ពីនេះ ពីនោះ
អំពី «ទស, ទស់, ទស្សន និងទោះ» មានន័យខុសគ្នាយ៉ាងណា?
×
ក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរ មានសន្ទានុក្រមសទិសសូរ«ទស, ទស់, ទស្សន និងទោះ» សម្រាប់ប្រើក្នុងសំណេរខុសៗគ្នា។ តើពាក្យទាំងប៉ុន្មាននេះ ប្រើខុសគ្នាដូចម្តេច?
«ទស» មានន័យស្មើនឹងចំនួន ដប់។ ឧទាហរណ៍៖ យើងខ្ញុំបង្គំ ទ្រង់ដោយម្រាមទាំងទសផ្ទង់គោរពព្រមដោយសក្ការៈទាំងគ្រប់ សូមឲ្យឧបទ្រពចៀសចេញឆ្ងាយ។ ទសធម៌ ធម៌ទាំង១០, ទសបារមី បារមី១០ គឺ ទាន (ការធ្វើអំណោយ), សីល (ការរក្សាកាយវាចាឲ្យបរិសុទ្ធ), នេក្ខម្ម (ការចេញចាកកាម គឺចេញបួស), បញ្ញា (ការដឹងច្បាស់សេចក្តីល្អ), វីរិយ (ការព្យាយាម),ខន្តី (សេចក្តីអត់ធន់), សច្ច (ការអធិដ្ឋានឲ្យឃើញជាក់ស្តែង), មេតា្ត (សេចក្តីរាប់អាន), ឧបេកា្ខ (ដំណើរតាំងចិត្តជើយព្រងើយដោយស្មោះស្មើ)។
«ទស់» ជាការរារាំង ឬទប់ទល់។ ទស់ទ័ព គឺរាំងមុខទ័ពមិនឲ្យចូលមក។ មើលទៅយើងទស់គេមិនឈ្នះទេ។ ទស់ទឹកកុំឲ្យហូរ(ទប់ទឹកមិនឲ្យហូរ)។ ចំពោះពាក្យ «ទស្សន» ជាដំណើរការយល់ឃើញ។ ឧទាហរណ៍៖ ទស្សនីយភាព អ្វីដែលជាគួរឲ្យចង់ឃើញ,ទស្សនវិស័យ ឳកាសដែលមើលឃើញ។ ចំណែកពាក្យ «ទោះ» ជានិបាតសព្ទ មានន័យថា ទុកជា,បើជា។ ទោះល្អក្តី ឬអាក្រក់ក្តី គឺសុទ្ធតែជាមនុស្សដូចគ្នាទេ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com