ជាតិ
តើប្រាសាទអង្គរវត្ត គួរត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យ បរទេសសាងសង់លើទឹកដីរបស់ពួកគេដែរឬទេ?
×![]()
ដោយ: ប៉ូ សាគុន
ភ្នំពេញ៖ ប្រធានបទប្រាសាទអង្គរវត្តចម្លងនៅក្នុងប្រទេសថៃ នៅតែមិនធ្វើឱ្យសាធារណជនស្ងប់ចិត្ត។ សាធារណជនភាគច្រើន បានបញ្ចេញមតិរបស់ខ្លួន លើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម ដូចជាហ្វេសប៊ុកជាដើម បង្ហាញការមិនពេញចិត្ត ឱ្យអង្គរវត្តចម្លងមានលើទឹកដីថៃឡើយ។ ហើយទាមទារឱ្យក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ដោះស្រាយរឿងនេះឱ្យដាច់ស្រឡះ។ សំណួរសួរថា តើប្រាសាទអង្គរវត្ត គួរត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យ បរទេសសាងសង់លើទឹកដីរបស់ពួកគេដែរឬទេ
កន្លងទៅមានប្រទេសណាខ្លះ បានសង់ប្រាសាទអង្គរ និងប្រាសាទខ្មែរចម្លង លើទឹកដីរបស់ខ្លួន?
មុនចូលដល់ប្រធានបទ សារព័ត៌មានថ្មីៗ សូមរំលឹកថា កាលពីឆ្នាំ១៩៣១ ប្រាសាទអង្គរវត្តរបស់កម្ពុជា ត្រូវបានប្រទេសបារាំង សាងសង់លើទឹកដីរបស់ពួកគេ។ សំណង់ប្រាសាទចម្លងនេះ បានដាក់តាំងបង្ហាញក្នុងពិព័រណ៍អាណានិគមឆ្នាំ១៩៣១ដដែល ដែលមានរយៈពេល៦ខែ។ សំណង់ប្រាសាទអង្គរវត្តចម្លង ដែលស្ថិតក្នុងទីក្រុងប៉ារីសនោះ ត្រូវបានកម្ទេចដោយការទម្លាក់គ្រាប់បែក នៅអំឡុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២។
កាលពីឆ្នាំ២០១២ ប្រទេសឥណ្ឌា ធ្លាប់បានមានគម្រោងសាងសង់ ប្រាសាទអង្គវត្តចម្លងលើទឹកដីរបស់ខ្លួនដែរ ប៉ុន្តែត្រូវបានប្រទេសកម្ពុជា ប្រតិកម្មនិងសុំឱ្យរដ្ឋាភិបាលប្រទេសឥណ្ឌា ជួយអន្តរាគមន៍បញ្ឈប់ការសាងសង់។ ហើយប្រទេសឥណ្ឌា ក៏យល់ព្រមឱ្យក្រុមហ៊ុនទទួលបន្ទុកសាងសង់នោះ ប្ដូររចនាបថខ្មែរចេញដែរ។ បើតាមគេហទំព័រវាយោ ក្នុងគម្រោងដើម ប្រាសាទនោះគ្រោងចំណាយប្រាក់៧៨លានដុល្លារ សង់លើផ្ទៃដី២០០ហិតា ដោយមានកម្ពស់ប្រហែល១១៦ម៉ែត្រ និងមានកំពូល១៨។
ក្នុងឆ្នាំ២០២១ ប្រទេសថៃ បានសង់ចម្លងរចនាបថប្រាសាទអង្គរវត្ត នៅក្នុងខេត្តបុរីរម្យ។ ដែលនាំឱ្យមតិមហាជនកម្ពុជា មានការប្រទាំងប្រទឹសរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ ថ្មីៗនេះ អ្នកធ្វើ Vlog ជនជាតិខ្មែរម្នាក់ បានទៅដល់ទីតាំងប្រាសាទចម្លង នៅក្នុងខេត្តបុរីរម្យនោះ ដោយបានថតបង្ហាញទិដ្ឋភាពទាំងស្រុងនៃសំណង់ អមដោយការបញ្ចូលសំឡេងបន្ថែម។ តាមរយៈខ្សែវីដេអូដែលមានរយៈពេល ៩:៥៧នាទី សំណង់នេះធ្វើឡើងមានភាពស្រដៀងនឹងប្រាសាទអង្គរវត្ត តែផ្នែកខាងក្រៅតែប៉ុណ្ណោះ។ ដោយឡែកនៅផ្នែកខាងក្នុង មានលក្ខណៈស្រដៀងនឹងសួនសត្វ ដោយមានរចនាបថចិនខ្លះ ខ្មែរខ្លះ និងដូចប្រាសាទផ្សេងៗក្នុងទឹកដីថៃខ្លះ។ នេះបើតាមម្ចាស់វ្លុកជនជាតិខ្មែរ បាននិយាយក្នុងវីដេអូរបស់ខ្លួន។
មួយករណីទៀត ក្នុងឆ្នាំ២០២១ដដែល មានការចែករំលែក លើបណ្ដាញសង្គមពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ នូវវីដេអូ រូបភាព និងព័ត៌មានអំពីការចម្លងប្រាសាទខ្មែរ ដែលមានទម្រង់ដូចប្រាសាទតាព្រហ្ម និងប្រាសាទបាយ័ន នៅលើទឹកដីវៀតណាម ដោយគំរូប្រាសាទនោះ ត្រូវបានជនជាតិវៀតណាមបង្ហោះតាំងពីឆ្នាំ២០១៨ម្ល៉េះ។
វិលមកប្រធានបទវិញ តើប្រាសាទអង្គរវត្ត គួរត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យ បរទេសសាងសង់លើទឹកដីរបស់ពួកគេដែរឬទេ?
លោកសាស្ត្រាចារ្យប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ សំបូរ មាណ្ណារ៉ា នៅតែអះអាងថា សំណង់ស្ថាបត្យកម្ម ដ៏អស្ចារ្យនានាលើពិភពលោក តែងតែត្រូវបានគេចម្លងទៅកាន់ប្រទេសផ្សេងៗ។ លោកថា រាល់ការសង់ចម្លងទាំងឡាយ បានសរបញ្ជាក់ឱ្យឃើញថា អ្នកចម្លងស្ងើញសរសើរស្នាដៃទាំងនោះ និងចង់ឱ្យប្រទេសរបស់ពួកគេ អស្ចារ្យដូចប្រទេសម្ចាស់ដើមដែរ។ លោកថាខ្មែរគួរតែមានមោទកភាពលើរឿងនេះ។
សូមអញ្ជើញស្ដាប់បទសម្ភាស រវាងកញ្ញា ប៉ូ សាគុន ជាមួយលោកសាស្ត្រាចារ្យប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ សំបូរ មាណ្ណារ៉ា ដូចតទៅ៖
លោកសាស្ត្រាចារ្យពន្យល់បន្ថែម៖«ការដែលគេចម្លងទៅ គឺជាការផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌របស់យើងមួយចំណុចដែរ។ បើមានការសាងសង់ កម្ពុជាគ្រាន់តែពិនិត្យនិងពិចារណា ដើម្បីកុំឱ្យគេសង់លើសឬហួស នៃតម្លៃសិល្បៈរបស់ខ្មែរយើង។ នេះគឺជាមោទកភាពរបស់ខ្មែរ ដែលមានសម្បត្តិវប្បធម៌ដ៏អស្ចារ្យ»។
សាស្ត្រាចារ្យប្រវត្តិសាស្ត្ររូបនេះ ហ៊ាននិយាយថា គ្មានប្រទេសណាមួយ នៅលើពិភពលោកនេះ អាចសង់ចម្លងដូច ប្រាសាទអង្គរវត្តនៅកម្ពុជាឡើយ។ ហើយលោកច្បាស់ថា នៅពេលដែលមានការចម្លងកាន់តែច្រើន មិនត្រឹមតែមិនបាន ធ្វើឱ្យបាត់គុណតម្លៃរបស់ប្រាសាទខ្មែរប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែប្រាសាទអង្គរវត្ត រឹងរិតតែមានភាពល្បីរន្ទឺ និងអស្ចារ្យលើសដើម។
«គ្មានប្រទេសណាមួយ អាចសាងសង់ប្រាសាទអង្គរវត្ត ដូចបេះបិទនឹងប្រទេសកម្ពុជាឡើយ ទោះជាប្រទេសនោះធំយ៉ាងណាក៏ដោយ»។ នេះជាការបញ្ជាក់បន្ថែមរបស់លោក សំបូរ មាណ្ណារ៉ា។
តើធ្វើយ៉ាងណា ដើម្បីឱ្យខ្មែរទទួលបានប្រយោជន៍ ពីការសង់ចម្លងប្រាសាទអង្គរវត្ត លើទឹកដីបរទេស?
ប្រសិនមានការអនុញ្ញាត ឱ្យសង់ចម្លងប្រាសាទអង្គរវត្ត លើទឹកដីបរទេសមែន សាស្ត្រាចារ្យប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែររូបនេះ ថារដ្ឋាភិបាល ត្រូវសិក្សាច្បាប់កម្មសិទ្ធិបញ្ញា ឱ្យបានហ្មត់ចត់ ដើម្បីប្រាកដថា ប្រយោជន៍ទាំងឡាយ បានចូលមកកម្ពុជាដែលជាម្ចាស់ដើម។
លោក មាណ្ណារ៉ា ពន្យល់៖«មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ ត្រូវសិក្សាលើច្បាប់កម្មសិទ្ធិបញ្ញា និងច្បាប់របស់យូណេស្កូ ថាអាចឱ្យគេបង់ភាគរយ ពីចំណូលទេសចរណ៍របស់គេដល់កម្ពុជាបានឬមិនបាន»។
ចុះបើបរទេសពូកែធ្វើទីផ្សារ តើអង្គរវត្តលើទឹកដីខ្មែរ នឹងធ្លាក់ចុះភ្ញៀវទេសចរណ៍ដែរឬទេ?
លោកសាស្ត្រាចារ្យ ដែលជាទីប្រឹក្សាសម្ដេច ហ៊ុន សែន រូបនេះ ថាពិភពលោកបច្ចុប្បន្ន គឺជាសង្គមប្រកួតប្រជែង។ ប្រសិនអ្នកណាពូកែប្រណាំង នោះនឹងឈ្នះ។ លោកថាកុំដោយសាររឿងបែបនេះ ខ្មែរនៅដេកឱ្យសម្បត្តិរបស់ខ្លួន ដោយមិនប្រឹងប្រែងផ្សព្វផ្សាយនោះ។ ជាការក្រើនរំលឹក ក៏ដូចជាការដះតឿន លោក មាណ្ណារ៉ា ថាទំនួលខុសត្រូវលើសម្បត្តិជាតិ គឺរដ្ឋាភិបាល ប្រជាជន និងក្រសួងស្ថាប័ននានា ត្រូវតែរួមគ្នាផ្សព្វផ្សាយ និងលើកតម្កើងសម្បត្តិរបស់ខ្លួន។
លោក សំបូរ មាណ្ណារ៉ា ទទូច៖«បើយើងចង់ឱ្យខ្មែរយើងមានតម្លៃ យើងត្រូវតែខំផ្សព្វផ្សាយ។ ហើយចុះបើយើងនាំគ្នាដេកលក់ យើងមិនខ្វល់អ្វីផង ចង់បានតែលុយ តែមិននាំគ្នាខំធ្វើ ម្ដេចអាចទៅរួច។ ទាំងជាតិយើង ទាំងយុវជនយើង រួបរួមគ្នាឡើង ពង្រឹងសកម្មភាពឡើង ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយយើងប្រឹងឡើង។ គេមិនអាចបន្ថយឥទ្ធិពលចំណេះដឹងគេ មកស្មើយើងទេ បើយើងមិនប្រឹងប្រែង ឱ្យបានខ្ពស់ដូចគេផងហ្នឹង។ ប្រសិនយើងមិនចេះ គឺយើងនៅក្រោយគេហើយ។ ដូច្នេះយើងត្រូវពង្រឹងកូនចៅយើង ឱ្យឈ្លាសវៃ»។
លោក សំបូរ មាណ្ណារ៉ា នៅតែជឿជាក់ថា បើទោះបីជាមានប្រាសាទអង្គរវត្តចម្លងច្រើនយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ប្រាសាទអង្គរវត្តនៅលើទឹកដីខ្មែរ នៅតែជាទីតាំងចម្បង ដែលអាចទាក់ចិត្តមនុស្សទូទាំងពិភពលោក ឱ្យចង់មកទស្សនា និងសិក្សាឈ្វេងយល់។
ក្នុងឆ្នាំ២០២៣នេះ ប្រាសាទអង្គរវត្ត បានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ១ លើពិភពលោក ដែលជាទីតាំងមើលថ្ងៃរះល្អដាច់គេ វាយតម្លៃដោយភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិ លើគេហទំព័រទេសចរណ៍ដ៏ល្បី Trip Advisor។
យោងតាមឯកសារ របស់ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ប្រាសាទអង្គរវត្ត ត្រូវបានកសាងឡើង ដោយព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២។ ប្រាសាទនេះ គឺជាស្នាដៃដ៏ធំចម្បងអស្ចារ្យ និងមានឈ្មោះល្បីល្បាញរន្ទឺសុះសាយ លើពិភពលោក។ អង្គរវត្ត ត្រូវបានសង់ឡើង នៅដើមសតវត្សរ៍ទី១២ នៅយសោធរបុរៈ (សម័យបច្ចុប្បន្ន អង្គរ)។
ប្រាសាទអង្គរវត្ត ត្រូវបានសង់ឡើង ដើម្បីឧទ្ទិសជាដំបូង សម្រាប់ព្រះវិស្ណុ ដែលជាព្រះអាទិទេពនៃសាសនាព្រហ្មញ្ញ។ បន្ទាប់មកប្រាសាទនេះ ត្រូវបានប្រើប្រាស់ សម្រាប់ការគោរពបូជាខាងព្រះពុទ្ធសាសនាវិញ។ ប្រាសាទដ៏មហិមានេះ ស្ថិតក្នុងរចនាបថបុរាណជាន់ខ្ពស់និងកំពូល នៃស្ថាបត្យកម្មខ្មែរ។ អង្គរវត្ត បានក្លាយជានិមិត្តរូបកម្ពុជា ដោយរំលេចលើទង់ជាតិរបស់ប្រទេស ជារូបភាពតំណាងប្រទេសខ្មែរ៕
Tag:
វប្បធម៌
ប្រាសាទ
សិល្បៈ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ស្មើរនេះ», «ថ្មើរនេះ» និង«ថ្មារនេះ» មួយណាត្រូវ?
ភ្នំពេញ 20 ម៉ោង
