ពីនេះ ពីនោះ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
លិខិតមិត្តអ្នកអាន សុខ ចំណាន ពលរដ្ឋទីក្រុងភ្នំពេញ
ភ្នំពេញ៖ នៅក្នុងប្រទេសណាក៏ដោយ ក៏តែងតែមានប្រព័ន្ធវាយតម្លៃនិងវិនិច្ឆ័យ ដើម្បីកំណត់គុណភាព សម្របសម្រួល និង កាត់សេចក្ដីទៅលើរឿងក្ដីផ្សេងៗដែលកើតឡើងនៅក្នុងសង្គម។ ស្ថាប័នសម្រាប់វាយតម្លៃនិងវិនិច្ឆ័យ រួមមាន អាជ្ញាធរគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ អង្គភាពដែលរដ្ឋប្រគល់តួនាទីឱ្យវាយតម្លៃ និង តុលាការ ជាដើម។ ដោយឡែកនៅកម្ពុជា ឆ្លងកាត់ការដឹកនាំនិងការគ្រប់គ្រងចាប់តាំងពីក្រោយឆ្នាំ១៩៩៣រហូតមកដល់ឆ្នាំ២០១៦នេះ សង្គមខ្មែរទាំងមូលត្រូវបានគេមើលឃើញថា មានរឿងអយុត្តិធ៌ អសមភាព និទណ្ឌភាព និង ភាពមិនសមហេតុផលជាច្រើនបាននិងកំពុងកើតឡើង។ មូលហេតុដែលនាំឱ្យមានបញ្ហាទាំងនេះ ត្រូវបានគេគិតថា អាចបណ្ដាលមកពី ប្រព័ន្ធវាយតម្លៃនិងវិនិច្ឆ័យនៅកម្ពុជា មិនទាន់ឯករាជ្យ និង មិនទាន់មានប្រសិទ្ធភាពនៅឡើយ។
នៅកម្ពុជា ស្ថាប័ននិងអង្គភាពដែលអាចចាត់ទុកថាជាប្រព័ន្ធវាយតម្លៃនិងវិនិច្ឆ័យសំខាន់ៗ រួមមាន ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញា អាជ្ញាធរគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត តុលាការ អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ សវនកម្មជាតិ និង អង្គភាពដែលប្រើប្រាស់មន្ទីរពិសោធបែបវិទ្យាសាស្ត្រ និង ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ជាដើម។
1. ក្នុងការណីមួយចំនួន អាជ្ញាធរគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ ដែលជាអ្នកដឹកនាំនិងគ្រប់គ្រងមូលដ្ឋាននិងស្ថាប័ន, អ្នកផ្ដល់សេវរដ្ឋបាលនិងសេវាផ្សេងៗ, អ្នករក្សាសន្តិសុខនិងសណ្ដាប់ធ្នាប់, អ្នកធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តក្នុងការអភិវឌ្ឍមូលដ្ឋាននិងស្ថាប័នក្នុងវិស័យផ្សេងៗ, អ្នកស្វែងរកការណ៍ពិត សម្របសម្រួល និង ដោះស្រាយបញ្ហាផ្សេងៗ មិនបានបំពេញតួនាទីរបស់ខ្លួនឱ្យបានពេញលេញ ត្រឹមត្រូវ ប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ តម្លាភាព យុត្តិធម៌ សមធម៌ និង សមភាព ឡើយ។ ក្នុងករណីខ្លះ ពួកគេត្រូវបានគេចោទថា បានបំពេញការងារ ដោយលម្អៀងទៅរកផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន សាច់ញាតិ បក្សពួក អ្នកមានអំណាច និង អ្នកមានទ្រព្យច្រើន ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យការប្រើអំណាចនិងតួនាទីរបស់ខ្លួនមិនចំគោលដៅ និង មិនមានប្រសិទ្ធភាព។
2. ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញដែលស្ថាប័នជាន់ខ្ពស់សម្រាប់ធ្វើសេចក្ដីសម្រេចលើធម្មនុញ្ញរបស់ច្បាប់ និង ការតវ៉ាចុងក្រោយរបស់គូវិវាទ កន្លងមកក៏ត្រូវគេរិះគន់ថា មិនឯករាជ្យ និង បំពេញការការងារលម្អៀងទៅរកបក្សកាន់អំណាចដែរ។ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតវិញ ក៏មិនខុសគ្នាដែរ ពេលបោះឆ្នោតនិងពេលប្រកាសលទ្ធផលម្ដងៗ ស្ថាប័ន ឬ មន្ត្រីរបស់ស្ថាប័ននេះ តែងតែទទួលរងការិះគន់ថា បំពេញការមិនបានល្អ មិនមានតម្លាភាព មិនមានយុត្តិធម៌ មិនត្រឹមត្រូវ និង លម្អៀងទៅរកបក្សកាន់អំណាចបច្ចុប្បន្ន។ ហេតុនេះហើយ ក្រោយការបោះឆ្នោតតែងតែមានការតវ៉ា ជាបន្តបន្ទាប់ពីភាពមិនត្រូវរបស់ស្ថាប័ននេះ។
3. ដូចគ្នាដែរ ក្នុងករណីខ្លះ ស្ថាប័នតុលាការ ដែលមានតួនាទីទទួលពាក្យបណ្ដឹង ស៊ើបអង្កេតរឿងក្ដី បើកសវនការ និង កាត់ក្ដី ឬ ផ្ដន្ទាទោសចំពោះរាល់ជនដែលមានគំហុស, ផ្ដល់ការបញ្ជាក់ពីភាពគ្មានទោស ឬ ភាពមានទោសដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងករណីមានសំណើ និង ផ្ដល់ការសម្រេចពីភាពស្របច្បាប់លើករណីមួយចំនួនទៀត, ក៏ត្រូវបានមហាជន សារព័ត៌មាន មតិជាតិនិងអន្តរជាតិ វាយតម្លៃថា ពុំបានបំពេញតួនាទីរបស់ខ្លួនបានត្រឹមត្រូវ ប្រកបដោយដោយវិជ្ជាជីវៈ តម្លាភាព យុត្តិធម៌ និង សីលធម៌ ឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ ស្ថាប័កាត់ក្ដីដ៏សំខាន់នេះ ក្នុងករណីខ្លះ ត្រូវបានគេចោទថា បានបំពេញការងារ ដោយលម្អៀងទៅរកផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន សាច់ញាតិ បក្សពួក អ្នកមានអំណាច បម្រើឱ្យអំណាចនយោបាយ និង អ្នកមានទ្រព្យច្រើន ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យការប្រើអំណាចនិងតួនាទីរបស់ខ្លួនមិនចំគោលដៅ និង មិនមានប្រសិទ្ធភាព។ ដោយសារតែកត្តាទាំងនេះហើយ ទើបធ្វើឱ្យប្រជាជនខ្មែរ ហ៊ានប្រឆាំងនឹងសាលក្រម របស់តុលាការ និង សន្និដ្ឋានថា តុលាការកម្ពុជា គឺជាអ្នកកំណត់ការស្លាប់រស់របស់គូវិវាទ និង ជាអាទិទេពដែលចេះធ្វើឱ្យអ្វីមួយប្រែពីសទៅខ្មៅ ពីត្រូវទៅខុស និង ផ្ទុយមកវិញ ជាដើម។
4. អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ជាស្ថាប័នថ្មីមួយ ដែលមានតួនាទីស៊ើបអង្កេតបទល្មើសពុករលួយ, កសាងសំណុំរឿងពុករលួយនិងបញ្ជូនជនសង្ស័យថាបានប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយទៅតុលាការដើម្បីផ្ដន្ទាទោស និង ជាពិសេស ប្រឆាំងនិងទប់ស្កាត់រាល់ទម្រង់នៃអំពើពុករលួយ, ក៏ត្រូវបានគេមើលឃើញថា មិនទាន់មានឥទ្ធិពលខ្លាំងក្លានៅឡើយទេ ដោយសារតែស្ថាប័ននេះ រង់ចាំតែទទួលពាក្យបណ្ដឹងពីបុគ្គល ឬ ស្ថាប័នណាមួយដែលប្ដឹងមកខ្លួនអំពីបទពុករលួយ។ ក្នុងករណីនេះ ប្រសិនបើ អ្នកស៊ីនិងអ្នកសូកនៅតែត្រូវគ្នា អំពើពុករលួយនៅតែមិនអាចបង្ក្រាប ឬ ទប់ស្កាត់បានឡើយ។ លើពីនេះទៀត អង្គភាពនេះ ក៏ទទួលរងការចោទប្រកាន់ថា បានធ្វើចំណាត់ការតែទៅលើបុគ្គលទាំងឡាយណា ដែលមានទំនោរទៅរកបក្សប្រឆាំងតែប៉ុណ្ណោះ ឯមន្ត្រីដែលគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលវិញ មិនទាន់មានអ្នកទទួលផលប៉ះពាល់អំពីច្បាប់នេះនៅឡើយទេ។
5. សវនកម្មជាតិ ដែលមានតួនាទីស្វែងភាពត្រឹមត្រូវក្នុងនីតិវិធីនៃការចំណាយ ខ្ទង់នៃការចំណាយ ទំហំសាច់ប្រាក់នៃការចំណាយ និង ការប្រើប្រាស់ថវិកាជាតិនោះ ក៏ត្រូវបានគេមើលឃើញថា មិនទាន់បានបំពេញមុខងាររបស់ខ្លួនឱ្យបានហ្មត់ចត់ ប្រកបដោយភាពស្មោះត្រង់ តម្លាភាព និង ប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈនៅឡើយ។ ក្នុងករណីខ្លះ បើទោះបីជាមន្ត្រីរបស់ស្ថាប័ននេះ រកឃើញភាពមិនប្រក្រតីរបស់បុគ្គល ឬ ស្ថាប័នណាមួយក៏ដោយ ក៏ជនល្មើសមិនត្រូវបានគេកសាងសំណុំរឿងបញ្ជូនទៅតុលាការដែរ ជនល្មើសទាំងនោះបានរួចខ្លួនដោយសារតែពួកគេបានផ្ដល់សំណូកឱ្យមន្ត្រីសវនកម្ម ឬ ពីព្រោះតែជនល្មើសមានខ្នងបង្អែកជាអ្នកមានអំណាចធំ។
6. ចំពោះស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមួយចំនួន ដែលប្រើការពិសោធបែបវិទ្យាសាស្ត្រ ដូចជា ក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្រសួងកសិកម្ម ក្រសួងឧស្សាហកម្ម ក្រសួងបរិស្ថាន និង ក្រសួងសុខាភិបាល ជាដើម ក៏នៅមានបញ្ហាច្រើនដែរ។ កន្លងមក ថ្នាំញៀន គ្រឿងផ្សំជាថ្នាំញៀន កាកសំណល់គីមី បន្លែ ផ្លែឈើ ត្រី សាច់ គ្រឿងបរិភោគមួយចំនួនដែលគ្មានសុវត្ថិភាព ថ្នាំពេទ្យខូចគុណភាពនិងខ្វះគុណភាព... ក៏ត្រូវបានគេនាំចូលមកក្នុងទីផ្សាររបស់កម្ពុជាដែរ។ ទាំងអស់នេះ ក៏អាចបង្ហាញពីលទ្ធភាពនៃការពិនិត្យ ការតាមដាន ការពិសោធ និង វិធានការរបស់ក្រសួងទាំងនេះ នៅមានកំកម្រិតនៅឡើយ។ ចំពោះវិស័យសុខាភិបាលវិញ ក៏មិនខុសគ្នាដែរ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យរបស់គ្រូពេទ្យមួយចំនួន មិនទាន់ច្បាស់លាស់នៅឡើយ។ មានករណីខ្លះ មានអ្នកជំងឺមួយចំនួនដែលធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយគ្រូពេទ្យខ្មែរ ឃើញថាមានជំងឺ ហើយអ្នកជំងឺដដែលនេះទៅធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយគ្រូពេទ្យបរទេសវិញបែរជារកឃើញថាគ្មានជំងឺទៅវិញ។ លក្ខណៈទាំងអស់នេះហើយដែលមិនអាចទាក់ទាញការទុកចិត្តពីអ្នកជំងឺ និង សាច់ញាតិរបស់អ្នកជំងឺបាននៅឡើយ។ អ៊ីចឹងហើយ បានជាវិស័យនេះ ទទួលរងការិះគន់ជាបន្តបន្ទាប់ពីមហាជនថា មិនទាន់គួរទុកចិត្តបាននៅឡើយ។ នេះយើងមិនទាន់និយាយដល់អំពើអសីលធ៌របស់គ្រូពេទ្យផង។ ហេតុនេះហើយបានជា អ្នកធំ អ្នកមានលុយ និង សូម្បីតែគ្រូពេទ្យ និង សាច់ញាតិរបស់គ្រូពេទ្យខ្លួនឯង ក៏តែងតែចេញទៅព្យាបាលជំងឺនៅឯបរទេសដែរ។
ការលើឡើងនូវចំណុចខ្សោយនៃស្ថាប័នមួយចំនួនដែលមានមុខងារវាយតម្លៃនិងវិនិច្ឆ័យនេះ មិនមានបំណងបន្តុះបង្អាប់តម្លៃរបស់ស្ថាប័នខ្មែរទេ ប៉ុន្តែ គ្រាន់តែចង់បង្ហាញថា យើងពិតជានៅមានបញ្ហាច្រើនមែនចំពោះស្ថាប័នទាំងនេះ។ ហេតុនេះ រដ្ឋាភិបាល បក្សប្រឆាំង បក្សនយោបាយដទៃទៀត សង្គមស៊ីវិល វិស័យឯកជន អ្នកសារព័ត៌មាន និង ពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់ ត្រូវតែរួមគ្នាកាត់បន្ថយ ឬ លុបបំបាត់ចំណុចខ្សោយទាំងអស់ដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ ដើម្បីឱ្យស្ថាប័នដ៏សំខាន់ទាំងនេះ បំពេញតួនាទីរបស់ខ្លួនឱ្យបានពេញលេញ ត្រឹមត្រូវ ប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ តម្លាភាព សមភាព សមធម៌ យុត្តិធម៌ ប្រសិទ្ធភាព ប្រសិទ្ធផល និង ហ្មត់ចត់៕
ភ្នំពេញ៖ នៅក្នុងប្រទេសណាក៏ដោយ ក៏តែងតែមានប្រព័ន្ធវាយតម្លៃនិងវិនិច្ឆ័យ ដើម្បីកំណត់គុណភាព សម្របសម្រួល និង កាត់សេចក្ដីទៅលើរឿងក្ដីផ្សេងៗដែលកើតឡើងនៅក្នុងសង្គម។ ស្ថាប័នសម្រាប់វាយតម្លៃនិងវិនិច្ឆ័យ រួមមាន អាជ្ញាធរគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ អង្គភាពដែលរដ្ឋប្រគល់តួនាទីឱ្យវាយតម្លៃ និង តុលាការ ជាដើម។ ដោយឡែកនៅកម្ពុជា ឆ្លងកាត់ការដឹកនាំនិងការគ្រប់គ្រងចាប់តាំងពីក្រោយឆ្នាំ១៩៩៣រហូតមកដល់ឆ្នាំ២០១៦នេះ សង្គមខ្មែរទាំងមូលត្រូវបានគេមើលឃើញថា មានរឿងអយុត្តិធ៌ អសមភាព និទណ្ឌភាព និង ភាពមិនសមហេតុផលជាច្រើនបាននិងកំពុងកើតឡើង។ មូលហេតុដែលនាំឱ្យមានបញ្ហាទាំងនេះ ត្រូវបានគេគិតថា អាចបណ្ដាលមកពី ប្រព័ន្ធវាយតម្លៃនិងវិនិច្ឆ័យនៅកម្ពុជា មិនទាន់ឯករាជ្យ និង មិនទាន់មានប្រសិទ្ធភាពនៅឡើយ។
នៅកម្ពុជា ស្ថាប័ននិងអង្គភាពដែលអាចចាត់ទុកថាជាប្រព័ន្ធវាយតម្លៃនិងវិនិច្ឆ័យសំខាន់ៗ រួមមាន ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញា អាជ្ញាធរគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត តុលាការ អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ សវនកម្មជាតិ និង អង្គភាពដែលប្រើប្រាស់មន្ទីរពិសោធបែបវិទ្យាសាស្ត្រ និង ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ជាដើម។
1. ក្នុងការណីមួយចំនួន អាជ្ញាធរគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ ដែលជាអ្នកដឹកនាំនិងគ្រប់គ្រងមូលដ្ឋាននិងស្ថាប័ន, អ្នកផ្ដល់សេវរដ្ឋបាលនិងសេវាផ្សេងៗ, អ្នករក្សាសន្តិសុខនិងសណ្ដាប់ធ្នាប់, អ្នកធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តក្នុងការអភិវឌ្ឍមូលដ្ឋាននិងស្ថាប័នក្នុងវិស័យផ្សេងៗ, អ្នកស្វែងរកការណ៍ពិត សម្របសម្រួល និង ដោះស្រាយបញ្ហាផ្សេងៗ មិនបានបំពេញតួនាទីរបស់ខ្លួនឱ្យបានពេញលេញ ត្រឹមត្រូវ ប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ តម្លាភាព យុត្តិធម៌ សមធម៌ និង សមភាព ឡើយ។ ក្នុងករណីខ្លះ ពួកគេត្រូវបានគេចោទថា បានបំពេញការងារ ដោយលម្អៀងទៅរកផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន សាច់ញាតិ បក្សពួក អ្នកមានអំណាច និង អ្នកមានទ្រព្យច្រើន ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យការប្រើអំណាចនិងតួនាទីរបស់ខ្លួនមិនចំគោលដៅ និង មិនមានប្រសិទ្ធភាព។
2. ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញដែលស្ថាប័នជាន់ខ្ពស់សម្រាប់ធ្វើសេចក្ដីសម្រេចលើធម្មនុញ្ញរបស់ច្បាប់ និង ការតវ៉ាចុងក្រោយរបស់គូវិវាទ កន្លងមកក៏ត្រូវគេរិះគន់ថា មិនឯករាជ្យ និង បំពេញការការងារលម្អៀងទៅរកបក្សកាន់អំណាចដែរ។ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតវិញ ក៏មិនខុសគ្នាដែរ ពេលបោះឆ្នោតនិងពេលប្រកាសលទ្ធផលម្ដងៗ ស្ថាប័ន ឬ មន្ត្រីរបស់ស្ថាប័ននេះ តែងតែទទួលរងការិះគន់ថា បំពេញការមិនបានល្អ មិនមានតម្លាភាព មិនមានយុត្តិធម៌ មិនត្រឹមត្រូវ និង លម្អៀងទៅរកបក្សកាន់អំណាចបច្ចុប្បន្ន។ ហេតុនេះហើយ ក្រោយការបោះឆ្នោតតែងតែមានការតវ៉ា ជាបន្តបន្ទាប់ពីភាពមិនត្រូវរបស់ស្ថាប័ននេះ។
3. ដូចគ្នាដែរ ក្នុងករណីខ្លះ ស្ថាប័នតុលាការ ដែលមានតួនាទីទទួលពាក្យបណ្ដឹង ស៊ើបអង្កេតរឿងក្ដី បើកសវនការ និង កាត់ក្ដី ឬ ផ្ដន្ទាទោសចំពោះរាល់ជនដែលមានគំហុស, ផ្ដល់ការបញ្ជាក់ពីភាពគ្មានទោស ឬ ភាពមានទោសដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងករណីមានសំណើ និង ផ្ដល់ការសម្រេចពីភាពស្របច្បាប់លើករណីមួយចំនួនទៀត, ក៏ត្រូវបានមហាជន សារព័ត៌មាន មតិជាតិនិងអន្តរជាតិ វាយតម្លៃថា ពុំបានបំពេញតួនាទីរបស់ខ្លួនបានត្រឹមត្រូវ ប្រកបដោយដោយវិជ្ជាជីវៈ តម្លាភាព យុត្តិធម៌ និង សីលធម៌ ឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ ស្ថាប័កាត់ក្ដីដ៏សំខាន់នេះ ក្នុងករណីខ្លះ ត្រូវបានគេចោទថា បានបំពេញការងារ ដោយលម្អៀងទៅរកផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន សាច់ញាតិ បក្សពួក អ្នកមានអំណាច បម្រើឱ្យអំណាចនយោបាយ និង អ្នកមានទ្រព្យច្រើន ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យការប្រើអំណាចនិងតួនាទីរបស់ខ្លួនមិនចំគោលដៅ និង មិនមានប្រសិទ្ធភាព។ ដោយសារតែកត្តាទាំងនេះហើយ ទើបធ្វើឱ្យប្រជាជនខ្មែរ ហ៊ានប្រឆាំងនឹងសាលក្រម របស់តុលាការ និង សន្និដ្ឋានថា តុលាការកម្ពុជា គឺជាអ្នកកំណត់ការស្លាប់រស់របស់គូវិវាទ និង ជាអាទិទេពដែលចេះធ្វើឱ្យអ្វីមួយប្រែពីសទៅខ្មៅ ពីត្រូវទៅខុស និង ផ្ទុយមកវិញ ជាដើម។
4. អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ជាស្ថាប័នថ្មីមួយ ដែលមានតួនាទីស៊ើបអង្កេតបទល្មើសពុករលួយ, កសាងសំណុំរឿងពុករលួយនិងបញ្ជូនជនសង្ស័យថាបានប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយទៅតុលាការដើម្បីផ្ដន្ទាទោស និង ជាពិសេស ប្រឆាំងនិងទប់ស្កាត់រាល់ទម្រង់នៃអំពើពុករលួយ, ក៏ត្រូវបានគេមើលឃើញថា មិនទាន់មានឥទ្ធិពលខ្លាំងក្លានៅឡើយទេ ដោយសារតែស្ថាប័ននេះ រង់ចាំតែទទួលពាក្យបណ្ដឹងពីបុគ្គល ឬ ស្ថាប័នណាមួយដែលប្ដឹងមកខ្លួនអំពីបទពុករលួយ។ ក្នុងករណីនេះ ប្រសិនបើ អ្នកស៊ីនិងអ្នកសូកនៅតែត្រូវគ្នា អំពើពុករលួយនៅតែមិនអាចបង្ក្រាប ឬ ទប់ស្កាត់បានឡើយ។ លើពីនេះទៀត អង្គភាពនេះ ក៏ទទួលរងការចោទប្រកាន់ថា បានធ្វើចំណាត់ការតែទៅលើបុគ្គលទាំងឡាយណា ដែលមានទំនោរទៅរកបក្សប្រឆាំងតែប៉ុណ្ណោះ ឯមន្ត្រីដែលគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលវិញ មិនទាន់មានអ្នកទទួលផលប៉ះពាល់អំពីច្បាប់នេះនៅឡើយទេ។
5. សវនកម្មជាតិ ដែលមានតួនាទីស្វែងភាពត្រឹមត្រូវក្នុងនីតិវិធីនៃការចំណាយ ខ្ទង់នៃការចំណាយ ទំហំសាច់ប្រាក់នៃការចំណាយ និង ការប្រើប្រាស់ថវិកាជាតិនោះ ក៏ត្រូវបានគេមើលឃើញថា មិនទាន់បានបំពេញមុខងាររបស់ខ្លួនឱ្យបានហ្មត់ចត់ ប្រកបដោយភាពស្មោះត្រង់ តម្លាភាព និង ប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈនៅឡើយ។ ក្នុងករណីខ្លះ បើទោះបីជាមន្ត្រីរបស់ស្ថាប័ននេះ រកឃើញភាពមិនប្រក្រតីរបស់បុគ្គល ឬ ស្ថាប័នណាមួយក៏ដោយ ក៏ជនល្មើសមិនត្រូវបានគេកសាងសំណុំរឿងបញ្ជូនទៅតុលាការដែរ ជនល្មើសទាំងនោះបានរួចខ្លួនដោយសារតែពួកគេបានផ្ដល់សំណូកឱ្យមន្ត្រីសវនកម្ម ឬ ពីព្រោះតែជនល្មើសមានខ្នងបង្អែកជាអ្នកមានអំណាចធំ។
6. ចំពោះស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមួយចំនួន ដែលប្រើការពិសោធបែបវិទ្យាសាស្ត្រ ដូចជា ក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្រសួងកសិកម្ម ក្រសួងឧស្សាហកម្ម ក្រសួងបរិស្ថាន និង ក្រសួងសុខាភិបាល ជាដើម ក៏នៅមានបញ្ហាច្រើនដែរ។ កន្លងមក ថ្នាំញៀន គ្រឿងផ្សំជាថ្នាំញៀន កាកសំណល់គីមី បន្លែ ផ្លែឈើ ត្រី សាច់ គ្រឿងបរិភោគមួយចំនួនដែលគ្មានសុវត្ថិភាព ថ្នាំពេទ្យខូចគុណភាពនិងខ្វះគុណភាព... ក៏ត្រូវបានគេនាំចូលមកក្នុងទីផ្សាររបស់កម្ពុជាដែរ។ ទាំងអស់នេះ ក៏អាចបង្ហាញពីលទ្ធភាពនៃការពិនិត្យ ការតាមដាន ការពិសោធ និង វិធានការរបស់ក្រសួងទាំងនេះ នៅមានកំកម្រិតនៅឡើយ។ ចំពោះវិស័យសុខាភិបាលវិញ ក៏មិនខុសគ្នាដែរ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យរបស់គ្រូពេទ្យមួយចំនួន មិនទាន់ច្បាស់លាស់នៅឡើយ។ មានករណីខ្លះ មានអ្នកជំងឺមួយចំនួនដែលធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយគ្រូពេទ្យខ្មែរ ឃើញថាមានជំងឺ ហើយអ្នកជំងឺដដែលនេះទៅធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយគ្រូពេទ្យបរទេសវិញបែរជារកឃើញថាគ្មានជំងឺទៅវិញ។ លក្ខណៈទាំងអស់នេះហើយដែលមិនអាចទាក់ទាញការទុកចិត្តពីអ្នកជំងឺ និង សាច់ញាតិរបស់អ្នកជំងឺបាននៅឡើយ។ អ៊ីចឹងហើយ បានជាវិស័យនេះ ទទួលរងការិះគន់ជាបន្តបន្ទាប់ពីមហាជនថា មិនទាន់គួរទុកចិត្តបាននៅឡើយ។ នេះយើងមិនទាន់និយាយដល់អំពើអសីលធ៌របស់គ្រូពេទ្យផង។ ហេតុនេះហើយបានជា អ្នកធំ អ្នកមានលុយ និង សូម្បីតែគ្រូពេទ្យ និង សាច់ញាតិរបស់គ្រូពេទ្យខ្លួនឯង ក៏តែងតែចេញទៅព្យាបាលជំងឺនៅឯបរទេសដែរ។
ការលើឡើងនូវចំណុចខ្សោយនៃស្ថាប័នមួយចំនួនដែលមានមុខងារវាយតម្លៃនិងវិនិច្ឆ័យនេះ មិនមានបំណងបន្តុះបង្អាប់តម្លៃរបស់ស្ថាប័នខ្មែរទេ ប៉ុន្តែ គ្រាន់តែចង់បង្ហាញថា យើងពិតជានៅមានបញ្ហាច្រើនមែនចំពោះស្ថាប័នទាំងនេះ។ ហេតុនេះ រដ្ឋាភិបាល បក្សប្រឆាំង បក្សនយោបាយដទៃទៀត សង្គមស៊ីវិល វិស័យឯកជន អ្នកសារព័ត៌មាន និង ពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់ ត្រូវតែរួមគ្នាកាត់បន្ថយ ឬ លុបបំបាត់ចំណុចខ្សោយទាំងអស់ដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ ដើម្បីឱ្យស្ថាប័នដ៏សំខាន់ទាំងនេះ បំពេញតួនាទីរបស់ខ្លួនឱ្យបានពេញលេញ ត្រឹមត្រូវ ប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ តម្លាភាព សមភាព សមធម៌ យុត្តិធម៌ ប្រសិទ្ធភាព ប្រសិទ្ធផល និង ហ្មត់ចត់៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ស្មើរនេះ», «ថ្មើរនេះ» និង«ថ្មារនេះ» មួយណាត្រូវ?
ភ្នំពេញ 2 ថ្ងៃ
