អាមេរិកសង្ឃឹមថាចំណងមិត្តភាពជិតស្និទ្ធិជួយឲ្យនយោបាយវៀតណាមផ្លាស់ប្តូរ

អន្តរជាតិ

អាមេរិកសង្ឃឹមថាចំណងមិត្តភាពជិតស្និទ្ធិជួយឲ្យនយោបាយវៀតណាមផ្លាស់ប្តូរ

25, Aug 2015 , 8:19 pm

រូបភាព

ដោយ: សៅ ផលនិស្ស័យ (Sao Phal Niseiy)

ចុងខែនេះប្រធានសភាវៀតណាមនឹងទៅទស្សនកិច្ចនៅក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ក្រោយមានវត្តមានប្រធានបក្សកម្មុយនីស្តវៀតណាមនៅអាមេរិក។ ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សកុម្មុយនីស្តក្រុងហាណូយបន្តបន្ទាប់គ្នាទៅអាមេរិក និងរបស់មន្ត្រីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនមកកាន់វៀតណាមបញ្ជាក់ច្បាស់ថា ប្រទេសទាំងពីរកំពុងប្រឹងបង្កើនចំណងមិត្តភាពឲ្យកាន់ស្អិតល្មួរជាមួយគ្នាកាន់តែខ្លាំង។ នៅពីក្រោយការពង្រឹងទំនាក់ទំនងឲ្យជិតស្និទ្ធរវាងរដ្ឋទាំងពីរ គឺផលប្រយោជន៍ មិនមែនព្រោះតែគេទុកចិត្តគ្នាឡើយ។ តែអាមេរិករំពឹងមុតមាំថា ខ្លួនអាចជំរុញឲ្យវៀតណាមដែលបើកចំហរតែសេដ្ឋកិច្ចនិងបន្តរំលោភសិទ្ធិមនុស្សជាហូរហែរនោះអាចឈានទៅបើកចំហរខាងនយោបាយផង។ ការរុញវៀតណាមដែលគ្រប់គ្រងដោយបក្សកម្មុយនីស្តរាប់ទសវត្សទៅជារដ្ឋបើចំហរនយោបាយមិនមែនជារឿងងាយស្រួលឡើយ។

សូមស្តាប់ការបកស្រាយរបស់លោក សៅ ផលនិស្ស័យ៖

បម្លាស់ប្តូរទស្សនកិច្ចមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អាមេរិកនិងវៀតណាមកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ក្រោយប្រទេសទាំងពីរភ្ជាប់ចំណងការទូតឡើងវិញកាលពីឆ្នាំ១៩៩។ ខែមុន មេបក្សកម្មុយនីស្តវៀតណាមលោក ង្វៀង ភូទ្រុង (Nyueng Phu Trong) ទៅក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន និងជួបប្រធានាធិបតីបារ៉ាក់ អូបាម៉ា នៅសេតវិមាន។ កាលពីថ្ងៃចន្ទម្សិលមិញ គណកម្មាធិការការបរទេសវៀតណាមបានចេញសេចក្តីប្រកាសមួយបញ្ជាក់ថា ប្រធានសភាវៀតណាមលោក Nguyen Sinh Hung នឹងទៅទស្សនកិច្ចនៅសហរដ្ឋអាមេរិកវិញម្តងចាប់ពីថ្ងៃ ៣១សីហា ដល់ថ្ងៃ ៩កញ្ញាខាងមុខ។ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះដែរ ប្រធានសភាវៀតណាមខាងលើក៏ដឹកនាំក្រុមសមាជិកសភាវៀតណាមច្រើននាក់ដើម្បីចូលរួមក្នុងសន្និសីទប្រធានសភាពិភពលោក ដែលនឹត្រូវរៀបចំឡើងនៅក្នុងទីក្រុងញូវយ៉កផងដែរ។ ដំណើរទស្សនកិច្ចបន្តបន្ទាប់ឥតដាច់ បង្ហាញថា ចំណងការទូតភាគីទាំងពីរកាន់តែប្រសើរ ហើយទំហំពាណិជ្ជកម្ម សេដ្ឋកិច្ច បន្តកើនឡើងពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។ ត្រឹមឆ្នាំ ២០១៤ អាមេរិកក្លាយជារដ្ឋដែលមានទុនវិនិយោគច្រើនបំផុតលំដាប់ទី៧នៅវៀតណាម ហើយអាមេរិកក៏ជាទីផ្សារធំបំផុតសម្រាប់ផលិតផលនាំចេញរបស់វៀតណាមផងដែរ។ តាមការមើលឃើញជាក់ស្តែង ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន និងក្រុងហាណូយ ចង់តំឡើងកម្រិតការទូតដល់ភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រផង។

១. អាមេរិកនិងវៀតណាមជាមិត្តដើម្បីតែផលប្រយោជន៍?

គ្មានអ្នកណាធ្លាប់គិតថា អតីតសត្រូវចាស់សម័យសង្គ្រាមត្រជាក់ទាំងពីរអាចមានលទ្ធភាពទុកអតីតកាលជូរចត់មួយឡែក ហើយងាកមកចាប់ដៃគ្នាបែបនេះទេ។ ២០ឆ្នាំក្រោយភ្ជាប់ទំនាក់ទំនង ភាគីទាំងសុទ្ធតែមានសុទិដ្ឋិនិយមនិងជំនឿចិត្តខ្ពស់ក្នុងការបន្តចាប់ដៃគ្នាសាងទំនាក់ទំនងនៅពេលខាងមុខនិងអាចប្រែក្លាយជាសម្ព័ន្ធមិត្តជាមួយគ្នាផងក៏មិនដឹង។ ប៉ុន្តែមិនមែនមានន័យថាការសាងចំណងមិត្តភាពរវាងរដ្ឋទាំងពីរបច្ចុប្បន្នេះ ពឹងលើផ្អែកលើការសាងទំនុកចិត្តឡើយ។ ទំនងជិតស្និទ្ធរវាងវៀតណាមនិងអាមេរិកដោយសារបរិបទនយោបាយតំបន់ផ្លាស់ប្តូរ ហើយភាគីសុទ្ធតែសំលឹងឃើញប្រយោជន៍ច្រើនដែរ។

វៀតណាម មានមហិច្ឆតាយកអាមេរិកជាខ្នងបង្អែកស្រាប់ សម្រាប់ទប់ចិនរឿងជម្លោះដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូងនិងសម្រាប់ទាញប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចនិងពាណិជ្ជកម្មក្នុងបរិបទសាកលភាវូបនីយកម្ម។ រឿងចម្បងគឺបញ្ហាជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ អាមេរិកអាចមានអំណាចនិងឥទ្ធិពលខ្លាំង អាចការពារវៀតណាមមិនឲ្យចិនធ្វើអ្វីតាមចិត្ត។ ក្នុងក្រសែរភ្នែកអ្នកវិភាគ ពេលនេះឱកាសមួយដ៏ល្អរបស់វៀតណាមដែលត្រូវចាប់ដៃអាមេរិកនៅពេលនេះ។

ផ្ទុយទៅវិញ វៀតណាមមានលក្ខណៈពិសេសច្រើនទាំងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងសក្តានុពលសេដ្ឋកិច្ច ដែលធ្វើឲ្យអាមេរិកត្រូវចិត្ត។ សហរដ្ឋអាមេរិកវិញ ចង់ប្រើប្រាស់វៀតណាមនិងបណ្តារដ្ឋអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វ្រិកផ្សេងទៀត ដើម្បីពង្រឹងឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនឡើងវិញនៅក្នុងតំបន់។ នៅពេលខាងមុខវៀតណាម រួមជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្តអាមេរិកឯទៀតដូចជាហ្វីលីពីន ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូងជាដើមអាចពួតដៃគ្នារក្សាតុល្យភាពអំណាចអាមេរិកនៅអាស៊ី ដោយមិនបណ្តោយឲ្យចិនគ្រប់គ្រងផ្តាច់មុខបានឡើយ។ ក្រៅពីនេះ រដ្ឋបាលអាមេរិកក៏សំឡឹងមើលឃើញប្រយោជន៍ផ្សេងទៀតដែរ។ នោះគឺការជំរុញឲ្យវៀតណាមបើកចំហរច្រើនជាមុន ឬអាចបោះបង់នយោបាយសង្គមនិយមដូចបច្ចុប្បន្ន និងបើកទ្វារទទួលយកប្រជាធិបតេយ្យ តាមរយៈទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធនេះ។

២.អាមេរិករំពឹងថាវៀតណាមនឹងកាន់តែបើកចំហរនយោបាយ

វៀតណាម ជារដ្ឋដែលរីកចម្រើនរហ័សបំផុតមួយនៅក្នុងតំបន់និងពិភពលោក។ នេះក៏ដោយសារតែកំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចចុងទសវត្សទី ៨០ ដោយត្រលប់មកចាប់យកសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារ។ ថ្វីបើសេដ្ឋកិច្ចបើកចំហរក្តី នយោបាយបិទធ្វើឲ្យវៀតណាមពិបាកចាប់ដៃជាមួយអាមេរិកនិងបណ្តារដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យផ្សេងទៀតដែរ។ ប៉ុន្តែវៀតណាមឆ្លាតត្រង់ថា គ្រប់ពេលដែលអាមេរិកនិងសហគមន៍អន្តរជាតិរិះគន់និងចាប់អារម្មណ៍លើស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅវៀតណាម រដ្ឋាភិបាលក្រុងហាណូយចាប់ផ្តើមបន្ធូរបន្ថយការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាព ប្រឹងប្រែងលាងជម្រះរឿងអាស្រូវ តាមរយៈការដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ និងបណ្តាសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស។ ហើយបើសិនជាសហគមន៍អន្តរជាតិមិនបានចាប់អារម្មណ៍ រដ្ឋមួយនេះចាប់ផ្តើមធ្វើទុក្ខបុកម្នេញក្រុមសិទ្ធិមនុស្ស និងរាល់បណ្តាក្រុមអ្នកនយោបាយប្រឆាំងភ្លាម។ កន្លងមកមុនមានទស្សនកិច្ចរបស់ប្រមុខការទូតអាមេរិកលោក ចន ឃឺរី នៅវៀតណាម ក្រុងហាណូយបញ្ជាឲ្យគេដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយច្រើនរយនាក់ផង ដើម្បីបង្ហាញថាខ្លួនប្រឹងប្រែងដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស។ គេដឹងច្បាស់ពី គោលនយោបាយសហរដ្ឋអាមេរិកដែលកំពុងប្រើប្រាស់ជាមួយវៀតណាមបច្ចុប្បន្ន ដោយពឹងលើទំនាក់ទំនងនិងភាពជិតស្និទ្ធលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្មនិងវិស័យឯទៀត។ គោលនយោបាយនេះ មិនខុសពីអ្វីដែលប្រទេសមហាអំណាចប្រជាធិបតេយ្យនេះកំពុងប្រើជាមួយរដ្ឋសង្គមនិយមអាមេរិកឡាទីនគុយបា ឬរដ្ឋដែលមាននយោបាយបិទដូចជាអ៊ីរ៉ង់ជាដើឡើយ។ គេរំពឹងថា ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោននឹងសម្រេចជោគជ័យក្នុងការផ្លាស់ប្តូរវៀតណាមសន្សឹមៗរហូតក្លាយជារដ្ឋបើកចំហរទូលំទូលាយទាំងនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ច៕