ពីនេះ ពីនោះ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ភ្នំពេញ៖ គុណ និង ទោស មនុស្សទាំងឡាយចូលចិត្តយកមកថ្លឹងថ្លែងគ្នា ប៉ុន្តែសារជាតិរបស់គុណ និងទោស គឺមិនអាចធ្វើការស៊ីសងគ្នាបានទេ។ ក្នុងករណីដែល បុគ្គលណាប្រព្រឹត្តទង្វើជាទោស នោះគឺជាចំណុចអវិជ្ជមានរបស់ជននោះ ហើយបុគ្គលដដែលប្រព្រឹត្តទង្វើជាកុសលនោះគឺជាតម្លៃមួយផ្សេងសម្រាប់ខ្លួនបុគ្គលនោះ។ ចំណែកការដែលលើកយកគុណ ទោស មកថ្លឹងថ្លែងគ្នា បញ្ជាក់ឲ្យឃើញពីការខ្វះមូលដ្ឋានពិចារណារបស់មនុស្ស។
ជាក់ស្ដែង ដូចនៅក្នុងពាក្យមួយឃ្លាដែលគេលើកឡើងថា «ធ្វើគុណ១០០សំពៅ ទោស១ចូលទៅរលាយគុណអស់»។ វាគឺជាឃ្លាមួយដែលបង្ហាញឲ្យឃើញពីភាពខ្វះខាតការពិចារណារបស់មនុស្ស។ មូលហេតុអ្វីត្រូវនិយាយបែបនេះ? ជាការពិត ឥទ្ធិពលអាក្រក់វាមានកម្លាំងខ្លាំងជាងការកសាងល្អ ដែលនាំឲ្យបុគ្គលល្អមួយចំនួនត្រូវទទួលរងភាពអយុត្តិធម៌ព្រោះតែរឿងខុសឆ្គងតិចតួច។ អ្វីដែលជាបញ្ហាគឺនៅត្រង់ថា តម្លៃរបស់មនុស្សមិនអាចត្រូវបានប្រែប្រួលភ្លាមៗព្រោះតែងទង្វើមួយចំនួនរបស់មនុស្សឡើយ។ ឧទាហរណ៍ មនុស្សម្នាក់ខំធ្វើល្អ ធ្វើគុណស្ទើរមួយជីវិត ប៉ុន្តែគាត់ភ្លាត់ធ្វើរឿងអាក្រក់មួយ បែរជាត្រូវទទួលបានថា ជាបុគ្គលអាក្រក់ នោះពិតជាមិនមែនជាភាពយុត្តិធម៌ឡើយ។
ប៉ុន្តែអ្វីដែលត្រូវបែងចែកឲ្យបានច្បាស់នោះគឺ ធ្វើគុណ និងធ្វើទោស។ ការវិនិច្ឆ័យមនុស្ស និងឲ្យតម្លៃមនុស្ស គឺមិនអាចគិតតែអ្វីដែលកើតឡើងចំពោះមុខនោះទេ។ ប៉ុន្តែត្រូវតែគិតពីអតីតភាពរបស់បុគ្គលឲ្យ ល្អិតល្អន់តាមដែលអាចធ្វើបាន។ ហេតុនេះ គេត្រូវប្រកាន់មូលដ្ឋានគំនិតវិនិច្ឆ័យមួយគឺ ការបែងចែកឲ្យដាច់ពីសកម្មភាព និងទង្វើរបស់មនុស្ស។ នៅពេលមនុស្សម្នាក់ធ្វើខុស ត្រូវគិតថាវាជាកំហុសមួយដែលគាត់បានប្រព្រឹត្ត ហើយបុគ្គលនោះត្រូវទទួលយកកំហុសមួយនោះ មកកែប្រែ ប៉ុន្តែមិនត្រូវបូកថា កំហុសមួយបញ្ជាក់ថាបុគ្គលនោះជាមនុស្សអាក្រក់ឡើយ។
ជារួមមក ការចេះបែងចែកឲ្យបានដាច់ពីគ្នារវាងការធ្វើគុណ និងការធ្វើទោស វានាំឲ្យបុគ្គលម្នាក់ៗចេះមើលគ្នាក្នុងផ្លូវល្អ និងចេះញែកភាពល្អ និងអាក្រក់របស់បុគ្គល ដើម្បីកុំឲ្យមានការធ្វើវិចារអនុមានរួមមួយខុសឆ្គង។ ហេតុផលនេះហើយដែល បុគ្គលគ្រប់រូបមិនត្រូវយកចំណុចទាំងពីនេះមកថ្លឹងថ្លែងគ្នាឡើយ។ ធ្វើគុណ គឺជាចំណុចល្អរបស់បុគ្គល ធ្វើទង្វើជាទោសគឺជាកំហុសរបស់បុគ្គល ដែលបុគ្គលទាំងនោះបានធ្វើ និងទទួលដោយខ្លួនឯង តែមិនអាចច្របល់ចូលគ្នា។ ពេលនោះហើយដែលគេចកំណត់ថា មនុស្សទាំងអស់មិនសុក្រិតទាំងអស់ឡើយ ទាំងល្អនិងអាក្រក់៕
ជាក់ស្ដែង ដូចនៅក្នុងពាក្យមួយឃ្លាដែលគេលើកឡើងថា «ធ្វើគុណ១០០សំពៅ ទោស១ចូលទៅរលាយគុណអស់»។ វាគឺជាឃ្លាមួយដែលបង្ហាញឲ្យឃើញពីភាពខ្វះខាតការពិចារណារបស់មនុស្ស។ មូលហេតុអ្វីត្រូវនិយាយបែបនេះ? ជាការពិត ឥទ្ធិពលអាក្រក់វាមានកម្លាំងខ្លាំងជាងការកសាងល្អ ដែលនាំឲ្យបុគ្គលល្អមួយចំនួនត្រូវទទួលរងភាពអយុត្តិធម៌ព្រោះតែរឿងខុសឆ្គងតិចតួច។ អ្វីដែលជាបញ្ហាគឺនៅត្រង់ថា តម្លៃរបស់មនុស្សមិនអាចត្រូវបានប្រែប្រួលភ្លាមៗព្រោះតែងទង្វើមួយចំនួនរបស់មនុស្សឡើយ។ ឧទាហរណ៍ មនុស្សម្នាក់ខំធ្វើល្អ ធ្វើគុណស្ទើរមួយជីវិត ប៉ុន្តែគាត់ភ្លាត់ធ្វើរឿងអាក្រក់មួយ បែរជាត្រូវទទួលបានថា ជាបុគ្គលអាក្រក់ នោះពិតជាមិនមែនជាភាពយុត្តិធម៌ឡើយ។
ប៉ុន្តែអ្វីដែលត្រូវបែងចែកឲ្យបានច្បាស់នោះគឺ ធ្វើគុណ និងធ្វើទោស។ ការវិនិច្ឆ័យមនុស្ស និងឲ្យតម្លៃមនុស្ស គឺមិនអាចគិតតែអ្វីដែលកើតឡើងចំពោះមុខនោះទេ។ ប៉ុន្តែត្រូវតែគិតពីអតីតភាពរបស់បុគ្គលឲ្យ ល្អិតល្អន់តាមដែលអាចធ្វើបាន។ ហេតុនេះ គេត្រូវប្រកាន់មូលដ្ឋានគំនិតវិនិច្ឆ័យមួយគឺ ការបែងចែកឲ្យដាច់ពីសកម្មភាព និងទង្វើរបស់មនុស្ស។ នៅពេលមនុស្សម្នាក់ធ្វើខុស ត្រូវគិតថាវាជាកំហុសមួយដែលគាត់បានប្រព្រឹត្ត ហើយបុគ្គលនោះត្រូវទទួលយកកំហុសមួយនោះ មកកែប្រែ ប៉ុន្តែមិនត្រូវបូកថា កំហុសមួយបញ្ជាក់ថាបុគ្គលនោះជាមនុស្សអាក្រក់ឡើយ។
ជារួមមក ការចេះបែងចែកឲ្យបានដាច់ពីគ្នារវាងការធ្វើគុណ និងការធ្វើទោស វានាំឲ្យបុគ្គលម្នាក់ៗចេះមើលគ្នាក្នុងផ្លូវល្អ និងចេះញែកភាពល្អ និងអាក្រក់របស់បុគ្គល ដើម្បីកុំឲ្យមានការធ្វើវិចារអនុមានរួមមួយខុសឆ្គង។ ហេតុផលនេះហើយដែល បុគ្គលគ្រប់រូបមិនត្រូវយកចំណុចទាំងពីនេះមកថ្លឹងថ្លែងគ្នាឡើយ។ ធ្វើគុណ គឺជាចំណុចល្អរបស់បុគ្គល ធ្វើទង្វើជាទោសគឺជាកំហុសរបស់បុគ្គល ដែលបុគ្គលទាំងនោះបានធ្វើ និងទទួលដោយខ្លួនឯង តែមិនអាចច្របល់ចូលគ្នា។ ពេលនោះហើយដែលគេចកំណត់ថា មនុស្សទាំងអស់មិនសុក្រិតទាំងអស់ឡើយ ទាំងល្អនិងអាក្រក់៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ស្មើរនេះ», «ថ្មើរនេះ» និង«ថ្មារនេះ» មួយណាត្រូវ?
ភ្នំពេញ 1 ថ្ងៃ
