ជាតិ
បទវិភាគ
សង្គមជាតិ
×![]()
ដោយ: សារព័ត៌មានថ្មីៗ
លិខិតមិត្តអ្នកអាន
ដោយ ធូ វាសនា រស់នៅរតនគិរី
[email protected]
លើលោកនេះ រឿងរ៉ាវដែលល្អមើល និងគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍បំផុត គឺជារឿងរបស់ប្រភេទមនុស្សល្ងង់ខ្លៅ ធ្វើរឿងរបស់អ្នកចេះដឹង ដើម្បីឲ្យគេកោតសរសើរ គោរពស្រលាញ់ រាប់អាន និងប្រភេទអ្នកចេះដឹង ធ្វើជាល្ងង់ខ្លៅឲ្យគេដឹកច្រមុះតាមចិត្ត ដើម្បីផលប្រយោជន៍ និងរស់នៅ។ទាំងនេះជាបញ្ហា ដែលយើង តែជួបប្រទះ និងដឹងឮជាប្រចាំ ក្នុងរង្វង់ការអប់រំ រហូតបានជះឥទ្ធិពលដល់វិស័យអប់រំទាំងផ្ទាល់ និងប្រយោល។
«ជ្រាយក្បាល កណ្តាលខ្សោយ កន្ទុយទន់» គឺជាបញ្ហាចាក់ស្រែះ រស់រវើក និងជាក់ស្តែងបំផុត ដែលមនុស្សគ្រប់គ្នាមើលឃើញយ៉ាងច្បាស់ក្រឡែតនៅក្នុងវិស័យអប់រំរហូតដល់ការអប់រំប្រចាំថ្ងៃនេះតែម្តង។
ការប្រលងមិនមែនជាចំណុចតូច ហើយក៏មិនមែនជាចំណុច ដែលមិនអាចខ្វះបានសម្រាប់ការអប់រំនោះទេ ប៉ុន្តែវាជាប្រសិទ្ធភាព និងសមត្ថភាពនៃការបង្រៀន និងរៀនរបស់គ្រូ និងសិស្ស។ ប៉ុន្តែវិស័យអប់រំ ត្រូវការធាតុផ្សំច្រើនជាងនេះឆ្ងាយណាស់ គឺមិនមែនត្រូវការត្រឹមតែរដ្ឋមន្ត្រីពូកែម្នាក់នោះទេ គឺត្រូវការ ដៃជើងនិងខ្លួនប្រាណ ព្រមទាំងឆន្ទៈខ្ពស់ទៀតផងទើបអាចសម្រេចទិសដៅសហសវត្សរ៍ គឺ"ការអប់រំ ដើម្បីទាំងអស់គ្នាទាំងអស់គ្នាដើម្បីការអប់រំ»។ មិនតែប៉ុណ្ណោះវាលាយឡំជាមួយមតិយោបល់ ចម្រុះរបស់ ឪពុកម្តាយ អាណាព្យាបាលសិស្ស រួមទាំងមហាជនទូទៅ ក្នុងការពិនិត្យ តាមដាន និងវាយតម្លៃអំពី លទ្ធផលទាំងនេះទៀតផង។ នៅពេលសិស្សានុសិស្សខិតខំរៀនសូត្រ លោកគ្រូ អ្នកគ្រូក៏ត្រូវតែខិតខំស្រាវជ្រាវ និងស្វែងយល់បន្ថែមដើម្បីឆ្លើយតបសមត្ថភាពសិស្សពូកែៗក្នុងថ្នាក់។ គោលនយោបាយផ្តល់សន្តិភាពផ្លូវចិត្តដល់គ្រូបង្រៀន និងអ្នកអប់រំជាចំណុចសំខាន់មួយ ដែលត្រូវយកចិត្ត ទុក ដាក់ខ្ពស់ និងសហការគ្នាជាប្រចាំពីថ្នាក់កំពូល ដល់ថ្នាក់ជាតិ រហូតដល់ថ្នាក់ក្រោមជាតិយ៉ាងប្រទាក់ក្រឡាគ្នាជាង សំណាញ់ពីងពាងទៅទៀត។
ជាការពិតណាស់ គ្មានអ្នកណាម្នាក់ គ្មានគ្រួសារណាមួយ គ្មានញាតិសន្តានណា ដែលអាចកាត់ផ្តាច់ចេញ ពីការអប់រំទាំងក្នុងសាលាឬក្រៅសាលាបានឡើយ។ ពិសេសរឹតតែត្រូវការការអប់រំបច្ចេកទេស ជំនាញវិជ្ជាជីវៈ និងការបណ្តុះបណ្តាលផ្នែកបំណិនជីវិត និងពង្រឹងកត្តាចិត្តសាស្ត្រ ដើម្បីបន្ថែមចំណេះ ជំនាញ ជំនឿចិត្ត និងឆន្ទៈខ្ពស់សម្រាប់ផ្តល់ឲ្យសិស្សា នុសិស្សគ្រប់ភូមិសិក្សាថែមទៀតផង។
នេះហើយជាការផ្សាំដើមអប់រំដើម្បីទទួលផលទាំងអស់គ្នា។ គឺវាច្បាស់ជាបានផលលឿនជាងកាប់ដើមចាស់ចោល រួចដាំថ្មី ឬថែដើម ដាក់ជីឲ្យច្រើន ឬថែមែក ឬចាប់ដង្កូវស៊ីដើមចោលទើបប្រមូលផល...។ គឺពិតជាយូរយាណាស់។ បើលោកអ្នករង់ចាំដំឡើងប្រាក់ខែគ្រូបង្រៀនសិន រង់ចាំកែប្រព័ន្ធអប់រំសិន រង់ចាំពង្រឹងគុណភាពពីថ្នាក់បឋមសិន រង់ចាំឲ្យមានការចូលរួមពីគ្រប់សមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធផ្នែកអប់រំសិន...ចាំ ពង្រឹងការប្រលងជាបន្តបន្ទាប់...គឺច្បាស់ជាកន្ទេលធំបន្លំដេកមិនខាន។ រាប់រយជំនាន់ រាប់ពាន់សម័យ ហើយ...!! តើអ្នកណាហ៊ានមើលស្រាលការអប់រំ និងគ្រូបង្រៀន??? ចម្លើយគឺគ្មានអ្នកណាមើលស្រាលឡើយ។
មានពាក្យមួយគេនិយាយថា៖«អ្នកណាយកចិត្តគ្រូបង្រៀនបាន គឺយកចិត្តសិស្សបាន។ យកចិត្តសិស្សបាន គឺយកចិត្តឪពុកម្តាយ ឬអាណាព្យាបាលសិស្សបាន។ បើយកចិត្តឪពុកម្តាយ ឬអាណាព្យាបាលសិស្សបាន គឺយកចិត្តមនុស្សលើលោកបានហើយ។ ឬនិយាយឲ្យខ្លី បើអ្នកណា ឬបក្សនយោបាយណា ដែលអាចយកចិត្ត យកបេះដូង យកឆន្ទៈគ្រូបង្រៀនបាន គឺយកចិត្តទេវតាបានហើយ។ ប៉ុន្តែមានតែមនុស្សល្ងង់ខ្លៅប៉ុណ្ណោះ ដែលប្រើយុទ្ធសាស្ត្រ និងយុទ្ធវិធីធ្វើឲ្យតម្លៃការអប់រំ និងគ្រូបង្រៀនធ្លាក់ចុះ ឬធ្វើឲ្យការអប់រំនិងគ្រូបង្រៀនមានជំងឺ...ដើម្បីគ្រប់គ្រងគ្រូបង្រៀនឲ្យបានជាប់ក្នុងកណ្តាប់ដៃនោះ។ ពេលនេះ មហាជនច្បាស់ជាមើលស្រាលរហូតអស់តម្លៃដោយខ្លួនឯងមិនខាន។ តើអ្នកណាទទួលបានផលប្រយោជន៍អស់ទាំងនេះដោយផ្ទាល់ និងដោយប្រយោល??? អ៊ីចឹងយើងត្រូវតែវាយលុកផ្លូវកាត់បែបនេះឯង!។
ប៉ុន្តែវិស័យអប់រំ មិនមែនត្រូវការត្រឹមតែការអប់រំរវាងគ្រូ និងសិស្សប៉ុណ្ណោះទេ គឺត្រូវការផ្នែកវប្បធម៌ សិល្បៈ និងផ្សព្វផ្សាយ...ផងដែរ។បើមួយថ្ងៃៗ បង្កើតតែវប្បធម៌ពុករលួយ វប្បធម៌ផឹកស៊ី...ផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម ស្រាបៀរ គ្រឿងស្រវឹងតាមទូរទស្សន៍ តាមវិទ្យុគ្រប់រូបភាពអ៊ីចឹង រឿងអីក្មេងៗវាមិនចេះ វាមិនចង់សាក នោះ? បើវិទ្យុ ពិធីករខ្លះអានសារព័ត៌មាន ប្រកាសថា៖"ម៉ោងរំលោភ ម៉ោងកាប់ចាក់"មកដល់ទៀតហើយ គឺរុករកតែព័ត៌មាន និងផ្សាយតែរឿងរំលោភ រឿងកាប់ចាក់...អ៊ីចឹងរឿងអីក្មេងវាមិនគិត មិនមានចិត្តចង់ សាកល្បង សាករំលោភគ្នាលេង សាកជាប់គុកលេង?
នេះហើយសុទ្ធតែចំណងស្លាប់មុខ ដែលមានចុងខ្សែច្រើន គឺមិនងាយស្រាយរួចឡើយ។ បើមានអ្នកណាសួរខ្ញុំថា៖តើធ្វើយ៉ាងណាទើបការអប់រំរឹងមាំ...?ខ្ញុំច្បាស់ជាឆ្លើយថា៖ «...ត្រូវយកវត្តដាក់ក្នុងសាលា ត្រូវយកសាលាដាក់ក្នុងវត្ត...រហូតត្រូវយកក្រសួងអប់រំ និងក្រសួងកិច្ចការសាសនា ដាក់បញ្ចូលឲ្យក្លាយជាក្រសួងតែមួយ» ទើបព្រលឹងខ្មែរមានស្ថេរភាព ទើបព្រលឹងខ្មែរមិនខ្ចាត់ខ្ចាយពីអង្គប្រាណរបស់កូនចៅខ្មែរ ដែលមានញើសឈាមដូនតាខ្មែរពូជអ្នកកសាងអង្គរតែម្តង។
បើនិយាយឲ្យខ្លីក្រសួងអប់រំអ្នកអនុវត្ត ក្រុមគ្រួសារអ្នកពង្រឹង វប្បធម៌ សិល្បៈ និងសារព័ត៌មាន គឺជាអ្នកជួយគាំទ្រ។ ក្បួនសឹកពោលថា៖«វាយទៅមុខ ទប់ពីក្រោយ ពង្រឹងកណ្តាល» ទើបអាចឈ្នះសមរភូមិ និងសង្គ្រាមបាន។ វិស័យអប់រំ និងការអប់រំ គឺខុសគ្នា ដូចគេនិយាយថា៖«ក្បួនសឹក និងសមរភូមិ គឺខុសគ្នា»។ស្ថានភាពជាក់ស្តែង គឺស្ថិតនៅលើមនុស្សមានសមត្ថភាព ឆន្ទៈ និងការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់។ ការអប់រំ ត្រូវតែផ្តោតលើកិច្ចការបីចំណុច ដែលមិនអាចខ្វះបាន ដូចពាក្យមួយឃ្លាពោលថា៖«ក្បាលមិនរឹង កន្ទុយច្បាស់ជាមិនត្រង់»។គឺមានន័យថា៖បើថ្នាក់លើខ្វះការយកចិត្តទុកដាក់ ថ្នាក់ក្រោមច្បាស់គ្មាន លំនឹងជាមិនខាន។ គេអាចនិយាយបានថា បើថ្នាក់លើរវល់តែកិច្ចការនយោបាយ ខ្វះការយកចិត្ត ទុកដាក់លើផ្នែកបច្ចេកទេស ថ្នាក់ក្រោមច្បាស់ជាធូររលុងទៅតាមហ្នឹងដែរ។ រឿងកិច្ចការនយោបាយអប់រំ និងបច្ចេកទេសអប់រំ គឺជារឿងពីរផ្សេងគ្នា តែមិនអាចខ្វះគ្នាបានឡើយ។
សង្ឃឹមថាស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនជាមួយវិស័យអប់រំ រហូតដល់លោកអ្នកជាមាតាបិតា អាណាព្យាបាលសិស្ស គួរតែរួមចំណែកដោយផ្ទាល់ ដោយប្រយោលដើម្បីបង្ខំចិត្តគិតគូរ ពិចារណា និងយល់ឲ្យកាន់តែច្បាស់ ដើម្បីបញ្ជូនសារបន្តដល់កូនចៅ និងសិស្សានុសិស្សឲ្យខំប្រឹងសិក្សារៀនសូត្រនៅសាលារៀន អប់រំបន្ថែមនៅផ្ទះ និងធ្វើជាពលរដ្ឋល្អក្នុងសង្គមជាតិ មានគុណធម៌ មានសីលធម៌ និងការទទួលខុស ត្រូវខ្ពស់ ដើម្បីចូលរួមចំណែកកសាងប្រទេសជាតិ និងធ្វើជាគំរូល្អសម្រាប់កូនយើង កូនគេ ទាំងស្រី ទាំងប្រុស ទាំងមាន ទាំងក្រ ទាំងល្អ ទាំងអាក្រក់... ដែលសុទ្ធតែជាកូនខ្មែរ រស់នៅលើទឹកដីខ្មែរ មានមាតាអង្គរតែមួយ ឲ្យមានមោទនភាពឡើងវិញជានិច្ចនិរន្តរ៍៕
ដោយ ធូ វាសនា រស់នៅរតនគិរី
[email protected]
លើលោកនេះ រឿងរ៉ាវដែលល្អមើល និងគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍បំផុត គឺជារឿងរបស់ប្រភេទមនុស្សល្ងង់ខ្លៅ ធ្វើរឿងរបស់អ្នកចេះដឹង ដើម្បីឲ្យគេកោតសរសើរ គោរពស្រលាញ់ រាប់អាន និងប្រភេទអ្នកចេះដឹង ធ្វើជាល្ងង់ខ្លៅឲ្យគេដឹកច្រមុះតាមចិត្ត ដើម្បីផលប្រយោជន៍ និងរស់នៅ។ទាំងនេះជាបញ្ហា ដែលយើង តែជួបប្រទះ និងដឹងឮជាប្រចាំ ក្នុងរង្វង់ការអប់រំ រហូតបានជះឥទ្ធិពលដល់វិស័យអប់រំទាំងផ្ទាល់ និងប្រយោល។
«ជ្រាយក្បាល កណ្តាលខ្សោយ កន្ទុយទន់» គឺជាបញ្ហាចាក់ស្រែះ រស់រវើក និងជាក់ស្តែងបំផុត ដែលមនុស្សគ្រប់គ្នាមើលឃើញយ៉ាងច្បាស់ក្រឡែតនៅក្នុងវិស័យអប់រំរហូតដល់ការអប់រំប្រចាំថ្ងៃនេះតែម្តង។
ការប្រលងមិនមែនជាចំណុចតូច ហើយក៏មិនមែនជាចំណុច ដែលមិនអាចខ្វះបានសម្រាប់ការអប់រំនោះទេ ប៉ុន្តែវាជាប្រសិទ្ធភាព និងសមត្ថភាពនៃការបង្រៀន និងរៀនរបស់គ្រូ និងសិស្ស។ ប៉ុន្តែវិស័យអប់រំ ត្រូវការធាតុផ្សំច្រើនជាងនេះឆ្ងាយណាស់ គឺមិនមែនត្រូវការត្រឹមតែរដ្ឋមន្ត្រីពូកែម្នាក់នោះទេ គឺត្រូវការ ដៃជើងនិងខ្លួនប្រាណ ព្រមទាំងឆន្ទៈខ្ពស់ទៀតផងទើបអាចសម្រេចទិសដៅសហសវត្សរ៍ គឺ"ការអប់រំ ដើម្បីទាំងអស់គ្នាទាំងអស់គ្នាដើម្បីការអប់រំ»។ មិនតែប៉ុណ្ណោះវាលាយឡំជាមួយមតិយោបល់ ចម្រុះរបស់ ឪពុកម្តាយ អាណាព្យាបាលសិស្ស រួមទាំងមហាជនទូទៅ ក្នុងការពិនិត្យ តាមដាន និងវាយតម្លៃអំពី លទ្ធផលទាំងនេះទៀតផង។ នៅពេលសិស្សានុសិស្សខិតខំរៀនសូត្រ លោកគ្រូ អ្នកគ្រូក៏ត្រូវតែខិតខំស្រាវជ្រាវ និងស្វែងយល់បន្ថែមដើម្បីឆ្លើយតបសមត្ថភាពសិស្សពូកែៗក្នុងថ្នាក់។ គោលនយោបាយផ្តល់សន្តិភាពផ្លូវចិត្តដល់គ្រូបង្រៀន និងអ្នកអប់រំជាចំណុចសំខាន់មួយ ដែលត្រូវយកចិត្ត ទុក ដាក់ខ្ពស់ និងសហការគ្នាជាប្រចាំពីថ្នាក់កំពូល ដល់ថ្នាក់ជាតិ រហូតដល់ថ្នាក់ក្រោមជាតិយ៉ាងប្រទាក់ក្រឡាគ្នាជាង សំណាញ់ពីងពាងទៅទៀត។
ជាការពិតណាស់ គ្មានអ្នកណាម្នាក់ គ្មានគ្រួសារណាមួយ គ្មានញាតិសន្តានណា ដែលអាចកាត់ផ្តាច់ចេញ ពីការអប់រំទាំងក្នុងសាលាឬក្រៅសាលាបានឡើយ។ ពិសេសរឹតតែត្រូវការការអប់រំបច្ចេកទេស ជំនាញវិជ្ជាជីវៈ និងការបណ្តុះបណ្តាលផ្នែកបំណិនជីវិត និងពង្រឹងកត្តាចិត្តសាស្ត្រ ដើម្បីបន្ថែមចំណេះ ជំនាញ ជំនឿចិត្ត និងឆន្ទៈខ្ពស់សម្រាប់ផ្តល់ឲ្យសិស្សា នុសិស្សគ្រប់ភូមិសិក្សាថែមទៀតផង។
នេះហើយជាការផ្សាំដើមអប់រំដើម្បីទទួលផលទាំងអស់គ្នា។ គឺវាច្បាស់ជាបានផលលឿនជាងកាប់ដើមចាស់ចោល រួចដាំថ្មី ឬថែដើម ដាក់ជីឲ្យច្រើន ឬថែមែក ឬចាប់ដង្កូវស៊ីដើមចោលទើបប្រមូលផល...។ គឺពិតជាយូរយាណាស់។ បើលោកអ្នករង់ចាំដំឡើងប្រាក់ខែគ្រូបង្រៀនសិន រង់ចាំកែប្រព័ន្ធអប់រំសិន រង់ចាំពង្រឹងគុណភាពពីថ្នាក់បឋមសិន រង់ចាំឲ្យមានការចូលរួមពីគ្រប់សមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធផ្នែកអប់រំសិន...ចាំ ពង្រឹងការប្រលងជាបន្តបន្ទាប់...គឺច្បាស់ជាកន្ទេលធំបន្លំដេកមិនខាន។ រាប់រយជំនាន់ រាប់ពាន់សម័យ ហើយ...!! តើអ្នកណាហ៊ានមើលស្រាលការអប់រំ និងគ្រូបង្រៀន??? ចម្លើយគឺគ្មានអ្នកណាមើលស្រាលឡើយ។
មានពាក្យមួយគេនិយាយថា៖«អ្នកណាយកចិត្តគ្រូបង្រៀនបាន គឺយកចិត្តសិស្សបាន។ យកចិត្តសិស្សបាន គឺយកចិត្តឪពុកម្តាយ ឬអាណាព្យាបាលសិស្សបាន។ បើយកចិត្តឪពុកម្តាយ ឬអាណាព្យាបាលសិស្សបាន គឺយកចិត្តមនុស្សលើលោកបានហើយ។ ឬនិយាយឲ្យខ្លី បើអ្នកណា ឬបក្សនយោបាយណា ដែលអាចយកចិត្ត យកបេះដូង យកឆន្ទៈគ្រូបង្រៀនបាន គឺយកចិត្តទេវតាបានហើយ។ ប៉ុន្តែមានតែមនុស្សល្ងង់ខ្លៅប៉ុណ្ណោះ ដែលប្រើយុទ្ធសាស្ត្រ និងយុទ្ធវិធីធ្វើឲ្យតម្លៃការអប់រំ និងគ្រូបង្រៀនធ្លាក់ចុះ ឬធ្វើឲ្យការអប់រំនិងគ្រូបង្រៀនមានជំងឺ...ដើម្បីគ្រប់គ្រងគ្រូបង្រៀនឲ្យបានជាប់ក្នុងកណ្តាប់ដៃនោះ។ ពេលនេះ មហាជនច្បាស់ជាមើលស្រាលរហូតអស់តម្លៃដោយខ្លួនឯងមិនខាន។ តើអ្នកណាទទួលបានផលប្រយោជន៍អស់ទាំងនេះដោយផ្ទាល់ និងដោយប្រយោល??? អ៊ីចឹងយើងត្រូវតែវាយលុកផ្លូវកាត់បែបនេះឯង!។
ប៉ុន្តែវិស័យអប់រំ មិនមែនត្រូវការត្រឹមតែការអប់រំរវាងគ្រូ និងសិស្សប៉ុណ្ណោះទេ គឺត្រូវការផ្នែកវប្បធម៌ សិល្បៈ និងផ្សព្វផ្សាយ...ផងដែរ។បើមួយថ្ងៃៗ បង្កើតតែវប្បធម៌ពុករលួយ វប្បធម៌ផឹកស៊ី...ផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម ស្រាបៀរ គ្រឿងស្រវឹងតាមទូរទស្សន៍ តាមវិទ្យុគ្រប់រូបភាពអ៊ីចឹង រឿងអីក្មេងៗវាមិនចេះ វាមិនចង់សាក នោះ? បើវិទ្យុ ពិធីករខ្លះអានសារព័ត៌មាន ប្រកាសថា៖"ម៉ោងរំលោភ ម៉ោងកាប់ចាក់"មកដល់ទៀតហើយ គឺរុករកតែព័ត៌មាន និងផ្សាយតែរឿងរំលោភ រឿងកាប់ចាក់...អ៊ីចឹងរឿងអីក្មេងវាមិនគិត មិនមានចិត្តចង់ សាកល្បង សាករំលោភគ្នាលេង សាកជាប់គុកលេង?
នេះហើយសុទ្ធតែចំណងស្លាប់មុខ ដែលមានចុងខ្សែច្រើន គឺមិនងាយស្រាយរួចឡើយ។ បើមានអ្នកណាសួរខ្ញុំថា៖តើធ្វើយ៉ាងណាទើបការអប់រំរឹងមាំ...?ខ្ញុំច្បាស់ជាឆ្លើយថា៖ «...ត្រូវយកវត្តដាក់ក្នុងសាលា ត្រូវយកសាលាដាក់ក្នុងវត្ត...រហូតត្រូវយកក្រសួងអប់រំ និងក្រសួងកិច្ចការសាសនា ដាក់បញ្ចូលឲ្យក្លាយជាក្រសួងតែមួយ» ទើបព្រលឹងខ្មែរមានស្ថេរភាព ទើបព្រលឹងខ្មែរមិនខ្ចាត់ខ្ចាយពីអង្គប្រាណរបស់កូនចៅខ្មែរ ដែលមានញើសឈាមដូនតាខ្មែរពូជអ្នកកសាងអង្គរតែម្តង។
បើនិយាយឲ្យខ្លីក្រសួងអប់រំអ្នកអនុវត្ត ក្រុមគ្រួសារអ្នកពង្រឹង វប្បធម៌ សិល្បៈ និងសារព័ត៌មាន គឺជាអ្នកជួយគាំទ្រ។ ក្បួនសឹកពោលថា៖«វាយទៅមុខ ទប់ពីក្រោយ ពង្រឹងកណ្តាល» ទើបអាចឈ្នះសមរភូមិ និងសង្គ្រាមបាន។ វិស័យអប់រំ និងការអប់រំ គឺខុសគ្នា ដូចគេនិយាយថា៖«ក្បួនសឹក និងសមរភូមិ គឺខុសគ្នា»។ស្ថានភាពជាក់ស្តែង គឺស្ថិតនៅលើមនុស្សមានសមត្ថភាព ឆន្ទៈ និងការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់។ ការអប់រំ ត្រូវតែផ្តោតលើកិច្ចការបីចំណុច ដែលមិនអាចខ្វះបាន ដូចពាក្យមួយឃ្លាពោលថា៖«ក្បាលមិនរឹង កន្ទុយច្បាស់ជាមិនត្រង់»។គឺមានន័យថា៖បើថ្នាក់លើខ្វះការយកចិត្តទុកដាក់ ថ្នាក់ក្រោមច្បាស់គ្មាន លំនឹងជាមិនខាន។ គេអាចនិយាយបានថា បើថ្នាក់លើរវល់តែកិច្ចការនយោបាយ ខ្វះការយកចិត្ត ទុកដាក់លើផ្នែកបច្ចេកទេស ថ្នាក់ក្រោមច្បាស់ជាធូររលុងទៅតាមហ្នឹងដែរ។ រឿងកិច្ចការនយោបាយអប់រំ និងបច្ចេកទេសអប់រំ គឺជារឿងពីរផ្សេងគ្នា តែមិនអាចខ្វះគ្នាបានឡើយ។
សង្ឃឹមថាស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនជាមួយវិស័យអប់រំ រហូតដល់លោកអ្នកជាមាតាបិតា អាណាព្យាបាលសិស្ស គួរតែរួមចំណែកដោយផ្ទាល់ ដោយប្រយោលដើម្បីបង្ខំចិត្តគិតគូរ ពិចារណា និងយល់ឲ្យកាន់តែច្បាស់ ដើម្បីបញ្ជូនសារបន្តដល់កូនចៅ និងសិស្សានុសិស្សឲ្យខំប្រឹងសិក្សារៀនសូត្រនៅសាលារៀន អប់រំបន្ថែមនៅផ្ទះ និងធ្វើជាពលរដ្ឋល្អក្នុងសង្គមជាតិ មានគុណធម៌ មានសីលធម៌ និងការទទួលខុស ត្រូវខ្ពស់ ដើម្បីចូលរួមចំណែកកសាងប្រទេសជាតិ និងធ្វើជាគំរូល្អសម្រាប់កូនយើង កូនគេ ទាំងស្រី ទាំងប្រុស ទាំងមាន ទាំងក្រ ទាំងល្អ ទាំងអាក្រក់... ដែលសុទ្ធតែជាកូនខ្មែរ រស់នៅលើទឹកដីខ្មែរ មានមាតាអង្គរតែមួយ ឲ្យមានមោទនភាពឡើងវិញជានិច្ចនិរន្តរ៍៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ស្មើរនេះ», «ថ្មើរនេះ» និង«ថ្មារនេះ» មួយណាត្រូវ?
ភ្នំពេញ 1 សប្តាហ៍
