អន្តរជាតិ
នយោបាយអន្តរជាតិ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
អាស៊ានមានអាយុ ៤៩ ឆ្នាំហើយបើគិតត្រឹមខែសីហាឆ្នាំ ២០១៦នេះ។ ថ្វីបើអង្គការតំបន់នេះរីកលូតលាស់មិនសូវរហ័ស វាមានភាពរឹងមាំនិងអាចដើរតួនាទីស្នូលក្នុងការប្រមែរប្រមូល និងសម្របសម្រួលដល់ប្រទេសមហាអំណាចជាដៃគូក្នុងការសហការនិងដោះស្រាយបញ្ហា។ អាចថា អាស៊ានជាតំបន់ដែលមានសន្តិភាព វិបុលភាព និងរឹងមាំជាងគេចុះ បន្ទាប់ពីសហភាពអឺរ៉ុប។សហរដ្ឋអាមេរិកក្លាយជាប្រទេសមហាអំណាចមួយដែលប្រឹងប្រែងខ្លាំងដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយរដ្ឋអាស៊ាន និងយកតំបន់នេះជាខែលដើម្បីរក្សាតុល្យភាពអំណាចខ្លួននៅតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។ គិតត្រឹមថ្ងៃនេះដែលជាខួបលើកទី៤៩ នៃការបង្កើតអាស៊ាន នោះ ភាពជាដៃគូអាស៊ាន និងអាមេរិកមានភាពរឹងមាំជាងពេលណាៗទាំងអស់។ សារព័ត៌មានថ្មីៗសូមលើកយកនូវទំនាក់ជារួមរវាងអាស៊ានជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និងការវិវត្តមកជូនមិត្តអ្នកអាន ៖
១.ព័ត៌មានទូទៅស្តីពីទំនាក់ទំនងអាស៊ាន-អាមេរិក
អាស៊ាននិងសហរដ្ឋអាមេរិកបានបង្កើតទំនាក់ទំនងរួមគ្នាតាំងពីឆ្នាំ ១៩៧៧ មកម្ល៉េះ ដោយសហរដ្ឋអាមេរិកស្ថិតនៅជាដៃគូសន្ទនារបស់អាស៊ាន។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមកអាមេរិកបន្តពង្រឹងនិងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយអាស៊ាន ដោយបង្កើតឡើងកិច្ចប្រជុំនិងពិភាក្សាច្រើនកម្រិតដើម្បីផ្លាស់ប្តូរមតិយោបល់ជុំវិញបញ្ហានយោបាយនិងសន្តិសុខជាដើម។ រហូតដល់ដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៩០ ភាគីទាំងពីរបានផ្តល់អាទិភាពលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចពាណិជ្ជកម្ម ហិរញ្ញវត្ថុ ថាមពល ដឹកជញ្ជូន ធនធានមនុស្ស សន្តិសុខស្បៀង ក៏ដូចជាជំរុញការផ្ទេរបច្ចេកវិទ្យាជាដើមផង។
ក្នុងឆ្នាំ ២០០៥ កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកនិងអាស៊ានត្រូវបានរៀបចំឡើងនៅក្នុងទីក្រុង ញូវយ៉ក ដោយភាគីទាំងពីរឯកភាពគ្នាចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយដែលជាផែនទីចង្អុលផ្លូវសម្រាប់ពង្រឹកភាពជាដៃគូរួមគ្នា។ គេឃើញមានឯកសារសំខាន់ចំនួនពីរត្រូវបានអាមេរិកនិងអាស៊ានអនុម័តរួមគ្នា ក្នុងនោះមានផែនការសកម្មភាពសម្រាប់លើកកម្ពស់ភាពជាដៃគូអាស៊ានអាមេរិកឆ្នាំ ២០០៦ និងការកែសម្រួលឡើងវិញនូវចំណុចអាទិភាពសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្រោមភាពជាដៃគូអាស៊ាននិងអាមេរិកឆ្នាំ ២០០៩នោះ។ ពីរឆ្នាំក្រោយមក សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយទៀតស្តីពី« ការពង្រីកភាពជាដៃគូអាមេរិក-អាស៊ានដើម្បីរក្សាសន្តិភាពនិងវិបុលភាព» ត្រូវបានភាគីទាំងពីរអនុម័តឡើង។
ជាលទ្ធផល នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំមេដឹកនាំអាមេរិក និងអាស៊ាននៅទីក្រុង Bali ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ផែនការសកម្មភាពពីឆ្នាំ ២០១១ ដល់ឆ្នាំ ២០១៥ សម្តៅជំនួយដល់ការអនុវត្តសេចក្តីថ្លែងការណ៍ខាងលើក៏ត្រូវបានបង្កើតឡើងផងដែរ។ ផែនការសកម្មភាពនេះមានកំណត់ច្បាស់ពីវិធានការសំខាន់និងចំណុចអាទិភាពមួយចំនួនដែលអាចពង្រឹងភាពជាដៃគូអាស៊ានិងអាមេរិកបានក្នុងសរសរស្តម្ភទាំង៤ មានទាំងនយោបាយសន្តិសុខ,សេដ្ឋកិច្ច, សង្គម វប្បធម៌ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍផងដែរ។
២.ដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ លើកស្ទួយទំនាក់ទំនងអាស៊ាន-អាមេរិក
ជាប្រវត្តិក្នុងថ្ងៃ ២១ ខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ ២០១៥ អាស៊ាន និងសហរដ្ឋអាមេរិក បានឯកភាពគ្នាចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមគ្នាដើម្បីបង្កើតដំឡើងកម្រិតទំនាក់ទំនងទៅជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ នាឱកាសនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន និងអាមេរិកលើកទី ៣ ដែលរៀបចំឡើងនៅក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។ ដែលនេះបានន័យថា ទំនាក់ទំនងអាស៊ាន អាមេរិកឈានមកដល់កម្រិតថ្មី ដែលរឹងមាំ និងកាន់តែស៊ីជម្រៅជាងពេលណាៗទាំងអស់។ ក្នុងរយៈពេល ៧ឆ្នាំចុងក្រោយ អាមេរិកបានប្រឹងប្រែងពង្រឹងភាពជាដៃគួជាមួយអាស៊ាន ហើយរហូតដល់ ២០១០ ក្រោមរដ្ឋបាលលោក អូបាម៉ា ទើបអាមេរិកក្លាយជាដៃគូពិភាក្សាជាផ្លូវការរបស់អាស៊ាន។ បន្ទាប់មកអាមេរិកបានតែងតាំងឯកអគ្គរដ្ឋទូតមកកាន់លេខាធិការដ្ឋានអាស៊ាននៅទីក្រុងហ្សាការតាដើម្បីពង្រឹងចំណងមិត្តភាពរួមគ្នាឲ្យកាន់តែប្រសើរឡើងផងដែរ។
ខណៈដែលអាស៊ានចាប់ផ្តើមដំណើរការសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចជាផ្លូវការនោះ ភាពដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រថ្មីអាស៊ាននិងអាមេរិកនេះចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងការត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ភាគីពង្រឹងចំណងមិត្តភាពឲ្យស្អិតល្អួតខ្លាំងនៅពេលខាងមុខផង។
និយាយដល់ទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច កំណើនសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន និងអាមេរិកពឹងលើគ្នាទៅវិញទៅមក។ អាមេរិកជាទីផ្សារធំសម្រាប់ផលិតផលអាស៊ាន ហើយអាស៊ានវិញក៏ជាទីផ្សារធំសម្រាប់ផលិតអាមេរិកដែរ។ ដោយសារ សហគមន៍អាស៊ានមានប្រជាជនប្រហែល ៦៦០ លាននាក់ភាគច្រើនក្មេងៗ ស្របពេលដែលទំហំសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានស្ថិតនៅលំដាប់លេខរៀងទី ៧ របស់ពិភពលោក ផលិតផលអាមេរិកក្លាយជាផលិតផលដ៏ពេញនិយមនៅក្នុងតំបន់អាស៊ានដែរ។ ហើយបើយោងតាមរបាយការណ៍ក្រសួងការបរទេសអាមេរិក ទីផ្សារអាស៊ាននេះបានជួយគាំទ្រដល់ការងារប្រជាជនអាមេរិកកន្លះលានឯណោះ។ សម្រាប់អាស៊ាន អាមេរិកជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចដ៏ធំមួយ ហើយអាស៊ានទីផ្សារធំទី៤សម្រាប់ផលិតផលអាមេរិក ហើយអាមេរិកវិញជាទីផ្សារធំលេខរៀងទី៣សម្រាប់អាស៊ាន។
ក្រៅពីសេដ្ឋកិច្ច អាស៊ានក៏ជាតួអង្គសំខាន់ដែលអាមេរិកអាចសហការបានក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាសន្តិសុខតំបន់ជាច្រើន។ អាស៊ានមានតួនាទីស្នូល ហើយក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហានេះបានឡើយបើគ្មានការសហការជាមួយអាស៊ានទេ។ បញ្ហាសន្តិសុខទាំងនោះរួមមានទាំងភេរវកម្ម ហិង្សាជ្រុលនិយម ប្រែប្រួលអាកាសធាតុ បញ្ហាបំពុលបរិស្ថាន ថាមពល សន្តិសុខអ៊ិនធឺណែត ជួញដូរមនុស្ស ជួញដូរសត្វផ្សៃ ឈើ នេសាទខុសច្បាប់ ការជួញដូរអាវុធនិងការសាយភាពនៃអាវុធមហាប្រល័យ និងចុងក្រោយបញ្ហាជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងថែមទៀត។
៣.កិច្ចប្រជុំពិសេស Sunnylands រំលេចថា អាមេរិកមិនងាករេពីអាស៊ាន
ក្រៅពីដំឡើងទំនាក់ទំនងទៅជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ កិច្ចប្រជុំកំពូលអាមេរិក-អាស៊ានដែលត្រូវបានរៀបចំឡើងនៅក្នុងទីក្រុង Rancho Mirage កាលពីពាក់កណ្តាលខែកុម្ភៈកន្លងមកនេះ បង្ហាញឲ្យឃើញច្បាស់ពីគោលនយោបាយឥតងាករេរបស់អាមេរិកចំពោះតំបន់អាស៊ាន។
កិច្ចប្រជុំកំពូលលើកដំបូងបង្អស់ ដោយលោកបារ៉ាក់ អូបាម៉ា ធ្វើជាប្រធាននៃកិច្ចប្រជុំហើយមានវត្តមានមេដឹកនាំទាំង ១០របស់អាមេរិកនោះរឿងប្រវត្តិសាស្ត្រមួយសម្រាប់ចំណងមិត្តភាពទ្វេភាគីនេះ។ ថ្វីបើ កិច្ចប្រជុំកន្លងមក និយាយទៅមានលក្ខណៈមិនផ្លូវការ ហើយវាក៏មិនសូវជាពិសេសដូចឈ្មោះក្តី វាជាឱកាសចុងក្រោយដែលលោក អូបាម៉ា ប្រើប្រាស់ជាសារផ្ញើទៅកាន់ប្រជាជននិងអ្នកនយោបាយអាមេរិកឯទៀតថា អាមេរិកមិនអាចងាកចេញពីអាស៊ានឡើយ។ បើនិយាយពីសារសំខាន់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច អាស៊ាន ជាទីផ្សារធំសម្រាប់ផលិតអាមេរិក ព្រោះសហគមន៍អាស៊ានមានប្រជាជនប្រហែល ៦៦០ លាននាក់ ខណៈទំហំសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានស្ថិតនៅលំដាប់លេខរៀងទី ៧ លើពិភពលោក។ នេះមិនរាប់ទាំងប្រយោជន៍ សន្តិសុខ និងនយោបាយឡើយ។ ក្នុងក្រសែរភ្នែកក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន តំបន់អាស៊ានតំបន់យុទ្ធសាស្ត្រនិងរឹងមាំដែលអាចរក្សាបានសន្តិសុខ និងស្ថិរភាពបានយូរអង្វែង ដែលវាខុសប្លែកពីតំបន់ផ្សេងទៀតដួចជាអាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ាដែលកំពុងហែកហួរគ្នា និងធ្លាក់ចុះចូលក្នុងភ្លក់ភ្លើងសង្គ្រាមផង៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រទានកម្ម»មានន័យដូចម្តេច?
13 ម៉ោង
