រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក លោក ចន ឃេរី បានអញ្ជើញទៅដល់ក្រុងប៉េកាំងថ្ងៃអង្គារ ទី ២៦ ម្សិលមិញ ដើម្បីជជែកជាមួយមេដឹកនាំចិនជុំវិញបញ្ហានុយក្លេអ៊ែរឧបទ្វីបកូរ៉េ។ សហគមន៍អន្តរជាតិ និង ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនចង់ឲ្យចិនដាក់សម្ពាធលើកូរ៉េខាងជើង ឬអាចបង្ខំឲ្យកូរ៉េខាងជើងបោះបង់កម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួនដូចអ៊ីរ៉ង់ផង។ ប៉ុន្តែដូចឃើញស្រាប់ គ្មានសង្ឃឹមទេដែលរំពឹងថាចិននឹងដាក់គំនៀបលើក្រុងព្យុងយ៉ាងឲ្យប្រទេសនេះបោះបង់អាវុធរបស់ខ្លួនចោល ព្រោះសូម្បីតែកិច្ចប្រជុំភាគីប្រាំមួយចិនដែលចិនផ្តួចផ្តើមបង្កើតឡើងកន្លងមកដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េខាងជើង ក៏មហាអំណាចនេះមិនបានជួយឲ្យសម្រួលឲ្យវេទិកាពហុភាគីនេះចាប់ផ្តើមឡើងវិញដែរ។
លោក សៅ ផលនិស្ស័យ លម្អិតព័ត៌មាននេះ
**audio2**
សូមស្តាប់ការបកស្រាយរបស់លោក សៅ ផលនិស្ស័យ៖
ការបាញ់សាកល្បងគ្រាប់បែកអ៊ីដ្រូសែនរបស់កូរ៉េខាងជើងកាលពីដើមខែមករាកន្លងទៅបានធ្វើឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិព្រួយបារម្ភនិងប្រតិកម្មខ្លាំង។ អាមេរិក កូរ៉េខាងត្បូង ជប៉ុន ចង់ឲ្យមានការដាក់ទណ្ឌកម្មថ្មីប្រឆាំងកូរ៉េខាងជើង ទុកជាការព្រមានចំពោះសកម្មភាពបង្ករឿងនេះ។ ហើយអាមេរិកចាប់ផ្តើមបង្កើនសកម្មភាពយោធារបស់ខ្លួននៅកូរ៉េខាងត្បូង ហើយអាមេរិកបានបញ្ជូនយន្តហោះទម្លាក់គ្រាប់នុយក្លអ៊ែរ B-52 ទៅកាន់ឧបទ្វីបកូរ៉េថែមទៀត។ ក្រៅពីនេះរដ្ឋបាលលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា បានស្វះស្វែងរកការគាំទ្រនិងសហការពីបណ្តាប្រទេសជាមិត្តនជាពិសេសពីប្រទេសដែលមានឥទ្ធិពលលើកូរ៉េខាងជើងដូចជាចិន ដើម្បីដាក់សម្ពាធលើកូរ៉េខាងជើងឲ្យបញ្ចប់សកម្មភាពបង្កបញ្ហានេះ។
ឃើញស្រាប់ហើយដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ចន ឃេរី ទៅកាន់ប្រទេសចិនម្សិលមិញនេះដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលឲ្យចិនដាក់សម្ពាធលើកូរ៉េខាងជើង។ ក្រៅពីបញ្ហាឧបទ្វីបកូរ៉េ លោក ឃេរី ចង់ជជែកពិភាក្សាសិទ្ធិមនុស្ស និងភាពតានតឹងនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាមួយមេដឹកនាំចិនដែរ។
១.លោក ឃេរី សង្ឃឹមថាចិននឹងបង្ហាញជំហររឹងត្អឺងចំពោះកូរ៉េខាងជើង
លោក ឃេរី ជួបជជែកជាលក្ខណៈទ្វេភាគីជាមួយសមភាគីចិន លោក វ៉ាង យី កាលពីថ្ងៃអង្គារម្សិលមិញ ហើយលោកលើកយកបញ្ហានុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េខាងជើងក្នុងជំនួបតែម្តង។ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកសង្ឃឹមថា ចិននឹងធ្វើសកម្មច្រើនជាងមុនដោយសហការជាមួយអាមេរិកនិងសហគមន៍អន្តរជាតិដើម្បីដោះស្រាយការគំរាមកំហែងសន្តិសុខបង្កឡើងដោយក្រុងព្យុងយ៉ាង។ គេមិនទាន់ដឹងថា តើចិននឹងធ្វើបែបណាទៀត។ ប៉ុន្តែគេដឹងច្បាស់ថា បំណងប្រមុខការទូតអាមេរិកគឺស្នើសុំឲ្យភាគីចិនប្រើប្រាស់អំណាចរបស់ខ្លួនដាក់សម្ពាធលើក្រុងព្យុងយ៉ាងឲ្យផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថរបស់ខ្លួន និងត្រលប់មកចរចាបញ្ហានុយក្លេអ៊ែរនេះ។ វាជាការពិតដែលថា ក្រុងប៉េកាំងអាចមានទឹកមាត់ប្រៃ និងអាចដាក់សម្ពាធលើកូរ៉េខាងជើងបានជុំវិញការដោះស្រាយបញ្ហានុយក្លេអ៊ែរនេះ។ តាំងពីយូរមកហើយ ចិនជាអ្នកការពារកូរ៉េខាងជើងតាមផ្លូវការទូត និងជាអ្នកជួយឲ្យដង្ហើមសេដ្ឋកិច្ចកូរ៉េខាងជើងនៅរស់។ ប៉ុន្តចាប់ពី គីម ជុងអ៊ុនឡើងកាន់តំណែងនិងមានការផ្លាស់ប្តូរសមាសសភាពដឹកនាំចិន ទំនាក់ទំនងចិននិងកូរ៉េខាងជើងធ្លាក់ចុះ។ ចិនកាន់តែស្និទ្ធកូរ៉េខាងត្បូង ហើយកូរ៉េខាងជើងដូចជាមិនសូវស្តាប់បង្គាប់របបដឹកនាំក្រុងប៉េកាំងទៀត។
ក្រោយកូរ៉េខាងជើងបាញ់សាកល្បងអាវុធលើកទី៤ ចិនបានប្រតិកម្មតបដែរ ព្រោះកូរ៉េខាងជើងមិនបានប្រាប់ចិនមុនឡើយ ហើយចិនក៏រងសម្ពាធខ្លាំងពីសហគមន៍អន្តរជាតិខ្លាំងដែរព្រោះតែសកម្មភាពនេះ។ ប៉ុន្តែចិននៅតែស្នើឲ្យបណ្តាភាគីពាក់ព័ន្ធរក្សាការអត់ធ្មត់ ចៀសវាងប្រើប្រាស់កម្លាំង និងសកម្មភាពទាំងឡាយណាដែលធ្វើឲ្យបញ្ហាកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។ ចិនក៏មិនចង់ឃើញទណ្ឌកម្មថ្មីដាក់ចេញដោយក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខដែរ។
២.ចង់ពឹងចិនឲ្យជំរុញកូរ៉េខាងជើងបោះបង់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរជាស្រមើស្រមៃ
កន្លងមកមានការលើកឡើងផងដែរពាកព័ន្ធនឹងការជំរុញឲ្យក្រុងព្យុងយ៉ាងលះបង់អាវុធ និងកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួនដូចដែលអ៊ីរ៉ង់ធ្វើកន្លងមក។ កិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ជាមួយមហាអំណាចប្រាំមួយជាកិច្ចព្រមព្រៀងប្រវត្តិសាស្ត្រ ហើយអាមេរិកជឿជាក់ថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះនឹងជួយទប់ស្កាត់អ៊ីរ៉ង់មិនឲ្យផលិតអាវុធនុយក្លអ៊ែរបាន។ តែការរំពឹងថា ចិនអាចបង្ខំឲ្យកូរ៉េខាងជើង ឬកូរ៉េខាងជើងសុខចិត្តបោះបង់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរដូចអ៊ីរ៉ង់ជារឿងស្រមើស្រមៃប៉ុណ្ណោះ។
ជារួមចិននៅរក្សាទុកកូរ៉េខាងជើងជាតំបន់ស ដែលអាចទប់ទល់ឥទ្ធិពលអាមេរិកនៅក្នុងតំបន់បាន។ ចិនមើលហើយគ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ កូរ៉េខាងជើងក៏មិនអាចក្អេងក្អាង និងបង្ករឿងដើម្បីដាក់សម្ពាធលើលោកខាងលិចបានដូចពេលបច្ចុប្បន្នដែរ។ កុំថាឡើយជំរុញឲ្យកូរ៉េខាងជើងចោលអាវុធ ចិនមិនទាន់ទាំងប្រឹងជួយជំរុញរុញឲ្យកូរ៉េខាងជើងចូលតុចរចាកិច្ចពិភាក្សាភាគី ៦ដែលជាប់គាំងអស់ច្រើនឆ្នាំមកផង។
ដោយឡែក កាលពីខែកក្កដាឆ្នាំមុន កូរ៉េខាងជើង ប្រកាសថា ខ្លួនមិនចាប់អារម្មណ៍លើការលះបង់សិទ្ធិផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូ ដូចអ៊ីរ៉ង់ឡើយ។ ក្រសួងការបរទេសថា អាវុធនុយក្លេអ៊ែរជាអាវុធយុទ្ធសាស្ត្រយ៉ាងសំខាន់បំផុតមួយ ដើម្បីទប់ទល់ជាមួយគោលនយោបាយសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលតែងតែប៉ុនប៉ងផ្តួលរំលំរបបដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង។ ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ព្យាយាមបង្កបញ្ហានៅតំបន់ជាពិសេសធ្វើសមយុទ្ធទ្រង់ទ្រាយធំ រួមជាមួយកូរ៉េខាងត្បូងជាដើម។
និយាយទៅ ការបរាជ័យក្នុងការចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរ បន្ទោសតែចិននិងកូរ៉េខាងជើងក៏មិនកើតដែរ។ គេក៏គួរបន្ទោសក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ដែលព្យាយាមបង្កបញ្ហានៅតំបន់ដោយសំញែងកម្លាំងយោធាដោយធ្វើសមយុទ្ធទ្រង់ទ្រាយធំរួមជាមួយកូរ៉េខាងត្បូង ដាក់ពង្រាយអាវុធ ឬកងទ័ពនៅឧបទ្វីបកូរ៉េផង។ ការប្រើប្រាស់កម្លាំងឬអំណាចយោធារបស់ខ្លួនគំរាមកំហែងកូរ៉េខាងជើង មិនមែនជាមធ្យោបាយដោះស្រាយបញ្ហាឧបទ្វីបកូរ៉េឡើយ។ ហើយពេលខ្លះក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនហាក់ដូចជាមើលមិនឃើញ ឆន្ទៈចង់ចរចារបស់ក្រុងព្យុងយ៉ាងឡើយ ព្រោះអាមេរិកមានបំណងចង់ឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូររបបដឹកនាំក្រុងព្យុងយ៉ាង មិនមែនត្រឹមតែចង់ឃើញការបោះបង់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរប៉ុណ្ណោះឡើយ៕