អន្តរជាតិ
សារ«ជាង២នាទី»របស់ Trump បញ្ចប់ក្តីសង្ឃឹមរពឹងពាណិជ្ជកម្ម TPP របស់សិង្ហបុរី និងវៀតណាម ស្ថិតនៅក្នុងដំណាក់កាលចុងក្រោយ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
គោលនយោបាយ«ធ្វើឲ្យអាមេរិកអស្ចារ្យម្តងទៀត»របស់ប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ (Donald Trump) អាចនឹងធ្វើឲ្យប្រជាជនអាមេរិកមួយភាគពេញចិត្ត។
ក៏ប៉ុន្តែវា ក៏ធ្វើឲ្យបណ្តាដៃគូសហប្រតិបត្តិការជិតស្និទ្ធរួមមានទាំងបណ្តាប្រទេសតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលកសាងឡើងតាមរយៈរដ្ឋបាលលោកប្រធានាធិបតីជិតផុតអាណត្តិ បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ត្រូវបាត់បង់ក្តីរពឹង និងក្តីសង្ឃឹមសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មជាច្រើនឆ្នាំ។ហើយនោះគឺដោយសារតែផែនការនៃការដកសមាជិកភាពចេញពី TPP របស់លោក ដូណាល់ ត្រាំនោះឯង។
នៅសល់ពេលមិនច្រើនទៀតនោះទេ ប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ នឹងចូលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីអាមេរិកទី៤៥ជាផ្លូវការហើយ។ លោក នឹងកាន់តំណែងផ្លូវការនៅថ្ងៃទី២០ មករានេះ។ ទន្ទឹមនឹងការជិតមកដល់នោះ គេមិននៅមិនទាន់ភ្លេចឡើយនូវសុន្ទរកថារបស់លោកនៅចុងឆ្នាំ២០១៦កន្លងទៅ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងផែនការនៃការបញ្ចប់សមាជិកភាពពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកនោះ។
លោកប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ នៅថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំមុន បានបង្ហាញពីផែនការដែលជាគោលនយោបាយត្រូវអនុវត្តរបស់លោកក្នុងពេលចូលកាន់តំណែងផ្លូវការនៅសេតវិមានក្នុងរយៈពេល១០០ថ្ងៃដំបូងតាមរយៈវីដេអូឃ្លីបជាង២នាទី និង៣៧វីនាទី។ តាមរយៈវីដេអូឃ្លីបនោះ លោកប្រធានាធិបតី បានសន្យាដាក់ផលប្រយោជន៍អាមេរិកជាគោលការណ៍អាទិភាព ដោយស្រោចស្រង់ និងបង្កើតការងារឲ្យកាន់ច្រើន ចរចាឡើងវិញលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម បង្កើតច្បាប់ និងបញ្ជាថ្មីមួយចំនួន និងគោលនយោបាយមួយចំនួនផ្សេងទៀតដែលលោក ធ្លាប់សន្យាក្នុងយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតកន្លងទៅ។
អ្វីគួរកត់សម្គាល់ លោកប្រធានាធិបតីទើបជាប់ឆ្នោតរូបនោះ ក៏បានបញ្ជាក់ពីគោលជំហរមិនប្រែប្រួលរបស់លោកជាថ្មីពាក់ព័ន្ធនឹងការដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម «ភាពជាដៃគូអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក ឬ ហៅកាត់ថា TPP» ផងដែរ។ លោក លើកឡើងយ៉ាងដូច្នេះថា៖« ខ្ញុំ នឹងចេញសេចក្តីជូនដំណឹងពាក់ព័ន្ធនឹងការសម្រេចក្នុងការដកខ្លួនចេញពី TPP ដែលជាមហន្តរាយសម្រាប់ប្រទេសយើង។ យើង នឹងចរចាលើកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគីដែលមានតម្លាភាព ដែលនាំមកនូវការងារ និងឧស្សាហកម្មនៅក្នុងទឹកដីអាមេរិកជំនួសវិញ»។
សារបញ្ជាក់ពីជំហរចុងក្រោយរបស់លោក ត្រាំ លើការដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម TPP ហាក់ដូចជាបញ្ចប់ក្តីសង្ឃឹមរបស់បណ្តាហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ដែលរួមមានទាំងសិង្ហបុរី និងវៀតណាម ដែលធា្លប់រំពឹងថា លោក ត្រាំ អាចផ្លាស់ប្តូរចិត្តហើយងាកមកបន្តការចរចា TPP វិញនោះ។
មុនមួយថ្ងៃនៃការចេញវីដេអូពីគោលនយោបាយរបស់លោក ត្រាំ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបុរី លី សៀនឡុង បានថ្លែងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានពី«ក្តីសង្ឃឹមខ្លះៗនៃការផ្លាស់ប្តូរចិត្តរបស់លោក ត្រាំ លើTPP» នៅក្នុងពេលលោក ចូលរួមកិច្ចប្រជុំ APEC ដែលកន្លែងដែលមេដឹកនាំពិភពលោក ក៏ផ្តោតសំខាន់លើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះផងដែរនោះ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះ បានថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា៖« TPP ដែលគ្មានអាមេរិក មានន័យថា វា នឹងក្លាយជាកិច្ចព្រមព្រៀងមួយថ្មី។ មានន័យថា ភាគីសរុប ១២-១ នឹងត្រូវបន្តទៅមុខទាំងអស់គ្នា និងចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយ ដែលមានលក្ខខណ្ឌនៃការចូលជាធរមានផ្សេងៗគ្នា។ ហើយ វា ក៏ជាការចរចាមួយថ្មី ដែល វា ក៏មិនងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដែរ»។ លោក បន្តទៀតថា៖ យើង មិនទាន់ទៅដល់ស្ពាន(ដំណាក់កាលចរចាថ្មី)នោះនៅឡើយទេ។ យើង នឹងឆ្លងកាត់វា ប្រសិន ស្ថានភាពនោះពិតជាកើតឡើងមែន»។ លោក ថែមទាំងពន្យល់ថា ក្នុងការបោះឆ្នោតអាមេរិកមុនៗ បានបង្ហាញឲ្យឃើញថា គោលជំហរដែលចេញក្នុងពេលយុទ្ធនាការបោះឆ្នោត បានផ្លាស់ប្តូរនៅពេល ប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោត ចូលកាន់កាប់តំណែង។ តែលោក ត្រាំ ប្រហែលជាមិនប្រែប្រួលឡើយ !
ស្រដៀងទៅនឹងសិង្ហបុរី វៀតណាម ដែលជាមិត្តអាស៊ាន និងជាហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មនេះដែរនោះ ក៏ធា្លប់បានបង្ហាញទាំងការត្រៀមខ្លួនសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការថ្មី និងក្តីសង្ឃឹមខ្លះ ប្រសិន TPP អាចទៅមុខនោះ។ យោងតាមសារព័ត៌មាន Jakarta Post រដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្ម និងឧស្សាហកម្មវៀតណាម លោក Tran Tuan Anh បានអះអាងយ៉ាងដូច្នេះថា៖«ប្រសិនបើ TPP នៅតែបន្តអនុវត្ត និងដំណើរការទៅមុខ នោះ វៀតណាម នឹងអាចទទួលបានផលប្រយោជន៍ជាច្រើនពីពហុវិស័យ។ ផលិតផលនាំចេញចម្បងរបស់វៀតណាមដូចជា វាយនភណ្ឌ កាត់ដេរ ស្បែកជើង និងអាហារសមុទ្រ នឹងកាន់តែកើនឡើងទៅកាន់អាមេរិក ជប៉ុន និងកាណាដា ដែលជាសមាជិករបស់ TPP។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនបើ TPP មិនដំណើរការទៅមុខ វៀតណាម នៅតែអាចនាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារផ្សេងទៀតដដែល»។
សូមជម្រាបផងដែរថា កិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក ឬ ហៅថាTPP គឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មមួយដែល បង្កើតឡើងដោយរដ្ឋភាគីទាំង១២ដែលដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាមេរិក។ ភាគីទាំង១២រួមមាន អាមេរិក អូស្ត្រាលី ព្រុយណេ កាណាដា ស៊ីលី ជប៉ុន ម៉ាឡេស៊ី ម៉ិកស៊ិក នូវែលហ្សេឡង់ ប៉េរូ សិង្ហបុរី និង វៀតណាមផងដែរ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ទើបតែទទួលហត្ថលេខាពីបណ្តាប្រទេសទាំងដប់ពីរនៅចុងឆ្នាំ២០១៥ប៉ុណ្ណោះ បន្ទាប់ពី ភាគីពាក់ព័ន្ធ បានចរចាជាសម្ងាត់អស់រយៈពេលជាង៥ឆ្នាំហើយនោះ។
កិច្ចព្រមព្រៀងដែលត្រូវបានរំពឹងថាមានទំហំសរុបប្រមាណ៤០ភាគរយនៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនេះ ផ្តោតសំខាន់ លើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម ការលុបបំបាត់របាំងពន្ធគយលើទំនិញរាប់ម៉ឺនមុខ ការកំណត់បទដ្ឋានពលកម្មនិងបរិស្ថាន និង ការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញាផងដែរ។ ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ មិនទាន់ទទួលបានសច្ចាប័នពីសភាអាមេរិកឡើយ បើទោះបីជារដ្ឋបាល លោក អូបាម៉ា ព្យាយាមបញ្ចុះបញ្ចូលយ៉ាងណាក៏ដោយ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ អាចចូលជាធរមានបាន លុះត្រា តែទទួលបានសច្ចាប័នពីអាមេរិក៕
ក៏ប៉ុន្តែវា ក៏ធ្វើឲ្យបណ្តាដៃគូសហប្រតិបត្តិការជិតស្និទ្ធរួមមានទាំងបណ្តាប្រទេសតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលកសាងឡើងតាមរយៈរដ្ឋបាលលោកប្រធានាធិបតីជិតផុតអាណត្តិ បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ត្រូវបាត់បង់ក្តីរពឹង និងក្តីសង្ឃឹមសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មជាច្រើនឆ្នាំ។ហើយនោះគឺដោយសារតែផែនការនៃការដកសមាជិកភាពចេញពី TPP របស់លោក ដូណាល់ ត្រាំនោះឯង។
នៅសល់ពេលមិនច្រើនទៀតនោះទេ ប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ នឹងចូលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីអាមេរិកទី៤៥ជាផ្លូវការហើយ។ លោក នឹងកាន់តំណែងផ្លូវការនៅថ្ងៃទី២០ មករានេះ។ ទន្ទឹមនឹងការជិតមកដល់នោះ គេមិននៅមិនទាន់ភ្លេចឡើយនូវសុន្ទរកថារបស់លោកនៅចុងឆ្នាំ២០១៦កន្លងទៅ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងផែនការនៃការបញ្ចប់សមាជិកភាពពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកនោះ។
លោកប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ នៅថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំមុន បានបង្ហាញពីផែនការដែលជាគោលនយោបាយត្រូវអនុវត្តរបស់លោកក្នុងពេលចូលកាន់តំណែងផ្លូវការនៅសេតវិមានក្នុងរយៈពេល១០០ថ្ងៃដំបូងតាមរយៈវីដេអូឃ្លីបជាង២នាទី និង៣៧វីនាទី។ តាមរយៈវីដេអូឃ្លីបនោះ លោកប្រធានាធិបតី បានសន្យាដាក់ផលប្រយោជន៍អាមេរិកជាគោលការណ៍អាទិភាព ដោយស្រោចស្រង់ និងបង្កើតការងារឲ្យកាន់ច្រើន ចរចាឡើងវិញលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម បង្កើតច្បាប់ និងបញ្ជាថ្មីមួយចំនួន និងគោលនយោបាយមួយចំនួនផ្សេងទៀតដែលលោក ធ្លាប់សន្យាក្នុងយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតកន្លងទៅ។
អ្វីគួរកត់សម្គាល់ លោកប្រធានាធិបតីទើបជាប់ឆ្នោតរូបនោះ ក៏បានបញ្ជាក់ពីគោលជំហរមិនប្រែប្រួលរបស់លោកជាថ្មីពាក់ព័ន្ធនឹងការដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម «ភាពជាដៃគូអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក ឬ ហៅកាត់ថា TPP» ផងដែរ។ លោក លើកឡើងយ៉ាងដូច្នេះថា៖« ខ្ញុំ នឹងចេញសេចក្តីជូនដំណឹងពាក់ព័ន្ធនឹងការសម្រេចក្នុងការដកខ្លួនចេញពី TPP ដែលជាមហន្តរាយសម្រាប់ប្រទេសយើង។ យើង នឹងចរចាលើកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគីដែលមានតម្លាភាព ដែលនាំមកនូវការងារ និងឧស្សាហកម្មនៅក្នុងទឹកដីអាមេរិកជំនួសវិញ»។
សារបញ្ជាក់ពីជំហរចុងក្រោយរបស់លោក ត្រាំ លើការដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម TPP ហាក់ដូចជាបញ្ចប់ក្តីសង្ឃឹមរបស់បណ្តាហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ដែលរួមមានទាំងសិង្ហបុរី និងវៀតណាម ដែលធា្លប់រំពឹងថា លោក ត្រាំ អាចផ្លាស់ប្តូរចិត្តហើយងាកមកបន្តការចរចា TPP វិញនោះ។
មុនមួយថ្ងៃនៃការចេញវីដេអូពីគោលនយោបាយរបស់លោក ត្រាំ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបុរី លី សៀនឡុង បានថ្លែងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានពី«ក្តីសង្ឃឹមខ្លះៗនៃការផ្លាស់ប្តូរចិត្តរបស់លោក ត្រាំ លើTPP» នៅក្នុងពេលលោក ចូលរួមកិច្ចប្រជុំ APEC ដែលកន្លែងដែលមេដឹកនាំពិភពលោក ក៏ផ្តោតសំខាន់លើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះផងដែរនោះ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះ បានថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា៖« TPP ដែលគ្មានអាមេរិក មានន័យថា វា នឹងក្លាយជាកិច្ចព្រមព្រៀងមួយថ្មី។ មានន័យថា ភាគីសរុប ១២-១ នឹងត្រូវបន្តទៅមុខទាំងអស់គ្នា និងចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយ ដែលមានលក្ខខណ្ឌនៃការចូលជាធរមានផ្សេងៗគ្នា។ ហើយ វា ក៏ជាការចរចាមួយថ្មី ដែល វា ក៏មិនងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដែរ»។ លោក បន្តទៀតថា៖ យើង មិនទាន់ទៅដល់ស្ពាន(ដំណាក់កាលចរចាថ្មី)នោះនៅឡើយទេ។ យើង នឹងឆ្លងកាត់វា ប្រសិន ស្ថានភាពនោះពិតជាកើតឡើងមែន»។ លោក ថែមទាំងពន្យល់ថា ក្នុងការបោះឆ្នោតអាមេរិកមុនៗ បានបង្ហាញឲ្យឃើញថា គោលជំហរដែលចេញក្នុងពេលយុទ្ធនាការបោះឆ្នោត បានផ្លាស់ប្តូរនៅពេល ប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោត ចូលកាន់កាប់តំណែង។ តែលោក ត្រាំ ប្រហែលជាមិនប្រែប្រួលឡើយ !
ស្រដៀងទៅនឹងសិង្ហបុរី វៀតណាម ដែលជាមិត្តអាស៊ាន និងជាហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មនេះដែរនោះ ក៏ធា្លប់បានបង្ហាញទាំងការត្រៀមខ្លួនសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការថ្មី និងក្តីសង្ឃឹមខ្លះ ប្រសិន TPP អាចទៅមុខនោះ។ យោងតាមសារព័ត៌មាន Jakarta Post រដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្ម និងឧស្សាហកម្មវៀតណាម លោក Tran Tuan Anh បានអះអាងយ៉ាងដូច្នេះថា៖«ប្រសិនបើ TPP នៅតែបន្តអនុវត្ត និងដំណើរការទៅមុខ នោះ វៀតណាម នឹងអាចទទួលបានផលប្រយោជន៍ជាច្រើនពីពហុវិស័យ។ ផលិតផលនាំចេញចម្បងរបស់វៀតណាមដូចជា វាយនភណ្ឌ កាត់ដេរ ស្បែកជើង និងអាហារសមុទ្រ នឹងកាន់តែកើនឡើងទៅកាន់អាមេរិក ជប៉ុន និងកាណាដា ដែលជាសមាជិករបស់ TPP។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនបើ TPP មិនដំណើរការទៅមុខ វៀតណាម នៅតែអាចនាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារផ្សេងទៀតដដែល»។
សូមជម្រាបផងដែរថា កិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក ឬ ហៅថាTPP គឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មមួយដែល បង្កើតឡើងដោយរដ្ឋភាគីទាំង១២ដែលដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាមេរិក។ ភាគីទាំង១២រួមមាន អាមេរិក អូស្ត្រាលី ព្រុយណេ កាណាដា ស៊ីលី ជប៉ុន ម៉ាឡេស៊ី ម៉ិកស៊ិក នូវែលហ្សេឡង់ ប៉េរូ សិង្ហបុរី និង វៀតណាមផងដែរ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ទើបតែទទួលហត្ថលេខាពីបណ្តាប្រទេសទាំងដប់ពីរនៅចុងឆ្នាំ២០១៥ប៉ុណ្ណោះ បន្ទាប់ពី ភាគីពាក់ព័ន្ធ បានចរចាជាសម្ងាត់អស់រយៈពេលជាង៥ឆ្នាំហើយនោះ។
កិច្ចព្រមព្រៀងដែលត្រូវបានរំពឹងថាមានទំហំសរុបប្រមាណ៤០ភាគរយនៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនេះ ផ្តោតសំខាន់ លើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម ការលុបបំបាត់របាំងពន្ធគយលើទំនិញរាប់ម៉ឺនមុខ ការកំណត់បទដ្ឋានពលកម្មនិងបរិស្ថាន និង ការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញាផងដែរ។ ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ មិនទាន់ទទួលបានសច្ចាប័នពីសភាអាមេរិកឡើយ បើទោះបីជារដ្ឋបាល លោក អូបាម៉ា ព្យាយាមបញ្ចុះបញ្ចូលយ៉ាងណាក៏ដោយ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ អាចចូលជាធរមានបាន លុះត្រា តែទទួលបានសច្ចាប័នពីអាមេរិក៕
Tag:
អាមេរិក
វៀតណាម
សិង្ហបុរី
TPP
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
