នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន ស៊ីនហ្សូ អាបេ ទើបតែទៅកាន់មូលដ្ឋាន Pearl Harbor ដើម្បីគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធទាហានអាមេរិកជាង២ពាន់នាក់ ដែលបាត់បង់ជីវិតក្នុងការវាយប្រហារដោយមិនប្រាប់មុនពីសំណាក់ទាហានជប៉ុន កាលពី៧៥ឆ្នាំមុន។ ទស្សនកិច្ចនេះ ជាការផ្សះផ្សារបួសចាស់រវាងអតីតគូសត្រូវទាំង២ ។ ទស្សនកិច្ចរបស់លោក អាបេ លើកនេះធ្វើឲ្យគេនឹកឃើញដល់ឧក្រិដ្ឋកម្មនៅណានជីង ដែលបានសម្លាប់ប្រជាជនចិនរាប់សែននាក់ក្នុងឆ្នាំ១៩៣១ ។ តើលោកគួរតែទៅក្រុងណានជីង ដើម្បីផ្សះផ្សារបួសក្នុងចិត្តជនជាតិចិនដែរឬយ៉ាងណា?
លោក ស៊ីនហ្សូ អាបេ បានអញ្ជើញទៅទស្សនកិច្ចរដ្ឋហាវ៉ៃ សហរដ្ឋអាមេរិកនៅថ្ងៃទី២៦ ដល់ថ្ងៃទី២៨ ខែធ្នូ។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនរូបនេះរួមជាមួយប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា បានអញ្ជើញទៅគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធជនរងគ្រោះជាជនជាតិអាមេរិកដែលបានស្លាប់ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍វាយប្រហារដោយកងទ័ពជប៉ុននៅមូលដ្ឋាន Pearl Harbor នាថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៤១ មុនសង្គ្រាមលោកលើកទី២ចាប់ផ្តើម។
លោកក្លាយជាមេដឹកនាំជប៉ុនទី១ ដែលធ្វើទស្សនកិច្ចទៅកាន់ Pearl Harbor ក្នុងរយៈពេល ៧៥ ឆ្នាំ ក្រោយការវាយប្រហារដ៏គួរឲ្យភ្ងាក់ផ្អើលនេះ។ គេដឹងច្បាស់ថា ការអញ្ជើញទៅគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធរបស់លោក ស៊ីនហ្សូ អាបេ ជាការឆ្លើយតបនឹងសកម្មភាពរបស់លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ដែលបានអញ្ជើញទៅគោរពវិញ្ញណក្ខន្ធប្រជាជនជប៉ុនដែលស្លាប់នៅទីក្រុងហ៊ីរ៉ូស៊ីម៉ា ដោយសារការទម្លាក់គ្រាប់បែកបរមាណូរបស់អាមេរិកដែរ។
ដោយសារលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា មិនសុំអភ័យទោសចំពោះការទម្លាក់គ្រាប់បែកបរមាណូនៅទីក្រុងជប៉ុន លោក ស៊ីនហ្សូ អាបេ ក៏មិនសុំអភ័យទោសចំពោះការវាយប្រហាររបស់កងទ័ពជប៉ុននៅមូលដ្ឋានទ័ពអាមេរិកនេះឡើយ ថ្វីបើលោកទៅគោរពវិញ្ញណក្ខន្ធអ្នកស្លាប់ក្តី។ នៅចំពោះមុខលោកអូបាម៉ា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី គ្រាន់តែប្រកាសថា ជប៉ុននឹងមិនធ្វើសង្គ្រាមទៀតឡើយ។
អ្វីគួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះ រយៈពេលចុងក្រោយនេះ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន ហាក់ញាប់ដៃជើងក្នុងការប៉ះប៉ូវកំហុសឆ្គងប្រវត្តិសាស្ត្រដែលខ្លួនបានសាងអំឡុងសម័យសង្គ្រាម។ ជប៉ុនបានសម្រេចចិត្តផ្ដល់ប្រាក់សំណងជាច្រើនលានដុល្លារដល់ស្ត្រីមកពីហ្វីលីពីន និងកូរ៉េខាងត្បូង ដែលរងគ្រោះដោយសារការចាប់បង្ខំឲ្យធ្វើជាស្ត្រីបម្រើផ្លូវភេទ។ ការផ្ដល់សំណងហិរញ្ញវត្ថុនេះ បានសម្រួលទំនាក់ទំនងរវាងជប៉ុន និងអតីតគូសត្រូវរបស់ខ្លួនបានមួយកម្រិតដែរ។
សំណងក៏ផ្ដល់ឲ្យអតីតស្ត្រីបម្រើផ្លូវភេទរួចហើយ ឯវិញ្ញាណក្ខន្ធទ័ពអាមេរិក ក៏ត្រូវបានគោរពរួចដែរ នៅឡើយតែបញ្ហាប្រវត្តិសាស្ត្រជាមួយចិន ដែលមិនទាន់មានច្រកចេញ។ ការសម្លាប់រង្គាលប្រជាជនចិននៅទីក្រុងណានជីងនៅឆ្នាំ១៩៣៧ ដោយទាហានចក្រពត្តិជប៉ុន គឺជាមូលហេតុដែលចិនមិនទុកចិត្តជប៉ុន។ ប្រជាជនចិនរាប់សែននាក់ ត្រូវបានកងទ័ពជប៉ុនសម្លាប់ដោយគ្មានប្រណី មិនថាស្ត្រី កុមារ ឬមនុស្សចាស់អ្វីឡើយ។
ជាការពិត បញ្ហាប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់ការកសាងទំនុកចិត្តឡើងវិញរវាងមហាអំណាចទាំងពីរនេះ ដ្បិតចិននៅតែសង្ស័យជប៉ុន ជាពិសេសគំនិតជាតិនិយមរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំជប៉ុន ដែលព្យាយាមបំបាត់អតីតកាលដ៏អាក្រក់នេះ។ ប៉ុន្តែ ចិនមិនទាន់ទទួលការប៉ះប៉ូវគួរឲ្យកត់សម្គាល់ណាមួយ ដូចជាអាមេរិក ឬកូរ៉េខាងត្បូងឡើយ។ រឿងនេះហើយទើបធ្វើឲ្យទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី ស្ថិតលើដំណើរផ្លូវរប៉ាក់រប៉ើក។
វាជារឿងល្អប្រសើរមួយដែរ ប្រសិនបើលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស៊ីនហ្សូ អាបេ អាចទៅកាន់ក្រុងណានជីងនោះដើម្បីជាការផ្សះផ្សារបួសប្រជាជនចិន ខណៈចិនឯណោះ ក៏ធ្លាប់ស្នើឲ្យលោកធ្វើដំណើរមកដែរ។ កាលពីថ្ងៃទី ៧ ខែធ្នូ អ្នកពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន Lu Kang និយាយថា ប្រសិនបើភាគីជប៉ុន ពិតជាមានបំណងមកគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធមែន ចិនមានកន្លែងជាច្រើនសម្រាប់ទទួលស្វាគមន៍។
លោក Zhao Quansheng ជាសាស្ត្រាចារ្យមកពីសាកលវិទ្យាល័យអាមេរិក ក៏បានស្នើឲ្យលោក អាបេ ទៅបង្ហាញសមានចិត្តចំពោះជនរងគ្រោះនៃការសម្លាប់រង្គាលនៅណានជីងដែរ។ ឆ្លើយនឹងសំណួរថា លោកអាបេ នឹងទៅនៅពេលណា សាស្ត្រាចារ្យរូបនេះបញ្ជាក់ថា៖ «យូរ ឬឆាប់ លោកនឹងទៅ ប៉ុន្តែមិនមែនពេលនេះឡើយ»។ នេះក៏ព្រោះតែចិន និងជប៉ុន មានខ្វែងគំនិតគ្នាខ្លាំងលើជម្លោះអធិបតេយ្យដែនកោះនៅសមុទ្រចិនខាងកើតនៅឡើយ។
លោក Zhao Quansheng សង្កត់ធ្ងន់ថា បើលោកអាបេ អាចកាន់តំណែងដល់ឆ្នាំ២០២១ នោះ លោកទំនងជាបន្សល់ទុកនូវការចងចាំដ៏កត់សម្គាល់មួយដូចទស្សនកិច្ចនៅ Pearl Harbor មិនខាន។ កន្លងមក នាយករដ្ឋមន្ត្រី អាបេ ក៏បង្ហាញការគោរពចំពោះជនរងគ្រោះខ្លះដែរ។ ក្នុងនាមជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាល លោកមិនដែលទៅកាន់វិហារ Yashukuni ដែលជាទីតម្កល់ឈ្មោះទាហានជប៉ុនសម័យសង្គ្រាមឡើយ។
យ៉ាងណាមិញ ដូចការអះអាងរបស់លោក Zhao Quansheng នាយករដ្ឋមន្ត្រីអាបេ មិនទាន់ទៅគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធជនរងគ្រោះនៅណានជីងនោះទេ។ សម្ពាធក្នុងស្រុករបស់អ្នកជាតិនិយមជប៉ុន គឺជាឧបសគ្គដ៏ធំមួយសម្រាប់លោក អាបេ ។ ម្យ៉ាងទៀត ការទៅកាន់ក្រុងណានជីង ប្រៀបដូចជាការទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មរបស់ទាហានជប៉ុនដូច្នោះដែរ៕