កាតាអាចទ្រាំទ្រនឹងគំនាបសេដ្ឋកិច្ចបាន ដរាបណាការនាំចេញឧស្ម័នមិនត្រូវបានកាត់ផ្តាច់ទេ

អន្តរជាតិ

កាតាអាចទ្រាំទ្រនឹងគំនាបសេដ្ឋកិច្ចបាន ដរាបណាការនាំចេញឧស្ម័នមិនត្រូវបានកាត់ផ្តាច់ទេ

13, Jun 2017 , 10:59 pm

រូបភាព

ដោយ: សៅ ផលនិស្ស័យ (Sao Phal Niseiy)

ជម្លោះការទូតរវាងកាតានិងបណ្តារដ្ឋអារ៉ាប់ជាសម្ព័ន្ធមិត្តអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត នៅមិនមានការថមថយកម្តៅឡើយ ខណៈដែលគុយវ៉ែតតាំងខ្លួនជាអ្នកជួយសម្រុះសម្រួលភាគីជម្លោះផង។ កាតាប្រឈមមុខបញ្ហាដោយសារបណ្តាប្រទេសជិតខាងទាំងនោះហ៊ុមព័ទ្ធសេដ្ឋកិច្ច កាត់ផ្តាច់អស់រាល់ទំនាក់ទំនងផ្លូវទឹក ផ្លូវគោក និងផ្លូវអាកាសដែរ។ ប៉ុន្តែរដ្ឋមន្ត្រីសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសនេះអះអាងថា ទណ្ឌកម្មរបស់បណ្តារដ្ឋអារ៉ាប់ទាំងនោះមិនប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចខ្លួនខ្លាំងឡើយ។ គេឃើញ តួកគីនិងអ៊ីរ៉ង់ក្លាយជាមិត្តក្នុងគ្រាអាសន្នរបស់កាតាដែលលេចមុខជាងគេ ក្នុងការជួយផ្គត់ផ្គង់ស្បៀងអាហារឲ្យកាតារាល់ថ្ងៃ។ ជារួម ដរាបណាគ្មានការកាត់ផ្តាច់ការនាំចេញឧស្ម័នទេ កាតាអាចទ្រាំទ្របានយូរចំពោះការដាក់គំនាបសេដ្ឋកិច្ចនេះ។

១. សេដ្ឋកិច្ចកាតាមិនរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំង ដរាបណាការនាំចេញឧស្ម័នមិនត្រូវកាត់ផ្តាច់

រដ្ឋមន្ត្រីសេដ្ឋកិច្ចកាតា Ali Sherif al-Emadi បានបង្ហាញមុខជាលើកដំបូងក្នុងកម្មវិធីសម្ភាសជាមួយសារព័ត៌មាន CNBC ដោយលោកបានប្រកាសថា សេដ្ឋកិច្ចកាតាមិនរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងដោយសារការផ្តាច់ចំណងការទូតនិង ទណ្ឌកម្មរបស់បណ្តារដ្ឋឈូងសមុទ្រផ្សេងទៀតឡើយ។ លោកបន្ថែមថា វិស័យថាមពលនិងសេដ្ឋកិច្ចកាតាក៏នៅដំណើរការជាប្រក្រតីមិនមានផលប៉ះពាល់អ្វីធំដំដែរ។

«ទុនបម្រុងនិងសម្រាប់ការវិនិយោគរបស់យើងគឺមានច្រើនជាង ២៥០ភាគរយនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់យើង។ ដូច្នេះខ្ញុំមិនគិតថា វាមានហេតុផលដែលប្រជាជនត្រូវបារម្ភអំពីបញ្ហាដែលកំពុងកើតឡើងឬអាចនឹងកើតឡើងនៅពេលខាងមុខឡើយ»។ លោក Ali Sherif al-Emadi បញ្ជាក់ដូច្នេះ។

ពាក់ព័ន្ធស្បៀងអាហារដែលជាបញ្ហាធំរបស់កាតានោះ រដ្ឋមន្ត្រីខាងលើមានសុទិដ្ឋិនិយមថា កាតានៅតែអាចនាំចូលចំណីអាហារ បន្លែពីបណ្តាប្រទេសនានាជាមិត្តដូចជាពីតួកគី, អឺរ៉ុប និងបណ្តារដ្ឋនៅចុងបូព៌ាផងដែរដើម្បីឆ្លើយតបវិបត្តិនេះ។

មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះទេ កាតាត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចហើយដើម្បីធ្វើពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ចបន្តទៀតដើម្បីធានានិរន្តរភាពនៃការលូតលាស់នៃសេដ្ឋកិច្ចនិងកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើការនាំចូលពីប្រទេសក្រៅ។

អ្នកជំនាញក៏មើលឃើញដែរថា ថ្វីបើមានការកៀបសង្កត់ឬហ៊ុមព័ទ្ធសេដ្ឋកិច្ចកាតាក៏ដោយ រដ្ឋតូចសម្បូរហូរហៀរដោយឧស្ម័ននេះនៅអាចរស់បានយ៉ាងងាយ។ ប៉ុន្តែបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរអាចនឹងកើតឡើងក្នុងករណីដែលបណ្តារដ្ឋអារ៉ាប់ធំៗទាំងនោះលូកលាន់ជ្រៀតជ្រែកចោលក្នុងការនាំចេញឧស្ម័នរបស់កាតាទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិទៀត។ បើផ្តាច់ការផ្គត់ផ្គង់ឧស្ម័នទៅទីផ្សារអន្តរជាតិនោះ កាតានឹងប្រឈមបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរ និងផុងខ្លួនជ្រៅចូលក្នុងវិបត្តិមិនខាន ព្រោះថាសេដ្ឋកិច្ចរដ្ឋដ៏តូចមួយនេះពឹងផ្អែកសំខាន់លើការនាំចេញឧស្ម័នទៅទីផ្សារបរទេស។

២.គុយវ៉ែតតាំងខ្លួនជាអ្នកផ្សះផ្សាជម្លោះបងប្អូនអារ៉ាប់

ជម្លោះការទូតរវាងកាតាជាមួយបណ្តារដ្ឋអារ៉ាប់មួយចំនួនដឹកនាំដោយអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ឈានដល់សប្តាហ៍ទីពីរ។ ជម្លោះដែលផ្ទុះឡើងក្រោមហេតុផលមិនសមរម្យនេះកំពុងធ្វើឲ្យបញ្ហានៅមជ្ឈិមបូព៌ាកាន់តែស្មុគស្មាញ ហើយមិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះទេលទ្ធផលនៃជម្លោះនេះអាចនឹងអាក្រក់ខ្លាំងហួសស្មានផង។ គុយវ៉ែត ដែលរក្សាជំហរកណ្តាលនោះ កំពុងដុតដៃដុតជើងធ្វើយ៉ាងណានាំភាគីជម្លោះចូលតុចរចាដើម្បីបញ្ចៀសវិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរ។

តាមពិតទៅ សហរដ្ឋអាមេរិកដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តនៃភាគីជម្លោះសងខាងនោះទេដែលត្រូវចេញមុខ ហើយមហាអំណាចនេះក៏មានទឹកមាត់ប្រៃដែរ។ ប៉ុន្តែ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនមិនបានបំពេញតួនាទីត្រឹមត្រូវ និងរក្សាជំហរអព្យាក្រឹត្យដូចអ្វីដែលខ្លួនត្រូវធ្វើដើម្បីបញ្ចប់វិបត្តិការទូតអារ៉ាប់ឡើយ។ ខុសពីប្រមុខការទូតនិងប្រមុខការពារជាតិអាមេរិកដែលប្រឹងបន្ថយកម្តៅការទូតនិងជួយសម្រុះសម្រួល ប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ ទុកការទូតមួយឡែកសិន ហើយបន្តព្រលះកាតានិងគាំទ្រអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតឲ្យដុសក្អែលកាតារឿងផ្តល់លុយគាំទ្រក្រុមភេរវជនទៀត។ វាហាក់ដូចជារឿងមិនសមរម្យដែរ ព្រោះមិនមែនតែកាតាតែឯងឯណាដែលចំណាយលុយគាំទ្រចលនាជ្រុលនិយមនោះ។ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតនិងរដ្ឋមួយចំនួនទៀតនៅអារ៉ាប់ជាសម្ព័ន្ធមិត្តអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតក៏សុទ្ធតែជះលុយគាំទ្រក្រុមជ្រុលនិយមរួមទាំងក្រុមភេរវជនផងនៅពាសពេញមជ្ឈិមបូព៌ាដូចគ្នា។ ប៉ុន្តែគួរឲ្យសោកស្តាយរដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនមិនបាននិយាយឬស្នើឲ្យរដ្ឋទាំងនោះផ្តាច់ចរន្តហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ភេរវជនឡើយ។

ត្រឡប់មកដល់ការសម្រុះសម្រួលគ្នាវិញ គុយវ៉ែតបានប្រកាសថាខ្លួនប្រឹងប្រែងឲ្យអស់ពីសមត្ថភាពដើម្បីធានាថា វិបត្តិនេះអាចឈានដល់ទីបញ្ចប់ឆាប់ៗ។ យោងតាមសារព័ត៌មានកាតា Al Jazeera ស្តេចគុយវ៉ែតព្រះជន្ម ៨៧ ព្រះវស្សា Sheikh Sabah Al Ahmad Al Sabah បានថ្លែងថា លោកពិបាកចិត្តនៅពេលដែលមានការបែកខ្ញែកគ្នាខ្លាំងក្នុងចំណោមរដ្ឋអារ៉ាប់ដែលសុទ្ធតែជារដ្ឋសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរដ្ឋឈូងសមុទ្រនោះ។

«វាជារឿងពិបាកមួយសម្រាប់យើង ក្នុងនាមជាអ្នកជំនាន់មុនដែលបានចូលរួមកសាងក្រុមប្រឹក្សាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឈូងសមុទ្រ កាលពី៣៧ឆ្នាំមុន ដែលមើលឃើញពីការបែកបាក់គ្នារវាងសមាជិកអង្គការនេះ ហើយវាក៏នឹងអាចនាំឲ្យមានលទ្ធផលអាក្រក់ដែលយើងគ្រប់គ្នាមិនចង់ឃើញផង។ ប៉ុន្តែទោះជាលំបាកបែបណាក៏ដោយ ខ្ញុំនឹងព្យាយាមឲ្យអស់ពីសមត្ថភាពដើម្បីជួយសម្រុះសម្រួលជម្លោះបងប្អូនអារ៉ាប់យើងនេះ»។

ក្សត្រកាតាអង្គនេះបានចំណាយពេលវេលាយ៉ាងច្រើននៅសប្តាហ៍មុនដើម្បីធ្វើដំណើរទៅជួបមេដឹកនាំអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត, អារ៉ាប់រួមអេមីរ៉ាត់ និងកាតាផង ដោយគោលបំណងសំខាន់របស់ទ្រង់គឺស្វែងរកដំណោះស្រាយការទូតមួយដែលភាគីទាំងសងខាងពេញចិត្ត។

៣. តួកគី និងអ៊ីរ៉ង់៖ មិត្តភក្តិជួយគ្នាក្នុងគ្រាលំបាករបស់កាតា

ដោយឡែក ថ្វីបើកាតាអះអាងថាខ្លួនមិនរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងពីការហ៊ុមព័ទ្ធសេដ្ឋកិច្ចរបស់បណ្តារដ្ឋអារ៉ាប់ជិតខាងក៏ដោយ កាតាប្រឈមបញ្ហាច្រើនជាពិសេសបញ្ហាសន្តិសុខ និងបញ្ហាស្បៀងអាហារក្នុងស្រុក។ កាតាមានតែលុយ ប៉ុន្តែរដ្ឋនេះមិនមានកងទ័ពច្រើនដើម្បីទប់ទល់គ្រោះអាសន្នធំឡើយ។

ដោយសារបញ្ហានេះហើយ ក្នុងនាមជារដ្ឋដែលសម្បូរទ័ពជាងគេនៅក្នុងបក្សសម្ព័ន្ធយោធាណាតូ តួកគីបានបញ្ជូនទ័ពទៅឈរជើងនៅកាតាភ្លាមៗក្រោយផ្ទុះជម្លោះការទូតកាលពីសប្តាហ៍មុនដែរ។ សារព័ត៌មាន Al Jazeera ផ្សាយថាកងទ័ពដែលត្រូវបានតួកគីបញ្ជូនទៅកាតានេះមានប្រហែល ប្រាំពាន់នាក់ ក្រោយសភាតួកគីផ្តល់សច្ចាប័នកិច្ចព្រមព្រៀងយោធារវាងប្រទេសជាមិត្តទាំងពីរដែលចុះរួមគ្នាតាំងពីឆ្នាំ ២០១៥ មកនោះ។

ប៉ុន្តែវត្តមានទ័ពតួកគីនៅកាតា ជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់តួកគីដើម្បីធ្វើជាខ្នងបង្អែកកាតា ដែលជួយទប់ទល់ការគំរាមកំហែងខាងក្រៅជាពិសេសក្នុងករណីដែល មានការឈ្លានពានពីសំណាក់រដ្ឋអារ៉ាប់ផ្សេងទៀតផង និងដើម្បីពង្រឹងឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនក្នុងនាមជាមហាអំណាចតំបន់ផង។ របបដឹកនាំក្រុងអង់ការ៉ាមិនពេញចិត្តទង្វើររបស់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតនិងគូកនរបស់គេកំពុងធ្វើឡើយ ព្រោះ គោលនយោបាយតួកគីមាននិន្នាការប្រហាក់ប្រហែលនឹងកាតាជាពិសេសការរក្សាទំនាក់ទំនងជាមួយអ៊ីរ៉ង់។ ទោះជាប្រឈមមុខជាមួយអ៊ីរ៉ង់នៅក្នុងជម្លោះមួយចំនួន ដូចជាអ៊ីរ៉ង់ និងស៊ីរីក្តី តួកគីនៅតែមានលទ្ធភាពរក្សាទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មជាមួយអ៊ីរ៉ង់បានយ៉ាងល្អដែរ។ ដូច្នេះហើយ វាគ្មានហេតុផលអ្វីដែលតួកគីត្រូវចូលរួមជាមួយអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ជួយចាក់ប្រេងបន្ថែលើបញ្ហាឲ្យជម្លោះរវាងរដ្ឋអារ៉ាប់និងអ៊ីរ៉ង់ឆេះកាន់តែខ្លាំងឡើយ។ ក្រៅពីទ័ព តួកគីក៏បានជួយផ្គត់ផ្គង់ស្បៀងដល់កាតាផងដែរ។

ចំណែក កាតាក៏បានទទួលជំនួយស្បៀងអាហារពីអ៊ីរ៉ង់ដែរ។ បញ្ហាស្បៀងអាហារជាអាយុជីវិតកាតាព្រោះរដ្ឋមួយនេះពឹងផ្អែកលើស្បៀងអាហារបន្លែបង្ការប្រហែល៨០ភាគរយ ពីក្រៅប្រទេសជាពិសេសរដ្ឋអារ៉ាប់នៅជិតខាងតែម្តង។

បច្ចុប្បន្ននេះ ប្រជាជនរស់នៅកាតាមានប្រហែល ២,៧ លាននាក់ដែលប្រហែល ៩០ភាគរយនៃប្រជាជនទាំងនេះគឺជាកម្មករបរទេសដែលចូលទៅធ្វើការងារនៅកាតា ប៉ុណ្ណោះ។ ពួកគេទទួលបន្ទុកជួយសាងសង់សំណង់ធំៗរួមទាំងពហុកីឡរដ្ឋានសម្រាប់ការប្រកួតបាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ ២០២២ផងដែរ ហើយមិនមែនជាកម្មករជំនាញមានសមត្ថភាពខ្ពស់ឡើយ។

បន្ទាប់ពីជម្លោះការទូតកើតឡើង ហើយរាល់ទំនាក់ទំនងនានាត្រូវបានកាត់ផ្តាច់រវាងកាតានិងក្រុមប្រទេសជាសម្ព័ន្ធមិត្តអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតនោះ កាតាប្រញាប់ប្រញាល់ជជែកជាមួយអ៊ីរ៉ង់ដើម្បីសុំឲ្យអ៊ីរ៉ង់ជួយផ្គត់ផ្គង់ចំណីអាហារនិងទឹក។ អ៊ីរ៉ង់មិនបង្អង់យូរឡើយ ហើយទទួលយកសំណើរ ជួយផ្គត់ផ្គង់ចំណីអាហារទៅឲ្យកាតាក្នុងគ្រាមានអាសន្នអន់ក្រនេះដែរ។

សារព័ត៌មាន Straits Times ចុះផ្សាយថា ក្រោយមានការហ៊ុមព័ទ្ធសេដ្ឋកិច្ចកាតា ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍អ៊ីរ៉ង់បានដឹកជញ្ជូនបន្លែនិងផ្លែឈើពីអ៊ីរ៉ង់ទៅកាន់កាតាដោយប្រើប្រាស់យន្តហោះចំនួនបួនគ្រឿង។ ជារួមអ៊ីរ៉ង់ដឹកផ្លែឈើនិងបន្លែចំនួន ១០០ តោនទៅកាន់កាតារាល់ថ្ងៃ៕