ជាតិ
បទវិភាគ
×![]()
ភ្នំពេញ៖ ជាធម្មតា ក្នុងការរស់នៅក្នុងគ្រួសារនិងសហគមន៍ និងក្នុងការបំពេញការងារក្នុង ស្ថាប័ន ក៏ដូចជាក្នុងការគ្រប់រដ្ឋ តិចឬច្រើនតែងតែមានជម្លោះដោយចៀសពុំរួច។ ដើម្បីបញ្ចប់ ជម្លោះ ទាំងនោះ ភាគីពាក់ព័ន្ធបានប្រើវិធីផ្សេងៗដូចជា ការជជែកគ្នារវាងភាគីជម្លោះ តាមបែប ប្រពៃណីនិងការយោគយល់គ្នា ការចរចារវាងភាគីជម្លោះដោយមានការសម្របសម្រួល ពីអាជ្ញាធរ និងការដោះស្រាយកាមផ្លូវតុលាការជាដើម។ ទោះបីជាយ៉ាងនេះក៏ដោយ ក៏ក្នុងការណីខ្លះ មានជម្លោះមួយចំនួននៅតែមិនអាចដោះស្រាយបាន និងបន្តអូសបន្លាយក្នុងរយៈពេលយ៉ាងយូរ។
យោងតាមប្រវត្តិសាស្ត្រ បទពិសោធ និងតថភាពសង្គម យើងបានដឹងថា ជម្លោះបានកើតឡើងគ្រប់ក្រិតចាប់ពីកម្រិតគ្រួសារទៅដល់កម្រិតជាតិនិងអន្តរជាតិ។ មូលហេតុដែលនាំឱ្យមានភាពស្មុគស្មាញក្នុងការដោះស្រាយទំនាស់មានច្រើនណាស់ ដែលក្នុងនោះយើងសូមលើកយកមូលហេតុធំៗមួយចំនួនមកបង្ហាញដូចខាងក្រោម៖
១) ភាគីពាក់ព័ន្ធមិនព្រមទទួលស្គាល់ការណ៍ពិត។ ការណ៍ពិតជាគន្លឹះក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហា ប្រសិនបើយើងរកមិនឃើញការណ៍ពិត ឬមិនព្រមទទួលយកការណ៍ពិត បញ្ហាទាំងឡាយទោះបីតូចក្ដី ឬធំក្ដី ក៏ពិតជាមិនអាចដោះស្រាយបានឡើយ។
២) ភាគីពាក់ព័ន្ធមិនព្រមស្ដាប់គ្នាវិញទៅមក។ ការផ្ដល់ឱកាសឱ្យភាគីនីមួយៗបង្ហាញហេតុការណ៍ ឬបកស្រាយរឿងរ៉ាវពាក់ព័ន្ធគឺជាមធ្យោបាយមួយដែលជួយធ្វើឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធ អ្នកស្របសម្រួល និងអ្នកសម្រេចក្ដីមានមូលដ្ឋានរឹងមាំក្នុងស្វែងសច្ចភាព និងការឈានទៅបញ្ចប់ជម្លោះដោយយុត្តិធម៌។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនបើភាគីពាក់ព័ន្ធមិនព្រមស្ដាប់គ្នាវិញទៅមក ស្វែងយល់ពីគ្នាទៅវិញទៅមក ហើយព្យាយាមនិយាយតែអ្វីដែលខ្លួនចង់និយាយនោះ នាំឱ្យខ្វះការយល់ពីគ្នាទៅវិញទៅមក ភាគីបន្តប្រកាន់អគតិរៀងៗខ្លួន ដែលនាំឱ្យមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហាបានឡើយ។
៣) ភាគីពាក់ព័ន្ធមិនព្រមធ្វើសម្បទាននិងមិនចង់ចាញ់ គឺចង់តែឈ្នះ។ ជាធម្មតា ជម្លោះដែលបានកើតឡើងអាចបង្កឡើងដោយភាគីម្ខាង ឬដោយភាគីទាំងពីរ ដែលតម្រូវឱ្យមានការទទួលយកការណ៍ពិត និងការធ្វើសម្បទាន ឬការអត់ឱនដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះ។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនបើភាគីណាមួយ ឬភាគីទាំងពីរមិនព្រមទទួលយកការណ៍ពិត មិន ធ្វើសម្បទាន និងមិនអត់ឱន ហើយចង់តែឈ្នះរៀងៗខ្លួនដោយមិនឈរលើហេតុផល និងសច្ចភាពទេនោះ ជម្លោះពិតជាមិនអាចបញ្ចប់បានឡើយ។
៤) ភាគីពាក់ព័ន្ធ មិនគោរពច្បាប់ កិច្ចព្រៀមព្រៀង និងគោលកាណ៍។ ការដោះស្រាយជម្លោះ ត្រូវតែមានមូលដ្ឋានគតិយុត្តត្រឹត្រូវ និងច្បាស់លាស់ ដូចជា ច្បាប់ កិច្ចព្រៀមព្រៀង និងគោលកាណ៍ ជាដើម។ ប្រសិនបើភាគីពាក់ព័ន្ធមិនព្រមផ្អែកលើមូលទាំងនេះ ហើយអាងតែលើកម្លាំង ខ្នងបង្អែក និងភាពមានះរបស់ខ្លួននោះ ជម្លោះនានាពិតជាមិនអាចដោះស្រាយបានឡើយ។
៥)ភាពមិនច្បាស់លាស់ក្នុងខ្លឹមសារច្បាប់ និងភាពមិនឯករាជ្យ ភាពល្អៀង និងអំពើពុករលួយក្នុងការអនុវត្តច្បាប់។ ពេលដែលភាគីពាក់ព័ន្ធចង់ដោះស្រាយជម្លោះ ពួកគេត្រូវការច្បាប់មួយដែលរឹងមាំ និងមានខ្លឹមសារច្បាស់លាស់។ លើសពីនេះទៅទៀត គេត្រូវការស្ថាប័នមួយដែលឯករាជ្យ និងត្រូវការមន្ត្រីដែលបំពេញការងារប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ មិនលម្អៀង និងមិនពុករលួយ។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនបើច្បាប់មួយដែលត្រូវគេយកជាមូលដ្ឋានក្នុងការដោះស្រាយវិវាទនោះ មានន័យមិនច្បាសលាស់ នាំឱ្យភាគីជម្លោះនិងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធនឹងការសម្រេចក្ដី បកស្រាយខុសគ្នាតាមការយល់ឃើញនិងតាមភាពលម្អៀងទៅលើផលប្រយោជន៍របស់គេរៀងៗខ្លួន។ ឧទាហរណ៍ទីមួយ ការបើកបររថយន្តដោយបើកភ្លើងនៅពេលថ្ងៃ អ្នកខ្លះយល់ថាខុសច្បាប់ អ្នកខ្លះថាមិនខុសច្បា់ទេ។ ឧទាហរណ៍ទីពីរ ក្នុងជម្លោះនយោបាយដែលបានកើតឡើងកន្លងមក ដូចជា ការប្រជុំសភាលើកដំបូងរបស់តំណាងរាស្ត្រមកពីបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងអាណត្តិទី៥នៃរដ្ឋសភាដែលមានសមាជិកចូលរួមមិនគ្រប់១២០នាក់ អ្នកខ្លះបកស្រាយថាមិនត្រឹត្រូវតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញទេ ឯអ្នកខ្លះទៀតថា ត្រឹមត្រូវតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ឧទាហរណ៍ទីបី តំណាងរាស្ត្របក្សសង្គ្រោះជាតិដែលជាប់ឆ្នោតក្នុងអាណត្តិទី៥ ទាំង៥៥រូប ដែលមិនទាន់បានចូលធ្វើសច្ចាប្រណិធាន អ្នកខ្លះបកស្រាយថា មិនទាន់គ្រប់លក្ខខណ្ឌសមាជិកសភាដែលមានអភ័យឯកសិទ្ធិទេ ឯអ្នកខ្លះទៀតបកស្រាយផ្ទុយពីនេះ ជាដើម។
៦) ភាគីណាមួយ ឬភាគីទាំងពីរនៃតួអង្គជម្លោះ ព្យាយាមជ្រៀតចូលទៅក្នុងតួអង្គសម្រេចក្ដី។ ក្នុងករណីបែបនេះ ជម្លោះពិតជាមិនអាចដោះស្រាយប្រកបដោយយុត្តិធម៌ទេ ពីព្រោះ ភាគីជម្លោះខិតខំប្រឹងទាញការដោះស្រាយឆ្ពោះទៅរកផលប្រយោជន៍និងជ័យជំនះរបស់ខ្លួន។ ករណីបែបនេះ យើងសង្កេតឃើញកើតមាននៅប្រទេសនានាលើពិភពលោក រួមទាំងកម្ពុជាផងដែរ លើវិស័យនយោបាយ ពាណិជ្ជកម្ម ការគ្រប់គ្រង និងវិស័យជាច្រើនទៀត។
យោងតាមការបង្ហាញខាងលើ យើងអាចសន្និដ្ឋានបានថា កត្តាមូលដ្ឋានទាំងនេះពិតជាបានរួមចំណែកក្នុងរារាំងមិនឱ្យការដោះស្រាយជម្លោះនានា ប្រព្រឹត្តទៅប្រកបដោយភាពរលូនឡើយ។ ហេតុនេះ ប្រសិនបើយើងចង់ដោះស្រាយជម្លោះរ៉ាំរ៉ៃនានាដែលកំពុងកើតឡើងទាំងនៅកម្ពុជានិងពិភពលោកទាំងមូលយើងត្រូវតែចៀសឱ្យផុតពីឧបសគ្គធំៗទាំងប្រាំមួយនេះ និងឧបសគ្គផ្សេងៗទៀតដែលយើងមិនបានរៀបរាប់នៅទីនេះ បើមិនដូច្នោះទេ សង្គមរបស់យើងនឹងនៅបន្តប្រឈមមុខនឹងជម្លោះស្មុគស្មាញនានាតទៅទៀតលើគ្រប់វិស័យនិងគ្រប់ក្រិត ដែលធ្វើឱ្យរាំងស្ទះដល់ការស្វែងរកសន្តិភាព សន្តិសុខ សណ្ដាប់ធ្នាប់ ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយនិរន្តរាភាព និងសុខដុមនីយកម្ម៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«គូលី»មានន័យច្បាស់លាស់ដូចម្តេច?
1 សប្តាហ៍
