សិង្ហបុរី ថា នីតិវិធីហ្វីលីពីនប្រឆាំងចិន មិនបានពិគ្រោះយោបល់ជាមួយអាស៊ានឡើយ

អន្តរជាតិ

នយោបាយអន្តរជាតិ

សិង្ហបុរី ថា នីតិវិធីហ្វីលីពីនប្រឆាំងចិន មិនបានពិគ្រោះយោបល់ជាមួយអាស៊ានឡើយ

12, Jul 2016 , 10:51 am

រូបភាព

លោក Vivian Balakrishnan

ដោយ:

មុនពេលនៃការប្រកាសសាលក្រមសំណុំរឿងសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលប្តឹងដោយហ្វីលីពីនប្រឆាំងចិនមួយថ្ងៃ រដ្ឋាភិបាលសិង្ហបុរី បានបញ្ជាក់ពីការគោលជំហរផ្លូវការរបស់ខ្លួនជាថ្មី ដោយអះអាងថា សិង្ហបុរីមិនគាំទ្រ ឬក៏ប្រឆាំងលើនីតិវិធីឯកតោភាគីរបស់ហ្វីលីពីននោះទេ។ បន្ថែមពីនេះ សិង្ហបុរី ដែលជារដ្ឋសម្របសម្រួលទំនាក់ទំនងអាស៊ាន-ចិន បានទទូចឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធដោះស្រាយជម្លោះដោយផ្អែកតាមច្បាប់។

រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសិង្ហបុរី លោក Vivian Balakrishnan នៅថ្ងៃទី១១ ខែកក្កដា ម្សិលមិញ បានឆ្លើយតបទៅនឹងសមាជិកសភាលើគោលជំហរសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដោយ លោកអះអាងថា ការទាមទារតំបន់អធិបតេយ្យត្រួតស៊ីគ្នា គួរតែត្រូវបានដោះស្រាយដោយភាគីពាក់ព័ន្ធដោយយោងតាមច្បាប់អន្តរជាតិដែលរួមមានទាំងអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រឆ្នាំ១៩៨២ផងដែរ។ លោក ក៏បានបន្ថែមដែរថា គ្រប់ភាគី គួរចៀសវាងសកម្មភាពបង្កហេតុដែលអាចធ្វើឲ្យមានភាពតានតឹងនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។

សូមជម្រាបផងដែរថា នៅថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា រសៀលនេះ មជ្ឈត្តការនៃតុលាការអចិន្ត្រៃយ៍ក្រុងឡាអេ នៃប្រទេសហូឡង់ នឹងប្រកាសសាលក្រមលើសំណុំរឿងសមុទ្រចិនខាងត្បូងតាមបណ្តឹងហ្វីលីពីនប្រឆាំងចិនហើយ។ នីតិវិធីនេះ បានចាប់ផ្តើមតាំងពីឆ្នាំ២០១៣មកម្ល៉េះ តែចិន បានបដិសេធមិនចូលរួមនោះទេ ដោយបានអះអាងថាតុលាការគ្មានយុត្តាធិការលើសំណុំនោះទេ។

ជុំវិញនីតិវិធីនេះដែរ លោករដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានថ្លែងបញ្ជាក់ក្នុងចំណុចមួយនៃចំណុចទាំង៩នៃសេចក្តីថ្លែងការណ៍គោលជំហរសិង្ហបុរីទៅកាន់សភាដែរថា សិង្ហបុរី មិនមានតួនាទីអ្វីលើការទាមទារអធិបតេយ្យនោះទេ ហើយនីតិវិធីនៃវេទិកាមជ្ឈត្តកម្មរបស់ហ្វីលីពីនប្រឆាំងចិនគឺជាការសម្រេចក្នុងក្របខណ្ឌជាតិមួយប៉ុណ្ណោះដែលធ្វើឡើងដោយហ្វីលីពីនដោយមិនបានពិគ្រោះយោបល់ជាមួយនឹងអាស៊ានឡើយ។ ហើយឆ្លើយនឹងសំណួរថាតើសិង្ហបុរី នឹងមានសេចក្តីថ្លែងការណ៍ណាមួយជាមួយនឹងអាស៊ានក្រោយការប្រកាសនេះ លោក សង្កត់ធ្ងន់ថា វាអាស្រ័យលើការសិក្សា និងវាយតម្លៃបន្ថែមលើសាលក្រមនោះ និងភាពឯកច្ឆន្ទរបស់រដ្ឋអាស៊ាន។

អ្វីគួរកត់សម្គាល់នោះ សិង្ហបុរី គឺជារដ្ឋអាស៊ានទីពីរហើយដែលបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាចំហរលើមជ្ឈត្តការនៃតុលាការអន្តរជាតិបន្ទាប់ពីកម្ពុជា។

នៅថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនាកន្លងទៅ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ ថា រាល់សេចក្តីថ្លែងការណ៍ទាំងឡាយណា ដែលទាក់ទងនឹងបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងមិនសមស្រប កម្ពុជា មិនចូលរួមជាមួយឡើយ។ សម្តេច ក៏ប្រកាសមិនគាំទ្រចំពោះ សេចក្តីសម្រេចរបស់មជ្ឈត្តការអន្តរជាតិ ដែលប្តឹងដោយហ្វីលីពីនប្រឆាំងចិន បើទោះបីជាសាលក្រមនោះ មានទំនោរទៅខាងណាក៏ដោយ។

បន្ថែមពីនេះ ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ផ្លូវការបញ្ជាក់បន្ថែមនៅថ្ងៃទី០៩ ខែកក្កដាម្តងទៀតដោយលើកពីគោលជំហរបីចំណុច។ ទី១ កម្ពុជា យល់ថាបណ្តឹងរបស់ប្រទេសហ្វីលីពីន គឺដើម្បីសុំឲ្យតុលាការមជ្ឈត្តកម្មអចិន្ត្រៃយ៍ ដោះយស្រាយជម្លោះរបស់ខ្លួនជាមួយនឹងចិន ហើយដំណើរការនេះ មិនពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងរដ្ឋទាំងអស់ជាសមាជិកអាស៊ានឡើយ។ ទី២ កម្ពុជា មិនចូលរួមក្នុងការបញ្ចេញជំហរណាមួយចំពោះសាលក្រមនៃតុលាការឡើយ។ ទី៣ កម្ពុជា អំពាវនាវឲ្យហ្វីលីពីន និងចិន បន្តដោះស្រាយជម្លោះរបស់ខ្លួនដោយសន្តិវិធីផងដែរ។

សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង មានរដ្ឋពាក់ព័ន្ធដែលជាសមាជិកអាស៊ាន ដូចជា ព្រុយណេ ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន និងវៀតណាម និងចិន៕