ចិន ចោទអាមេរិកយកលេសអនុវត្តសិទ្ធិអន្តរជាតិដើម្បីក្លាយជា «អនុត្តរភាពដែនសមុទ្រ»

អន្តរជាតិ

ចិន ចោទអាមេរិកយកលេសអនុវត្តសិទ្ធិអន្តរជាតិដើម្បីក្លាយជា «អនុត្តរភាពដែនសមុទ្រ»

02, Feb 2016 , 9:59 pm

រូបភាព

ដោយ:

អវត្តមានដំណោះស្រាយរួមគ្នារវាងចិន និងរដ្ឋពាក់ព័ន្ធអាស៊ាន បានបើកផ្លូវឲ្យចិនបន្តអនុវត្តគោលនយោបាយវាតទីរបស់ខ្លួន ក្រោមហេតុផលប្រវត្តិសាស្ត្រ។ បើទោះបីជាអាស៊ាន ហាក់ដូចជាស្ងៀមស្ងាត់ក្នុងការចាត់វិធានទប់ស្កាត់សកម្មភាពចិនក៏ដោយ អាមេរិកដែលជារដ្ឋខាងក្រៅវិញ មិននៅស្ងៀមដូចរដ្ឋអាស៊ាននោះទេ។ អាមេរិក បានបញ្ជូននាវាចម្បាំងក្រោមហេតុផលអនុវត្តសិទ្ធិសេរីអន្តរជាតិជាច្រើនលើកច្រើនសារមកកាន់តំបន់ជម្លោះ ខណៈចិន ចោទថាបានបំពានអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន។

រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង បានចោទរដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ិនតោន ថាកំពុងតែយកលេសអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពដែនសមុទ្រដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួនឯងតែប៉ុណ្ណោះ។ ហើយនោះគឺ អាមេរិកចង់ក្លាយជារដ្ឋអនុត្តរភាពដែនសមុទ្រ ។ ប្រតិកម្មយ៉ាងគ្រោតគ្រាតដែលធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី០១ ខែកុម្ភៈ នេះ គឺ បន្ទាប់អាមេរិក បញ្ជូននាវាពិឃាតទៅកាន់តំបន់កោះផារ៉សែល( Paracel Islands) ដែល ជាផ្នែកមួយ នៃតំបន់ជម្លោះសមុ ទ្រចិនខាងត្បូងដែលចិនបានទាមទារ។

សូមរម្លឹកផងដែរថា នៅថ្ងៃទី២៩ខែមករា កន្លងទៅ អាមេរិក បានបញ្ជូននាវាពិឃាតដែលឈ្មោះថា Curtis Wilbur ទៅកាន់តំបន់កោះផារ៉ាសែលដែលជាតំបន់ទាមទារត្រួតស៊ីគ្នារវាង តៃវ៉ាន់វៀតណាម និងចិន។ ប្រតិបត្តិការនេះ គឺជាប្រតិបត្តិការដែនសមុទ្រជុំទីពីរហើយរបស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកមកកាន់ តំបន់ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលធ្វើឡើងកាលពីខែតុលាឆ្នាំ២០១៥។

មិនខុសពីប្រតិបត្តិការលើកមុនលោក Jeff Davis អ្នកនាំពាក្យមន្ទីរបញ្ចកោនអាមេរិក បានសង្កត់ធ្ងន់ដែលថាការប្រតិបត្តិការនាវាមកកាន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺដើម្បីការអនុវត្តតាមសិទ្ធិសេរីភាពនៃការធ្វើនាវាចរណ៍ដែនសមុទ្រអន្តរជាតិ និងដើម្បីជាឆ្លើយតបទៅនឹងគោលនយោបាយវាតទីរបស់ចិនផងដែរ។ អ្នកនាំពាក្យដដែល បានអះអាងថា ក្នុងប្រតិបត្តិការនេះ ក្រុមនាវិកអាមេរិក មិនទទួលបានការព្រមានពីបណ្តាប្រទេសណាមួយនោះទេ។

ជុំវិញបញ្ហានេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិនលោក Lu Kang អះអាងថា ការយកលេសអនុវត្ត សិទ្ធិសេរីដែនសមុទ្រអន្តរជាតិរបស់អាមេរិក ក្នុងតថភាពជាក់ស្តែងមិនត្រូវបានទទួលស្គាល់ពីច្បាប់អន្តរជាតិនោះទេ។ លោក ថាការចង់ក្លាយជាអនុត្តរភាពដែនសមុទ្ររបស់អាមេរិក មិនត្រូវបានសហគ មន៍អន្តរជាតិទទួលស្គាល់នោះទេ ជាពិសេសប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ដែលបានចាត់ទុកសកម្មភាពនោះថា មិនទទួលខុសត្រូវ និងបានគំរាមកំហែងសន្តិសុខ និងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់ទៀតផង។

អ្នកនាំពាក្យរូបនោះ ក៏បានបន្ថែមទៀតថា មូលហេតុមួយដែលបង្កើតតំបន់ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង ឲ្យក្លាយជាការប្រឈមមុខផ្នែកយោធា គឺដោយសារតែគោលនយោបាយសិទ្ធិសេរីភាពតាមដែនសមុទ្រដែលបង្កើតឲ្យមានភាពតានតឹងរបស់អាមេរិក។

សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺជាជម្លោះអធិបតេយ្យរវាងរដ្ឋអាស៊ានរួមមាន ព្រុយណេ ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន និងវៀតណាមជាមួយនឹងចិន។ ជម្លោះដែលអូសបន្លាយអស់រយៈ ពេល ច្រើនទសវត្សរ៍ហើយនោះ ក៏ព្រោះភាពចម្រូងចម្រាសនៃអំណេះអំណាង។ នោះគឺ ចិនទាមទារដែនជម្លោះ តាមកត្តាប្រវត្តិសាស្ត្រ ខណៈរដ្ឋអាស៊ាន ទាមទារតាមផ្នែកច្បាប់។ តែសម្រាប់ចិន ភាពតានតឹង ទាំងអស់គឺដោយសារការលូកដៃរបស់អាមេរិក៕