្ឋជាសមាជិក ត្រូវពិចារណាដាក់បញ្ជូលវិធានការសមស្របទៅក្នុងច្បាប់របស់ខ្លួន ដើម្បីផ្តល់នូវការការពារប្រឆាំងនឹងអំពើអយុត្តិធម៌ដែលធ្វើឡើង ចំពោះបុគ្គលដែលរាយការណ៍ដោយបំណងល្អ និងមានមូលដ្ឋានសមហេតុផល ទៅដល់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចក្នុងការស៊ើបអង្កេតនូវរាល់អង្គហេតុ ដែលជាបទល្មើសដូចមានចែងក្នុងអនុសញ្ញា។
ជាមួយគ្នាដែរ លោក ព្រាប កុល ក៏បានស្នើអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ លុបចោលមាត្រា ៤១ នៃច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងអំពើពុករលួយផងដែរ ដោយលោកឡើងថា បច្ចុប្បន្ន ច្បាប់នេះ ហាក់មិនទាន់វិសាលភាពទូលំទូលាយពេញនៅឡើយ។
មាត្រាទី៤១នៃច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ចែងថា បទប្តឹងបរិហារដោយភូតកុហក អ្នកប្តឹងត្រូវ ទទួលទោសពន្ធនាគារពី ១ខែទៅ៦ខែ និងពិន័យជាប្រាក់ពី១សែនដល់១០លានរៀល ប្រសិនបើពាក្យ បណ្តឹងដែលប្តឹងទៅកាន់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយត្រូវចាត់ទុកថា ជាព័ត៌មានគ្មានប្រយោជន៍ ព្រោះគ្មានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីគាំទ្រពាក្យបណ្តឹង។
តាមការស្ទង់មតិរបស់អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជានៅឆ្នាំ២០១៥ ប្រជាពលរដ្ឋជាង ៥៩ភាគរយប្តេជ្ញាចិត្តរាយការណ៍ព័ត៌មានសកម្មភាពប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ ២៣ភាគរយមិនហ៊ានផ្តល់ព័ត៌មាន ក្នុងនោះ ពលរដ្ឋជាង ៣០ភាគរយ មិនហ៊ានរាយការណ៍ដោយសារពួកគេពុំទទួលបានការការពារសាក្សី និងជឿថាវាប៉ះពាល់ដល់សុវត្ថិភាពផ្ទាល់តែម្តង។
កញ្ញា ស៊ាង ទិត្យដារីយ៉ា និស្សិតច្បាប់ ឆ្នាំទី២ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទនីតិសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច បាននិយាយថា កញ្ញាធ្លាប់បានរាយការណ៍ពីស្ថាប័នប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ តាមរយៈសរសេរលិខិតយ៉ាងជាក់លាក់ផ្ញើទៅក្នុងប្រអប់សំបុត្ររបស់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។ ប៉ុន្តែគ្មានការឆ្លើយតបមកកញ្ញាវិញឡើយ។ កញ្ញាក៏គាំទ្រឱ្យមានច្បាប់ការការពារសាក្សី និងអ្នករាយការណ៍ ពីព្រោះវាមានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនណាស់ សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋដែលហ៊ាននិយាយអំពីបញ្ហាពុករលួយ និងរួមចំណែកអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស៕
អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា គ្រោងស្នើទៅរដ្ឋាភិបាល តាមរយៈអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ និងក្រសួងយុត្តិធម៌បង្កើតសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពី ការការពារសាក្សី និងអ្នករាយការណ៍ លើគោលដៅកសាងភាព ស្អាតស្អំ ដូចដែលមានចែងក្នុងមាត្រា ១៣ នៃច្បាប់ស្តីពី ការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។
លោក ព្រាប កុល នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាព ថ្លែងក្នុងការធ្វើបទបង្ហាញស្តីពី ការតាក់តែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពី ការការពារសាក្សី និងអ្នករាយការណ៍ នៅថ្ងៃទី៣ ខែកុម្ភៈ នៅក្រសួងមហាផ្ទៃថា អ្នករាយការណ៍ និងសាក្សី មិនត្រូវបានច្បាប់ការពារនៅឡើយ ដូចនេះច្បាប់នេះ ត្រូវបង្កើតឡើងដើម្បីការពារដល់បុគ្គលគ្រប់រូបដែលរាយការណ៍អំពើពុករលួយ ក្នុងគោលបំណងស្មោះត្រង់ និងមានមូលដ្ឋានសមហេតុផលពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញដោយអយុត្តិធម៌ណាមួយ។ លោកបន្តថ្លែងថា ច្បាប់នេះ ជាយន្តការដ៏មានប្រសិទ្ធភាពដែល លើកទឹកចិត្តដល់ប្រជាជនក្នុងការផ្តល់ព័ត៌មានអំពីអំពើពុករលួយ និងសកម្មភាពខុសច្បាប់ ផ្សេងទៀត ព្រមទាំងការពារពួកគេ នៅពេលគេរាយការណ៍អំពើពុករលួយ។
លោកថ្លែយ៉ាងដូច្នេះថា៖«ប្រសិនច្បាប់ការពារអ្នករាយការណ៍ពីការគំរាមកំហែងនោះ ពួកគេនឹងហ៊ានរាយការណ៍ពីទង្វើពុករលួយ មិនត្រឹមត្រូវក្នុងស្ថាប័នណាមួយ ដែលពុំអ្នកណាម្នាក់ហ៊ានលាតត្រដាង។ អំពើពុករលួយជាបញ្ហាសង្គម នយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចដ៏ចាក់ស្រែះ ដែលប៉ះពាល់គ្រប់ប្រទេស និងគ្រប់វិស័យសាធារណៈ និងឯកជន»។
បើតាមលោក ព្រាប កុល ច្បាប់នេះ កម្ពុជាជារដ្ឋសមាជិកនៃអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ ដូចនេះកម្ពុជាត្រូវបង្កើតអនុលោមតាមមាត្រា ៣៣ ស្តីពី ការការពារអ្នករាយការណ៍នៃអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ។ តាមមាត្រា ៣៣ នៃអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ (United Nations Convention against Corruption) ស្តីពី ការការពារសាក្សី និងអ្នករាយការណ៍ រដ្ឋជាសមាជិក ត្រូវពិចារណាដាក់បញ្ជូលវិធានការសមស្របទៅក្នុងច្បាប់របស់ខ្លួន ដើម្បីផ្តល់នូវការការពារប្រឆាំងនឹងអំពើអយុត្តិធម៌ដែលធ្វើឡើង ចំពោះបុគ្គលដែលរាយការណ៍ដោយបំណងល្អ និងមានមូលដ្ឋានសមហេតុផល ទៅដល់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចក្នុងការស៊ើបអង្កេតនូវរាល់អង្គហេតុ ដែលជាបទល្មើសដូចមានចែងក្នុងអនុសញ្ញា។
ជាមួយគ្នាដែរ លោក ព្រាប កុល ក៏បានស្នើអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ លុបចោលមាត្រា ៤១ នៃច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងអំពើពុករលួយផងដែរ ដោយលោកឡើងថា បច្ចុប្បន្ន ច្បាប់នេះ ហាក់មិនទាន់វិសាលភាពទូលំទូលាយពេញនៅឡើយ។
មាត្រាទី៤១នៃច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ចែងថា បទប្តឹងបរិហារដោយភូតកុហក អ្នកប្តឹងត្រូវ ទទួលទោសពន្ធនាគារពី ១ខែទៅ៦ខែ និងពិន័យជាប្រាក់ពី១សែនដល់១០លានរៀល ប្រសិនបើពាក្យ បណ្តឹងដែលប្តឹងទៅកាន់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយត្រូវចាត់ទុកថា ជាព័ត៌មានគ្មានប្រយោជន៍ ព្រោះគ្មានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីគាំទ្រពាក្យបណ្តឹង។
តាមការស្ទង់មតិរបស់អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជានៅឆ្នាំ២០១៥ ប្រជាពលរដ្ឋជាង ៥៩ភាគរយប្តេជ្ញាចិត្តរាយការណ៍ព័ត៌មានសកម្មភាពប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ ២៣ភាគរយមិនហ៊ានផ្តល់ព័ត៌មាន ក្នុងនោះ ពលរដ្ឋជាង ៣០ភាគរយ មិនហ៊ានរាយការណ៍ដោយសារពួកគេពុំទទួលបានការការពារសាក្សី និងជឿថាវាប៉ះពាល់ដល់សុវត្ថិភាពផ្ទាល់តែម្តង។
កញ្ញា ស៊ាង ទិត្យដារីយ៉ា និស្សិតច្បាប់ ឆ្នាំទី២ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទនីតិសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច បាននិយាយថា កញ្ញាធ្លាប់បានរាយការណ៍ពីស្ថាប័នប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ តាមរយៈសរសេរលិខិតយ៉ាងជាក់លាក់ផ្ញើទៅក្នុងប្រអប់សំបុត្ររបស់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។ ប៉ុន្តែគ្មានការឆ្លើយតបមកកញ្ញាវិញឡើយ។ កញ្ញាក៏គាំទ្រឱ្យមានច្បាប់ការការពារសាក្សី និងអ្នករាយការណ៍ ពីព្រោះវាមានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនណាស់ សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋដែលហ៊ាននិយាយអំពីបញ្ហាពុករលួយ និងរួមចំណែកអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
