ជាតិ
សម្តេចថា បើកម្ពុជាមិនពេញចិត្ត សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរវាងអាមេរិកអាស៊ាននឹងចេញមិនរួចឡើយ
×![]()
កាលីហ្វរនីញ៉ា៖ ក្នុងពេលជជែកសំណេះសំណាលជាមួយប្រជាជនកម្ពុជារស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងក្រុង Rancho Mirage សម្តេច ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់ថា កិច្ចប្រជុំកំពូលអាមេរិក អាស៊ាន ថ្ងៃ ១៥ និងថ្ងៃ ១៦ កុម្ភៈនេះ បើមានសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមណាមួយដែលកម្ពុជាមិនពេញចិត្ត នឹងមិនអាចរួចឡើយ។ លោកថ្លែងបែបនេះ ក្នុងពេលលោកពន្យល់ពីមូលហេតុដែលសហគមន៍អាស៊ានសំខាន់សម្រាប់កម្ពុជា។
« សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមណាមួយដែលត្រូវចេញនៅក្នុងប្រជុំថ្ងៃស្អែក ឬខានស្អែករវាងអាមេរិក និងអាស៊ាន បើកម្ពុជាមិនពេញចិត្ត កម្ពុជាមិនឯកភាព គឺចេញមិនរួច»។ នេះជាការលើកឡើងជាឧទាហរណ៍របស់សម្តេច ហ៊ុន សែន ក្នុងពេលដែលលោកបកស្រាយពីសារសំខាន់នៃគោលការឯកច្ឆ័នដែលជាមូលហេតុមួយដែលធ្វើឲ្យអាស៊ានរួបរួមគ្នានិងធ្វើឲ្យកម្ពុជាចូលរួមជាមួយអាស៊ាន។
សម្តេច ជឿជាក់ថា គោលការណ៍សម្រេចចិត្តជាឯកច្ឆ័នវាសំខាន់ណាស់សម្រាប់ធានាការរួបរួមគ្នានិងសាមគ្គីគ្នារវាងអង្គការថ្នាក់តំបន់អាស៊ាននេះ ហើយវាក៏ជួយបង្កើតឲ្យមានការស្មើភាព និងស្មើសិទ្ធិរវាងរដ្ឋតូចរដ្ឋធំផងដែរ។ លោកក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ផងថា បើសិនអាស៊ានយកការសម្រេចចិត្តតាមការបោះឆ្នោតនោះអាស៊ាននឹងបែកខ្ញែកគ្នាជាចំណែក។
ទាក់ទងនឹងការលើកឡើងនេះពីបញ្ហាសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាមេរិក អាស៊ាននេះ អាចជាសារមួយរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា បញ្ជាក់ថា បញ្ហានានាដែលកម្ពុជាគិតថា ប៉ះពាល់ប្រយោជន៍កម្ពុជាក្នុងកិច្ចប្រជុំពិសេសខាងមុខ កម្ពុជានឹងបិទមិនឲ្យមានការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍បាន។
កង្វល់មួយសម្រាប់មជ្ឈដ្ឋានអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍តំបន់គឺកិច្ចប្រជុំខាងមុខជជែកពីបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងសន្តិសុខដែនសមុទ្រ។ កិច្ចប្រជុំខាងមុខនឹងជជែកពីបញ្ហាច្រើនជាពិសេសសន្តិសុខ នយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច តែបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងនឹងក្លាយជាប្រធានបទសំខាន់ និងក្តៅបំផុតដែរ។ កន្លងមក សម្តេច ហ៊ុន សែន ក៏បានបញ្ជាក់ម្តងហើយម្តងទៀតថា អាស៊ានមិនមែនជាតុលាការដែលអាចកាត់ក្តីបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងទេ ហើយបញ្ហានេះគួរតែត្រូវដោះស្រាយតាមការចរចាជាលក្ខណៈទ្វេភាគីរវាងរដ្ឋជម្លោះជាមួយចិនវិញ។ ដូច្នេះបើសិនកិច្ចប្រជុំស្អែកនឹងជជែកពីបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងមានការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ណាមួយពាក់ព័ន្ធបញ្ហានេះ វាជាការលំបាកកើតចេញទៅរួច បើសិនជាកម្ពុជាគិតថា ខ្លួនមិនពេញចិត្ត។
ពាក់ព័ន្ធបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង សមាជិកអាស៊ានមិនអាចស្វែងរកចំណុចរួមគ្នានិងសាមគ្គីគ្នាជាធ្លុងមួយដើម្បីចរចាជាមួយចិនឡើយ។ ប្រទេសអាស៊ានយល់ឃើញបែ្លកៗគ្នា និងបែកខ្ញែកគ្នាជុំវិញបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងដោយសារទំនាក់ទំនងពួកគេជាមួយចិន។ កម្ពុជានេះត្រូវគេទុកថាជាប្រទេសដែលស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលរបស់ចិនដោយសារចំណងទំនាក់ទំនងស្អិតល្មួតទ្វេរភាគិ។ ហើយការបរាជ័យរបស់កម្ពុជាដែលជាប្រធានអាស៊ានក្នុងការជំរុញឲ្យមានការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរវាងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានកាលពីឆ្នាំ ២០១២ នោះក៏រឹតតែធ្វើឲ្យគេរិះគន់កម្ពុជាខ្លាំងទៀត។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ពាក់ព័ន្ធ ការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនេះ យោងតាមមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អាមេរិក ឧបការីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក Daniel Russel បានលើកឡើងកាលពីសប្តាហ៍មុនថា កិច្ចប្រជុំអាមេរិក និងអាស៊ាននេះជាកិច្ចប្រជុំពិសេស។ ដូច្នេះវាអាចមានឬអាចអត់សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមគ្នានៅចុងក្រោយកិច្ចប្រជុំ។ ដែលនេះមានន័យថា វាមិនសំខាន់ ដែលចាំបាច់ត្រូវតែមានឡើយ៕
« សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមណាមួយដែលត្រូវចេញនៅក្នុងប្រជុំថ្ងៃស្អែក ឬខានស្អែករវាងអាមេរិក និងអាស៊ាន បើកម្ពុជាមិនពេញចិត្ត កម្ពុជាមិនឯកភាព គឺចេញមិនរួច»។ នេះជាការលើកឡើងជាឧទាហរណ៍របស់សម្តេច ហ៊ុន សែន ក្នុងពេលដែលលោកបកស្រាយពីសារសំខាន់នៃគោលការឯកច្ឆ័នដែលជាមូលហេតុមួយដែលធ្វើឲ្យអាស៊ានរួបរួមគ្នានិងធ្វើឲ្យកម្ពុជាចូលរួមជាមួយអាស៊ាន។
សម្តេច ជឿជាក់ថា គោលការណ៍សម្រេចចិត្តជាឯកច្ឆ័នវាសំខាន់ណាស់សម្រាប់ធានាការរួបរួមគ្នានិងសាមគ្គីគ្នារវាងអង្គការថ្នាក់តំបន់អាស៊ាននេះ ហើយវាក៏ជួយបង្កើតឲ្យមានការស្មើភាព និងស្មើសិទ្ធិរវាងរដ្ឋតូចរដ្ឋធំផងដែរ។ លោកក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ផងថា បើសិនអាស៊ានយកការសម្រេចចិត្តតាមការបោះឆ្នោតនោះអាស៊ាននឹងបែកខ្ញែកគ្នាជាចំណែក។
ទាក់ទងនឹងការលើកឡើងនេះពីបញ្ហាសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាមេរិក អាស៊ាននេះ អាចជាសារមួយរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា បញ្ជាក់ថា បញ្ហានានាដែលកម្ពុជាគិតថា ប៉ះពាល់ប្រយោជន៍កម្ពុជាក្នុងកិច្ចប្រជុំពិសេសខាងមុខ កម្ពុជានឹងបិទមិនឲ្យមានការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍បាន។
កង្វល់មួយសម្រាប់មជ្ឈដ្ឋានអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍តំបន់គឺកិច្ចប្រជុំខាងមុខជជែកពីបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងសន្តិសុខដែនសមុទ្រ។ កិច្ចប្រជុំខាងមុខនឹងជជែកពីបញ្ហាច្រើនជាពិសេសសន្តិសុខ នយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច តែបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងនឹងក្លាយជាប្រធានបទសំខាន់ និងក្តៅបំផុតដែរ។ កន្លងមក សម្តេច ហ៊ុន សែន ក៏បានបញ្ជាក់ម្តងហើយម្តងទៀតថា អាស៊ានមិនមែនជាតុលាការដែលអាចកាត់ក្តីបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងទេ ហើយបញ្ហានេះគួរតែត្រូវដោះស្រាយតាមការចរចាជាលក្ខណៈទ្វេភាគីរវាងរដ្ឋជម្លោះជាមួយចិនវិញ។ ដូច្នេះបើសិនកិច្ចប្រជុំស្អែកនឹងជជែកពីបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងមានការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ណាមួយពាក់ព័ន្ធបញ្ហានេះ វាជាការលំបាកកើតចេញទៅរួច បើសិនជាកម្ពុជាគិតថា ខ្លួនមិនពេញចិត្ត។
ពាក់ព័ន្ធបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង សមាជិកអាស៊ានមិនអាចស្វែងរកចំណុចរួមគ្នានិងសាមគ្គីគ្នាជាធ្លុងមួយដើម្បីចរចាជាមួយចិនឡើយ។ ប្រទេសអាស៊ានយល់ឃើញបែ្លកៗគ្នា និងបែកខ្ញែកគ្នាជុំវិញបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងដោយសារទំនាក់ទំនងពួកគេជាមួយចិន។ កម្ពុជានេះត្រូវគេទុកថាជាប្រទេសដែលស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលរបស់ចិនដោយសារចំណងទំនាក់ទំនងស្អិតល្មួតទ្វេរភាគិ។ ហើយការបរាជ័យរបស់កម្ពុជាដែលជាប្រធានអាស៊ានក្នុងការជំរុញឲ្យមានការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរវាងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានកាលពីឆ្នាំ ២០១២ នោះក៏រឹតតែធ្វើឲ្យគេរិះគន់កម្ពុជាខ្លាំងទៀត។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ពាក់ព័ន្ធ ការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនេះ យោងតាមមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អាមេរិក ឧបការីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក Daniel Russel បានលើកឡើងកាលពីសប្តាហ៍មុនថា កិច្ចប្រជុំអាមេរិក និងអាស៊ាននេះជាកិច្ចប្រជុំពិសេស។ ដូច្នេះវាអាចមានឬអាចអត់សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមគ្នានៅចុងក្រោយកិច្ចប្រជុំ។ ដែលនេះមានន័យថា វាមិនសំខាន់ ដែលចាំបាច់ត្រូវតែមានឡើយ៕
Tag:
អាស៊ាន-អាមេរិក
សមុទ្រចិនខាងត្បូង
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ស្មើរនេះ», «ថ្មើរនេះ» និង«ថ្មារនេះ» មួយណាត្រូវ?
ភ្នំពេញ 3 ថ្ងៃ
