ជាតិ
ពីនេះ ពីនោះ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
នៅពេលនរណាម្នាក់ធ្វើអ្វីមួយបានល្អ ឬបានជោគជ័យ មនុស្សភាគច្រើនតែងតែសរសើរថា មកពីគេមានចំណេះ អ្នកខ្លះសរសើរថា មកពីពូកែ និងអ្នកខ្លះទៀតថា មកពីគេឆ្លាត។ ប៉ុន្តែ អ្នកសរសើរទាំងនោះមិនដឹងថា មនុស្សដែលជោគជ័យនោះ មកពីគេមានចំណេះ, ឆ្លាត ឬពូកែនោះទេ។ ហើយមនុស្សស្ទើរគ្រប់គ្នា នៅតែស្រពិចប្រពិល មិនអាចបែងចែកឱ្យដាក់ស្រឡះពីអត្ថន័យនៃពាក្យថា «មានចំណេះ, ឆ្លាត, និងពូកែ» នៅឡើយទេ។ តើអត្ថន័យនៃពាក្យទាំងបីនេះមានលក្ខណខុសគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច?
នៅក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរ សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត បានពន្យល់ពីភាពខុសគ្នានៃពាក្យទាំងបីនេះយ៉ាងដូច្នេះថា៖ ពាក្យ«ចំណេះ» មកពីពាក្យ«វិជ្ជា» ដែលមានន័យថា សេចក្តីដឹងច្បាស់, រៀនមានចំណេះវិជ្ជាខ្ពង់ខ្ពស់, មានចំណេះសកល ឬមានចំណេះផ្នែកណាមួយ។ ក្នុងន័យនេះគេអាចបញ្ជាក់បានថា មនុស្សមានចំណេះដឹង គឺសំដៅលើមនុស្សចេះជំនាញច្បាស់ ដឹងរឿងរ៉ាវច្រើន និងទទួលបានចំណេះពីអានសៀវភៅ រៀនសូត្រ និងពីបទពិសោនធន៍ការងារជាដើម។ មនុស្សដែលមានចំណេះ និងដឹងរឿងរ៉ាវច្រើនបែបនេះ មិនប្រាកដថា ឆ្លាសវៃនិងរហ័សរហួននៅក្នុងស្ថានភាពលំបាក ឬអាចដឹកនាំគេ ឬក៏ធ្វើកិច្ចការណាដែលថ្មី បានល្អនោះទេ។
ចំណែក ពាក្យ«ឆ្លាត» មកពីពាក្យ«ឈ្លាស» មានន័យថា មានប្រាជ្ញាវាងវៃ, ប៉ិនប្រសប់, រហ័សរហួន, ដឹងផ្លូវគំនិត, ដឹងឧបាយកល។ ក្នុងន័យនេះគេអាចបញ្ជាក់បានថា មនុស្សឆ្លាតវៃ គឺសំដៅលើមនុស្សដែលឆាប់ចាប់បាន ឬងាយយល់ពីអ្វីដែលគេពន្យល់ មានគំនិតច្នៃប្រឌិតខ្ពស់ បត់បែនតាមកាលៈទេសៈបានរហ័ស ហើយប៉ិនប្រសប់ និងស្រមៃឃើញដោះស្រាយភ្លាមៗនៅក្នុងស្ថានភាពលំបាក។ មនុស្សមានភាពឆ្លាតវៃ នឹកឃើញអ្វីដែលថ្មីៗ ប្លែកៗបែបនេះ មិនប្រាកដថា ពួកគេមានចំណេះដឹងគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការគិតពិចារណាស៊ីជម្រៅដល់ឫសគល់នៃបញ្ហានោះឡើយ។
រីឯ ពាក្យ«ពូកែ» មានន័យថា មានកម្លាំងច្រើន, មានចំណេះស្រួចស្រាល់, ពូកែសម្តី, រៀនពូកែ, ប៉ិនធ្វើអ្វីមួយ។ ក្នុងន័យនេះគេអាចបញ្ជាក់បានថា មនុស្សពូកែ គឺសំដៅលើមនុស្សដែលធ្វើកិច្ចការអ្វីមួយបានល្អ និងលេចធ្លោជាងគេ នេះមកពីពួកគេមានចំណេះវិជ្ជាខ្ពង់ខ្ពស់ មានភាពប៉ិនប្រសប់ធ្វើកិច្ចការអ្វីមួយ ហើយពួកគេយកចំណេះនោះទៅពិចារណា រៀបចំផែនការសកម្មភាព រៀបចំយុទ្ធសាស្ត្រការពារហានីភ័យ។ មនុស្សពូកែធ្វើកិច្ចការ មានចំណេះជ្រៅជ្រះបែបនេះ ក៏មិនប្រាកដថា ឈ្លាសវៃ ឬនឹកឃើញពីដំណោះស្រាយភ្លាមៗនោះទេ។
សរុបមកមនុស្សមានចំណេះ មិនប្រាកដថា ឆ្លាត, មនុស្សឆ្លាត មិនប្រាកដថា មានចំណេះ, មនុស្សឆ្លាត មិនប្រាកដថា ពូកែ, មនុស្សពូកែ ក៏មិនប្រាកដថា ឆ្លាតដែរ។ ប៉ុន្តែមនុស្សពូកែ គឺជាមនុស្សមានចំណេះវិជ្ជាខ្ពង់ខ្ពស់ និងប្រើភាពប៉ិនប្រសាប់របស់ខ្លួនទៅធ្វើការងារ៕
នៅក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរ សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត បានពន្យល់ពីភាពខុសគ្នានៃពាក្យទាំងបីនេះយ៉ាងដូច្នេះថា៖ ពាក្យ«ចំណេះ» មកពីពាក្យ«វិជ្ជា» ដែលមានន័យថា សេចក្តីដឹងច្បាស់, រៀនមានចំណេះវិជ្ជាខ្ពង់ខ្ពស់, មានចំណេះសកល ឬមានចំណេះផ្នែកណាមួយ។ ក្នុងន័យនេះគេអាចបញ្ជាក់បានថា មនុស្សមានចំណេះដឹង គឺសំដៅលើមនុស្សចេះជំនាញច្បាស់ ដឹងរឿងរ៉ាវច្រើន និងទទួលបានចំណេះពីអានសៀវភៅ រៀនសូត្រ និងពីបទពិសោនធន៍ការងារជាដើម។ មនុស្សដែលមានចំណេះ និងដឹងរឿងរ៉ាវច្រើនបែបនេះ មិនប្រាកដថា ឆ្លាសវៃនិងរហ័សរហួននៅក្នុងស្ថានភាពលំបាក ឬអាចដឹកនាំគេ ឬក៏ធ្វើកិច្ចការណាដែលថ្មី បានល្អនោះទេ។
ចំណែក ពាក្យ«ឆ្លាត» មកពីពាក្យ«ឈ្លាស» មានន័យថា មានប្រាជ្ញាវាងវៃ, ប៉ិនប្រសប់, រហ័សរហួន, ដឹងផ្លូវគំនិត, ដឹងឧបាយកល។ ក្នុងន័យនេះគេអាចបញ្ជាក់បានថា មនុស្សឆ្លាតវៃ គឺសំដៅលើមនុស្សដែលឆាប់ចាប់បាន ឬងាយយល់ពីអ្វីដែលគេពន្យល់ មានគំនិតច្នៃប្រឌិតខ្ពស់ បត់បែនតាមកាលៈទេសៈបានរហ័ស ហើយប៉ិនប្រសប់ និងស្រមៃឃើញដោះស្រាយភ្លាមៗនៅក្នុងស្ថានភាពលំបាក។ មនុស្សមានភាពឆ្លាតវៃ នឹកឃើញអ្វីដែលថ្មីៗ ប្លែកៗបែបនេះ មិនប្រាកដថា ពួកគេមានចំណេះដឹងគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការគិតពិចារណាស៊ីជម្រៅដល់ឫសគល់នៃបញ្ហានោះឡើយ។
រីឯ ពាក្យ«ពូកែ» មានន័យថា មានកម្លាំងច្រើន, មានចំណេះស្រួចស្រាល់, ពូកែសម្តី, រៀនពូកែ, ប៉ិនធ្វើអ្វីមួយ។ ក្នុងន័យនេះគេអាចបញ្ជាក់បានថា មនុស្សពូកែ គឺសំដៅលើមនុស្សដែលធ្វើកិច្ចការអ្វីមួយបានល្អ និងលេចធ្លោជាងគេ នេះមកពីពួកគេមានចំណេះវិជ្ជាខ្ពង់ខ្ពស់ មានភាពប៉ិនប្រសប់ធ្វើកិច្ចការអ្វីមួយ ហើយពួកគេយកចំណេះនោះទៅពិចារណា រៀបចំផែនការសកម្មភាព រៀបចំយុទ្ធសាស្ត្រការពារហានីភ័យ។ មនុស្សពូកែធ្វើកិច្ចការ មានចំណេះជ្រៅជ្រះបែបនេះ ក៏មិនប្រាកដថា ឈ្លាសវៃ ឬនឹកឃើញពីដំណោះស្រាយភ្លាមៗនោះទេ។
សរុបមកមនុស្សមានចំណេះ មិនប្រាកដថា ឆ្លាត, មនុស្សឆ្លាត មិនប្រាកដថា មានចំណេះ, មនុស្សឆ្លាត មិនប្រាកដថា ពូកែ, មនុស្សពូកែ ក៏មិនប្រាកដថា ឆ្លាតដែរ។ ប៉ុន្តែមនុស្សពូកែ គឺជាមនុស្សមានចំណេះវិជ្ជាខ្ពង់ខ្ពស់ និងប្រើភាពប៉ិនប្រសាប់របស់ខ្លួនទៅធ្វើការងារ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
