ភ្នំពេញ៖ ការិយាល័យភាពអនុលោម ទីប្រឹក្សាដោះស្រាយវិវាទ (CAO) នៃសាជីវកម្មហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ (IFC) នឹងបើកការស្រាវជ្រាវលើបណ្ដឹង របស់អង្គការសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ និងអង្គការសមធម៌កម្ពុជា ដែលរកឃើញថា ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ៦ រំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងលក្ខខណ្ឌសាជីវកម្មអន្តរជាតិ។ តែយ៉ាងណាសមាគមគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា (CMA) មិនបារម្ភចំពោះការស៊ើបអង្កេតនេះឡើយ។
បណ្ដឹងរបស់អង្គការលីកាដូ និងសមធម៌កម្ពុជា ប្ដឹងទៅសាជីវកម្មហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ បានឈានដល់ការស៊ើបអង្កេត ដែលជាដំណាក់កាលនៃការអនុលោមទៅតាមច្បាប់។ ។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ រួមរបស់អង្គការលីកាដូ និងសមធម៌កម្ពុជា ចេញថ្ងៃទី១៥វិច្ឆិកា បានសង្កត់ធ្ងន់យ៉ាងដូច្នេះ៖ «ជំហាននេះ មានសារៈសំខាន់ ឆ្ពោះទៅកាន់ការស៊ើបអង្កេតដ៏ចាំបាច់មួយ ចំពោះការរំលោភបំពានជាច្រើនឆ្នាំ ទៅលើស្ដង់ដារអនុវត្តរបស់សាជីវកម្មហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ ពីសំណាក់ស្ថាប័នផ្ដល់កម្ចីឥណទានខ្នាតតូចនៅកម្ពុជា»។
លោកស្រី ណាលី ពីឡូក នាយិកាទទួលបន្ទុកកិច្ចការក្រៅតំបន់នៃអង្គការលីកាដូ បានចាត់ទុកដំណាក់កាលអនុលោមច្បាប់ ដែលឈានដល់ការស្រាវជ្រាវរបស់ CAO នេះ ជាដំណើរឆ្ពោះទៅកាន់គណនេយ្យភាព ក្រោយខ្វះការត្រួតពិនិត្យពីសំណាក់សាជីវកម្មហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ អស់ជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ។
នាយិកាអង្គការលីកាដូររូបនេះ បានសង្កត់ធ្ងន់ថា៖« ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជាអ្នកខ្ចីប្រាក់ កំពុងរងគ្រោះរាល់ថ្ងៃ ដូចបានបង្ហាញនៅក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវមួយ ដែលគាំទ្រថវិកាដោយរដ្ឋាភិបាលអាល្លឺម៉ង់ ដោយរកឃើញថា មានការលក់ដីដោយសារការជំពាក់បំណុល កើតឡើងនៅរៀងរាល់១៦នាទីម្ដង នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា»។
គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ និងធនាគារនៅកម្ពុជាចំនួន៦ ដែលរងបណ្ដឹងពីសង្គមស៊ីវិល រួមមាន ធនាគារអេស៊ីលីដា ធនាគារហត្ថា ធនាគារស្ថាបនា គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុអម្រឹត គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុអិលអូអិលស៊ី និងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុប្រាសាក់ ។ អង្គការលីកាដូ និងអង្គការសមធម៌កម្ពុជា ប្ដឹងពួកគេពីបទ ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងបទដ្ឋានសាជីវកម្មអន្តរជាតិ។ ស្ថាប័នទាំង៦នេះ សុទ្ធតែទទួលបាន ជំនួយពីសាជីវកម្មហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ (IFC) នាពេលកន្លងមក។
ជុំវិញករណីនេះ លោក កាំង តុងងី អ្នកនាំពាក្យសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ (CMA) បានឆ្លើយតបវិញថា CMA ពុំបារម្ភពីការអនុវត្តច្បាប់របស់ ការិយាល័យភាពអនុលោម ទីប្រឹក្សាដោះស្រាយវិវាទ (CAO) ឡើយ ។ បើតាមលោក តុងងី CMA រីករាយសហការស្រាជ្រាវលើបណ្ដឹងខាងលើ ដើម្បីរកឲ្យឃើញភាពមិនប្រក្រតី។
ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយសារព័ត៌មានថ្មីៗ តាមប្រព័ន្ធទូរស័ព្ទនៅថ្ងៃទី១៦វិច្ឆិកានេះ លោក កាំង តុងងី លើកឡើងយ៉ាងដូច្នេះ៖ «យើងមិនមានអ្វីត្រូវបារម្ភពីការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់ CAO ទេ យើងស្វាគមន៍ ព្រោះបើស្ថាប័នឯករាជ្យអន្តរជាតិ IFC ជួយស៊ើបបែបនេះ ជារឿងប្រសើរ! ហើយបើរកឃើញគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុណា មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការរំលោភសិទ្ធិជាប្រព័ន្ធមែន! CMA ក៏មិននៅស្ងៀមដែរ គឺមិនអត់ឱនឲ្យដល់គ្រឹស្ថានគ្មានវិជ្ជាជីវៈឡើយ»។
កន្លងមក CMA ធ្លាប់រកឃើញភាពមិនប្រក្រតីមួយចំនួន ជុំវិញការផ្ដល់កម្ចីខុសវិជ្ជាជីវៈ ។ ប៉ុន្តែបុគ្គលដែលប្រព្រឹត្តខុសនោះ ត្រូវបានចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ និងបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរួចហើយ។ នេះបើតាមលោក តុងងី ដោយអះអាងថា ករណីមិនប្រក្រតីទាំងនេះ មិនមានច្រើនឡើយ។
អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ បានបន្ថែមថា ក្រោយសង្គមស៊ីវិលទាំងពីរ ចេញរបាយការណ៍នោះ ស្ថាប័នCMA ក៏បានចុះទៅសិក្សា និងផ្ទៀងផ្ទាត់ក្នុងសហគមន៍ប្រមាណ៤ ដែរ ដោយរកឃើញភាពមិនប្រក្រតី តែ១ទៅ២ករណីប៉ុណ្ណោះ។ លោក តុងងី បានសង្កត់ធ្ងន់ថា របាយកាណ៍សង្គមស៊ីវិលដែលរកឃើញ មានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ជុំវិញការផ្ដល់កម្ចីពីគ្រឹស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទាំង៦ខាងលើនេះ ពុំមានភាពច្បាស់លាស់ឡើយ។
តែយ៉ាងណាលោក អំ សំអាត អ្នកនាំពាក្យអង្គការលីកាដូ បានអះអាងប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗថា មុននឹងស្ថាប័នអន្តរជាតិព្រមទទួលពាក្យបណ្ដឹង ហើយឈានដល់ការស៊ើបអង្កេតលើសំណុំរឿងណាមួយ នោះសុទ្ធតែផ្អែកតាមរបាយការណ៍ជាក់លាក់។ ដូច្នេះ ការរកឃើញរបស់សង្គមស៊ីវិលកន្លងមក សុទ្ធតែមានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់។
កាលពីអំឡុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ អង្គការលីកាដូ និងអង្គការសមធម៌កម្ពុជា បានប្ដឹងស្ថប័នហិរញ្ញវត្ថុចំនួន៦ ដែលរំលោភបំពានទៅលើ “បញ្ជីលើកលែង” របស់ IFC ចំពោះការហាមឃាត់ការវិនិយោគទាំងឡាយណា ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងពលកម្មកុមារ និងការរំលោភសិទ្ធិដីធ្លីរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច ដោយគ្មានការយល់ព្រម ក៏ដូចជាការរំលោភបំពានទៅលើបទដ្ឋានអនុវត្តស្តង់ដាររបស់ IFC៕