អ្នកស្លាប់កើនលើស ៨០០នាក់ គេចោទសួរពីសមត្ថភាពរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីក្នុងការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ

អន្តរជាតិ

អ្នកស្លាប់កើនលើស ៨០០នាក់ គេចោទសួរពីសមត្ថភាពរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីក្នុងការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ

01, Oct 2018 , 1:13 pm

រូបភាព

អាជ្ញាធរចាប់ផ្តើមកប់សាកសពជនរងគ្រោះដោយសារគ្រោះមហន្តរាយរញ្ជួយដីនៅក្រុង Palu (AFP)

ដោយ: សៅ ផលនិស្ស័យ (Sao Phal Niseiy)

ចំនួនអ្នកស្លាប់ដោយសារគ្រោះមហន្តរាយរញ្ជួយដី និងរលកយក្សស៊ូណាមិនៅក្រុង Palu កោះ Sulawesi បានកើនឡើងលើស ៨០០នាក់ ហើយគេព្យាករណ៍ថា ចំនួននេះនឹងបន្តកើនឡើងទៀតក្នុងពេលប៉ុន្មានថ្ងៃខាងមុខ។ ក្រុងសង្គ្រោះកំពុងបន្តដុតដៃដុតជើងជួយរុករកនិងជួយសង្គ្រោះអ្នកដែលជាប់នៅក្នុងបំណែកអាគារបែកបាក់ ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីសម្រេចដង្ហោយរកជំនួយពីសហគមន៍អន្តរជាតិដើម្បីគាំទ្រប្រតិបត្តិការសង្គ្រោះ ដោយសារគ្រោះមហន្តរាយនេះធ្ងន់ធ្ងរពេក។ ព្រោះអ្នកស្លាប់ច្រើនពេក គេចាប់ផ្តើមដាក់សំណួរថា តើរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីពិតជាអសមត្ថភាពក្នុងការដោះស្រាយឬឆ្លើយតបគ្រោះមហន្តរាយពិតមែនឬ?

ផ្នូរធំៗជាច្រើនត្រូវបានគេជីកនៅក្រុង Palu នាថ្ងៃចន្ទទី ១ខែតុលាសម្រាប់កប់សាកសពជនរងគ្រោះដោយសារគ្រោះមហន្តរាយរញ្ជួយដីកម្រិត ៧,៧រ៉ិចទ័រ និងរលកយក្សស៊ូណាមិនៅថ្ងៃចន្ទនេះ ស្របពេលដែលចំនួនអ្នកស្លាប់បានកើនឡើងដល់ ៨៣២ នាក់គិតត្រឹមថ្ងៃអាទិត្យទី ៣០ ខែកញ្ញា។

បើតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP ពលរដ្ឋជាច្រើននាក់ផ្សេងទៀតបន្តនាំជាប់ក្រោមបំណែកអាគារ ហើយក្រុមភ្នាក់ងារសង្គ្រោះបន្តប្រឹងប្រែងស្វែងរក និងសង្គ្រោះពួកគេមកដល់ឥឡូវនេះ។ ក្រៅពីព្យាយាមគាសកកាយសំណង់អាគារដើម្បីសង្គ្រោះអ្នកបន្តបាត់ខ្លួន អាជ្ញាធរក៏បន្តដុតដែដុតជើងរៀបចំទីលំនៅបណ្តោះអាសន្នសម្រាប់ប្រជាជនដែលបាត់បង់ផ្ទះសម្បែង ផ្តល់ស្បៀងអាហារ ថ្នាំសង្កូវ និងទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃជំងឺឆ្លងផងដែរ។

រឿងដែលគួរឲ្យសង្វេគនោះគឺ ជនរងគ្រោះដែលបាត់បង់លំនៅដ្ឋាន និងប្រឈមកង្វះខាតស្បៀងអាហារនោះបានបង្ខំចិត្តនាំគ្នាចូលលួចចំណីអាហារ ទឹក និងប្រេងតាមហាង ខណៈដែលប៉ូលីបានត្រឹមសំឡឹងមើល និងមិនដាច់ចិត្តចូលទៅហាមឃាត់ ឬអន្តរាគមន៍ឡើយ។

តាមពិតទៅ គ្រោះរញ្ជួយដីកម្រិតខ្ពស់ដល់ ៧,៧ នេះកើតឡើងនៅថ្ងៃសុក្រទី ២៨ ខែកញ្ញា ដោយមានរលកយក្សស៊ូណាមិមកជាមួយផង ហើយអាគារធំៗ និង ផ្ទះសម្បែងច្រើនសន្ធឹកបានបាក់រលំរាបដល់ដី។ បើតាមការបញ្ជាក់របស់អាជ្ញាធរ មនុស្សស្លាប់ច្រើន ដោយសារការរញ្ជួយដី និងរលកយក្សស៊ូណាមិនេះកើតឡើងចំពេលដែលប្រជាជនរាប់រយនាក់កំពុងប្រារព្ធពិធីបុណ្យមួយនៅតាមមាត់ឆ្នេរផង។

វាក្លាយជាករណីគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិធ្ងន់ធ្ងរបំផុតមួយរាប់ចាប់ពីឆ្នាំ ២០០៤ ពេលដែលប្រទេសកោះអាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះរងការវាយប្រហារដោយសាររលកយក្សស៊ូណាមិ ហើយបណ្តាលឲ្យមនុស្សជាង ១៦ម៉ឺននាក់ស្លាប់។

ម្សិលមិញគេឃើញ ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ីលោក ចូកូវីដូដូ អញ្ជើញទៅត្រួតពិនិត្យតំបន់ដែលរងគ្រោះ និងជួបជាមួយក្រុមយោធាដែលនាំបំពេញប្រតិបត្តិការសង្គ្រោះ ក៏ដូចជាប្រជាពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះនៅក្រុង Palu ដែរ។នៅចំពោះមុខក្រុមយោធា ប្រមុខរដ្ឋឥណ្ឌូណេស៊ីបានទទូចឲ្យក្រុមការងារទាំងអស់ប្រឹងប្រែងអស់ពីចិត្តទាំងយប់ទាំងថ្ងៃដោយមិនពន្យារពេលដើម្បីសង្គ្រោះ និងជម្លៀសប្រជាជនដែលរងគ្រោះទាំងនោះ។

១.គ្មានលទ្ធភាពជួយសង្គ្រោះគ្រប់គ្រាន់ ឥណ្ឌូណេស៊ីដង្ហោយសុំជំនួយ

អ្នកនាំពាក្យទីភ្នាក់ងារគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយជាតិឥណ្ឌូណេស៊ី Sutopo Purwo Nugroho បានលើកឡើងថា ចំនួនអុ្នកស្លាប់បន្តកើនឡើង ហើយក្រុមការងារលោកនឹងចាប់ផ្តើមកប់សាកសពអ្នកស្លាប់ឲ្យបានឆាប់ដើម្បីទប់ស្កាត់ការរាតត្បាតនៃជំងឺឆ្លងផង។

ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ លោកយល់ឃើញថា ក្រុមសង្គ្រោះកំពុងប្រជែងនឹងពេលវេលាដើម្បីសង្គ្រោះអ្នកនៅរស់រានមានជីវិតដែលកំពុងកប់ក្នុងបំណែកអាគារ ប៉ុន្តែអ្វីដែលគួរឲ្យបារម្ភនោះគឺ ក្រុមការងារខ្វះខាតសម្ភារដើម្បីយកមនុស្សចេញ។ គ្រាន់តែនៅសណ្ឋាគារ Palu មួយ អាជ្ញាធរឥណ្ឌូណេស៊ីវាយតម្លៃថា វាអាចមានមនុស្សជាប់ខាងក្រោមបំណែកអាគារនោះយ៉ាងតិច ៦០នាក់។

ដោយសារខ្វះខាតសម្ភារ និងលទ្ធភាពសង្គ្រោះ រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីផ្ទាល់បានបើកទ្វារទទួលជំនួយ មនុស្សធម៌ និងដង្ហោយរកការគាំទ្រពីសហគមន៍អន្តរជាតិដែរនៅព្រឹកថ្ងៃចន្ទទី ១ ខែតុលានេះ។ ប្រធានទីភ្នាក់ងារសម្របសម្រួលការវិនិយោគនៃរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីលោក Tom Lembong បានបង្ហោះតាមបណ្តាញសង្គម Twitter ដូច្នេះ៖ «កាលពីយប់មិញ ប្រធានាធិបតី ចូកូវី បានអនុញ្ញាតឲ្យយើងទទួលជំនួយពីសហគមន៍អន្តរជាតិដើម្បីឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការក្នុងគ្រាអាសន្ននេះ។ ខ្ញុំកំពុងជួយសម្របសម្រួលចំពោះការទទួលជំនួយពីបណ្តាភាគីនានាលើពិភពលោក»។

បច្ចុប្បន្ននេះ អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងអង្គការអន្តរជាតិជាច្រើនបានបន្តកន្ទុយគ្នាសុំផ្តល់ជំនួយសម្រាប់ការសង្គ្រោះក្នុងគ្រាអាសន្ននេះដែរ។

ក្រៅពីនេះគេឃើញមានរដ្ឋាភិបាលជាមិត្តមួយចំនួនដែរ បានទាក់ទងសុំផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ជាកញ្ចប់ហិរញ្ញវត្ថុ និងជួយជាកម្លាំងដោយស្ម័គ្រចិត្តបញ្ជូនក្រុមការងាររបស់ខ្លួនទៅឥណ្ឌូណេស៊ីតែម្តង។ ក្នុងនោះនោះ វាមានកូរ៉េខាងត្បូង។ កូរ៉េខាងត្បូងប្រកាសផ្តល់លុយ ១លានដុល្លារជាជំនួយមនុស្សធម៌ និងពិចារណាបញ្ជូនក្រុមរុករក និងសង្គ្រោះទៅកាន់ក្រុង Palu។
យ៉ាងណាមិញ កូរ៉េខាងត្បូងកំពុងបន្តប្រឹក្សាយោបល់ជាមួយក្រសួងពាក់ព័ន្ធ និងរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីផងដែរ មុននឹងចាប់ផ្តើមប្រតិបត្តិការនេះ។

ដាច់ដោយឡែកពីនេះ សហភាពអឺរ៉ុបបានប្រកាសថាខ្លួនបញ្ចេញថវិកាជំហានដំបូងក្នុងទំហំ ១,៥លានអឺរ៉ូ ដើម្បីផ្តល់ឲ្យឥណ្ឌូណេស៊ីដោះស្រាយបញ្ហាមនុស្សធម៌នេះ។ ស្នងការទទួលបន្ទុកជំនួយមនុស្សធម៌ និងគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយអឺរ៉ុប Christos Stylianides បានបញ្ជាក់ដូច្នេះ៖« យើងកំពុងដាក់ចេញវិធានការឲ្យបានរហ័សដើម្បីបញ្ចេញជំនួយទៅឲ្យប្រជាជនដែលរងគ្រោះខ្លាំងជាងគេនៅឥណ្ឌូណេស៊ី។ កញ្ចប់ថវិកានេះនឹងជួយដល់អ្នកងាយរងគ្រោះ និងជួយជំនួយចាំបាច់ដូចជាស្បៀង ទឹក ជម្រក និងថ្នាំសង្កូវជាដើម។ វាជាសាមគ្គីភាពរបស់សហភាពអឺរ៉ុប។

ខាងតួកគីឯណោះវិញ ប្រធានាធិបតី Recep Tayyip Erdogan បានប្រកាសចូលរួមរំលែកទុកចំពោះក្រុមគ្រួសារអ្នកស្លាប់ក្នុងនាមជាប្រទេសឥស្លាមដូចគ្នា។ លោកក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា តួកគីត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ហើយ និងសន្យាធ្វើគ្រប់បែបយ៉ាងតាមដែលអាចធ្វើបានដើម្បីជួយឥណ្ឌូណេស៊ីដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងគ្រាអាសន្ននេះ។

២.អ្នកស្លាប់ច្រើនពេក គេចោទសួរថា តើអាជ្ញាធរឥណ្ឌូណេស៊ីពិតជាអសមត្ថភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយឬ?

ត្រឡប់មកវិញ មុនមានការរញ្ជួយដីធ្ងន់ធ្ងរនិងរលកយក្សស៊ូណាមិនេះកើតឡើង អាជ្ញាធរឥណ្ឌូណេស៊ីបានសហការជាមួយមូលនិធិជាតិវិទ្យាសាស្ត្រអាមេរិក រៀបចំគម្រូប្រព័ន្ធជូនដំណឹងប្រកាសអាសន្នពីរលកយក្សស៊ូណាមិដែរ។ ប៉ុន្តែគួរឲ្យសោកស្តាយ គម្រោងនេះត្រូវបានពន្យារពេលដាក់អនុវត្តពេលកាលពីពីរសប្តាហ៍មុនដោយសារបញ្ហាមួយចំនួនដែលរដ្ឋាភិបាលមិនប្រកាសឲ្យដឹង។

ដោយសារអ្នកស្លាប់អាចនឹងកើនដល់រាប់ពាន់នាក់នោះ អ្នកជំនាញបានរិះគន់សមត្ថភាពរបស់រដ្ឋាភិក្នុងការទប់ស្កាត់បញ្ហានេះ ព្រោះថា បើសិនជាគម្រោងប្រព័ន្ធប្រកាសអាសន្នជាមុនត្រូវបានដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ទាន់ពេល វាប្រហែលជាអាចសង្គ្រោះជីវិតប្រជាជនបានច្រើនណាស់។

សាស្ត្រាចារ្យនៃសកលវិទ្យាល័យ Pittsburgh ដែលជាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រដែលដឹកនាំគម្រោងកំណត់សញ្ញារលកយក្សស៊ូណាមិនេះលោកស្រី Louise Comfort បានបង្ហាញក្តីខកចិត្ត និងសោកសង្រេងចំពោះគ្រោះមហន្តរាយដែលវាយប្រហារលើឥណ្ឌូណេស៊ីកាលពីថ្ងៃសុក្រ។ លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា បើសិនជាឥណ្ឌូណេស៊ីអាចចំណាយលុយត្រឹម ៥ម៉ឺនដុល្លារដើម្បីដាក់គម្រូប្រព័ន្ធផ្តល់ដំណឹងអាសន្ននេះឲ្យដំណើរការនោះជាផ្លូវការនោះ ជីវិតមនុស្សរាប់រយឬរាប់ពាន់នាក់អាចរួចផុតពីសេចក្តីស្លាប់ផង។

ក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយកាសែត VOA លោកស្រី Comfort បាននិយាយដូច្នេះ៖« ខ្ញុំខកចិត្តខ្លាំង ខកចិត្តខ្លាំងមែនទែន។ យើងមានអ្នកស្រាវជ្រាវជនជាតិឥណ្ឌូណេស៊ីដែលបានប្រឹងប្រែងធ្វើការងារអស់ពេលដប់ឆ្នាំមកនេះដើម្បីរៀបចំប្រព័ន្ធផ្តល់ដំណឹងនេះ។ វាជារឿងឈឺចាប់បំផុតសម្រាប់ខ្ញុំ»។

លោកស្រីពន្យល់ថា ព្រោះគ្មានប្រព័ន្ធផ្តល់ដំណឹង និងចាប់សញ្ញាប្រែប្រួលទឹកនេះ ឥណ្ឌណេស៊ីគ្មានវិធានការផ្តល់ដំណឹងដែលអាចមានសមត្ថភាពចាប់សញ្ញាប្រែប្រួលនៃស្ថានភាពទឹកដែលបណ្តាលមកពីគ្រោះរញ្ជួយដី។ ផ្ទុយទៅវិញ ឥណ្ឌូណេស៊ីពឹងផ្អែកលើតែប្រព័ន្ធចាប់សញ្ញាស៊េរីចាស់ដែលដំឡើងលើគោក និងមិនសូវមានប្រសិទ្ធភាពឡើយ។

តាមទៅសមត្ថភាពរបស់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធក្នុងការឆ្លើយតប និងគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយនៅឥណ្ឌូណេស៊ីបានក្លាយជាប្រធានបទក្តៅរាប់ចាប់ពីពេលដែលការរញ្ជួយដីប៉ុន្មានលើកកើតឡើងនៅកោះឡុំបុកដែលឆក់យកជីវិតមនុស្សជាង ៥០០នាក់នោះចាប់ពីខែសីហាមកនោះ។

ដោយសារឥណ្ឌូណេស៊ីស្ថិតនៅល់ខ្សែក្រវាត់ភ្នំភ្លើងដែលរងគ្រោះខ្លាំងដោយសាររញ្ជួយដី កន្លងមកនេះក្រុមដៃគូអភិវឌ្ឍជាច្រើនរបស់ឥណ្ឌូណេស៊ីបានចូលរួមចំណែកសំខាន់ដែរក្នុងការជួយគាំទ្រការលើកស្ទួយសមត្ថភាពគ្រប់គ្រង និងឆ្លើយតបនឹងគ្រោះមហន្តរាយ។ យោងតាមនាយកមជ្ឈមណ្ឌល ស្រាវជ្រាវអាស៊ីខាងត្បូងនៃសាកលវិទ្យាល័យ កានសាស (Kansas) លោក Bimal Paul ជាឧទាហរណ៍ ក្នុងឆ្នាំ ២០១២ ទីភ្នាក់ងារអាមេរិកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិ (USAID) និងការិយាល័យអាមេរិកសម្រាប់ផ្តល់ជំនួយគ្រោះមហន្តរាយអន្តរជាតិបានបើកការិយាល័យនៅក្រុងហ្សាការតាដើម្បីផ្តល់កញ្ចប់ហរិញ្ញវត្ថុ និងបំពាក់បំប៉នសមត្ថភាពដល់ភ្នាក់ងារពាក់ព័ន្ធនៅឥណ្ឌូណេស៊ីផង។ ក្រៅពីនេះវាក៏មានវគ្គបណ្តុះបណ្តាលសម្រាប់ការលើកកម្ពស់ចំណេះដឹងជុំវិញបញ្ហាគ្រោះមហន្តរាយនេះដែរ។

យ៉ាងណាមិញ អ្នកជំនាញខាងលើនៅតែមើលឃើញថា សមត្ថភាពរបស់អាជ្ញាធរឥណ្ឌូណេស៊ីនៅតែមានកម្រិត ហើយយឺតយ៉ាង និងខ្វះការត្រៀមខ្លួនក្នុងការឆ្លើយតបនឹងបញ្ហា ពេលដែលគ្រោះមហន្តរាយកើតឡើង។ គេរកឃើញថា ឥណ្ឌូណេស៊ីខ្វះខាតយន្តការក្នុងការសង្គ្រោះ មានភាពទន់ខ្សោយក្នុងការទំនាក់ទំនង ខ្វះខាតឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ និងគ្រឿងចក្រសម្រាប់បំពេញប្រតិបត្តិការសង្គ្រោះផង។

តួយ៉ាង បញ្ហាដែលកើតនៅកោះឡុំបុកនោះគឺជាឧទាហរណ៍មួយស្រាប់។ នៅពេលនោះ ប្រតិបត្តិការសង្គ្រោះត្រូវផ្អាកនៅពេលយប់ដោយសារការខ្វះខាតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ, អគ្គិសនីត្រូវកាត់ផ្តាច់ ហើយការទាក់ទងគ្នាក៏ត្រូវកាត់ផ្តាច់ដូចគ្នា ដែលវាធ្វើឲ្យជនរងគ្រោះប្រឈមបញ្ហាកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ៕