ការមិនរត់គេចពីសម្ពាធនយោបាយ នាំឲ្យស៊ូជី ក្លាយជាវីរនារីនៃលទ្ធិប្រជាធិតេយ្យ

អន្តរជាតិ

ការមិនរត់គេចពីសម្ពាធនយោបាយ នាំឲ្យស៊ូជី ក្លាយជាវីរនារីនៃលទ្ធិប្រជាធិតេយ្យ

07, Mar 2016 , 10:39 pm

រូបភាព

ដោយ:

នៅថ្ងៃទី១០ ខែមីនាខាងមុខនេះ សភាសហភាពមីយ៉ាន់ម៉ា នឹងប្រកាសបេក្ខជនប្រធានធិបតីហើយ។ ជាមួយគ្នានេះ រដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មីដែលនឹងត្រូវដឹកនាំដោយបក្សឈ្នះឆ្នោតសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យរបស់លោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ក៏នឹងត្រូវចាប់ផ្តើមនៅចុងខែមីនានេះផងដែរ។ បើទោះបីជាម្ចាស់ពាន រង្វាន់ណូបែលសន្តិភាព និងជាមេបក្សឈ្នះឆ្នោតលោកស្រីស៊ូជី មិនអាចឈរឈ្មោះជាបេក្ខភាពប្រធានា ធិបតីក៏ដោយ អាណត្តិថ្មីនៃរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលនេះ អាចកើតឡើងទៅបានក៏ដោយសារ ភាពអំណត់ និង ការតស៊ូរបស់អ្នកនយោបាយស្រីមីយ៉ាន់ម៉ា គឺលោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី។

ទំព័រប្រវត្តិសាស្ត្រថ្មីនៃនយោបាយមីយ៉ាន់ម៉ា នឹងត្រូវចាប់ផ្តើមនៅចុងមីនានេះហើយ។ វាក៏ជាពេល ដែលមេដឹកនាំយោធា នឹងត្រូវមកជំនួសដោយមេដឹកនាំស៊ីវិល ដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោតលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យកាលពីថ្ងៃទី០៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៥ ផងដែរ។ ទាំងក្របខណ្ឌជាតិ ក្នុងតំបន់ និង សហគមន៍អន្តរជាតិ មិនអាចប្រកែកបាននោះទេ គឺលោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ជាអ្នកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ ដែលហ៊ានប្រឈម និងមិនរត់គេចពីការដាក់សម្ពាធរបស់ក្រុមយោធា។

១. ទោះហាមឃាត់ដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ លោកស្រី ស៊ូជី នៅតែជាអ្នកដឹកនាំសំខាន់ក្នុងអាណត្តិរដ្ឋាភិបាល ថ្មី?
គិតចាប់ពីដឹងថាបក្សសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ បាននាំមុខ និងអាចមានលទ្ធភាពដើម្បីបង្កើតរដ្ឋាភិបាលដោយខ្លួនឯងបាន លោកស្រី ស៊ូជី ដែលជាប្រមុខបក្សឈ្នះឆ្នោត បានបន្តកិច្ចប្រឹងប្រែងក្នុង ការចរចាជាមួយនឹងមេដឹកនាំយោធាដែលបានកាប់កាន់អំណាចនៅក្នុងអាណត្តិរដ្ឋាភិបាលចាស់។ ហើយគោលបំណងនៃការចរចាតាមរយៈវប្បធម៌សន្ទនានោះគឺដើម្បីធានាឲ្យបាននូវការផ្ទេរអំណាច ដោយសន្តិវិធី ពោលគឺជាការបញ្ចៀសប្រវត្តិសាស្ត្រជាន់ដានជាថ្មីដូចឆ្នាំ១៩៩០។ ជាពិសេស រឿងដែលមិនអាចប្រកែកបាននោះ គឺការព្យាយាមចរចារបស់លោកស្រី ដើម្បីសុំការគាំទ្រពីមេយោធាកែប្រែ ឬព្យួររដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើម្បីបើកផ្លូវឲ្យលោកស្រី អាចឈានទៅដល់ក្តីសុបិនក្នុងការក្លាយជាប្រធានាធិបតី បាន។ លោកស្រី ស៊ូជី មិនអាចឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីបាននោះទេ ដ្បិតមានការហាម ឃាត់ដោយមាត្រា៥៩ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញមីយ៉ាន់ម៉ា។

តែការចរចាចន្លោះបីទៅបួនខែមកនេះ ហាក់ដូចជាមិនមានពន្លឺ ឬផ្កែផ្កាអ្វីគួរកត់សម្គាល់នោះទេ ពោលគឺ មិនមានលទ្ធភាពណាមួយដែលបង្ហាញថាលោកស្រី អាចឈានទៅកាន់កាប់តំណែងប្រធានាធិបតីដែលជាក្តីសុបិនរបស់លោកស្រី ខណៈ ការប្រកាសបេក្ខជនប្រធានាធិបតី នឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី១០ ខែមីនាខាងមុខ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកស្រី ស៊ូជី បានអះអាងជាច្រើនលើកច្រើនសារហើយថា លោក ស្រី នឹងមានតំណែងខ្ពស់ជាប្រធានាធិបតីទៅទៀត ទោះបីតំណែងនោះ មិនមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ មីយ៉ាន់ម៉ាក៏ដោយ។ នេះ ក៏មានន័យថា ការដឹកនាំមីយ៉ាន់ម៉ានៅក្នុងអាណត្តិរដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះ នឹងត្រូវស្ថិតក្រោមគោលនយោបាយ និងការបង្គាប់បញ្ជាពីលោកស្រីដដែល។

២. ការមិនរត់គេច តស៊ូ និងហ៊ានប្រឈមបញ្ហា ធ្វើឲ្យលោកស្រី ស៊ូជី ក្លាយជាវីរនារីប្រជាធិបតេយ្យ?
ដូចបានបញ្ជាក់ លោកស្រី ស៊ូជី មិនអាចក្លាយជាប្រធានាធិបតី បាននោះទេ បើមិនមានការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញនោះ។ តែលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ក៏មិនអាចកើតមានឡើងនៅក្នុងប្រទេសលទ្ធិប្រជាធិបតីក្មេងខ្ចីដែលធ្លាប់តែគ្រប់គ្រងដោយយោធាជាច្រើនទសវត្សរ៍ហើយនោះ។

លោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ធា្លប់ជាមេដឹកនាំប្រឆាំងដ៏ល្បីម្នាក់ ដែលតំណាងឱ្យការតស៊ូ អហិង្សា ប្រឆាំងក្រុមយោធាផ្ដាច់ការក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។ លោកស្រី ស៊ូជី បានប្រឹងប្រែងឱ្យមាន ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដសម្រាប់ប្រជាជន បន្ទាប់ពីស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងដោយយោធា អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមក។ លោកស្រី ស៊ូជី ជាជ័យលាភីពានរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាពឆ្នាំ១៩៩១ ខណៈកំពុងស្ថិតក្រោមការឃុំខ្លួនក្នុងផ្ទះ។

នៅឆ្នាំ១៩៦០ លោកស្រី ស៊ូជី បានទៅប្រទេសឥណ្ឌាជាមួយម្ដាយលោកស្រីដែលពេលនោះជាអគ្គរដ្ឋទូតមីយ៉ាន់ម៉ាប្រចាំទីក្រុងដែល្លី។ ៤ឆ្នាំក្រោយមក លោកស្រី ស៊ូជី បានបន្តដំណើរទៅកាន់ចក្រភពអង់គ្លេស និងបន្តការសិក្សានៅសកលវិទ្យាល័យ Oxford។ ទីនេះហើយដែលលោកស្រី ស៊ូជី បានជួបជាមួយលោក Michael Aris ដែលក្រោយមកបានក្លាយជាស្វាមីលោកស្រី។ អ្នកទាំងពីមានកូនពីរនាក់គឺ Alexanderនិង Kim។

ជីវិតរស់នៅក្នុងប្រទេសអង់គ្លេសមិនបានធ្វើឱ្យលោកស្រី ស៊ូជី បំភ្លេចប្រទេសកំណើតនោះឡើយ។ នៅឆ្នាំ១៩៨៨ លោកស្រីបានត្រលប់មកមីយ៉ាន់ម៉ាវិញ ដើម្បីថែទាំម្ដាយលោកស្រីដែលកំពុងមានជំងឺ។ ម្យ៉ាងទៀត ការមកដល់របស់លោកស្រី គឺចំពេលនៃការកើនឡើងចលាចលនយោបាយក្នុងប្រទេស។ មនុស្សរាប់ពាន់នាក់ភាគច្រើនជាសិស្ស ព្រះសង្ឃ និងមានកម្មករផងនោះ បានធ្វើបាតុកម្មទាមទារឱ្យមានកំណែទម្រង់ប្រទេសក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រុមយោធាដឹកនាំដោយឧត្តមសេនីយ៍ នេ វីន។

នៅថ្ងៃទី២៦ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៨៨ លោកស្រី ស៊ូជី បានប្រកាសដឹកនាំនូវចលនាមួយប្រឆាំងនឹងការដឹកនាំរបស់ក្រុមយោធារបស់លោក នេ វីន។ លោកស្រី បានដឹកនាំការប្រមូលផ្ដុំមហាជន និងធ្វើដំណើរទៅកាន់តំបន់ជាច្រើន ដើម្បីទាមទារឱ្យមានកំណែទម្រង់ប្រជាធិប តេយ្យ និងការបោះឆ្នោតដោយសេរីនៅក្នុងមីយ៉ាន់ម៉ា។

ប៉ុន្តែការប្រមូលផ្ដុំទាំងនោះ ត្រូវបានវាយបង្ក្រាបយ៉ាងសាហាវពីសំណាក់កងទ័ព ដែលក្រោយមកបានធ្វើរដ្ឋប្រហារដណ្ដើមអំណាចនៅថ្ងៃទី១៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៨៨ ហើយឆ្នាំបន្ទាប់មក លោកស្រី ស៊ូជី ក៏ត្រូវជាប់ឃុំខ្លួនក្នុងផ្ទះ។ នៅខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៩០ រដ្ឋាភិបាលយោធាបានប្រកាសពីការបោះឆ្នោតជាតិ។

គណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យរបស់លោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី បានទទួលជ័យជម្នះ ប៉ុន្តែក្រុមយោធាមិនបានផ្ទេរអំណាចឡើយ។ ក្រោយស្ថិតក្រោមការឃុំខ្លួនអស់រយៈពេល៦ឆ្នាំ លោកស្រី ស៊ូជី ត្រូវបានដោះលែងនៅឆ្នាំ១៩៩៥ ។

នៅឆ្នាំ២០០០ លោកស្រី ស៊ូជី ត្រូវស្ថិតក្រោមការឃុំខ្លួនក្នុងផ្ទះម្ដងទៀត។ លោកស្រីបានបំពានបម្រាមនៃការកំហិតការធ្វើដំណើររបស់ក្រុមយោធាដោយបានធ្វើដំណើរទៅកាន់ទីក្រុងម៉ាន់ដាលេ។ នៅឆ្នាំ២០០២ លោកស្រីត្រូវបានដោះលែងឱ្យមានសេរីភាពម្ដងទៀត។

ប៉ុន្តែមួយឆ្នាំក្រោយមកលោកស្រីក៏ត្រូវចាប់ដាក់គុកដោយសារតែមានជម្លោះរវាងអ្នកគាំទ្រលោកស្រីនិងក្រុមអ្នកគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលយោធា ហើយក្រោយត្រូវបានយកទៅឃុំខ្លួននៅក្នុងផ្ទះលោកស្រីវិញ។ ក្នុងការឃុំខ្លួនលើកនេះ លោកស្រីមានសិទ្ធិជួបមន្ត្រីបក្សលោកស្រី និងមន្ត្រីការទូតមួយចំនួន។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ក្នុងរយៈពេលនៃការឃុំខ្លួនក្នុងផ្ទះ លោកស្រី ស៊ូជី មិនដែលបានជួបជាមួយ ប្ដីនិងកូនទាំងពីរសោះឡើយ សូម្បីនៅពេលប្ដីលោកស្រីស្លាប់ដោយជំងឺមហារីកនៅឆ្នាំ១៩៩៩ ក៏លោកស្រីមិនទៅចូលរួមផង។ តាមពិតទៅ ក្រុមយោធាក៏ធ្លាប់អនុញ្ញាតឱ្យលោកស្រីទៅមើលស្វាមីដែរ តែលោកស្រីបានបដិសេធព្រោះលោកស្រីគិតថា នៅពេលចាកចេញពីប្រទេសហើយ លោកស្រីនឹងមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យចូលមកវិញបានឡើយ។

ការតស៊ូប្រឈមមុខនឹងក្រុមយោធា និងលះបង់សុភមង្គលគ្រួសារ ដើម្បីនាំលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដមកកាន់មីយ៉ាន់ម៉ា បាននិងធ្វើឲ្យលោកស្រី ស៊ូជី ក្លាយជាអ្នកនយោបាយស្រីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដ៏តស៊ូបំផុតរបស់ពិភពលោក៕