អន្តរជាតិ
កូរ៉េខាងជើង មិនចង់រៀនពីកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរ អ៊ីរ៉ង់
× មន្ត្រីទូតជាន់ខ្ពស់របស់អាមេរិកចង់ឲ្យកូរ៉េខាងជើងរៀនសូត្រពីប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ដែលបានសម្រេចចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយមហាអំណាចពិភពលោកដើម្បីលះបង់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។ បើសិនកូរ៉េខាងជើងមានឆន្ទៈចង់ចរចានិងឆ្លើយតបតាមការទាមទាររបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ អាមេរិកនឹងត្រៀមខ្លួនភ្ជាប់ទំនាក់ទំនង។ កន្លងមកកូរ៉េខាងជើងបានព្រមានហើយថា គ្មានថ្ងៃដែលខ្លួនត្រូវឱនក្បាលដាក់មហាអំណាចដូចជាអាមេរិក ដោយលះបង់អាវុធដែលខ្លួនខំផលិតរាប់ឆ្នាំដើម្បីការពារអធិបតេយ្យនិងបូរណភាពដែនដីឡើយ។ នេះបញ្ជាក់ថា ក្រុងព្យុងយ៉ាង មិនចង់រៀនសូត្រពីកិច្ចព្រមព្រៀងអ៊ីរ៉ង់ទោះវាល្អប៉ុណ្ណាក៏ដោយចុះ ។
សូមស្តាប់ការស្រាយរបស់លោក សៅ ផលនិស្ស័យ៖
បញ្ហានុយក្លេអ៊ែរឧបទ្វីបកូរ៉េនៅតែជារឿងក្តៅនិងពិបាកដោះស្រាយបំផុតដែរ។ ក្រោយក្រុងព្យុងយ៉ាងបាញ់សាកល្បងអាវុធអ៊ីដ្រូសែនដើមខែមករាឆ្នាំនេះ និងបន្តបាញ់គ្រាប់រ៉ុក្កែតក្នុងខែកុម្ភៈបន្តបន្ទាប់ ប្រទេសជិតខាង រួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិកផងនោះបានបង្ហាញក្តីបារម្ភខ្លាំង ហើយសហគមន៍អន្តរជាតិក៏បានជំរុញឲ្យមានការដាក់ទណ្ឌកម្មថ្មីប្រឆាំងរបបក្រុងព្យុងយ៉ាង ថែមទៀតដែរ។ គេឃើញមហាយក្សចិននិងអាមេរិកព្រាងដំណោះស្រាយក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខរួមគ្នាសម្តៅដល់ការដាក់សម្ពាធលើក្រុងព្យុងយ៉ាងផង។
ក្រៅពីប្រើប្រាស់វិធានការក្តៅដូចជាដាក់ទណ្ឌកម្មដើម្បីកំញើញកូរ៉េខាងជើង មហាអំណាចដូចជាអាមេរិកក៏ចង់ឲ្យរបបដឹកនាំលោក គីម ជុងអ៊ុន ព្រមត្រលប់ចូលតុចរចាដើម្បីឈានទៅបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរដូចអ៊ីរ៉ង់បញ្ឈប់កម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរដែរ។
១. កូរ៉េខាងជើងគួររៀនពីអ៊ីរ៉ង់?
ថ្ងៃអង្គារទី ១៩មេសា ម្សិលមិញនេះ អនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកលោក Antony Blinken បានព្រលយពាក្យថា រដ្ឋឯកោកូរ៉េខាងជើងគួរតែរៀនសូត្រពីអ៊ីរ៉ង់ដែលព្រមលះបង់បំណងផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដោយដាក់កម្រិតលើការប្រើប្រាស់កម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរនោះ។ យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters ក្នុងពេលលោកស្ថិតនៅទីក្រុងសេអ៊ូល មន្ត្រីទូតជាន់ខ្ពស់ខាងលើថ្លែងថា៖« អ៊ីរ៉ង់បានបង្កើតជម្រើសដ៏សំខាន់មួយ។ ប្រទេសនេះសម្រេចផ្អាកដំណើរការកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរនិងអនុញ្ញាតឲ្យមានការត្រួតពិនិត្យមើលនិងឈានទៅចរចាបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងពេញលេញមួយ»។ លោកបន្ថែមថា វាជាក្តីសង្ឃឹមរបស់អាមេរិកដែលថា ជម្រើសរបស់អ៊ីរ៉ង់នឹងញាំងឲ្យកូរ៉េខាងជើងធ្វើតាមដែរ។ លោកក៏ពន្យល់ផងដែរថា ការវិវត្តនៃចំណងការទូតរវាងអាមេរិកនិង គុយបា ក៏ដូចជាជាមួយមីយ៉ាន់ម៉ាកន្លងទៅសុទ្ធតែបង្ហាញច្បាស់ពីឆន្ទៈរបស់អាមេរិកក្នុងការបន្តភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយរដ្ឋដូចជាកូរ៉េខាងជើងនេះ។ ប៉ុន្តែការរៀនសូត្រ ឬធ្វើតាមអ៊ីរ៉ង់នោះវាមិនមែនជាជម្រើសដែលកូរ៉េខាងជើងចង់បានឡើយ ហើយមន្ត្រីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនខ្លះក៏មិនជឿថា សេណារីយ៉ូដូចកិច្ចចរចាកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរដូចអ៊ីរ៉ាក់អាចប្រើប្រាស់ក្នុងស្ថានភាពកូរ៉េខាងជើងបច្ចុប្បន្នដែរ។
២. បញ្ហាកូរ៉េខាងជើង និងអ៊ីរ៉ង់ជារឿងពីរខុសគ្នា ?
ជុំវិញបញ្ហាដែលថា តើសេណារីយ៉ូចរចាកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់អាចយកមកប្រើប្រាស់ក្នុងករណីសំណុំរឿងកូរ៉េខាងជើង ឬអត់នោះ លោកស្រីអនុរដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកការគ្រប់គ្រងអាវុធនិងសន្តិសុខអន្តរជាតិ Rose Gottemoeller ធ្លាប់ពន្យល់ថា «រឿងពីរនេះជារឿងខុសស្រឡះពីគ្នា»។ បើក្រឡេកមើល សំណុំរឿងអ៊ីរ៉ង់ រដ្ឋឥស្លាមនេះមានឆន្ទៈខ្ពស់ចង់ភ្ជាប់ខ្លួនជាមួយសហគមន៍អន្តរជាតិបញ្ចប់ភាពឯកោលើឆាកអន្តរជាតិ។ អ៊ីរ៉ង់ចង់មានសេដ្ឋកិច្ចប្រសើរ និងអភិវឌ្ឍទៅមុខ។ ផ្ទុយទៅវិញ រដ្ឋកូរ៉េខាងជើង គ្មានឆន្ទៈក្នុងការភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយពិភពខាងក្រៅឡើយ ទោះជារដ្ឋនេះរងទណ្ឌកម្មហើយប្រជាជនរងទុក្ខវេទនាក៏ដោយចុះ។ ប្រទេសនេះធ្លាប់មានលទ្ធភាពចូលរួមក្នុងតុចរចារឿងកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរច្រើនដងដែរ ប៉ុន្តែក្រោយមកស្រាប់តែដើរចេញនិងបោះបង់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្លួនធ្លាប់កសាងបានកន្លងមកក្នុងការបញ្ចប់ការផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។
កាលពីឆ្នាំ ២០០៣ វេទិកាពហុភាគី«កិច្ចពិភាក្សាភាគី ៦»ត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីរកដំណោះស្រាយឈានទៅបញ្ចប់កម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរក្រុងព្យុងយ៉ាង។ ភាគី៦ រួមមាន ចិន កូរ៉េទាំងពីរ អាមេរិក រុស្ស៊ី និងជប៉ុនផង។ ប៉ុន្តែក្រោយមកការជជែកគ្នា ស្រាប់តែជាប់គាំងក្នុងឆ្នាំ២០០៩ ដោយរដ្ឋាភិបាលក្រុងព្យុងយ៉ាងដើរចេញពីតុចរចា ហើយស្រាប់តែប្រឹងចម្រាញ់សារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមច្រើនសន្ធឹកដើម្បីផលិតអាវុធទៅវិញ។ បន្តបន្ទាប់មក ក្រុងព្យុងយ៉ាងចាប់ផ្តើមបាញ់សាកល្បងកាំជ្រួចមីស៊ីលច្រើនដើម នៅឆ្នាំ ២០១២ និងដើមឆ្នាំ ២០១៣ ហើយបន្តមកដល់ការបាញ់សាកល្បងគ្រាប់បែកអ៊ីដ្រូសែននិងមីស៊ីលរយៈចម្ងាយឆ្ងាយផ្សេងទៀតចាប់ពីដើមឆ្នាំ ២០១៦កន្លងមកនេះ។ នេះអាចនិយាយបានថា ដើម្បីទាញក្រុងព្យុងយ៉ាងមកកាន់តុចរចានិងជជែកគ្នាដោះស្រាយបញ្ហានុយក្លេអ៊ែរ ជារឿងស្មុគស្មាញនិងលំបាកបំផុតមួយ។ ហើយវាចាំបាច់ត្រូវមានវិធីសាស្ត្រផ្សេងពីវិធីសាស្ត្រដែលសហគមន៍អន្តរជាតិប្រើប្រាស់ជាមួយរបបដឹកនាំក្រុងតេហរ៉ង់។
៣.គ្មានពេលដែលកូរ៉េខាងជើងត្រូវឱនក្បាលលះបង់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរ?
ក្រុងព្យុងយ៉ាងតាំងពីដើមមកមិនដែលបង្ហាញជំហរលះបង់ចោលអាវុធដែលខ្លួនផលិតបានឡើយ។ កាលពីឆ្នាំមុន កូរ៉េខាងជើងក៏ធ្លាប់ប្រកាសម្តងហើយថា វាគ្មានអ្វីត្រូវចាប់អារម្មណ៍សោះ ចំពោះការលះបង់សិទ្ធិផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរឡើយ។ ហើយក្រុងព្យុងយ៉ាងក៏ព្រលយពាក្យថា គ្មានថ្ងៃដែលខ្លួនត្រូវឱនក្បាលដាក់មហាអំណាចដូចអាមេរិក ដោយសុខចិត្តបោះបង់ចោលកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរដូចអ៊ីរ៉ង់ ព្រោះវាមិនចំណេញអ្វីសូម្បីតែបន្តិច។
អាវុធនុយក្លេអ៊ែរជាអាវុធយុទ្ធសាស្ត្រយ៉ាងសំខាន់បំផុតមួយសម្រាប់ប្រទេសដែលឯកោបំផុតដូចជាកូរ៉េខាងជើងនេះ ដើម្បីប្រើប្រាស់ទប់ទល់ជាមួយគោលនយោបាយអាមេរិក ដែលតែងតែប៉ុនប៉ងផ្តួលរំលំរបបដឹកនាំផ្តាច់ការកូរ៉េខាងជើង។
ជានិច្ចជាកាល កូរ៉េខាងជើងចាត់ទុក ការលូកដៃរបស់ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោននៅឧបទ្វីបកូរ៉េដូចជា ជួយគាំទ្រកូរ៉េខាងត្បូង និងធ្វើសមយុទ្ធទ្រង់ទ្រាយធំរួមជាមួយកូរ៉េខាងត្បូងជាដើមនោះ ជា សកម្មភាពបង្កបញ្ហានៅតំបន់។ ហើយក្រុងព្យុងយ៉ាងក៏យល់ថា បើសិនជាខ្លួនគ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ មិនដឹងជាអាមេរិកធ្វើអ្វីខ្លះនៅកូរ៉េខាងជើងទេ។ កន្លងមកគេសង្កេតឃើញកូរ៉េខាងជើងមានលទ្ធភាពប្រើប្រាស់អាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួនដើម្បីកំញើញអាមេរិកម្តងម្កាលដែរ ហើយរបបនេះក៏ឆ្លៀតបាញ់សាកល្បងអាវុធគ្រប់ធុន ដើម្បីដាក់សម្ពាធឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិផ្តល់ជំនួយដល់ខ្លួនថែមទៀត ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com