ពីនេះ ពីនោះ
×![]()
ភ្នំពេញ៖ អ្នកប្រាជ្ញបុរាណខ្មែរសម័យមុនៗ មានទម្លាប់មួយ នៅពេលលោកចង់ប្រដៅ អប់រំកូនចៅ ឬរឿងសង្គមណាមួយលោកតែងតែសរសេរជាអត្ថបទ កំណាព្យ ពាក្យស្លោក ជាពិសេសគឺសុភាសិត ដែលមានលក្ខណៈខ្លី ខ្លឹម និងបង្កប់អត្ថន័យលក្ខណៈប្រៀបធៀប។ រីឯ«ទូកទៅ កំពង់នៅ» ជាសុភាសិតមួយដែលដូនតាខ្មែរបានលើកឡើង។ អ្វីជាអត្ថន័យនៃសុភាសិតនេះ?
«ទូកទៅ កំពង់នៅ» គឺជាសុភាសិតមួយដែលមនុស្សខ្មែរស្ទើរគ្រប់គ្នា ធ្លាប់បានឮ ធ្លាប់បានសរសេរ ធ្លាប់បាននិយាយតគ្នា ពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់។ សុភាសិតនេះ បើគេគិតក្នុងន័យត្រង់ គឺចង់សំដៅថា ទោះបីជាទូក ដែលជាយាន្តជំនិះសម្រាប់ឆ្លងទឹក ត្រូវធ្វើដំណើរចាកចេញពីកំពង់ដែលជាកន្លែងសម្រាប់ចតទូកក្ដី ក៏កំពង់នោះមិនទៅណា ហើយវាស្ថិតនៅកន្លែងដដែលជា ទីចតសម្រាប់ទូកនានាដែលមកចត។ ក្នុងករណីនេះ ទោះទូកទៅ កំពង់នៅតែជាទីចំណតដដែល។
ប៉ុន្តែចំពោះសុភាពសិតនេះ មិនបានកំណត់វិសាលភាពអត្ថន័យរបស់ខ្លួនត្រឹមតែជាន័យត្រង់នោះទេ។ ផ្ទុយមកវិញ គឺជាសុភាសិតមួយដែលបានបង្កប់នូវអត្ថន័យអប់រំយ៉ាងជ្រៅសម្រាប់អប់រំដល់កូនចៅខ្មែរពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់។
ពាក្យមួយឃ្លា «ទូកទៅ កំពង់នៅ»នេះ ដូនតាខ្មែរចង់ឲ្យកូនខ្មែរ ចេះកសាងជីវិត កសាងកេរ្តិ៍ឈ្មោះ កសាងកិត្តយស កសាងតម្លៃខ្លួនឯងក្នុងនាមជាបុគ្គលត្រឹមត្រូវមួយរូប ក្លាយជាជនគំរូ ដែលរស់នៅកន្លែងណាមួយ ឬក្នុងនាមជាផ្នែកមួយនៃសង្គមជាតិ។ ប្រការនេះ ទោះបីនៅថ្ងៃណាមួយបុគ្គលនោះត្រូវចាកចេញទៅ ឬក៏ត្រូវស្លាប់ខ្លួន ប៉ុន្តែកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្អ កិត្តិយសថ្លៃថ្នូរ តម្លៃរបស់បុគ្គលនេះ នៅតែជាគំរូដល់អ្នកផងទាំងពួង។ គំរូល្អនេះហើយ គឺប្រៀបបានទៅនឹងទូក ដែលបានចាក់ចេញទៅហើយ ប៉ុន្តែកំពង់នៅតែដដែល។ រាងកាយបុគ្គលបានឃ្លាតឆ្ងាយទៅហើយ ហើយអ្នកផងក៏ងាយនិងបំភ្លេច ប៉ុន្តែកេរ្តិ៍ឈ្មោះ កិត្តិយស ស្នាដៃ និងភាពថ្លៃថ្នូរត្រូវបានគេចងចាំជានិច្ច។
ឧទាហរណ៍ដូចជាព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី៧ ទោះបីជាសព្វថ្ងៃនេះ រាងកាយរបស់ព្រះអង្គមិនបាននៅជាមួយមនុស្សខ្មែរទូទាំងប្រទេស ក៏ដូចជាពិភពលោកទាំងមូល ប៉ុន្តែកេរ្តិ៍ឈ្មោះ ស្នាដៃ តម្លៃ និងកិត្តិយសរបស់ទ្រង់ នៅតែស្ថិតនៅក្នុងដួងចិត្តប្រជាជនខ្មែរ ក៏ដូចជាពិភពលោកទាំងមូល។
ត្រលប់មកវិញ សុភាសិតមួយឃ្លារបស់ដូនតាខ្មែរនេះ ទិសដៅធំគឺចង់អប់រំឲ្យកូនខ្មែរចេះកសាងខ្លួនជាមនុស្សល្អ កេរ្តិ៍ឈ្មោះ កិត្តិយស ភាពថ្លៃថ្នូរ ស្នាដៃ ដើម្បីបន្សល់ទុកសម្រាប់ការចងចាំរបស់អ្នកជំនាន់ក្រោយ ទោះក្នុងលក្ខខណ្ឌមួយ ដែលខ្លួនរបស់បុគ្គលនោះលែងមានអត្ថិភាពក្ដី៕
«ទូកទៅ កំពង់នៅ» គឺជាសុភាសិតមួយដែលមនុស្សខ្មែរស្ទើរគ្រប់គ្នា ធ្លាប់បានឮ ធ្លាប់បានសរសេរ ធ្លាប់បាននិយាយតគ្នា ពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់។ សុភាសិតនេះ បើគេគិតក្នុងន័យត្រង់ គឺចង់សំដៅថា ទោះបីជាទូក ដែលជាយាន្តជំនិះសម្រាប់ឆ្លងទឹក ត្រូវធ្វើដំណើរចាកចេញពីកំពង់ដែលជាកន្លែងសម្រាប់ចតទូកក្ដី ក៏កំពង់នោះមិនទៅណា ហើយវាស្ថិតនៅកន្លែងដដែលជា ទីចតសម្រាប់ទូកនានាដែលមកចត។ ក្នុងករណីនេះ ទោះទូកទៅ កំពង់នៅតែជាទីចំណតដដែល។
ប៉ុន្តែចំពោះសុភាពសិតនេះ មិនបានកំណត់វិសាលភាពអត្ថន័យរបស់ខ្លួនត្រឹមតែជាន័យត្រង់នោះទេ។ ផ្ទុយមកវិញ គឺជាសុភាសិតមួយដែលបានបង្កប់នូវអត្ថន័យអប់រំយ៉ាងជ្រៅសម្រាប់អប់រំដល់កូនចៅខ្មែរពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់។
ពាក្យមួយឃ្លា «ទូកទៅ កំពង់នៅ»នេះ ដូនតាខ្មែរចង់ឲ្យកូនខ្មែរ ចេះកសាងជីវិត កសាងកេរ្តិ៍ឈ្មោះ កសាងកិត្តយស កសាងតម្លៃខ្លួនឯងក្នុងនាមជាបុគ្គលត្រឹមត្រូវមួយរូប ក្លាយជាជនគំរូ ដែលរស់នៅកន្លែងណាមួយ ឬក្នុងនាមជាផ្នែកមួយនៃសង្គមជាតិ។ ប្រការនេះ ទោះបីនៅថ្ងៃណាមួយបុគ្គលនោះត្រូវចាកចេញទៅ ឬក៏ត្រូវស្លាប់ខ្លួន ប៉ុន្តែកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្អ កិត្តិយសថ្លៃថ្នូរ តម្លៃរបស់បុគ្គលនេះ នៅតែជាគំរូដល់អ្នកផងទាំងពួង។ គំរូល្អនេះហើយ គឺប្រៀបបានទៅនឹងទូក ដែលបានចាក់ចេញទៅហើយ ប៉ុន្តែកំពង់នៅតែដដែល។ រាងកាយបុគ្គលបានឃ្លាតឆ្ងាយទៅហើយ ហើយអ្នកផងក៏ងាយនិងបំភ្លេច ប៉ុន្តែកេរ្តិ៍ឈ្មោះ កិត្តិយស ស្នាដៃ និងភាពថ្លៃថ្នូរត្រូវបានគេចងចាំជានិច្ច។
ឧទាហរណ៍ដូចជាព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី៧ ទោះបីជាសព្វថ្ងៃនេះ រាងកាយរបស់ព្រះអង្គមិនបាននៅជាមួយមនុស្សខ្មែរទូទាំងប្រទេស ក៏ដូចជាពិភពលោកទាំងមូល ប៉ុន្តែកេរ្តិ៍ឈ្មោះ ស្នាដៃ តម្លៃ និងកិត្តិយសរបស់ទ្រង់ នៅតែស្ថិតនៅក្នុងដួងចិត្តប្រជាជនខ្មែរ ក៏ដូចជាពិភពលោកទាំងមូល។
ត្រលប់មកវិញ សុភាសិតមួយឃ្លារបស់ដូនតាខ្មែរនេះ ទិសដៅធំគឺចង់អប់រំឲ្យកូនខ្មែរចេះកសាងខ្លួនជាមនុស្សល្អ កេរ្តិ៍ឈ្មោះ កិត្តិយស ភាពថ្លៃថ្នូរ ស្នាដៃ ដើម្បីបន្សល់ទុកសម្រាប់ការចងចាំរបស់អ្នកជំនាន់ក្រោយ ទោះក្នុងលក្ខខណ្ឌមួយ ដែលខ្លួនរបស់បុគ្គលនោះលែងមានអត្ថិភាពក្ដី៕
Tag:
សុភាសិត
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ស្មើរនេះ», «ថ្មើរនេះ» និង«ថ្មារនេះ» មួយណាត្រូវ?
ភ្នំពេញ 2 ម៉ោង
