ពីនេះ ពីនោះ
សុភាសិតខ្មែរ៖ «ស្លាប់ខ្លួន សមសួនជាងស្លាប់កេរ្តិ៍ឈ្មោះ»បង្ហាញពីតម្លៃកេរ្តិ៍ឈ្មោះ និងកិត្តិយស
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ភ្នំពេញ៖ គ្រប់មនុស្សទាំងអស់គ្មានអ្នកណាម្នាក់មិនស្រឡាញ់ជីវិត ហើយមិនខ្លាចចំពោះសេចក្ដីស្លាបឡើយ។ ក្នុងនោះផងដែរ ក៏គ្មានអ្នកណាម្នាក់ដែលចង់ស្លាប់ទៅហើយបន្សល់ទុកកេរ្តិ៍ឈ្មោះអាស្រូវ ដល់កូនចៅជំនាន់ក្រោយៗនោះដែរ។ ហេតុដូច្នេះហើយ ទើប មានសុភាសិតមួយលើកឡើងថា «ស្លាប់ខ្លួន សមសួនជាងស្លាប់កេរ្តិ៍ឈ្មោះ»។ 
ក្នុងសុភាសិតមួយនេះ ដ្បិតថា មិនមានជាអត្ថន័យបែបធៀបន័យច្រើន ប៉ុន្តែក៏គួរតែសិក្សាពីជម្រៅបំណងរបស់ម្ចាស់គំនិតដែលមានទស្សនៈបែបខ្មែរមួយ និងសម្រាប់កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយយកមកពិចារណា។
ការកសាងជីវិតនៅក្នុងលោក ចាប់ពីថ្ងៃចាប់កំណើត រហូតដល់ថ្ងៃស្លាប់ ពិតណាស់មិនមែនជារឿងដែលលំបាកខ្លាំង តែក៏មិនមែនជារឿងងាយស្រួលនោះដែរ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលកាន់ ពិបាកទៅទៀតនោះគឺការរៀបចំជីវិតមួយ ប្រកបដោយកិត្តិយស និងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរសម្រាប់ជានិមិត្តរូបដល់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ នោះទើបជារឿងដែលលំបាកជាទីបំផុត។
ព្រោះតែការកសាងកេរ្តិ៍ឈ្មោះ និងកិត្តិយសលំបាកបែបនេះហើយ ទើបបុព្វបុរសខ្មែរ លោកលើកឡើងថា «ស្លាប់ខ្លួន សមសួនជាងស្លាប់កេរ្តិ៍ឈ្មោះ»។ ព្រោះគ្រប់មនុស្សទាំងអស់ ការបាត់បង់ជីវិតគឺជារឿងធម្មតា ដោយវាជាច្បាប់ធម្មជាតិ គឺគ្មានអ្វីដែលស្ថិតនៅជាអមតៈនោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ កេរ្តិ៍ឈ្មោះ និងកិត្តិយស គឺជាតម្លៃសំខាន់បន្ទាប់ពីជីវិតរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ។
ការបាត់បង់ជីវិតព្រោះតែជំងឺ គ្រោះថ្នាក់ ចាស់ជរា ឬមូលហេតុផ្សេងៗ វាគេចមិនផុតពីជីវិតរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ។ ត្រលប់ទៅវិញ បើមនុស្សម្នាក់បណ្ដោយឲ្យ ខ្លួនធ្លាក់ទៅក្នុងរណ្ដៅនៃអំពើអាក្រក់ ហើយព្យាយាមកសាងកាន់តែច្រើននូវអំពើបាប ពេលនោះហើយបុគ្គលនោះកំពុងជីកកប់ខ្លួនឯងនៅក្នុងរណ្ដៅកេរ្តិ៍ឈ្មោះស្អុយអាក្រក់។ ហេតុផលនេះដែលដូនតាលោកមិនចង់ឃើញមនុស្សជំនាន់ក្រោយរបស់លោកប្រកាន់មាគ៌ាអាក្រក់នេះ។
ជារូមមក ជីវិតរស់នៅប្រសិនបើមិនព្រមរៀបចំជីវិតខ្លួន និងព្យាយាមក៏សាងកេរ្តិ៍ឈ្មោះ កិត្តិយសនោះទេ ជីវិតមួយនោះគឺគ្រាន់តែជាជីវិតឥតន័យ រស់នៅកំដរតែថ្ងៃដែលត្រូវត្រលប់ទៅវិញតែប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើជីវិត បានកសាងពន្លឺនៃកិត្តិយស និងកេរ្តិ៍ឈ្មោះ ទោះរូបកាយស្លាប់ទៅក៏របស់នេះអាចរក្សាឈ្មោះបុគ្គលនោះនៅដដែល៕
ក្នុងសុភាសិតមួយនេះ ដ្បិតថា មិនមានជាអត្ថន័យបែបធៀបន័យច្រើន ប៉ុន្តែក៏គួរតែសិក្សាពីជម្រៅបំណងរបស់ម្ចាស់គំនិតដែលមានទស្សនៈបែបខ្មែរមួយ និងសម្រាប់កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយយកមកពិចារណា។
ការកសាងជីវិតនៅក្នុងលោក ចាប់ពីថ្ងៃចាប់កំណើត រហូតដល់ថ្ងៃស្លាប់ ពិតណាស់មិនមែនជារឿងដែលលំបាកខ្លាំង តែក៏មិនមែនជារឿងងាយស្រួលនោះដែរ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលកាន់ ពិបាកទៅទៀតនោះគឺការរៀបចំជីវិតមួយ ប្រកបដោយកិត្តិយស និងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរសម្រាប់ជានិមិត្តរូបដល់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ នោះទើបជារឿងដែលលំបាកជាទីបំផុត។
ព្រោះតែការកសាងកេរ្តិ៍ឈ្មោះ និងកិត្តិយសលំបាកបែបនេះហើយ ទើបបុព្វបុរសខ្មែរ លោកលើកឡើងថា «ស្លាប់ខ្លួន សមសួនជាងស្លាប់កេរ្តិ៍ឈ្មោះ»។ ព្រោះគ្រប់មនុស្សទាំងអស់ ការបាត់បង់ជីវិតគឺជារឿងធម្មតា ដោយវាជាច្បាប់ធម្មជាតិ គឺគ្មានអ្វីដែលស្ថិតនៅជាអមតៈនោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ កេរ្តិ៍ឈ្មោះ និងកិត្តិយស គឺជាតម្លៃសំខាន់បន្ទាប់ពីជីវិតរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ។
ការបាត់បង់ជីវិតព្រោះតែជំងឺ គ្រោះថ្នាក់ ចាស់ជរា ឬមូលហេតុផ្សេងៗ វាគេចមិនផុតពីជីវិតរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ។ ត្រលប់ទៅវិញ បើមនុស្សម្នាក់បណ្ដោយឲ្យ ខ្លួនធ្លាក់ទៅក្នុងរណ្ដៅនៃអំពើអាក្រក់ ហើយព្យាយាមកសាងកាន់តែច្រើននូវអំពើបាប ពេលនោះហើយបុគ្គលនោះកំពុងជីកកប់ខ្លួនឯងនៅក្នុងរណ្ដៅកេរ្តិ៍ឈ្មោះស្អុយអាក្រក់។ ហេតុផលនេះដែលដូនតាលោកមិនចង់ឃើញមនុស្សជំនាន់ក្រោយរបស់លោកប្រកាន់មាគ៌ាអាក្រក់នេះ។
ជារូមមក ជីវិតរស់នៅប្រសិនបើមិនព្រមរៀបចំជីវិតខ្លួន និងព្យាយាមក៏សាងកេរ្តិ៍ឈ្មោះ កិត្តិយសនោះទេ ជីវិតមួយនោះគឺគ្រាន់តែជាជីវិតឥតន័យ រស់នៅកំដរតែថ្ងៃដែលត្រូវត្រលប់ទៅវិញតែប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើជីវិត បានកសាងពន្លឺនៃកិត្តិយស និងកេរ្តិ៍ឈ្មោះ ទោះរូបកាយស្លាប់ទៅក៏របស់នេះអាចរក្សាឈ្មោះបុគ្គលនោះនៅដដែល៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ស្មើរនេះ», «ថ្មើរនេះ» និង«ថ្មារនេះ» មួយណាត្រូវ?
ភ្នំពេញ 4 ថ្ងៃ
