ហានិភ័យនៃសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មថ្មីមួយហៀបនឹងផ្ទុះឡើង នៅពេលដែលអឺរ៉ុបពិចារណាពីលទ្ធភាពនៃការដាក់ទណ្ឌកម្មលើរថយន្តអគ្គិសនីរបស់ចិន។ ប្រធានគណៈកម្មការអឺរ៉ុប (EC) លោកស្រី Ursula von der Leyen កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា បានបើកការស៊ើបអង្កេតប្រឆាំងនឹងការឧបត្ថម្ភធនលើការនាំចូលពីប្រទេសនេះ ដែលវាជាជំហានមួយអាចនឹងឈានទៅរកសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មថ្មីរវាងប្លុកនេះ និងសេដ្ឋកិច្ចទីពីររបស់ពិភពលោក។
ហេតុអ្វីអឺរ៉ុបចង់ស៊ើបអង្កេតប្រឆាំង ជុំវិញការឧបត្ថម្ភធនរថយន្តអគ្គិសនីរបស់ចិន?
លោកស្រី Ursula von der Leyen បានវាយតម្លៃថា ទីផ្សារពិភពលោកបច្ចុប្បន្នត្រូវបានលុកលុយដោយរថយន្តអគ្គិសនីរបស់ចិនដែលមានតំលៃថោក។ ការឧបត្ថម្ភធនដ៏ច្រើនពីរដ្ឋជាដើមហេតុធ្វើឲ្យតម្លៃរថយន្តអគ្គិសនីចិនមានតម្លៃទាប ដែលនេះជាការបង្ខូចទ្រង់ទ្រាយទីផ្សារអឺរ៉ុប។
ការប្រកាសរបស់លោកស្រី Von der Leyen ធ្វើឡើងមិនដល់មួយសប្តាហ៍ផង ក្រោយជំនួបជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីចិនលោក លី ឈាំង នៅទីក្រុងញូវដេលី។ នៅពេលនោះ លោក លី បានអំពាវនាវឱ្យលោកស្រីគាំទ្រគោលការណ៍នៃសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារ និងការប្រកួតប្រជែងដោយយុត្តិធម៌ តែងតែបើកទីផ្សារពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ និងផ្តល់បរិយាកាសយុត្តិធម៌ តម្លាភាព និងគ្មានការរើសអើងសម្រាប់សហគ្រាសចិន។
ទន្ទឹមនេះ ភាគហ៊ុនរបស់ក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្តចិនបានធ្លាក់ចុះភ្លាមៗ បន្ទាប់ពីលេចមានព័ត៌មានថា គណៈកម្មការអឺរ៉ុបកំពុងពិចារណាដាក់ទណ្ឌកម្មលើរថយន្តអគ្គិសនីដែលមានតម្លៃទាប ដោយបារម្ភអំពីការលក់បង្ខូចតម្លៃ។
ប្រសិនបើទណ្ឌកម្មចូលជាធរមាន កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនាំចេញរថយន្តរបស់ចិនអាចនឹងរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ វិស័យរថយន្តកំពុងក្លាយជាផលិតផលនាំចេញដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់ប្រទេសនេះ នៅពេលដែលផលិតផលជាច្រើនកំពុងធ្លាក់ចុះដោយសារតែការប្រែប្រួលសេដ្ឋកិច្ច។
ទិន្នន័យគយបង្ហាញថាការនាំចេញរថយន្តរបស់ចិនទាំងកូនកាត់ និងអគ្គិសនីទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុប (EU) បានកើនឡើង ១១២ភាគរយក្នុងរយៈពេល ៧ខែឆ្នាំនេះ ដែលជាការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង ៣៦១ភាគរយបើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២១ ។
ហេតុអ្វីរថយន្តអគ្គិសនីចិនអាចលក់បានក្នុងតម្លៃថោក?
បើតាមក្រុមហ៊ុន Carscoops មូលហេតុចម្បងដែលរថយន្តចិនមានតម្លៃថោកគឺដោយសារតែពួកគេផលិតបានច្រើន។ លោក Bill Russo នាយកប្រតិបត្តិនៃក្រុមហ៊ុនប្រឹក្សា Auto Mobility ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងសៀងហៃបានប៉ាន់ប្រមាណថា ចិនមានអតិរេករថយន្តចំនួន ១០លានគ្រឿងក្នុងមួយឆ្នាំ។
ការផ្គត់ផ្គង់លើសតម្រូវការ និងការឧបត្ថម្ភធនរបស់រដ្ឋាភិបាលបានបណ្តាលឱ្យគណៈកម្មការអឺរ៉ុបវាយតម្លៃថា រថយន្តអគ្គិសនីរបស់ចិន ជារឿយៗមានតម្លៃថោកជាងម៉ូដែលរបស់ក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកប្រមាណ ២០ភាគរយ។
យោងតាមសារព័ត៌មាន Auto News នៅឆ្នាំ២០២១ ចិនបានផ្តល់ការលើកទឹកចិត្តប្រហែល ១៥ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់រថយន្តអគ្គិសនី។ នៅខែមិថុនាឆ្នាំនេះ ចិនបានផ្តល់ការឧបត្ថម្ភធនបន្ថែមទៀត ដែលកញ្ចប់ចុងក្រោយបង្អស់មានតម្លៃ ៥២០ពាន់លានយ័ន (៧២ពាន់លានដុល្លារ) ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងត្រូវបានបញ្ចេញក្នុងរយៈពេល ៤ឆ្នាំ។
ដោយឡែកបើយោងតាមក្រុមហ៊ុនប្រឹក្សា AlixPartners ចិនបានចំណាយប្រាក់ចំនួន ៥៧ ពាន់លានដុល្លារក្នុងចន្លោះឆ្នាំ ២០១៦-២០២២ សម្រាប់លើកទឹកចិត្តដលើវិស័យរថយន្តអគ្គិសនី។
កញ្ចប់ថវិការលើកទឹកចិត្តដ៏ច្រើននេះ មិនត្រឹមតែជំរុញក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងទាក់ទាញក្រុមហ៊ុនផលិតបរទេសផងដែរ។ រោងចក្រផលិតរថយន្តជាច្រើនត្រូវបានសាងសង់រួមទាំង Tesla, BMW និង Renault ។ ថ្មីៗនេះមានការព្រមព្រៀងគ្នារវាងក្រុមហ៊ុន Volkswagen និង Xpeng ដើម្បីបង្ហាញម៉ូដែលរថយន្តដែលមានតម្លៃសមរម្យសម្រាប់ប្រជាជនក្នុងតំបន់។
ការពឹងផ្អែកលើកញ្ចប់ឧបត្ថម្ភធន ជំរុញឲ្យក្រុមហ៊ុនផលិតរបស់ចិនបានរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ CATL គឺជាក្រុមហ៊ុនផលិតថ្មសាកធំជាងគេរបស់ពិភពលោក ខណៈ BYD បានវ៉ាដាច់ Volkswagen ដើម្បីក្លាយជាម៉ាកយីហោដែលលក់ដាច់បំផុតនៅចិន។
ហេតុផលមួយទៀត គឺស្ថិតនៅក្នុងបទប្បញ្ញត្តិនៃការបំភាយឧស្ម័នពុលដោយស្នើឱ្យហាមឃាត់ការលក់រថយន្ត ម៉ាស៊ីនដែលមានចំហេះ ដោយឆ្ពោះទៅរកការប្រើប្រាស់រថយន្តអគ្គិសនី។ ទាំងនេះគឺជាហេតុផលជំរុញកំណើនផលិតកម្មនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្តអគ្គិសនីនៅចិន។
នៅពេលដែលក្រុមហ៊ុនចិនជួបប្រទះឧបសគ្គធំៗ ដោយសារបញ្ហាពន្ធគយជាមួយអាម៉េរិក អឺរ៉ុបបានក្លាយជាទីផ្សារសំខាន់សម្រាប់រថយន្តអគ្គិសនីចិន។
តើភាពចម្រូងចម្រាស់ខាងលើនេះ មានការប្រតិកម្មយ៉ាងណាខ្លះ?
ការលក់រថយន្តអគ្គិសនីជាសកលនៅឆ្នាំ ២០២៣ ត្រូវបានព្យាករថានឹងកើនឡើងជិត១ភាគ៣ ដល់ជាង ១៤លានគ្រឿងជាមួយនឹងតម្លៃ ៥៦០ពាន់លានដុល្លារ។ អ្នកនយោបាយអឺរ៉ុបមួយចំនួនជឿថា បើគ្មានការប្រកួតប្រជែងដោយយុត្តិធម៌ទេ ឧស្សាហកម្មរថយន្តរបស់សហភាពអឺរ៉ុបនឹងបាត់បង់។
យោងតាមក្រុមហ៊ុនស្រាវជ្រាវទីផ្សាររបស់អាម៉េរិក Canalys រថយន្តអគ្គិសនីរបស់ចិនអាចដំណ្តើមទីផ្សារបានចំនួន ១៦,៥ភាគរយនៃការលក់សរុបនៅអឺរ៉ុបនៅឆ្នាំ ២០២៥។ លោក Kevin Kang ប្រធានសេដ្ឋវិទូនៅ KPMG China ព្យាករថា ចំណែកទីផ្សាររបស់ចិននៅឆ្នាំនេះនឹងកើនឡើងដល់ ១៥ភាគរយដូចជា BYD, Nio និង Li Auto គឺទទួលបានការពេញចិត្តពីអ្នកប្រើប្រាស់។
ចំណាត់ការរបស់គណៈកម្មការអឺរ៉ុបបានធ្វើឲ្យរដ្ឋមន្ត្រីបារាំងមានពេញចិត្តជាខ្លាំង។ លោក Bruno Le Maire រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចបាននិយាយថា ៖« ខ្ញុំស្វាគមន៍ការស៊ើបអង្កេតនេះ។ ប្រសិនបើការឧបត្ថម្ភធនទាំងនេះមិនគោរពតាមបទប្បញ្ញត្តិរបស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក អឺរ៉ុបត្រូវតែអាចទប់ទល់បាន»។
មួយសប្តាហ៍ក្រោយមក ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មចិនបានរិះគន់ការស៊ើបអង្កេតនេះថាជាទង្វើការពារដោយងងើល។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន លោក Wang Wenbin បានឆ្លើយតបនៅថ្ងៃទី២៥ ខែកញ្ញា ថា ចិនគឺជាដៃគូសហប្រតិបត្តិការដ៏សំខាន់របស់សហភាពអឺរ៉ុប។ ការបិទទ្វារជាមួយចិនក្នុងនាមការកាត់បន្ថយហានិភ័យ គឺការបោះចោលឱកាសសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ស្ថិរភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍។
កាពិត ចិនបានគ្រប់គ្រង ៦០ភាគរយនៃផលិតកម្មថ្មសាកលរួចទៅហើយ ដែលគណកម្មការអឺរ៉ុបមានការព្រួយបារម្ភថា ប្រសិនបើគ្មានវិធានការឆ្លើយតបទេ ក្រុមហ៊ុនចិននឹងអាចគ្រប់គ្រងទីផ្សាររថយន្តអគ្គិសនី ។
តើមានព័ស្តុតាងជាក់លាក់ទេ ជុំវិញការចោទប្រកាន់នេះ ?
បន្ថែមពីលើភាពចម្រូងចម្រាសអំពីហានិភ័យនៃការបង្កឱ្យមានសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរថយន្តអគ្គិសនីអ្នកជំនាញមួយចំនួនជឿថា វានៅតែគ្មានមូលដ្ឋានដើម្បីមើលឃើញយ៉ាងច្បាស់ថាក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្តរបស់ចិនកំពុងលុកលុយទីផ្សារដោយការដាក់រថយន្តអគ្គិសនីដែលមានតំលៃថោក។
លោក Matthias Schmidt អ្នកវិភាគរថយន្តឯករាជ្យបាននិយាយថា ៖« តាមពិតទៅ អាជីវកម្មចិននៅតែអាចលក់រថយន្តដើម្បីរកប្រាក់ចំណេញនៅអឺរ៉ុបក្នុងតម្លៃខ្ពស់ជាងការផ្តល់ជូននៅចិន បន្ទាប់ពីពិចារណាលើតម្លៃដឹកជញ្ជូន និងពន្ធគយ»។
លើសពីនេះ ខណៈពេលដែលយុទ្ធសាស្រ្តអគ្គិសនីរបស់ចិនត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយមានការគាំទ្រពីរដ្ឋយ៉ាងសំខាន់ ក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្តរបស់ប្រទេសនេះកំពុងផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់របស់ពួកគេលើផ្នែកបុព្វលាភ ជំនួសឱ្យការកាត់បន្ថយការចំណាយនៅផ្នែកដ៏ពេញនិយម។
អ្នកជំនាញ Matthias Schmidt បាននិយាយថា ៖« កុំភ្លេចថា Volkswagen កំពុងលក់បង្ខូចតម្លៃដោយជោគជ័យនៅក្នុងទីផ្សារចិន នៅពេលដែលម៉ូដែលរថយន្តអគ្គិសនី ID.3 របស់ពួកគេត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅទីផ្សារចិន ទាបជាងតម្លៃនៅអឺរ៉ុប» ។
បន្ទាប់ពីគណៈកម្មការអឺរ៉ុបបានចាប់ផ្តើមការស៊ើបអង្កេតប្រឆាំងនឹងការឧបត្ថម្ភធនជាផ្លូវការ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មរបស់ EC ត្រូវតែបង្ហាញថា ចិនកំពុងឧបត្ថម្ភធនដល់ក្រុមហ៊ុនដែលនាំចេញរថយន្តអគ្គិសនីទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុប ហើយថានេះកំពុងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សហភាពអឺរ៉ុបចំពោះឧស្សាហកម្មរថយន្តអឺរ៉ុប។
មេធាវីពាណិជ្ជកម្មម្នាក់បានប្រាប់សារព័ត៌មាន Politico ថា វាមិនងាយស្រួលទេក្នុងការស្វែងរកភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីប្តឹង ដោយ EC តែងតែប្រើវិធីសាស្រ្តនយោបាយចំពោះការស៊ើបអង្កេតបែបនេះ។
លោក Simone Tagliapietra អ្នកជំនាញនៅអង្គការប្រឹក្សា Bruegel បាននិយាយថា ការបើកការស៊ើបអង្កេតគឺជាការចាប់ផ្តើមនៃដំណើរដ៏វែងឆ្ងាយ ហើយវានឹងត្រូវការពេលវេលាដើម្បីដាក់ពន្ធនាំចូល។ លោកបានបន្តថា ៖« នៅទីបំផុត វាអាចដំណើរការបាន ប៉ុន្តែវាត្រូវតែដើរទន្ទឹមគ្នាជាមួយនឹងគោលនយោបាយឧស្សាហកម្មសកម្ម ដែលធានាឱ្យឧស្សាហកម្មរថយន្តរបស់ EU អភិវឌ្ឍភាពប្រកួតប្រជែងរបស់ខ្លួនយ៉ាងឆាប់រហ័ស»៕
ប្រទេសណាខ្លះ ដែលរថយន្តអគ្គិសនីចិនពិបាកជ្រៀតចូលទីផ្សារ ?
ក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ ខណៈពេលដែលចិនបានចាប់ផ្តើមបញ្ជៀបរថយន្តអគ្គិសនីរបស់ខ្លួនទៅទីផ្សារអាម៉េរិក អតីតប្រធានាធិបតីលោក ដូណាល់ ត្រាំ បានដាក់ពន្ធលើការនាំចូលប្រហែល ៣៧០ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំៗរួមទាំងអត្រាពន្ធ ២៧,៥ភាគរយសម្រាប់រថយន្តដែលផលិតដោយចិន។ គោលនយោបាយនោះនៅតែបន្តក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់លោក បៃដិន ។ ដោយឡែកនៅអឺរ៉ុបវិញពន្ធលើរថយន្តចិនគឺមានតែ ៩ភាគរយដែលទាបល្មមសម្រាប់រថយន្តទាំងនោះអាចជ្រៀតចូលទីផ្សារបាន។
ពន្ធគយគ្រាន់តែជាឧបសគ្គទីមួយសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនរថយន្តពិភពលោកដែលកំពុងសម្លឹងរកមើលការចូលទៅក្នុងទីផ្សារអាម៉េរិក។ ប៉ុន្តែរថយន្តចិនភាគច្រើនមិនត្រូវបានគេរចនាឡើងដោយយោងតាមបទប្បញ្ញត្តិសុវត្ថិភាពរបស់អាម៉េរិកទេ ដែលត្រូវចំណាយប្រាក់ច្រើនដើម្បីបំពាក់នូវប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាពមួយចំនួនសម្រាប់ការថែទាំរថយន្ត និងការធានា។
ទន្ទឹមនេះ កន្លងមករដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌាបានច្រានចោលផែនការសាងសង់រោងចក្រផលិតរថយន្តអគ្គិសនីតម្លៃ ១ពាន់លានដុល្លារ ដោយការបណ្តាក់ទុនរួមគ្នារវាងក្រុមហ៊ុនចិន BYD និងក្រុមហ៊ុនឥណ្ឌា Megha Engineering and Infrastructures ។ ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាដែលបង្កើតឡើងដោយចិន ជាការបង្កភាពព្រួយបារម្ភដល់សន្តិសុខជាតិរបស់ឥណ្ឌា៕