លោក Duterte ព្រមានប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹក បើតុលាការរារាំងសង្គ្រាម«ប្រឆាំងគ្រឿងញៀន»របស់លោក

អន្តរជាតិ

លោក Duterte ព្រមានប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹក បើតុលាការរារាំងសង្គ្រាម«ប្រឆាំងគ្រឿងញៀន»របស់លោក

10, Aug 2016 , 9:39 pm

រូបភាព

ដោយ: សៅ ផលនិស្ស័យ (Sao Phal Niseiy)

ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន Rodrigo Duterte ព្រមានប្រធានតុលាការកំពូលដែលលូកលាន់ និងរិះគន់លោកជុំវិញការចោទប្រកាន់កូនចៅរបស់ខ្លួនជាចៅក្រម ៧រូបថាមានពាក់ព័ន្ធបទល្មើសជួញដូរគ្រឿងញៀននោះ។ លោកថា បើហ៊ានរារាំង«សង្គ្រាមប្រឆាំងគ្រឿងញៀន» ទៀត លោកនឹងប្រកាសប្រើច្បាប់ច្បាប់អាជ្ញាសឹកតែម្តង ហើយលោកពន្យល់ថា បើស្ថាប័នតុលាការព្យាយាមបង្កើតសង្គ្រាម «ធម្មនុញ្ញ»ដើម្បីតែបញ្ឈប់យុទ្ធនាការបោសសម្អាតឧក្រិដ្ឋជនគ្រឿងញៀនរបស់លោក «ប្រជាជនហ្វីលីពីនទាំងនឹងក្លាយជាអ្នកចាញ់»។

សូមស្តាប់ការបកស្រាយរបស់លោក សៅ ផលនិស្ស័យ៖

ប្រធានាធិបតីជើងខ្លាំងនិងចិត្តសឿង Rodrigo Duterte បានព្រមានប្រធានតុលាការកំពូល Lourds Sereno ដែលហ៊ានរិះគន់និងបង្ហាញការប្រឆាំងចំពោះយុទ្ធនាការបោសសម្អាតក្រុមជួញដូរគ្រឿងញៀនរបស់លោក។ ប្រធានាធិបតីរូបនេះព្រលយថា លោកនឹងប្រកាសប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹក បើសិនជាស្ថាប័នខាងលើចង់រារាំងយុទ្ធនាការនេះ។

១. ប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹក ដើម្បីបន្តសង្គ្រាមប្រឆាំងគ្រឿងញៀន
យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP ក្នុងពេលត្រួតពិនិត្យមូលដ្ឋានទ័ព និងសំណេះសំណាលជាមួយកងទ័ពនៅភាគខាងត្បូងហ្វីលីពីន ប្រធានាធិបតីជើងខ្លាំង Rodrigo Duterte បានព្រមាន ថា «បើលោកស្រីចៅក្រម ហ៊ានព្យាយាមហាមឬរារាំងលោកទៀត លោកនឹងប្រកាសប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹកតែម្តង»។ លោកព្រមានដូច្នេះថា៖ «បន្តទៀត ហើយព្យាយាមបញ្ឈប់ខ្ញុំតែម្តងទៅ។ តើអ្នកចង់ឲ្យខ្ញុំប្រកាសដាក់អនុវត្តច្បាប់អាជ្ញាសឹកមែនទេ?»។

ជារួមបើមានការអនុវត្តច្បាប់អាជ្ញាសឹកមែន អំណាចទាំងអស់នឹងស្ថិតនៅក្នុងកណ្តាប់ដៃស្ថាប័ននីតិប្រតិបត្តិ។ ហើយស្ថាប័ននេះនឹងអាចអនុវត្តសិទ្ធិអំណាច និងបំពេញប្រតិបត្តិការរបស់ខ្លួនបានយ៉ាងរលូនដោយគ្មានការរាំង។ ប៉ុន្តែវាអាចប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាជនខ្លះដែរ ដ្បិតសិទ្ធិខ្លះត្រូវព្យួរបណ្តោះអាសន្ន។

បើនិយាយដល់ការដាក់ច្បាប់អាជ្ញាសឹក គេនឹងឃើញរបបលោក Ferdinand Marcos ដែលគ្រប់គ្រងប្រទេសហ្វីលីពីននៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៧០នោះ។ តែគេមើលឃើញថា វាជាស្ថានភាពពីរខុសគ្នា ព្រោះ Ferdinand Marcos ដាក់ច្បាប់អាជ្ញាសឹកដើម្បីត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ការបន្តកាន់អំណាច តែលោក Duterte ដាក់ច្បាប់នេះដើម្បីកម្ចាត់ក្រុមឧក្រិដ្ឋជនប៉ុណ្ណោះ។

២.Duterte៖ កុំធ្វើសង្គ្រាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ព្រោះអ្នកចាញ់ គឺយើងទាំងអស់គ្នា
តាមពិតទៅ កាលពីថ្ងៃចន្ទដើមសប្តាហ៍នេះ ប្រធានតុលាការកំពូលខាងលើបានចេញមុខទិតៀន«សង្គ្រាមប្រឆាំងឈ្មួញគ្រឿងញៀន» ជាពិសេសរិះគន់លោក Rodrigo Duterte ដែលប្រកាសឈ្មោះកូនចៅរបស់លោកស្រីដែលជាចៅក្រមសាលាដំបូងចំនួន ៧នាក់ថាពួកគេជាប់ពាក់ព័ន្ធជំនួញគ្រឿងញៀននោះ។ លោកស្រីបញ្ជាក់ក្នុងលិខិតមួយច្បាប់ដែលផ្ញើទៅប្រធានាធិបតី ថា រឿងដាក់ទណ្ឌកម្មឬចាត់ការចៅក្រមដែលមានកំហុស ជាកាតព្វកិច្ចរបស់លោកស្រី។ ដូច្នេះស្ថាប័នប្រតិបត្តិកុំលូកលាន់កិច្ចការនេះ។ ឬយើងអាចនិយាយម្យ៉ាងទៀតបានថា វាជាការបែងចែកមិនដាច់រវាងអំណាចទាំងបី នីតិបញ្ញត្តិ នីតិប្រតិបត្តិ និងអំណាចតុលាការ។ ក្នុងក្រសែរភ្នែកចៅក្រមហ្វីលីពីន ប្រមុខស្ថាប័ននីតិប្រតិបត្តិនេះ កំពុងដើរហួសបន្ទាត់ក្រហម និងបំពានអំណាចស្ថាប័នយុត្តាធិការហើយ។

តែប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន ហាក់មិនអាចទ្រាំបានចំពោះការលើកឡើងរបស់ប្រធានតុលាការកំពូលម្នាក់នេះទេ ហើយលោកក៏មិនយល់ឃើញបែបនេះដែរ។ សម្រាប់លោកផ្ទាល់ វាមិនមែនជាការជ្រៀតជ្រែកអ្វីឡើយ តែវាជាការបកអាក្រាតមនុស្សប្រព្រឹត្តខុសប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះ បើព្រោះតែដើម្បីការពារកូនចៅខ្លួន ហើយចេញមុខរារាំងការអនុវត្តវិធានការដុសក្អែលមន្ត្រីស្មោគគ្រោកនោះ ដោយសម្អាងថាវាជាការរំលោភសមត្ថកិច្ចនោះ វាអាចនឹងបង្កើតការប្រឈមមុខគ្នារវាងស្ថាប័នទាំងពីរ។ ហើយអ្វីដែលគួរឲ្យបារម្ភគឺ យុទ្ធនាការបោសសម្អាតឈ្មួញទុច្ចរិតនឹងត្រូវបញ្ចប់ ហើយជម្លោះរវាងអំណាចទាំងពីរនឹងរីកកាន់តែធំផង។ អ្នកចាញ់គឺហ្វីលីពីនខ្លួនឯង។

លោកប្រធានាធិបតី Duterte ថ្លែងដោយចិត្តខឹងថា៖ «លោកស្រីចៅក្រមមិនបានព្រមានខ្ញុំទេ។ ខ្ញុំព្រមានលោកស្រី។ ខ្ញុំអាចបញ្ជាឲ្យមនុស្សក្នុងស្ថាប័ននីតិប្រតិបត្តិមិនឲ្យគោរពលោកស្រី។ ដូច្នេះសូមកុំបង្កើតការប្រឈមមុខដាក់គ្នាឬសង្គ្រាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញអី។ បើមិនដូច្នោះទេ យើងជាប្រជាជនហ្វីលីពីននឹងចាញ់ទាំងអស់គ្នា»។

ទាក់ទិនបញ្ហាប្រកាសឈ្មោះចៅក្រមតុលាការដំបូងនេះដែរ លោកស្រីប្រធានតុលាការកំពូលព្យាយាមពន្យល់ថា ការបង្ហាញឈ្មោះចៅក្រមទាំងនោះជាសាធារណៈដោយគ្មានការចោទប្រកាន់ជាផ្លូវការជាកំហុសឆ្គង ហើយវាធ្វើឲ្យជីវិតពួកគេរងគ្រោះថ្នាក់។

លោកស្រីបន្តថា៖ «ដើម្បីរក្សានូវតួនាទីរបស់ចៅក្រម ដែលជាអ្នកការពារអំណាចរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ខ្ញុំសូមរម្លឹកដល់បណ្តាចៅក្រមឲ្យប្រឆាំងការចូលខ្លួន ឬប្រកាសទទួលខុសត្រូវចំពោះសមត្ថកិច្ចក្នុងពេលដែលមិនមានដីកាចាប់ខ្លួននោះ»។

៣. សិទ្ធិមនុស្ស ឬ សុវត្ថិភាពនិងសន្តិសុខសង្គម?
ត្រលប់មកវិញ ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន Rodrigo Duterte ឈ្នះឆ្នោតភ្លូកទឹកភ្លូកដីក្នុងខែឧសភា ហើយទើបស្បថចូលកាន់តំណែងនៅចុងខែមិថុនាកន្លងទៅប៉ុណ្ណោះ។ ហើយអ្វីដែលសំខាន់លោកប្រកាសប្រាប់ប្រជាជនហ្វីលីពីនថាលោកនឹងបោសសម្អាតនិងសម្លាប់ឧក្រិដ្ឋជនគ្រឿងញៀនឲ្យអស់ក្នុងអំណាចជាប្រធានាធិបតី។

សង្គ្រាមប្រឆាំងឈ្មួញគ្រឿងញៀនរបស់ប្រធានាធិបតីនេះ ជាធម្មតាតែងបានទទួលការគាំទ្រច្រើនពីប្រជាជនទូទៅដែលជាជនរងគ្រោះដោយសារអាជីវកម្មគ្រឿងញៀន ព្រោះលោកហ៊ានបង្ក្រាបជនល្មើសមិនរើសមុខ ឲ្យតែធ្វើខុស។ មហិច្ឆតាដ៏ធំនេះ អាចធ្វើទៅកើត ប៉ុន្តែលោកត្រូវចិត្តដាច់ រក្សាជំហរដែលខ្លួនមាន និងត្រៀមប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ផង។ វាគ្រោះថ្នាក់ត្រង់ថា លោក Duterte ព្យាយាមបង្ក្រាបបក្សពួកឧក្រិដ្ឋជនគ្រឿងញៀនដូចសម្លកំពឹស ប្រទាក់ក្រឡាតាំងពីចៅក្រម អភិបាលក្រុង សមាជិកសភា ប៉ូលិស និងទាហាន ដល់ប្រជាជនសាមញ្ញ។ បើដើរមិនស្រួលត្រូវអស់តំណែង ឬក៏បាត់បង់ជីវិតផងក៏ថាបាន។

ប៉ុន្តែ វាក្លាយជាជម្លោះរវាងគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សនិងសុវត្ថិភាពសាធារណៈ។ ជារួម ថ្វីបើមានការគាំទ្រដោយសារវាជាវិធានការរក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់និងសុវត្ថិភាពក៏ដោយ សហគមន៍អន្តរជាតិ និងស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សបានថ្កោលទោសនិងបង្ហាញក្តីបារម្ភចំពោះការវិវត្តនៃស្ថានការណ៍នៅហ្វីលីពីន។

មកទល់ពេលនេះឈ្មួញគ្រឿងញៀនប្រហែល ៥១៣ នាក់ត្រូវបានសម្លាប់ ហើយប៉ូលិសអះអាងថាពួកគេត្រូវបាញ់សម្លាប់ដោយសារព្យាយាមតដៃជាមួយសមត្ថកិច្ច។ ចំណែកជនសង្ស័យដែលពាក់ព័ន្ធការជួញដូរគ្រឿងញៀនច្រើនជាង ៧ពាន់នាក់ផ្សេងទៀតត្រូវបានប៉ូលិសចាប់ខ្លួនចាប់តាំងពីពេលដែលប្រធានាធិបតីស្បថចូលកាន់តំណែង។

យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ សង្គ្រាមបង្ហូរឈាមដែលមានគោលដៅបោសសម្អាតឈ្មួញគ្រឿងញៀនទុច្ចរិតនេះរងការថ្កោលទោសខ្លាំងពីសហគមន៍អន្តរជាតិជាពិសេសអង្គការទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សតែម្តង។ គេចោទថា ហ្វីលីពីនកំពុងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ ព្រោះអាជ្ញាធរ ចាប់ខ្លួន ឃុំខ្លួន និងបាញ់សម្លាប់មនុស្សច្រើនជាបន្តបន្ទាប់ក្រោមលេសប្រឆាំងគ្រឿងញៀន។ វាទំនងជាការសម្លាប់មនុស្សក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ ហើយវាជាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរផង។ សហរដ្ឋអាមេរិកជាសម្ព័ន្ធមិត្តចាក់ទឹកមិនលិចរបស់ហ្វីលីពីនក៏លើកឡើងជាញឹកញយផងដែរ ពាក់ព័ន្ធការការបន្តឃុំខ្លួននិងសម្លាប់មនុស្សនេះ ហើយអាមេរិកមើលឃើញថា វាជាការបំពារបំពានសិទ្ធិមនុស្សច្បាស់ណាស់៕