កងទ័ពអាកាស ជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៅក្នុងចំណោមកងទ័ពនានា។ រាល់គ្រប់ប្រទេស ក្នុងសកលលោកតែងតែចង់ការពារនូវដែនអាកាសរបស់ពួកគេ ដោយបាននាំយកនៅយន្តហោះចម្បាំងថ្មីស៊េរីទំនើបថ្មីៗដែលមានបច្ចេកវិទ្យាទំនើបផ្សេងៗមកប្រើប្រាស់។
កងទ័ពអាកាសមានឧត្តមភាពខ្លាំងក្លាក្នុងការការពារដែនអាកាស និងការការពារសុវត្តិភាពសំរាប់កងទ័ពនៅលើដី។ ឯយន្តហោះចម្បាំង ជាយុទ្ធោបករណ៍ដ៏សំខាន់បំផុតសំរាប់ប្រទេសនីមួយៗដែលចង់ការពារដែនអធិបតេយ្យភាពដែនអាកាសរបស់ខ្លួន។ បច្ចុប្បន្នប្រភេទយន្តហោះជំណាន់ទី៥ បានកំពុងអភិវឌ្ឈន៍យ៉ាងខ្លាំងក្លាជាមួយ អាវុធទំនើប កម្លាំងម៉ាស៊ីនខ្លាំងក្លា ក៏ដូចជាសមត្ថភាពបំបាំងកាយផងដែរ។
បច្ចុប្បន្ន យន្តហោះចម្បាំងរបស់ Lockheed Martin គឺជាបច្ចេកវិទ្យាដែលមានភាពជឿនលឿនជាងគេបង្អោះនៅក្នុងចំណាត់ថ្នាក់យន្តហោះចម្បាំងទាំងអស់។
ខាងក្រោមនេះ យន្តហោះចម្បាំង១០ ដែលមានបច្ចេកវិទ្យាជឿនលឿននៅឆ្នាំ ២០២១ ៖
១០. JF-17 Thunder/HAL Tejas
JF-17 Thunder យន្តហោះចម្បាំងនេះ ត្រូវបានអភិវឌ្ឍរួមគ្នាដោយចិន និងបាគីស្ថាន សម្រាប់ផ្តល់កងទ័ពអាកាសប៉ាគីស្ថាន ជាមួយនឹងយន្តហោះចម្បាំងតម្លៃទាប។ បច្ចេកវិទ្យាទំនើបរបស់វា អាចពង្រឹងការប្រយុទ្ធ ការទម្លាក់គ្រាប់បែក និងការស្ទាក់ចាប់យន្តហោះសត្រូវ។
HAL Tejas ជាយន្តហោះរបស់ប៉ាគីស្ថានផ្ទាល់ ដែលអភិវឌ្ឍដើម្បីជំនួសយន្តហោះប្រភេទ MiG-21 ដែលត្រូវបានប្រើតាំងពីឆ្នាំ១៩៦៤ មក។ HAL Tejas មានម៉ាស៊ីនមួយ មានទម្ងន់ស្រាល និងមានស្លាបដែលអនុញ្ញាតឱ្យពីឡុតបញ្ជាបានយ៉ាងល្អនៅពេលធ្វើចលនា។
៩. Sukhoi Su-30SM
យន្តហោះត្រូវបានអភិវឌ្ឍថ្មីដែលជាប្រភេទយន្តហោះនិយមប្រើប្រាស់ច្រើនបំផុតសម្រាប់ទ័ពអាកាសរុស្ស៊ីដោយវាអាចហោះហើរបានក្នុងល្បឿនដល់ទៅ ២ Mach គឺ ២៤៧០គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោង។ យន្តហោះនេះជាប្រភេទយន្តហោះជំនាន់ទី៤ដែលត្រូវបានអភិវឌ្ឍទៅជាជំនាន់ថ្មីគឺជំនាន់ទី៤+ ដោយមានបំពាក់ដោយប្រព័ន្ធរ៉ាដាទំនើប ប្រព័ន្ធបញ្ជាទំនើប ប្រពន្ធអាវុធ និងផ្សេងៗទៀត។
៨. Boeing F-15EX
F-15EX ជាយន្តហោះដែលស្ថិតនៅក្នុងប្រភេទ F-15 eagle ហើយជាម៉ូដែលថ្មីបំផុត។ វាមានមុខងារថ្មីៗ អាចផ្ទុកទម្ងន់បានច្រើនជាងមុន ការហោះហើរមានលក្ខណៈងាយស្រួលជាងមុនដោយមានប្រព័ន្ធ Fly-by Wire Controls អមដោយឧបករណ៍ប្រព័ន្ធបញ្ជាឌីជីថលថ្មី។.យន្តហោះប្រភេទនេះ អាចហោះបានដោយល្បឿនដល់ទៅ ២.៥Mach ឬប្រហែល៣០៨៧គីឡូម៉ែត្រក្នុងម៉ោង។ វាក៏អាចហោះបានខ្ពស់ជាងមុនដល់ទៅរយៈកម្ពស់៦០០០០ហ្វីតផងដែរ។ F-15EX អាចផ្ទុកអាវុធទម្ងន់បានដល់ទៅ១៣៣៨០គីឡូក្រាម ដោយអាចរក្សាល្បឿនហោះហើរលឿនដដែល។
៧. Eurofighter Typhoon
ជាប្រភេទយន្តហោះចម្បាំងផលិតដោយក្រុមហ៊ុន Air Bus សហការដោយ BAE systems និង Leonardo នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៣ ហើយហោះសាកល្បងនៅឆ្នាំ១៩៩៤។ យន្តហោះប្រភេទនេះត្រូវបានប្រើប្រាស់ដោយប្រទេសមួយចំនួនដូចជាអាល្លឺម៉ង់ អង់គ្លេស កាតា កូវ៉ែត និងអ៊ីតាលីជាដើម។ វាជាប្រភេទយន្តហោះជំនាន់ទី៤+ ដែលត្រូវបានអភិវឌ្ឍបន្ថែមដោយមានប្រព័ន្ធរ៉ាដាថ្មីទំនើបៗ ប្រព័ន្ធការពារពីរ៉ាដាជាដើម ហើយវាមានសមត្ថភាពប្រយុទ្ធលើអាកាស និងពីអាកាសមកលើផ្ទៃដីបានយ៉ាងល្អ។
៦. Dassault Rafale
Rafale ជាយន្តហោះចម្បាំង ផលិតឡើងនិងអភិវឌ្ឍដោយក្រុមហ៊ុនបារាំងផ្ទាល់ ហើយពាក្យ Dassault គឺសំដៅទៅលើការប្រយុទ្ធគ្រប់កាលៈទេសៈ។ វាអាចប្រយុទ្ធទល់យន្តហោះចម្បាំងផ្សេងៗទៀត និងវាយប្រហារគោលដៅនៅលើសមុទ្រ និងលើដីបានយ៉ាងល្អ។ វាអាចដើរតួជាយន្តហោះឈ្លបយកការណ៍ និងអាចបំពាកអាវុធនុយក្លេអ៊ែរផងដែរ។ Rafale បានចូលបំរើក្នុងកងទ័ពអាកាសបារាំងក្នុងឆ្នាំ២០០១ ។ ឥណ្ឌា អេហ្ស៊ីប និងកាតាជាដើម សុទ្ធតែបានទិញយន្តហោះយកទៅប្រើ។
៥. Shenyang FC-31
FC-31 ឬ J-31 ជាយន្តហោះចំបាំងជំនាន់ទី៥ ដែលអភិវឌ្ឍដោយចិនផ្ទាល់។ ជារឿយៗ គេប្រៀបធៀបយន្តហោះនេះ នឹងយន្តហោះចម្បាំង Chengdu J-20 ។ ទោះមានអានុភាពក្រោម J-20 យន្តហោះនេះ នៅតែមានសមត្ថភាពខ្លាំងជាមួយទម្ងន់ស្រាល និងភាពរហ័សរហួន។ នៅអនាគត ចិនក៏នឹងប្រើយន្តហោះប្រភេទនេះនៅលើនាវាដឹកយន្តហោះរបស់ខ្លួន ហើយអាចព្យាយាមលក់ឲ្យប្រទេសផ្សេងផងដែរ។
៤. F-22 Raptor
ជាយន្តហោះចម្បាំងជំនាន់ទី៥ ដែលផលិតដោយក្រុមហ៊ុន Lockheed Martin F-22 Raptor ចូលបម្រើកងទ័ពអាកាសនៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៥។ ប៉ុន្តែសហរដ្ឋអាមេរិចឈប់ផលិតវានៅក្នុងឆ្នាំ ២០១១។ វាជាយន្តហោះចំបាំងដំបូងបង្អោះដែលរួមបញ្ចូលទៅដោយបច្ចេកវិទ្យាទំនើបៗដូចជា អាចបំបាំងកាយ អាចគេចពីប្រព័ន្ធរ៉ាដាបានយ៉ាងរហ័ស និងមានប្រព័ន្ធរ៉ាដាផ្ទាល់ខ្លួន។
៣. Sukhoi Su-57
ត្រូវបានផលិតនិងអភិវឌ្ឍដោយក្រុមហ៊ុន Sukhoi របស់រុស្ស៊ី Su-57 ជាយន្តហោះចម្បាំងលេចធ្លោជាងគេរបស់រុស្ស៊ី។ Su-57 ជាយន្តហោះដំបូងគេបង្អោះដែលទទួលបានសញ្ញាធិកនៅគ្រប់ប្រអប់សម្រាប់វាយតម្លៃក្នុងតារាងយន្តហោះជំនាន់ទី៥ ទាំងអស់។ ជាទូទៅ Su-57 តែងត្រូវប្រៀបធៀបទៅនឹង F-35។
២. Chengdu J-20
J-20 ជាយន្តហោះចម្បាំងដ៏ខ្លាំងក្លារបស់ប្រទេសចិន។ ក្រុមហ៊ុន Chengdu Aerospace Corporation (CAC) បានដាក់បង្ហាញប្រភេទយន្តហោះនេះក្នុងឆ្នាំ ២០១៧។ ក្រោយត្រូវបានអភិវឌ្ឍអស់រយៈពេល ២០ ឆ្នាំ វាត្រូវបានហោះសាកល្បងលើកដំបូងក្នុងឆ្នាំ ២០១១។ យន្តហោះនេះ មានប្រព័ន្ធបំបាំងកាយ ហើយហោះសំកាំងឡើងដោយមិនចាំបាច់មានផ្លូវរត់ដូច F-35B ។ ថ្វីបើមានបញ្ហាខ្លះក្រោយពេលផលិត យន្តហោះចម្បាំង J-20 នៅតែជាយន្តហោះងជំនាន់ទី៥ ដែលមានឥទ្ធិពលខ្លាំងក្លានៅក្នុងតំបន់អាស៊ី។
១. Lockheed Martin F-35 Lightning II
សហរដ្ឋអាមេរិចបានបង្ហាញយន្តហោះចំបាំងជំនាន់ថ្មីបំផុត F-35 នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៥។ F-35A ជាយន្តហោះដែលប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធបញ្ជាទំនើប តែមានសមត្ថភាពទាបជាង F-35B។ F-35B ជាយន្តហោះដែលអាចហោះឡើងនៅផ្លូវរត់ខ្លី ហើយអាចហោះបញ្ឈរឡើងក៏បាន និងចុះចត់ដោយមិនចាំបាច់មានផ្លូវរត់ក៏បាន។ អាមេរិក ចាយលុយច្រើនលើការស្រាវជ្រាវយន្តហោះនេះ។ F-35 ក៏ស្ថិតក្នុងចំណោមយន្តហោះលក់ដាច់ជាងគេដែរ។ ជប៉ុន អង់គ្លេស អ៊ីស្រាអែល អូស្ត្រាលី សុទ្ធតែមាន F-35 ៕