ដោយ៖អៀង សុខម៉ិញ/RFI
កម្មវត្ថុទប់ការឡើងកម្តៅនៃភពផែនដីត្រឹម១,៥អង្សានៅដំណាច់សតវត្សរ៍កំពុងរងការគំរាមកំហែងយ៉ាងខ្លាំង ដោយគម្រោងពង្រីកការប្រើប្រាស់ថាមពលផូស៊ីល។ នេះបើតាមរបាយការណ៍អង្គការសហប្រជាជាតិដែលបញ្ជាក់ទៀតថា ខែតុលា២០២៣ ជាខែដ៏ក្តៅជាងគេបំផុត ហើយបើគិតជាមធ្យមភាគប្រចាំឆ្នាំ សីតុណ្ហភាពនៃភពផែនដីបានឡើងកម្តៅ១,៤៣អង្សានៅឆ្នាំ២០២៣នេះ។
សីតុណ្ហភាពបន្តឡើងខ្ពស់ជាលំដាប់។ តុលា២០២៣ បានក្លាយជាខែដ៏ក្តៅជាងគេបំផុតនៅលើពិភពលោក និងបន្តបំបែកឯតទគ្គកម្ម៥ខែជាប់គ្នាតាំងពីខែមិថុនាមក។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសរបស់ភ្នាក់ងារអាកាសធាតុអឺរ៉ុបCopernicus ដែលផ្តល់ការសន្និដ្ឋានជាមុនថាឆ្នាំ២០២៣ច្បាស់ជានឹងវ៉ារឈ្នះកំណត់ត្រាកម្តៅឆ្នាំ២០១៦ជាប្រាកដ។
សីតុណ្ហភាពមធ្យមពិភពលោកគិតតាំងពីខែមករាសម្រាប់រយៈពេល១០ខែដំបូងនៃឆ្នាំ២០២៣ ឡើងក្តៅខ្លាំងបំផុតមិនធ្លាប់វាស់ឃើញទេ គឺបានឡើង១,៤៣អង្សាលើសសីតុណ្ហភាពមធ្យមពីឆ្នាំ១៨៥០ដល់ឆ្នាំ១៩០០។ បើគិតតែមួយខែតុលា២០២៣ សីតុណ្ហភាពបានឡើងក្តៅ១,៧អង្សាលើសមធ្យមភាគកម្តៅខែតុលាកាលពីសម័យមុនឧស្សាហកម្ម។ នេះបើតាមភ្នាក់ងារCopernicus ដដែល។ Copernicus មានរង្វាស់កម្តៅតាំងពីឆ្នាំ១៩៤០ តែអាចប្រៀបធៀបដេញដល់រាប់ពាន់ឆ្នាំមុនឯណោះ តាមរយៈដានសំបកឈើឬស្នូលទឹកកក។ ក្នុងន័យនេះ គេអាចនិយាយបានថាសីតុណ្ហភាពខែតុលា២០២៣ ទំនងជាក្តៅខ្លាំងជាងគេបំផុតគិតតាំងពីជាង១០ម៉ឺនឆ្នាំមក។
ការឡើងកម្តៅដ៏ខ្លាំងមិនធ្លាប់មាននេះ ជិតស្មើកំរិតសីតុណ្ហភាពចែងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុក្រុងប៉ារីសទៅហើយ។ នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុឆ្នាំ២០១៥ ក្រុមប្រទេសហត្ថលេខីបានកំណត់កម្មវត្ថុធ្វើយ៉ាងណាកំរិតការឡើងកម្តៅអាកាសធាតុនៃភពផែនដី ក្រោម២អង្សា និងបើអាចត្រឹម១,៥អង្សានៅចុងដំណាច់សតវត្សរ៍ បើប្រៀបទៅនឹងសម័យមុនឧស្សាហកម្ម។
អង្គការអាកាសធាតុពិភពលោកធ្លាប់បានព្រមានតាំងពីដើមឆ្នាំថាសីតុណ្ហភាពមធ្យមពិភពលោកនឹងឡើងលើស១,៥អង្សាកំរិតកំណត់ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងប៉ារីស យ៉ាងហោចម្តងក្នុងចំណោម១២ខែនៃ៥ឆ្នាំខាងមុខ។ ហើយនៅថ្ងៃពុធនេះ អង្គការសហប្រជាជាតិបានព្រមានជាថ្មីថាកម្មវត្ថុកំរិតការឡើងកម្តៅអាកាសធាតុត្រឹម១,៥អង្សា កំពុងរងការគំរាមកំហែងយ៉ាងខ្លាំង ដោយគម្រោងពង្រីកថាមពលផូស៊ីល(ធ្យូងថ្ម ប្រេង និងឧស្ម័ន)។
បណ្តាប្រទេសផលិតកម្មផូស៊ីលចម្បងៗនៅលើពិភពលោកបានប្តេជ្ញាធ្វើអព្យាក្រិត្យកាបូននៅពាក់កណ្តាលសតវត្សរ៍ ប៉ុន្តែរបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំរបស់កម្មវិធីបរិស្ថានអង្គការសហប្រជាជាតិ បានបង្ហាញឱ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា គម្រោងផលិតកម្មរបស់ប្រទេសអ្នកផលិតថាមពល២០ដំបូងគេនៅលើផែនដី មានជាអាទិ៍សហរដ្ឋអាមេរិក ចិន រុស្ស៊ី អូស្ត្រាលី អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម កំពុងដើរបញ្ច្រាសទិស ដោយគ្រោងនឹងផលិតថាមពលធ្យូងថ្មបន្ថែម៤៦០% ហ្កាស៨២% និងប្រេង២៩%។
អនាគតថាមពលផូស៊ីលនឹងក្លាយជាប្រធានបទស្នូលនៃសន្និសីទអាកាសធាតុcop២៨នៅខែធ្នូចុងឆ្នាំ នៅក្រុងឌូបៃ៕