លោក សំបូរ មាណ្ណារ៉ា៖ អាចរក្សាសំណង់បុរាណបាន ទាល់តែក្រសួង៣ធ្វើការរួមគ្នា

ជាតិ

លោក សំបូរ មាណ្ណារ៉ា៖ អាចរក្សាសំណង់បុរាណបាន ទាល់តែក្រសួង៣ធ្វើការរួមគ្នា

03, Jan 2023 , 8:59 pm

រូបភាព

រូបពីហ្វេសប៊ុក Preap Chanmara

ដោយ: ប៉ូ សាគុន

ភ្នំពញ៖ ត្រឹមរយៈពេលមិនដល់មួយខែ នាអំឡុងខែធ្នូឆ្នាំ២០២២ កុដិបុរាណ៣ខ្នង និងចេតិយបុរាណ១ខ្នង ក្នុងវត្តចំនួន២ នៅកណ្ដាលរាជធានីភ្នំពេញ ត្រូវបានវាយកម្ទេច។ កុដិបុរាណ៣ខ្នង ដែលបានកសាងក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៣០ ក្នុងវត្តឧណ្ណាលោម ត្រូវបានវាយរាបដល់ដីនៅថ្ងៃទី៩ខែធ្នូ ក្រោមហេតុផលសំណង់ចាស់ទ្រុឌទ្រោមពេក និងដើម្បីយកទីតាំងសង់ព្រះចេតិយ។ ចំណែកចេតិយបុរាណ ក្នុងវត្តបទុមវតី បានកសាងក្នុងឆ្នាំ១៩០០ ក៏ត្រូវបានវាយខូចខាតដោយអន្លើ ក្រោមហេតុផលស្ដាប់ការបង្គាប់ឱ្យជួសជុលមិនច្បាស់។

លោក សំបូរ មាណ្ណារ៉ា សាស្ត្រាចារ្យប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ បានលើកឡើងថា ដើម្បីទប់ស្កាត់ការវាយកម្ទេចសំណង់បុរាណ ឬសំណង់បេតិកភណ្ឌ នៅទូទាំងប្រទេស នោះត្រូវមានការសហការគ្នាវាងក្រសួង៣ គឺក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ក្រសួងធម្មការនិងសាស្ត្រ និងក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់។ លោកសាស្ត្រាចារ្យបន្ថែមទៀតថា កិច្ចសហការនេះ ចាំបាត់ត្រូវឱ្យគ្រប់ភាគី មានឆន្ទៈមុតមាំក្នុងការថែរក្សាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌទាំងនោះ។

ដើម្បីកាន់តែច្បាស់ សូមអស់លោក លោកស្រី អ្នកនាងកញ្ញា អញ្ជើញស្ដាប់បទសម្ភាស រវាងកញ្ញា ប៉ូ សាគុន ជាមួយលោក សាស្ត្រាចារ្យប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ សំបូរ ម៉ាណ្ណារ៉ា ដូចតទៅ៖

«កុំធ្វើអ្វីទៅតាមតែអាជ្ញាដាច់ដោយឡែកគ្នា ប៉ុន្តែត្រូវធ្វើឱ្យមានការព្រមព្រឿងរួមគ្នាដោយក្រសួងទាំង៣។ ប្រតិកម្មភ្លើងចំបើក គ្រាន់តែប្រតិកម្ម ហើយបញ្ចប់ ប៉ុន្តែមិនឃើញមានអ្វីកើតឡើង មិនមានអ្នកខុស មិនមានអ្នកជាប់ទោស ឬមិនមានអ្នកទទួលខុសត្រូវ ដែលមិនធ្វើឱ្យសាធារណជនស្ងប់ចិត្ត»។ នេះជាការមើលឃើញរបស់លោកសាស្ត្រាចារ្យ សំបូរ ម៉ាណ្ណារ៉ា។

កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានចេញសារាចរណែនាំស្ដីពីការទប់ស្កាត់ ការវាយកម្ទេច និងបំផ្លិចបំផ្លាញសំណង់បេតិកភណ្ឌ ដោយហាមឃាត់ចំពោះការកែប្រែ និងការប្ដូររូបរាងខាងក្រៅ ឬធ្វើឱ្យខូចខាតសោភ័ណ្ឌភាពចំពោះសំណង់ នៃតំបន់បេតិកភណ្ឌទីក្រុង។

ទប់ស្កាត់ការវាយកម្ទេច និងបំផ្លិចបំផ្លាញសំណង់វប្បធម៌ សំណង់ប្រវត្តិសាស្ត្រ សំណង់បុរាណ និងសំណង់អគារបេតិកភណ្ឌ ដើម្បីការពារឱ្យបានគង់វង្ស។ បញ្ឈប់ជាបន្ទាន់ចំពោះការបំផ្លាញអគារបេតិកភណ្ឌ ក្នុងតំបន់ការពារនិងក្រៅតំបន់ការពារ ដោយផ្ដោតលើយុទ្ធសាស្ត្រ គោលនយោបាយ ផែនទីចង្អុលបង្ហាញ ដើម្បីជំរុញការអភិរក្ស និងការអភិវឌ្ឍទីក្រុងបេតិកភណ្ឌ ប្រកបដោយនិរន្តរភាព។

សំណង់អគារបេតិកភណ្ឌ ដែលនឹងត្រូវជួសជុល កែប្រែរូបរាង ឬវាយកម្ទេចចោល ត្រូវស្នើសុំការពិនិត្យ និងសម្រេចពីក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈជាមុនសិន។

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ កន្លងទៅសំណង់វិហារ វត្ត ចេតិយ ផ្ទះ និងសំណង់បុរាណជាច្រើនទៀត ត្រូវបានវាយកម្ទេចចោល ក្រោមហេតុផលនានា ដោយហេតុផលខ្លះពិបាកនឹងទទួលយកបាន។ ក្រោយសំណង់បេតិកភណ្ឌ ឬសំណង់បុរាណទាំងនោះវាយរាបដល់ដី រលាយបាត់រូបរាង ក្រសួងវប្បធម៌ បានត្រឹមសម្ដែងការសោកស្ដាយ។ ក៏មានខ្លះដែរ ក្រសួងបានប្រកាសថានឹងដោះស្រាយតាមផ្លូវច្បាប់ ក៏ប៉ុន្តែរឿងនោះ ត្រូវបានស្ងាត់ឈឹងទៅវិញ ដោយក្រសួងពុំបានបង្ហាញលទ្ធផលចុងក្រោយ ឱ្យសាធារណជនបានអស់ចម្ងល់ឡើយ៕