អន្តរជាតិ
ឥណ្ឌូណេស៊ីចង់ឃើញការដោះស្រាយវិបត្តិរ៉ូហ៊ីយ៉ា មិនមែនសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសមីយ៉ាន់ម៉ាឡើយ ប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាដែលភៀសខ្លួនតាមទូកដើម្បីគេចចេញពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញឆ្នាំ ២០១៥ (រូបភាព៖ AP)
× ស្ថានភាពជម្លោះប្រដាប់អាវុធនៅរដ្ឋ Rahine ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានៅតែធ្ងន់ធ្ងរ ដោយកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធមីយ៉ាន់ម៉ាបន្តប្រតិបត្តិការកម្ចាត់ក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធរ៉ូហ៊ីងយ៉ាដែលបះបោរ។ ប្រជាជនជាង ៨ម៉ឺននាក់ត្រូវបង្ខំចិត្តភៀសខ្លួន ខណៈដែលមនុស្សប្រហែលជាង ៤០០នាក់បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតក្នុងការប្រយុទ្ធគ្នានេះផង។ សហគមន៍អន្តរជាតិបន្តដាក់សម្ពាធលើរដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ាឲ្យដោះស្រាយបញ្ហានេះឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ព្រោះមានការចោទប្រកាន់ថា ទាហានមីយ៉ាន់ម៉ា យកលេសធ្វើទុក្ខបុកម្នេញជនស៊ីវិលនិងដុតលំនៅដ្ឋានពួកគេផង។ ឥណ្ឌូណេស៊ីដែលជាបងធំអាស៊ាននិងជាប្រទេសម៉ូស្លីមធំជាងគេផងនោះអះអាងថា ខ្លួនចង់ឃើញមានដំណោះស្រាយ តែមិនចង់ឃើញការបន្តចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសមីយ៉ាន់ម៉ាឡើយ។ រដ្ឋនេះក៏បានដុតដៃដុតជើងដើម្បីជំរុញឲ្យមីយ៉ាន់ម៉ាដោះស្រាយបញ្ហាដោយត្រឹមត្រូវ មិនរើសអើង និងឈរលើគោលការណ៍មនុស្សធម៌ដែរ។
ជម្លោះប្រដាប់អាវុធនៅរដ្ឋ Rakhine កាន់ធ្ងន់ធ្ងរឡើងចាប់ពីថ្ងៃ ២៥ ខែសីហាឆ្នាំ ២០១៧ នៅពេលដែលក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធ ទាហានរំដោះរ៉ូហ៊ីយ៉ានៅរដ្ឋ Arakan (The Arakan Rohingya Salvation Army) វាយប្រហារលើក្រុមទាហានរដ្ឋាភិបាលនោះ។ រដ្ឋាភិបាលមានលេសបង្ក្រាបចលនាបះបោរនេះដោយបន្តប្រតិបត្តិការបោសសម្អាតទ្រង់ទ្រាយធំឥតឈប់ឈរ។ អ្វីដែលគួរឲ្យសង្វេគនោះ អង្គការអន្តរជាតិសង្កេតឃើញថា ទាហានរដ្ឋាភិបាលបានឆ្លៀតឱកាសវាយប្រហារលើជនស៊ីវិលជាពិសេសប្រជាជនម៉ូស្លីមរ៉ូហ៊ីងយ៉ា និងដុតកម្ទេចផ្ទះសម្បែងពួកគេផង ក្នុងគោដៅបណ្តេញពួកគេទៅបង់ក្លាដែសឬឲ្យចាកចេញពីប្រទេស។
របាយការណ៍ផ្លូវការអង្គការសហប្រជាជាតិបានបង្ហាញថាប្រជាជនរស់នៅរដ្ឋ Rakhine ជាងប្រាំបីម៉ឺននាក់បានភៀសខ្លួនពីលំនៅដ្ឋានដោយសារហិង្សាប្រដាប់អាវុធនេះ ហើយខាងរដ្ឋាភិបាលអះអាងថាខ្លួនសម្លាប់ក្រុមប្រដាប់អាវុធអស់ជាង ៤០០នាក់ឯណោះ។ នេះមិនរាប់ទាំងចំនួនជនស៊ីវិល និងទាហានរដ្ឋាភិបាលឡើយ។
ប៉ុន្តែខាងតំណាងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សម៉ូស្លីមរ៉ូហ៊ីយ៉ា បានអះអាងថា ក្រុមកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធមីយ៉ាន់ម៉ាបានវាយប្រហារលើជនស៊ីវិលនិងដុតបំផ្លាញលំនៅដ្ឋានពួកគេយ៉ាងព្រៃផ្សៃបំផុត។ គេបន្ថែមថា ចំនួនជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ាដែលបានស្លាប់នោះមានរហូតដល់ មួយពាន់នាក់ឯណោះ។
ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AP បានចុះផ្សាយថា ប្រជាជនរ៉ូហ៊ីយ៉ាច្រើនជាង ៥០នាក់ដែលបានរត់ភៀសខ្លួនទៅដល់បង់ក្លាដែស ដោយមានរបួសព្រោះរងការបាញ់ប្រហារថែមទៀតផង។
ដោយឡែក អង្គការអន្តរជាតិជាពិសេខាងមនុស្សធម៌អន្តរជាតិ និងសង្គមស៊ីវិលក៏ដូចជាបណ្តាប្រទេសនានា ព្រួយបារម្ភខ្លាំងពីស្ថានភាពដ៏អាក្រក់នេះជាពិសេស្ថានភាពជនភៀសខ្លួនដែលអត់បាយក្រហាយទឹកគ្មានជំនួយនិងឆ្លងជំងឺថែមទៀត។ ហើយគេដូចជាមិនឃើញខាងរដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ាធ្វើសកម្មភាពច្រើនឡើយដើម្បីទប់ស្កាត់ឬចៀសវាងការកើនឡើងនៃចំនួនជនស៊ីវិលស្លាប់នោះ។
យោងតាមសារព័ត៌មាន The Guardian ការិយាល័យអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំមីយ៉ាន់ម៉ា បានអះអាងថា រាល់ការចែកចាយជំនួយមនុស្សធម៌ត្រូវព្យួរទាំងអស់ព្រោះស្ថានការសន្តិសុខអាក្រក់ ហើយណាមួយរដ្ឋាភិបាលនៅបន្តហាមឃាត់ការចុះត្រួតពិនិត្យនៅតំបន់ដែលរងគ្រោះថែមទៀត។ ដូច្នេះហើយស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមិនអាចបញ្ជូនជំនួយមនុស្សធម៌ទៅចែកជូនប្រជាជនដែលរងគ្រោះបានឡើយ។
ស្ថាប័ននោះបន្តថា៖« អង្គការសហប្រជាជាតិកំពុងបន្តទាក់ទងជាមួយខាងអាជ្ញាធរដើម្បីធានាថា ការចែកចាយជំនួយមនុស្សធម៌នឹងអាចចាប់ផ្តើមឡើងវិញឲ្យកាន់តែឆាប់។ ប៉ុន្តែជំនួយមួយចំនួនត្រូវបានគេចែកចាយទៅកាន់ប្រជាជននៅតំបន់មួយចំនួនផ្សេងទៀតក្នុងរដ្ឋ Rakahine»។
១.ចលនាប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ាផ្ទុះឡើងនៅឥណ្ឌូណេស៊ី?
ស្របពេលដែលសហគមន៍អន្តរជាតិបន្តដាក់សម្ពាធ និងរះគន់រដ្ឋាភិបាលក្រុងណៃពិដ៏ ដែលមិនមានឆន្ទៈដោះស្រាយបញ្ហា និងបន្តអនុវត្តនយោបាយរើសអើងពូជសាសន៍ គេឃើញមានសកម្មភាពប្រឆាំងមីយ៉ាន់ម៉ានៅតាមប្រទេសមួយចំនួនផងដែរ។ នៅឥណ្ឌូណេស៊ីដែលជាប្រទេសម៉ូស្លីមធំបំផុតនិងជាបងធំអាស៊ានផងនោះ គេឃើញមានចលនាបាតុកម្មប្រឆាំងលោកស្រីនៅហ្សាការតាផងនៅថ្ងៃសៅរ៍ ហើយក្រោយមកមានការបោះគ្រឿងផ្ទុះច្នៃ Molotov cocktail ចូលក្នុងស្ថានទូតមីយ៉ាន់ម៉ាប្រចាំប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីតែម្តង។
ទូរទស្សន៍សិង្ហបុរី Channel News Asia បានផ្សាយថា ប្រជាជនដែលចូលរួមបាតុកម្មភាគច្រើនជាសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស ហើយពួកគេតវ៉ាឲ្យគណៈកម្មការពានរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាពដកយកពានរង្វាន់នោះពីទីប្រឹក្សារដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ា អ៊ុងសាន ស៊ូជី ផង។
ក្រោយមក ជនមិនស្គាល់អត្តសញ្ញាណបានបោះបោះគ្រឿងផ្ទុះទៅក្នុងស្ថានទូតនៅទាបភ្លឺឆ្លងចូលថ្ងៃអាទិត្យទី ៣ ខែកញ្ញា ប៉ុន្តែវាមិនបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អ្នកណាម្នាក់ឡើយ។
អ្នកនាំពាក្យប៉ូលិសក្រុងហ្សាការតា Argo Yuwono បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា វាពិតមានការបោះគ្រោះផ្ទុះចូលពិតមែន ប៉ុន្តែគ្រឿងផ្ទុះនោះវាតូចប៉ុណ្ណោះ។ ការសន្និដ្ឋានជាបឋមរបស់សមត្ថកិច្ចគឺ វាមានមនុស្សពីរឬបីនាក់ជាប់ពាក់ព័ន្ធករណីនេះ ហើយការស៊ើបអង្កេតកំពុងបន្តទៅមុខនៅឡើយ។
២.ឥណ្ឌូណេស៊ីចង់ឲ្យមានការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈម មិនមែនត្រឹមថ្កោលទោស
ដោយឡែក រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីដែលតែងតែមានយោបល់និងជ្រោមជ្រែងឲ្យមីយ៉ាន់ម៉ាដោះស្រាយបញ្ហាជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ានោះ បានប្រកាសថា ខ្លួនចង់ឃើញមានការដោះស្រាយ វិបត្តិនេះឲ្យខាងតែបាន មិនមែនចេញសេចក្តីថ្លែងការថ្កោលទោសមីយ៉ាន់ម៉ាឡើយ។
ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានម៉ាឡេស៊ី Bernama បានស្រង់សម្តីប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ី ចូកូ វីដូដូ ដូច្នេះថា៖ «ខ្ញុំ និងប្រជាជនឥណ្ឌូណេស៊ីពិតជាសោកស្តាយចំពោះអំពើហិង្សាដែលកំពុងកើតឡើងនៅរដ្ឋ Rakhine។ វាចាំបាច់ត្រូវមានដំណោះស្រាយ និងមិនត្រឹមត្រូវចេញសេចក្តីថ្លែងការឥណ្ឌូណេស៊ីឡើយ។ រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីប្តេជ្ញាចិត្តជួយដោះស្រាយវិបត្តិមនុស្សជាតិដោយការមានការគាំពីប្រជាជនឥណ្ឌូណេស៊ី និងសហការជាមួយសហគមន៍អន្តរជាតិផង»។
លោក ចូកូ វីដូដូ បានចាត់តាំងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសខ្លួនឲ្យទៅទស្សនកិច្ចនៅមីយ៉ាន់ម៉ារួចទៅហើយដើម្បីពិភាក្សាផ្លាស់ប្តូរយោបល់ និងដោះស្រាយបញ្ហានេះរួមគ្នា។
ទូរទស្សន៍ Channel News Asia បានចុះផ្សាយនៅថ្ងៃអាទិត្យថា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូណេស៊ី Retno Marsudi ដែលតំណាងឲ្យរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីចាប់ផ្តើមទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាដែរនៅថ្ងៃចន្ទទី ៤ខែកញ្ញានេះ ដើម្បីស្វះស្វែងរកការពិភាក្សាជាមួយភាគីមីយ៉ាន់ម៉ាដើម្បីជំរុញឲ្យមានការដោះស្រាយវិបត្តិមនុស្សជាតិជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ានៅរដ្ឋ Rakhine។
លោកស្រីប្រមុខការទូតឥណ្ឌូណេស៊ីនឹងជួបពិភាក្សាជាមួយទីប្រឹក្សារដ្ឋលោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី, ប្រធានាធិបតី Kyaw Tint មេបញ្ជាការកំពូលកងទ័ពមីយ៉ាន់ម៉ា Min Aung Hlain និងទីប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិលោក Thaung Tun ផងដែរ។
លោកស្រី Retno បានបញ្ជាក់ប្រាប់សារព័ត៌មានផងដែរថា លោកស្រីទៅទស្សនកិច្ចនៅមីយ៉ាន់ម៉ា ដើម្បីបង្ហាញពីឆន្ទៈប្រជាជនឥណ្ឌូណេស៊ីក្នុងការជួយដោះស្រាយវិបត្តិ និងក្តីសង្ឃឹមសម្រាប់សហគមន៍អន្តរជាតិដែលបញ្ជាក់បានថា វិបត្តិនេះនឹងអាចត្រូវដោះស្រាយឆាប់ៗ។
កន្លងមកឥណ្ឌូណេស៊ី បានដុតដៃដុតជើងចាត់វិធានការជាច្រើនដើម្បីជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ាប្រញាប់ស្តារសន្តិសុខនិងស្ថិរភាពក្នុងរដ្ឋ Rakhine ឲ្យបានលឿនតាមដែលអាចធ្វើបាន។ កាលពីសប្តាហ៍មុនរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូណេស៊ីរូបនេះបានជួបពិភាក្សាជាមួយបណ្តាតំណាងស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្ស រួមទាំងតំណាងអង្គការសហប្រតិបត្តិការឥស្លាម និងក្រុមសង្គមស៊ីវិលថែមទៀតផង។
Tag:
រ៉ូហ៊ីយ៉ា
Rakhine
ចូកូវីដូដូ
Retno Marsudi
អ៊ុងសាន ស៊ូជី
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com