ជាតិ
×![]()
កំពង់ធំ៖ចំណូលរបស់ប្រជានេសាទរស់នៅលើទឹកក្នុងសហគមន៍ បាឡត ឃុំពាមបាំង បានកើនឡើងវិញ ក្រោយពីបរិមាណត្រីក្នុងបឹងឆ្មានៃសហគមន៍នេះ សំម្បូរជាងមុន។ ត្រីសំម្បូរជាងមុន បន្ទាប់ពីអង្គការ IUCN កម្ពុជា ចងក្រងប្រជានេសាទនៅភូមិនេះ និងបង្កើតតំបន់អភិរក្សសត្វត្រី។
ផ្ទះប្រក់ស្លឹក ស្បូវ សង្កសី ជាច្រើនខ្នង បណ្តែងនៅលើផ្ទៃទឹកជាជួរៗនៃបឹងឆ្មាក្នុងភូមិបាឡត ឃុំពាមបាំង ស្រុកស្ទោង ខេត្តកំពង់ធំ។ ផ្ទះបណ្តែតទឹកទាំងនេះ ជាទីលំនៅរបស់ប្រជានេសាទចំនួន ៤៤ គ្រួសារ នៅក្នុងភូមិបាឡតនេះ។ ភូមិបាឡត មានចម្ងាយប្រហែល ៣៥ គីឡូម៉ែត្រភាគខាងត្បូងនៃក្រុងកំពង់ធំ។ ដើម្បីទៅដល់ភូមិនៅលើទឹកមួយនេះ គេត្រូវឆ្លងកាត់ផ្លូវទឹកចម្ងាយប្រមាណ ២០ គីឡូមែត្រ តាមរយៈទូករបស់ប្រជានេសាទ។
កាលពីថ្ងៃទី ១ ខែធ្នូ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតរបស់សហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំនៅកម្ពុជាលោក George Edgar រួមដំណើរដោយអ្នកកាសែតខ្មែរចំនួន ១១ នាក់ផងនោះ បានធ្វើដំណើរតាមទូកឆ្ពោះទៅកាន់ភូមិបាឡតនេះ។ បំណងសំខាន់របស់លោកមន្ត្រីទូតអឺរ៉ុប គឺចង់ឃើញស្ថានភាពរស់នៅលើទឹករបស់ប្រជានេសាទ និងពិនិត្យមើលការអនុវត្តគម្រោងអភិរក្សត្រី ជួយប្រជានេសាទរបស់អង្គការ IUCN កម្ពុជា ក្រោយជំនួយរបស់សហភាពអឺរ៉ុប។
ប្រើរយៈពេលជិត ៣ ម៉ោង ធ្វើដំណើរតាមទូកទើបលោក George Edgar និងអ្នកកាសែត បានទៅដល់បឹងឆ្មានៃភូមិបាឡតនេះ ពីព្រោះតែផ្លូវទូកតូច និងអមសងខាងដោយព្រៃលិចទឹក។ ពេលដែលលោកទូតអឺរ៉ុប មកដល់ស្នាក់ការរបស់សហគមន៍បាឡតហើយ ភក្តី សន អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកទឹកនិងតំបន់ដីសើមនៃការិយាល័យអង្គការ IUCN-កម្ពុជា បានជម្រាបលោក George Edgar ថា ក្នុងចំណោមប្រជានេសាទទាំង ៤៤ គ្រួសារនៅក្នុងភូមិនេះ មាន៩៩ ភាគរយ រស់នៅពឹងផ្អែកទៅលើរបរនេសាទដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិត និង១ ភាគរយធ្វើជាកម្មករអ្នកនេសាទផ្សេងទៀត ព្រមទាំងធ្វើជាអ្នកជួសជុលទូកនេសាទ ឬជាអ្នកលក់ដូរ។ ប្រជាជនភាគច្រើននៅក្នុងភូមិនេះ ត្រូវបានចាត់ទុកជាប្រជាជនក្រីក្រ ដែលស្ថិតនៅក្នុងប្រភេទ ទី ១ ឬ ២ នៃចំណាត់ថ្នាក់ភាពក្រីក្ររបស់រដ្ឋាភិបាល។
អង្គការ IUCN-កម្ពុជា រកឃើញថា មូលហេតុដែលប្រជាជនេសាទនៅភូមិនេះ នៅតែក្រីក្រ ដោយសារការនេសាទត្រីបានថយចុះក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ និងបញ្ហាចំណូលប្រជាជនថ្មី និងអ្នករស់នៅខាងក្រៅភូមិជាច្រើនមកដណ្តើមនេសាទត្រីនៅក្នុងតំបន់។ អង្គការនេះ បន្ថែមថា ជាមធ្យម គ្រួសារក្រីក្រនេសាទត្រីចន្លោះពី ២ទៅ ៣ ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ និងអាចចាប់ត្រីបានប្រហែល ៥-១០គីឡូក្រាម ។ អ្នកភូមិលក់ត្រីដែលចាប់បានទាំងអស់ភ្លាមៗទៅឲ្យឈ្មួញ កណ្តាលក្នុងតម្លៃទាបដោយត្រឹមតែ ៣ ពាន់រៀលក្នុង ១ គីឡូក្រាម ពីព្រោះតែចម្ងាយពីបឹងឆ្មានៃភូមិបាឡតននេះទៅផ្សារមានចម្ងាយឆ្ងាយ។ ជាងនេះទៅទៀត កន្លងមកអ្នកភូមិក៏ប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាសុខភាពផងដែរ ព្រោះជាទូទៅពួកគេពិសារ និងងូតទឹកនៅក្នុងបឹង ហើយធ្វើឲ្យមានជំងឺសើរស្បែក និងរាករូសជាមដើម។
តែយ៉ាងណា បញ្ហាបរិមាណត្រីថយចុះ និងបញ្ហាសុខភាព របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវបានដោះស្រាយ បន្ទាប់ពីសហភាពអឺរ៉ុប ផ្តល់ជំនួយដល់អង្គការសហភាពអន្តរជាតិ ដើម្បីអភិរក្សធម្មជាតិ (IUCN) និងក្រុមការងារសម្ព័ន្ធភាពសកម្មភាពជលផល (FACT) បង្កើតគម្រោងអភិរក្សត្រី និងជួយដល់ប្រជានេសាទ។ តាមរយៈការបង្កើតតំបន់អភិរក្សត្រី (FCA) និងការកំណត់ព្រំប្រទល់ និងការល្បាតជាទៀងទាត់ និងការបង្កើនការយល់ដឹង ការនេសាទត្រីខុសច្បាប់បានថយចុះ ហើយបរិមាណត្រីបានកើនឡើង។ នេះបើតាមអង្គការ IUCN។
លោក ភក្តី សន អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកទឹកនិងតំបន់ដីសើមនៃការិយាល័យ IUCN-កម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា សកម្មភាពទាំងនេះ បានកែលម្អជីវភាពរបស់អ្នកភូមិ ដូចជាបញ្ហាសន្តិសុខស្បៀង អត្ថប្រយោជន៍សុខភាព និងការសងបំណុល ជាដើម។ លើសពីនេះទៀត ដោយមានការគាំទ្រពីគម្រោង គណៈកម្មាធិការនេសាទសហគមន៍ និងគណៈកម្មាធិការតំបន់អភិរក្សត្រីត្រូវបានបង្កើតឡើង ហើយសមាជិកគណៈកម្មាធិការត្រូវបានបណ្តុះបណ្តាលដើម្បីធ្វើអន្តរាគមន៍ និងការពារតំបន់អភិរក្សត្រី។ លោកបញ្ជាក់យ៉ាងនេះថា៖ «ជាក់ស្តែង ស្ថានភាពរស់នៅទូទៅរបស់អ្នកភូមិនៅបឹងឆ្មា (ភូមិបាឡូត) បានកែលម្អដ៏គួរឲ្យកត់សម្គាល់។ ជាក់ស្តែងគ្រួសារក្រីក្របំផុត នៅក្នុងភូមិ បាននិយាយប្រាប់ខ្ញុំថា ក្នុងរយៈពេលនេះ ប្រាក់ចំណូលរបស់គាត់បានកើនឡើងជិតបីដង ពី ១៥,៦00 រៀលក្នុងមួយថ្ងៃដល់ ៤៥,000 រៀលក្នុងមួយថ្ងៃ ។ លទ្ធផលនេះបង្ហាញនូវអត្ថប្រយោជន៍ “កើនឡើងខ្ពស់” នៃការអភិរក្សត្រីទៅលើផលិតកម្មត្រី»។
សម្បុរខ្មៅស្រអែម វ័យ ៣២ ឆ្នាំ អ្នកស្រី ខាត់ វល្ល័ក្ខ និយាយថា ចំណូលប្រចាំថ្ងៃរបស់គ្រួសារអ្នកស្រីបានកើតឡើងជាងមុន ដោយសារប្តីរបស់អ្នកស្រីនេសាទត្រីបានច្រើនជាងមុន។ « ប្តីខ្ញុំគាត់ដាក់មង ដោយមួយថ្ងៃបាន ៨ ទៅ ១៥ គីឡូ នឹងអាចលក់បានពី ៣ ទៅ៦ ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយថ្ងៃ។ ចំណែកការស់នៅ ពួកខ្ញុំផឹកទឹកដាំពុះ និងមានអនាម័យ បន្ទាប់ពីអង្គការជួយពន្យល់»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់អ្នកស្រី វល្ល័ក្ខ ដែលមករស់នៅភូមិនេះជាមួយស្វាមីជិត ១០ ឆ្នាំមកហើយ។
លោក George EDGAR ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ដូច្នេះថា៖«ខ្ញុំសូម អរគុណដល់អង្គការ IUCN/FACT និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ចំពោះការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ពួកគាត់នៅក្នុង ការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមដែលសហគមន៍នេសាទបានជួបប្រទះ»។ លោកបន្តថា គម្រោងដែលផ្តល់ ជំនួយឥតសំណង របស់សហភាពអឺរ៉ុបនៅបឹងទន្លេសាប ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងជាពិសេសដើម្បីការពារតំបន់អភិរក្សត្រី គឺជាគម្រោងមួយក្នុងគម្រោងជាច្រើនរបស់សហភាពអឺរ៉ុប។ «ក្នុងការគាំទ្រដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ក្រសួង កសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទដើម្បីបង្កើនសន្តិសុខស្បៀង កែលម្អអាហារូបត្ថម្ភ និងការពារជម្រកមច្ឆាជាតិ និងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីផ្សេងទៀត»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក George EDGAR។
ផ្ទះប្រក់ស្លឹក ស្បូវ សង្កសី ជាច្រើនខ្នង បណ្តែងនៅលើផ្ទៃទឹកជាជួរៗនៃបឹងឆ្មាក្នុងភូមិបាឡត ឃុំពាមបាំង ស្រុកស្ទោង ខេត្តកំពង់ធំ។ ផ្ទះបណ្តែតទឹកទាំងនេះ ជាទីលំនៅរបស់ប្រជានេសាទចំនួន ៤៤ គ្រួសារ នៅក្នុងភូមិបាឡតនេះ។ ភូមិបាឡត មានចម្ងាយប្រហែល ៣៥ គីឡូម៉ែត្រភាគខាងត្បូងនៃក្រុងកំពង់ធំ។ ដើម្បីទៅដល់ភូមិនៅលើទឹកមួយនេះ គេត្រូវឆ្លងកាត់ផ្លូវទឹកចម្ងាយប្រមាណ ២០ គីឡូមែត្រ តាមរយៈទូករបស់ប្រជានេសាទ។
កាលពីថ្ងៃទី ១ ខែធ្នូ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតរបស់សហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំនៅកម្ពុជាលោក George Edgar រួមដំណើរដោយអ្នកកាសែតខ្មែរចំនួន ១១ នាក់ផងនោះ បានធ្វើដំណើរតាមទូកឆ្ពោះទៅកាន់ភូមិបាឡតនេះ។ បំណងសំខាន់របស់លោកមន្ត្រីទូតអឺរ៉ុប គឺចង់ឃើញស្ថានភាពរស់នៅលើទឹករបស់ប្រជានេសាទ និងពិនិត្យមើលការអនុវត្តគម្រោងអភិរក្សត្រី ជួយប្រជានេសាទរបស់អង្គការ IUCN កម្ពុជា ក្រោយជំនួយរបស់សហភាពអឺរ៉ុប។
ប្រើរយៈពេលជិត ៣ ម៉ោង ធ្វើដំណើរតាមទូកទើបលោក George Edgar និងអ្នកកាសែត បានទៅដល់បឹងឆ្មានៃភូមិបាឡតនេះ ពីព្រោះតែផ្លូវទូកតូច និងអមសងខាងដោយព្រៃលិចទឹក។ ពេលដែលលោកទូតអឺរ៉ុប មកដល់ស្នាក់ការរបស់សហគមន៍បាឡតហើយ ភក្តី សន អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកទឹកនិងតំបន់ដីសើមនៃការិយាល័យអង្គការ IUCN-កម្ពុជា បានជម្រាបលោក George Edgar ថា ក្នុងចំណោមប្រជានេសាទទាំង ៤៤ គ្រួសារនៅក្នុងភូមិនេះ មាន៩៩ ភាគរយ រស់នៅពឹងផ្អែកទៅលើរបរនេសាទដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិត និង១ ភាគរយធ្វើជាកម្មករអ្នកនេសាទផ្សេងទៀត ព្រមទាំងធ្វើជាអ្នកជួសជុលទូកនេសាទ ឬជាអ្នកលក់ដូរ។ ប្រជាជនភាគច្រើននៅក្នុងភូមិនេះ ត្រូវបានចាត់ទុកជាប្រជាជនក្រីក្រ ដែលស្ថិតនៅក្នុងប្រភេទ ទី ១ ឬ ២ នៃចំណាត់ថ្នាក់ភាពក្រីក្ររបស់រដ្ឋាភិបាល។
អង្គការ IUCN-កម្ពុជា រកឃើញថា មូលហេតុដែលប្រជាជនេសាទនៅភូមិនេះ នៅតែក្រីក្រ ដោយសារការនេសាទត្រីបានថយចុះក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ និងបញ្ហាចំណូលប្រជាជនថ្មី និងអ្នករស់នៅខាងក្រៅភូមិជាច្រើនមកដណ្តើមនេសាទត្រីនៅក្នុងតំបន់។ អង្គការនេះ បន្ថែមថា ជាមធ្យម គ្រួសារក្រីក្រនេសាទត្រីចន្លោះពី ២ទៅ ៣ ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ និងអាចចាប់ត្រីបានប្រហែល ៥-១០គីឡូក្រាម ។ អ្នកភូមិលក់ត្រីដែលចាប់បានទាំងអស់ភ្លាមៗទៅឲ្យឈ្មួញ កណ្តាលក្នុងតម្លៃទាបដោយត្រឹមតែ ៣ ពាន់រៀលក្នុង ១ គីឡូក្រាម ពីព្រោះតែចម្ងាយពីបឹងឆ្មានៃភូមិបាឡតននេះទៅផ្សារមានចម្ងាយឆ្ងាយ។ ជាងនេះទៅទៀត កន្លងមកអ្នកភូមិក៏ប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាសុខភាពផងដែរ ព្រោះជាទូទៅពួកគេពិសារ និងងូតទឹកនៅក្នុងបឹង ហើយធ្វើឲ្យមានជំងឺសើរស្បែក និងរាករូសជាមដើម។
តែយ៉ាងណា បញ្ហាបរិមាណត្រីថយចុះ និងបញ្ហាសុខភាព របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវបានដោះស្រាយ បន្ទាប់ពីសហភាពអឺរ៉ុប ផ្តល់ជំនួយដល់អង្គការសហភាពអន្តរជាតិ ដើម្បីអភិរក្សធម្មជាតិ (IUCN) និងក្រុមការងារសម្ព័ន្ធភាពសកម្មភាពជលផល (FACT) បង្កើតគម្រោងអភិរក្សត្រី និងជួយដល់ប្រជានេសាទ។ តាមរយៈការបង្កើតតំបន់អភិរក្សត្រី (FCA) និងការកំណត់ព្រំប្រទល់ និងការល្បាតជាទៀងទាត់ និងការបង្កើនការយល់ដឹង ការនេសាទត្រីខុសច្បាប់បានថយចុះ ហើយបរិមាណត្រីបានកើនឡើង។ នេះបើតាមអង្គការ IUCN។
លោក ភក្តី សន អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកទឹកនិងតំបន់ដីសើមនៃការិយាល័យ IUCN-កម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា សកម្មភាពទាំងនេះ បានកែលម្អជីវភាពរបស់អ្នកភូមិ ដូចជាបញ្ហាសន្តិសុខស្បៀង អត្ថប្រយោជន៍សុខភាព និងការសងបំណុល ជាដើម។ លើសពីនេះទៀត ដោយមានការគាំទ្រពីគម្រោង គណៈកម្មាធិការនេសាទសហគមន៍ និងគណៈកម្មាធិការតំបន់អភិរក្សត្រីត្រូវបានបង្កើតឡើង ហើយសមាជិកគណៈកម្មាធិការត្រូវបានបណ្តុះបណ្តាលដើម្បីធ្វើអន្តរាគមន៍ និងការពារតំបន់អភិរក្សត្រី។ លោកបញ្ជាក់យ៉ាងនេះថា៖ «ជាក់ស្តែង ស្ថានភាពរស់នៅទូទៅរបស់អ្នកភូមិនៅបឹងឆ្មា (ភូមិបាឡូត) បានកែលម្អដ៏គួរឲ្យកត់សម្គាល់។ ជាក់ស្តែងគ្រួសារក្រីក្របំផុត នៅក្នុងភូមិ បាននិយាយប្រាប់ខ្ញុំថា ក្នុងរយៈពេលនេះ ប្រាក់ចំណូលរបស់គាត់បានកើនឡើងជិតបីដង ពី ១៥,៦00 រៀលក្នុងមួយថ្ងៃដល់ ៤៥,000 រៀលក្នុងមួយថ្ងៃ ។ លទ្ធផលនេះបង្ហាញនូវអត្ថប្រយោជន៍ “កើនឡើងខ្ពស់” នៃការអភិរក្សត្រីទៅលើផលិតកម្មត្រី»។
សម្បុរខ្មៅស្រអែម វ័យ ៣២ ឆ្នាំ អ្នកស្រី ខាត់ វល្ល័ក្ខ និយាយថា ចំណូលប្រចាំថ្ងៃរបស់គ្រួសារអ្នកស្រីបានកើតឡើងជាងមុន ដោយសារប្តីរបស់អ្នកស្រីនេសាទត្រីបានច្រើនជាងមុន។ « ប្តីខ្ញុំគាត់ដាក់មង ដោយមួយថ្ងៃបាន ៨ ទៅ ១៥ គីឡូ នឹងអាចលក់បានពី ៣ ទៅ៦ ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយថ្ងៃ។ ចំណែកការស់នៅ ពួកខ្ញុំផឹកទឹកដាំពុះ និងមានអនាម័យ បន្ទាប់ពីអង្គការជួយពន្យល់»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់អ្នកស្រី វល្ល័ក្ខ ដែលមករស់នៅភូមិនេះជាមួយស្វាមីជិត ១០ ឆ្នាំមកហើយ។
លោក George EDGAR ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ដូច្នេះថា៖«ខ្ញុំសូម អរគុណដល់អង្គការ IUCN/FACT និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ចំពោះការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ពួកគាត់នៅក្នុង ការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមដែលសហគមន៍នេសាទបានជួបប្រទះ»។ លោកបន្តថា គម្រោងដែលផ្តល់ ជំនួយឥតសំណង របស់សហភាពអឺរ៉ុបនៅបឹងទន្លេសាប ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងជាពិសេសដើម្បីការពារតំបន់អភិរក្សត្រី គឺជាគម្រោងមួយក្នុងគម្រោងជាច្រើនរបស់សហភាពអឺរ៉ុប។ «ក្នុងការគាំទ្រដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ក្រសួង កសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទដើម្បីបង្កើនសន្តិសុខស្បៀង កែលម្អអាហារូបត្ថម្ភ និងការពារជម្រកមច្ឆាជាតិ និងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីផ្សេងទៀត»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក George EDGAR។
Tag:
បាឡត
George Edgar
សហភាពអឺរ៉ុប
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
