ក្បួន ក្នុងការសរសេរពាក្យ«ប្រព្រឹត្តិ» មាន “ិ” និង«ប្រព្រឹត្ត» គ្មាន “ិ”

ពីនេះ ពីនោះ

ក្បួន ក្នុងការសរសេរពាក្យ«ប្រព្រឹត្តិ» មាន “ិ” និង«ប្រព្រឹត្ត» គ្មាន “ិ”

20, Sep 2016 , 8:59 am

រូបភាព

ដោយ: ថ្មីៗ

ភ្នំពេញ៖ ប្រជាជនខ្មែរជាទូទៅ មិនសូវបានយល់ដឹងក្នុងការសរសេរពាក្យពេចន៍ឲ្យបានត្រឹមតាមក្បួនខ្នាតវេយ្យាករណ៍ នៃកិរិយាសព្ទ គុណសព្ទ នាមសព្ទ បាលី និងសំស្ក្រឹតនៅក្នុងភាសាខ្មែរទេ។ ដោយឡែកចំពោះពាក្យថា «ប្រព្រឹត្តិ និង ប្រព្រឹត្ត»ហេតុអ្វីបានជាពេលខ្លះសរសេរមានស្រៈ “ ិ ” ហើយពេលខ្លះសរសេរគ្មានស្រៈ “ ិ ”?

ខាងក្រោមនេះ ជាហេតុផលដែលសាធារណជនត្រូវតែចងចាំពីមូលហេតុដែលត្រូវពាក្យទាំងពីនេះ ខុសពីគ្នា៖

ពាក្យថា «ប្រព្រឹត្តិ» នៅពេលដែលសរសេរមាន “ិ” នោះគឺមានន័យថា ពាក្យនេះមានថ្នាក់ពាក្យជានាម ដែលមានន័យថា ការធ្វើ, ការកាន់វត្តប្រតិបត្តិ, ដំណឹង, ហេតុ, ដើមហេតុ, រឿងរ៉ាវ, ពង្សាវតារ។ ដោយឡែក បើសរសេរ«ប្រព្រឹត្ត» បែបនេះគឺមានន័យថា ពាក្យនេះជាកិរិយាសព្ទ មានន័យថា ធ្វើតាម, អនុវត្តតាម, ប្រតិបត្តិតាម ជាដើម។

ហេតុនេះ ប្រសិនបើអ្នកសរសេរ ប្រើពាក្យនេះជានាម គឺត្រូវសរសេរ ដោយផ្សំជាមួយ តិ-បច្ច័យ តម្រួតគ្នាជា “ត្តិ” គឺត្រូវសរសេរថា «ប្រព្រឹត្តិ»។ ប៉ុន្តែ បើប្រើជាកិរិយាសព្ទ គឺសរសេរត្រឹមតែ «ប្រព្រឹត្ត»បានហើយ។

ដោយឡែក ប្រសិនបើសរសេរ ដោយផ្សំជាមួយពាក្យថា ការ, ក្ដី, ដំណើរ, សេចក្ដី គឺមិនត្រូវសរសេរជាមួយពាក្យ«ប្រព្រឹត្តិ» តែត្រូវសរសេរជាមួយពាក្យ «ប្រព្រឹត្ត»វិញ។

នៅពេលដែលសរសេរថា៖ «ការប្រព្រឹត្តិ, ក្ដីប្រព្រឹត្តិ, ដំណើរប្រព្រឹត្តិ, សេចក្ដីប្រព្រឹត្តិ» ការសរសេរបែបនេះ គឺមិនត្រឹមត្រូវតាមក្បួនវេយ្យាករណ៍ទេ។ មូលហេតុ គឺដោយសារតែពាក្យថា «ការ, ក្ដី, ដំណើរ, សេចក្ដី»គឺជានាម ហើយពាក្យ «ប្រព្រឹត្តិ» ក៏ជានាមដូចគ្នា។

ប៉ុន្តែត្រូវសរសេរថា៖ «ការប្រព្រឹត្ត, ក្ដីប្រព្រឹត្ត, ដំណើរប្រព្រឹត្ត, សេចក្ដីប្រព្រឹត្ត» សរសេរបែបនេះទើបត្រឹមត្រូវ។ មូលហេតុ គឺដោយសារតែពាក្យថា «ការ, ក្ដី, ដំណើរ, សេចក្ដី»គឺជានាម ទើបអាចផ្សំជាមួយពាក្យ «ប្រព្រឹត្ត» ដែលជាកិរិយាសព្ទ។ ហើយពាក្យ «ការប្រព្រឹត្ត, ក្ដីប្រព្រឹត្ត, ដំណើរប្រព្រឹត្ត, សេចក្ដីប្រព្រឹត្ត»មានថ្នាក់ពាក្យ ជានាម៕

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត