ភ្នំពេញ៖ ៣ខែនេះ ក្រុមការងារស្រាវជ្រាវ នៃសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា CYN បានរកឃើញសំណាក និងទីតាំងដាក់លក់សាច់សត្វព្រៃ និងត្រីអភិរក្សដោយខុសច្បាប់ចំនួន៥៧កន្លែង នៅជុំវិញតំបន់ការពារធនធានធម្មជាតិ នៅភាគខាងជើង និងឦសាននៃប្រទេសកម្ពុជា។ ក្រុមស្រាវជ្រាវខាងលើ មើលឃើញថា វាជាសញ្ញាណគំរាមកំហែងដ៏គួរឱ្យបារម្ភ ចំពោះសត្វព្រៃ។
របាយការណ៍នេះ ត្រូវបានចុះទៅអង្កេតផ្ទាល់ពីថ្ងៃទី២៥ ខែមិថុនា ដល់ថ្ងៃទី២៥ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣។ ក្នុងសៀវភៅ របាយការណ៍អង្កេត ស្ដីពីការជួញដូរសាច់សត្វព្រៃ នៅជុំវិញតំបន់ព្រៃឡង់ នៃប្រទេសកម្ពុជា ដែលចេញផ្សាយដោយ សមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា CYN បានបញ្ជាក់ថា ក្រុមការងារស្រាវជ្រាវ បានធ្វើដំណើរចុះប្រមូលទិន្នន័យចំនួន៦លើក ដោយចៃដន្យ ដើម្បីអង្កេត និងប្រមូលទិន្នន័យ ពីសកម្មភាពការដាក់លក់នៅតាមផ្សារ ការជួញដូរ និងការដាក់លក់នៅតាមភោជនីយដ្ឋាន និងតំបន់ទេសចរណ៍ នូវប្រភេទសត្វព្រៃ សាច់សត្វព្រៃ និងត្រីអភិរក្ស នៅក្នុងខេត្តក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង ព្រះវិហារ កំពង់ធំ សៀមរាប និងខេត្តឧត្តរមានជ័យ។
រូបពី សមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា CYN
ក្នុងរយៈពេល៩០ថ្ងៃនេះ ក្រុមការងារ CYN បានប្រមូលសំណាក ទិន្នន័យសាច់សត្វព្រៃចំនួន៣៤សំណាក ទីតាំងភោជនីយដ្ឋាចំនួន១១ និងរមណីយដ្ឋានចំនួន២ ដែលមានដាក់លក់សាច់សត្វព្រៃ។ ចំណែកប្រភេទត្រីអភិរក្ស ត្រូវបានរកឃើញចំនួន៥ប្រភេទ មានចំនួន១២ក្បាល ភាគច្រើនស្ថិតក្នុងខេត្ត តាមបណ្ដោយដងទន្លេមេគង្គ គឺខេត្តស្ទឹងត្រែង និងខេត្តក្រចេះ។
សត្វទាំងនោះរួមមានសាច់សត្វទន្សោង ប្រើស ខ្លាឃ្មុំ និងកែះ។ ក្រៅពីនេះ នៅក្នុងរដូវបិទនេសាទ នៅតំបន់ទន្លេមេគង្គ ក្រុមការងារបានកត់សម្គាល់ពី ប្រភេទត្រីអភិរក្ស និងមេពូជក៏ត្រូវបានរកឃើញ ដាក់លក់នៅទីផ្សារ ជាពិសេសក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង និងខេត្តក្រចេះ ដែលរួមមានប្រភេទត្រីត្រសក់ ត្រីក្របី និងត្រីខ្លាជាដើម។
ក្នុងសៀវភៅដដែល បានបន្ថែមថា ការលក់ម្ហូបធ្វើពីសាច់សត្វព្រៃ នៅតាមតំបន់ទេសចរណ៍ នឹងក្លាយជាការបង្កគ្រោះថ្នាក់ ក៏ដូចជាជំរុញឱ្យមានកំណើនសកម្មភាពជួញដូរសាច់សត្វព្រៃ និងបង្កើនសកម្មភាពប្រមាញ់ ក្នុងតំបន់ការពារ។ ក្រៅពីភោជនីយដ្ឋាន នៅតាមទីប្រជុំជន ក្រុមស្រាវជ្រាវ CYN ក៏បានរកឃើញតំបន់អេកូទេសចរណ៍ និងរមណីយដ្ឋាន ដែលស្ថិតក្បែរតំបន់ការពារធម្មជាតិ ក៏មានលក់សាច់សត្វព្រៃ និងម្ហូបធ្វើពីសាច់សត្វព្រៃដែរ។
របាយការណ៍នេះ សង្កត់ធ្ងន់ថា ខេត្តស្ទឹងត្រែង មានដាក់លក់សាច់សត្វព្រៃ និងត្រីអភិរក្សទាំងចំហ និងលួចលាក់ ហើយទៀងទាត់និងញឹកញាប់បំផុត។
សមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា CYN
លោក ហេង គឹមហុង ប្រធានផ្នែកកម្មវិធីស្រាវជ្រាវ និងតស៊ូមតិ គឺជាប្រធានក្រុមស្រាវជ្រាវ ការជួញដូរសាច់សត្វព្រៃ ជុំវិញតំបន់ព្រៃឡង់នេះ បានបញ្ជាក់ថា បើទោះបីជា ពេលនេះក្រុមការងារលោក ពុំទាន់មានលទ្ធភាព វាស់វែងតម្រូវការរបស់អ្នកបរិភោគក្ដី ក៏លោកបានមើលឃើញថា សញ្ញាតម្រូវការនៅតែមាន តាមរយៈការដាក់លក់សាច់សត្វព្រៃនៅតាមទីផ្សារ តាមភោជនីយដ្ឋាន រួមទាំងនៅតាមតំបន់រមនីយដ្ឋាន។
លោក គឹមហុង បន្តថា បើអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច មិនរកវិធានការក្នុងការទប់ស្កាត់ភ្លាមៗទេ នោះនឹងធ្វើឱ្យអត្រានៃអ្នកបរិភោគសាច់សត្វព្រៃ កាន់តែកើនឡើង ហើយការប្រមាញ់សត្វព្រៃ ក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិ ក៏នឹងកាន់តែច្រើនឡើងដែរ។
ប្រធានក្រុមស្រាវជ្រាវរូបនេះ សង្កត់ធ្ងន់ថា ដោយសារតែកម្សោយការអនុវត្តន៍ច្បាប់ ទើបមានការលក់បែបនេះ។ លោកអះអាងដូច្នេះ៖«ការដាក់លក់លួចលាក់ក្រែងលោថា អាជ្ញាធរពិបាកធ្វើអន្តរាគមន៍។ ប៉ុន្តែការដាក់លក់ដោយចំហលើទីផ្សារ ជាពិសេសក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង គឺបង្ហាញឱ្យឃើញថា មិនត្រឹមតែកម្សោយនៃការអនុវត្តន៍ច្បាប់ទេ តែការមិនយកចិត្តទុកដាក់របស់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងមន្ត្រីជំនាញនៅមូលដ្ឋាន ក៏ជាកត្តាមួយ ដែលធ្វើឱ្យអ្នកជួញដូរសាច់សត្វព្រៃ អាចបន្តជួញដូរបាន ហើយទាំងអស់នេះគឺជាកត្តាទាក់ទាញ ដែលធ្វើឱ្យមនុស្ស កាន់តែស្គាល់ កាន់តែចង់ដឹងចង់សាក»។
លោកទទួលស្គាល់ថា រដ្ឋាភិបាលមានរឿងច្រើន ត្រូវដោះស្រាយ មិនអាចមើលគ្រប់ជ្រង់ជ្រោយ។ តែទោះជាយ៉ាងណា លោកជឿជាក់ថា ក្រសួងទាំងនោះមានដាក់ពង្រាយ មន្ត្រី និងអាជ្ញាធរជំនាញ នៅជុំវិញតំបន់ការពារធម្មជាតិនោះស្រាប់ រួមមានមន្ត្រីរដ្ឋបាលជលផល មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ និងមន្ត្រីឧទ្យាននុរក្សដែលមន្ត្រីទាំងនោះ គួរតែមានទំនួលសុខត្រូវ និងយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ លើតួនាទីនិងភារកិច្ចដែលបានផ្ដល់ឱ្យដោយច្បាប់។
លោក ហេង គឹមហុង ប្រធានផ្នែកកម្មវិធីស្រាវជ្រាវ និងតស៊ូមតិ គឺជាប្រធានក្រុមស្រាវជ្រាវ ការជួញដូរសាច់សត្វព្រៃ ជុំវិញតំបន់ព្រៃឡង់នេះ
លោក ហេង គឹមហុង ថារឿងអាទិភាពដំបូងបំផុតនៅពេលនេះ គឺទប់ស្កាត់មិនឱ្យមានការធ្វើអាជីវកម្ម សាច់សត្វព្រៃលើទីផ្សារ។ ហើយដើម្បីទប់ស្កាត់ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព លោកថាត្រូវតែយកច្បាប់មកអនុវត្តន៍។
«កម្ពុជាមិនមានគោលការឱ្យមានការធ្វើអាជីវកម្មសាច់សត្វព្រៃទេ ទោះបីក្នុងរូបភាពណាក៏ដោយ។ ដូច្នេះអ្វីដែលត្រូវធ្វើដំបូងបំផុត គឺទប់ស្កាត់កុំឱ្យមានការធ្វើអាជីវកម្ម។ កាលណាសកម្មភាពអាជីវកម្មមានការធ្លាក់ចុះ តម្រូវការសាច់សត្វព្រៃកាន់តែមានការធ្លាក់ចុះដែរ ហើយជាស្វ័យប្រវត្តិ ការដាក់អន្ទាក់នឹងមានការធ្លាក់ចុះដូចគ្នា»។ នេះជាការបញ្ជាក់បន្ថែមរបស់លោក គឹមហុង។
ពាក់ព័ន្ធករណីខាងលើ សារព័ត៌មានថ្មីៗ ពុំទាន់អាចសុំការបំភ្លឺពីក្រសួងបរិស្ថាន បាននៅឡើយទេ ដោយលោក ផៃ ប៊ុនឈឿន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន អះអាងថាលោកជាប់រវល់ប្រជុំ។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកថានៅពេលក្រសួងប្រមូលទិន្នន័យ រួមទាំងឯកសារគ្រប់គ្រាន់ពេលណា នោះក្រសួងនឹងបញ្ជាក់មកកាន់សារព័ត៌មានថ្មីៗ។
លោក ផៃ ប៊ុនឈឿន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន (រូបពី Telegram របស់លោក)
ប្រធានក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវរូបនេះ ផ្ដល់គំនិតថា រដ្ឋគួរដោះស្រាយលើការធ្វើអាជីវកម្ម លើទីផ្សារឱ្យរួចរាល់។ បន្ទាប់មក អាជ្ញាធរត្រូវស៊ើបអង្កេត ទីតាំងណាខ្លះដែលលក់លួចលាក់។ បន្ទាប់ពីដោះស្រាយរឿងលក់លួចលាក់រួចហើយ ត្រូវគិតដល់ក្រុមអ្នកប្រមាញ់ ដោយត្រូវបង្រ្កាប់ពីលើចុះក្រោយ។ លោកថានេះជាការធ្វើផែនការដោះស្រាយដែលមានប្រសិទ្ធភាព។
លោក ហេង គឹមហុង អះអាងថា ការចេញរបាយការណ៍នេះ ពុំមែនចង់ទម្លាក់កំហុស ឬចោទប្រកាន់រដ្ឋាភិបាល ឬក្រសួងណាមួយឡើយ ប៉ុន្តែរបាយការណ៍នេះ ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងស្វែងរកដំណោះស្រាយពីរដ្ឋាភិបាល។
លោក គឹមហុង បន្ថែម៖«អ្វីដែលជាការរំពឹង គឺយើងចង់ឱ្យមានដំណោះស្រាយជាវិជ្ជមាន។ យើងមិនមានគោលបំណងចេញផ្សាយ ដើម្បីចោទប្រកាន់រដ្ឋាភិបាលទេ។ គោលបំណងពេលនេះ យើងចង់ឱ្យរដ្ឋបានដឹង បានយល់ បន្ទាប់មកដោះស្រាយ។ យើងចង់បានការឆ្លើយតបជាវិជ្ជមាន ពីអ្នកមានសមត្ថកិច្ច។ ហើយថ្ងៃនេះក៏ចង់ផ្សព្វផ្សាយទៅកាន់ប្រជាពលរដ្ឋ និងយុវជនឱ្យឈប់បរិភោគសាច់សត្វព្រៃដែរ»។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ របាយការណ៍ពេញលេញមួយ និងចេញនៅក្នុងរយៈពេល២ខែក្រោយ។ របាយការណ៍នេះ រង់ចាំការឆ្លើយតបរបស់រដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជាក្រសួង និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមួយចំនួន ថានឹងដោះស្រាយបញ្ហាខាងលើដោយរបៀបណា។
រូបពី សមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា CYN
លោក គឹមហុង ពន្យល់បន្ថែមថា ក្នុងករណីរដ្ឋាភិបាល ឬអាជ្ញាធរជំនាញក្នុងមូលដ្ឋាន មានអន្តរាគមន៍ទាន់ពេលវេលា នោះរបាយការណ៍ពេញលេញ នារយៈពេល២ខែក្រោយ អាចសរសេរអំពីការយកចិត្តទុកដាក់ ក្នុងការឆ្លើយតបជាវិជ្ជមាន របស់រដ្ឋាភិបាល។ ប៉ុន្តែប្រសិនមិនមានការឆ្លើយតបជាវិជ្ជមានទេ នោះក្រុមរបស់លោក នឹងចេញសេចក្ដីថ្លែងការមួយទៀត ដើម្បីតឿន និងជំរុញឱ្យមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធដោះស្រាយបញ្ហានេះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ហេង គឹមហុង ថារដ្ឋាភិបាលថ្មី គួរតែគិតគូរអំពីការឆ្លើយតបជាវិជ្ជមាន ជាមួយរបាយការណ៍ខាងលើ។ លោកថា លោកជឿជាក់លើរបាយការណ៍របស់ខ្លួន ព្រោះរបាយការណ៍នេះមានភាពច្បាស់លាស់ ដោយគ្រប់សំណាក គ្រប់ទិន្នន័យ និងគ្រប់បញ្ជីរូបភាព សុទ្ធតែមានកាលបរិច្ឆេទ និងទីកន្លែងច្បាស់លាស់។
«រូបទាំងនេះមិនអាចបដិសេធបានទេ គឺមានកាលបរិច្ឆេទច្បាស់លាស់ មានលេខនិយាមការច្បាស់លាស់»។ នេះជាការអះអាងរបស់លោក គឹមហុង។
ប្រធានផ្នែកកម្មវិធីស្រាវជ្រាវ និងតស៊ូមតិ លោក ហេង គឹមហុង ថាប្រសិនបញ្ឈប់ការជួញដូរសាច់សត្វព្រៃនៅពេលនេះ ជាផលប្រយោជន៍សម្រាប់ទាំងអស់គ្នា។ ហើយប្រសិនរដ្ឋាភិបាល អន្តរាគមន៍ទប់ស្កាត់ បានទាន់ពេលវេលា គឺជាស្នាដៃរបស់រដ្ឋ ចំពោះការធានានូវចីរភាពធនធានធម្មជាតិ និងសត្វព្រៃក្នុងប្រទេសកម្ពុជា៕
សកម្មភាពធ្វើបទបង្ហាញអំពីរបាយការណ៍លក់ និងជួញដូរសាច់សត្វព្រៃ ដោយលោក ហេង គឹមហុង
សកម្មភាពធ្វើការធ្វើបទបង្ហាញអំពីរបាយការណ៍ជួញដូរសាច់សត្វព្រៃ