លោកស្រី ស៊ូជី គេចមិនចូលរួមកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន-អាមេរិក តែចាំទៅចិន

អន្តរជាតិ

លោកស្រី ស៊ូជី គេចមិនចូលរួមកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន-អាមេរិក តែចាំទៅចិន

03, May 2017 , 11:39 am

រូបភាព

ទីប្រឹក្សារដ្ឋ និងជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសមីយ៉ាន់ម៉ា អ៊ុងសាន ស៊ូជី (រូបភាព Xinhua)

ដោយ: តន ចាន់រិទ្ធារ៉ា

រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក Rex Tillerson នឹងជួបជាមួយបណ្ដារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានក្នុងកិច្ចប្រជុំពិសេសនៅថ្ងៃទី៤ ខែមេសា។ នេះ ជាជំនួបទល់មុខលើកទី១ រវាងប្រមុខការបរទេសអាមេរិក និងសមភាគីមកពីតំបន់អាស៊ាន ចាប់តាំងពីមានការផ្លាស់ប្ដូរក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំនៅអាមេរិកមក។ ប៉ុន្តែកិច្ចប្រជុំលើកនេះនឹងមិនមានវត្តមានរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសមីយ៉ាន់ម៉ា អ៊ុងសាន ស៊ូជី ឡើយ ព្រោះលោកស្រីរវល់បំពេញទស្សនកិច្ចនៅតំបន់អឺរ៉ុប។ លោកស្រី ស៊ូជី នឹងចាត់តំណាងដែលមិនមែនជាមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស ឲ្យទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំពិសេសនេះជំនួសវិញ។

កិច្ចប្រជុំលើកដំបូងរវាងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន និងអាមេរិក ដែលធ្វើឡើងនៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន នឹងមិនមានការចូលរួមពីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសមីយ៉ាន់ម៉ា លោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ឡើយ។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ានិយាយថា លោកស្រី ស៊ូជី បានបដិសេធសំណើអញ្ជើញរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការ បរទេសអាមេរិក Rex Tillerson ក្នុងការចូលរួមកិច្ចប្រជុំលើកទី១នេះជាមួយសមភាគីអាស៊ានផ្សេងទៀត តែបានបញ្ជូនតំណាងចូលរួមជំនួស។

នៅថ្ងៃទី១ ខែឧសភា លោកស្រី ស៊ូជី ដែលមានតំណែងជាទីប្រឹក្សារដ្ឋដែរនោះ បានទៅដល់ទីក្រុងព្រុចសែល ប្រទេសបែលហ្ស៊ិក ដើម្បីផ្ដើមទស្សនកិច្ចផ្លូវការមួយជុំនៅតំបន់អឺរ៉ុប។ លោកស្រី បានជួបជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីបែលហ្ស៊ិក និងថ្នាក់ដឹកនាំសហភាពអឺរ៉ុបមួយចំនួនទៀត។ ចេញពីបែលហ្ស៊ិក លោកស្រីនឹងបន្តដំណើរទៅកាន់ចក្រភពអង់គ្លេស និងអ៊ីតាលីបន្តទៀត។ មន្ត្រីមីយ៉ាន់មី មិនបានបញ្ជាក់មូលហេតុជាក់លាក់នៃទស្សនកិច្ចនេះទេ តែច្បាស់ជាមានជាប់ពាក់ព័ន្ធរឿងរ៉ូហ៊ីងយ៉ាមិនខាន។

ដោយឡែកកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន-អាមេរិក ត្រូវរៀបចំឡើងតាមសំណើរបស់អាស៊ាន ដើម្បីស្វែងយល់ពីជំហររបស់រដ្ឋបាលអាមេរិកថ្មីមកលើតំបន់អាស៊ាន។ ចាប់តាំងពីឡើងកាន់អំណាចមកនោះ ប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ មិនទាន់មាននយោបាយការបរទេសច្បាស់លាស់មកលើតំបន់អាស៊ីទាំងមូល និងជាពិសេសអាស៊ានឡើយ។ បញ្ហានេះ ធ្វើឲ្យអាស៊ានបារម្ភខ្លាំង ខណៈចិនកំពុងពង្រីកឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងមកក្នុងតំបន់។

ជំនួបទល់មុខគ្នាលើកទី១នេះ នឹងផ្ដោតសំខាន់លើទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងសន្តិសុខក្នុងតំបន់ជាដើម។ បញ្ហានុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េខាងជើង ក៏ទំនងជារបៀបវារៈក្ដៅដែរ ដ្បិតមួយរយៈពេលចុងក្រោយនេះប្រធានាធិបតី ត្រាំ បានទូរសព្ទខ្វែងខ្វាត់ដើម្បីជជែកជាមួយមេដឹកនាំអាស៊ានមានថៃ សិង្ហបុរី និងហ្វីលីពីន លើបញ្ហាក្ដៅនេះ។

១. រវល់មិនទៅប្រជុំនៅអាមេរិក តែអាចលៃលកពេលវេលាទៅចិនបាន

ក្រោមហេតុផលរវល់ធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចនៅអឺរ៉ុប លោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី មិនអាចចូលរួមកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន-អាមេរិកបានឡើយ តែលោកស្រីបែរជាអាចលៃលកពេលវេលាដ៏មមាញឹករបស់លោកស្រី សម្រាប់ទស្សនកិច្ចនៅចិនទៅវិញ។ លោកស្រី ស៊ូជី នឹងមានវត្តមានចូលរួមវេទិកា «វិថីសូត្រ» ឬ «គំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយ» នៅក្រុងប៉េកាំងចាប់ពីថ្ងៃ ១៤ ដល់ថ្ងៃ ១៥ ឧសភាខាងមុខនេះ តាមការអញ្ជើញរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង។

កិច្ចប្រជុំនេះ មិនសូវមានវត្តមានមេដឹកនាំលោកខាងលិចឡើយ ក្រៅពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីតាលី និងមេដឹកនាំអឺរ៉ុបមួយចំនួនទៀត។ ភាគច្រើននៃភ្ញៀវដែលនឹងត្រូវចូលរួម គឺជាមេដឹកនាំប្រទេសដែលមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយចិន។ ការណ៍លោកខាងលិចទំនងជាធ្វើព្រងើយកន្តើយចំពោះចិនបែបនេះក៏ដោយសារតែវាជាគម្រោងដែលចិនផ្តូចផ្តើមឡើង ដើម្បីជួយពង្រឹងនិងពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ចិនផ្ទាល់លើឆាកអន្តរជាតិប៉ុណ្ណោះ។

ទស្សនកិច្ចលោកស្រី ស៊ូជី នៅចិនដើម្បីចូលរួមវេទិកាវិថីសូត្រ ធ្វើឡើងក្នុងរយៈពេលមិនយូរប៉ុន្មានក្រោយប្រធានាធិបតី ធិន ច ទើបបញ្ចប់ទស្សនកិច្ចផ្លូវនៅចិនដូចគ្នា។ ទំនាក់ទំនងរវាងចិន និងមីយ៉ាន់ម៉ា កាន់តែល្អប្រសើរនាពេលចុងក្រោយ ក្រោយពេលលោកខាងលិចរិះគន់រដ្ឋាភិបាលលោកស្រី ស៊ូជី មិនដាច់មាត់លើបញ្ហារ៉ូហ៊ីងយ៉ា។ បស្ចឹមប្រទេស បានប្រតិកម្មខ្លាំងៗនឹងចំណាត់ការរបស់អាជ្ញាធរមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលបង្កជាអំពើហិង្សា និងបង្ខំឲ្យជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ារត់ចោលផ្ទះសម្បែងទៀតផង។

យ៉ាងណាក្ដី នាយកការិយាល័យទីប្រឹក្សារដ្ឋ លោក Zaw Htay បញ្ជាក់ថា ការមិនទៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន តែនឹងបង្ហាញវត្តមាននៅរដ្ឋធានីប៉េកាំង មិនមែនជាសញ្ញាងាកចេញពីមហាអំណាចមួយ ហើយរត់រកមហាអំណាចមួយទៀតឡើយ។ លោកបាននិយាយការពារការមិនចូលរួមប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន-អាមេរិក ថា មីយ៉ាន់ម៉ា មិនពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសមួយ ហើយបោះបង់ប្រទេសមួយទៀតឡើយ។

២. អត់ចូលរួមប្រជុំ ព្រោះចង់បង្ហាញថាលោកស្រីមិនមែនមានតំណែងត្រឹមរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស

ដូចការបកស្រាយខាងលើ លោកស្រី ស៊ូជី នឹងមិនចូលរួមប្រជុំនៅអាមេរិក ដោយលោកស្រីនឹងបញ្ជូនមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ទៅចូលរួមជំនួស។ បើតាមសារព័ត៌មាន The Irrawaddy លោក Zaw Htay បញ្ជាក់ថា ទីប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិមីយ៉ាន់ម៉ា Thaung Tun នឹងចូលរួមកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន-អាមេរិក។ បើទោះជាលោក Thaung Tun ជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក៏ដោយ ការដែលមិនចូលរួមរបស់លោកស្រី ស៊ូជី ទំនងជាការផ្ដល់សញ្ញាមួយផ្សេង។

គេមិនត្រូវភ្លេចទេថា បើទោះមានតួនាទីត្រឹមជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសក្ដី ម្ចាស់មេដាយណូបែលសន្តិភាពពិភពលោកឆ្នាំ១៩៩១ ស៊ូជី មិនបានចាត់ទុកខ្លួនឯងជាមន្ត្រីធម្មតាឡើយ។ នរណាក៏ដឹងដែរថា លោកស្រី គឺជាមេដឹកនាំកាន់អំណាចពិតប្រាកដនៃរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិល ហើយអំណាចរបស់លោកស្រី គឺធំជាងប្រធានាធិបតី ធិន ច និងអនុប្រធានាធិបតីពីររូបទៅទៀត។ លោកស្រី ជាអ្នកចាត់ចែងកិច្ចការរបស់រដ្ឋាភិបាលដោយផ្ទាល់ តាមរយៈតំណែងជាទីប្រឹក្សារដ្ឋ។

កិច្ចប្រជុំអន្តរជាតិធំៗ សុទ្ធតែមានវត្តមានលោកស្រី ស៊ូជី មិនមែនលោក ធិន ច ឡើយ។ តួយ៉ាងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននាពេលថ្មីនេះៗជាដើម ដែលគេឃើញលោកស្រីអង្គុយក្នុងអង្គប្រជុំជាមួយបណ្ដាប្រមុខរដ្ឋ និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ានតែម្ដង។

អាចនិយាយបានថា កិច្ចប្រជុំនៅថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រី ពិតជាមិនសមនឹងឋានៈរបស់លោកស្រី ស៊ូជី ឡើយ។ សូម្បីតែកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន ក៏លោកស្រីមិនចូលរួមដែរ ទោះជាលោកស្រីជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសមីយ៉ាន់ម៉ាក្ដី។ ជាការពិត លោកស្រី ស៊ូជី ទំនងចង់ប្រាប់គេឯងថា លោកស្រីមិនមែនកាន់តំណែងត្រឹមរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឡើយ តែជាអ្នកក្ដោបក្ដាប់អំណាចពិតប្រាកដជាក់ស្ដែងរបស់មីយ៉ាន់ម៉ា៕