ពីនេះ ពីនោះ
ពាក្យ«សម្ភព» មានន័យថា «កើត, សម្រាល...» ប៉ុន្តែប្រើក្នុងលក្ខខណ្ឌបែបណា?
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ពាក្យ«សម្ភព» គឺជាពាក្យមួយដែលគេឧស្សាន៍ប្រទះឃើញនៅតាមស្លាកយីហោ ពេទ្យសម្រាលកូននានា។ ចំណែកអត្ថន័យវិញមានអ្នកខ្លះបានដឹង ប៉ុន្តែក៏មានអ្នកមិនបានដឹងផងដែរ។ បន្ថែមពីនោះ ការប្រើប្រាស់ពាក្យ ក៏ប្រហែលជាមិនសូវមានអ្នកបានដឹងច្បាស់នោះទេ ថាពាក្យនេះគេប្រើនៅក្នុង លក្ខខណ្ឌបែបណា?
វចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជូន ណាត បានកំណត់ថា ពាក្យ«សម្ភព» មានថ្នាក់ពាក្យជានាម មានន័យថា ការកើតព្រមគ្នា, ការកើតដោយល្អ, ការកើតដោយស្រួល, ការរួបរួមគ្នា(ពាក្យនេះច្រើន ប្រើ ចំពោះតែអរូបនាម ឬអរូបធម៌) នៅក្នុងបដិច្ចសមុប្បាទធម៌ទាំង១២ មានសម្ភពតៗគ្នាពីមួយទៅមួយ។ ប៉ុន្តែខ្មែរយើង ប្រើពាក្យ សម្ភព នេះជាកិរិយាសព្ទ មានន័យថា «កើត, សម្រាល, ឆ្លងទន្លេ» ប៉ុន្តែ គឺ ប្រើចំពោះតែព្ររាជបុត្រ ឬព្រះរាជធីតា ដែលមានព្រះបិតាជាក្សត្រិយ៍ទ្រង់រាជ្យ ព្រះមាតាជារាស្ត្រ ពុំមែន ជាព្រះអគ្គមហេសីៈ ...ទ្រង់សម្ភពនៅថ្ងៃ...ខែ...ឆ្នាំ...ព.ស...នៅទី...។
បើព្រះមាតាជាក្សត្រយានីឬជារាស្ត្រ ប៉ុន្តែមានឋានៈជាព្រះអគ្គមហេសីឬជាព្រះមហេសីត្រូវប្រើពាក្យថា «ប្រសូត»ៈ...ទ្រង់ប្រសូតនៅថ្ងៃ...ខែ...ឆ្នាំ...ព.ស...នៅទី...។ ប្រើដោយសន្មតិ, ឯពាក្យសំស្ក្រឹតនិងបាលី ចំពោះអរូបនាម ច្រើនតែប្រើពាក្យសម្ភវៈ(សម្ភព), ។ ពាក្យ«ប្រសូត, ប្រសូតិ, បសូត, បសូតិ, និង វិជាយនៈ, វិជាត, វិជាតិ» សព្ទទាំងអស់នេះសុទ្ធតែប្រែថា«កើត,សម្រាល, ឆ្លងទន្លេ» ដូចគ្នា៕
ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមខ្មែររបស់ សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត
វចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជូន ណាត បានកំណត់ថា ពាក្យ«សម្ភព» មានថ្នាក់ពាក្យជានាម មានន័យថា ការកើតព្រមគ្នា, ការកើតដោយល្អ, ការកើតដោយស្រួល, ការរួបរួមគ្នា(ពាក្យនេះច្រើន ប្រើ ចំពោះតែអរូបនាម ឬអរូបធម៌) នៅក្នុងបដិច្ចសមុប្បាទធម៌ទាំង១២ មានសម្ភពតៗគ្នាពីមួយទៅមួយ។ ប៉ុន្តែខ្មែរយើង ប្រើពាក្យ សម្ភព នេះជាកិរិយាសព្ទ មានន័យថា «កើត, សម្រាល, ឆ្លងទន្លេ» ប៉ុន្តែ គឺ ប្រើចំពោះតែព្ររាជបុត្រ ឬព្រះរាជធីតា ដែលមានព្រះបិតាជាក្សត្រិយ៍ទ្រង់រាជ្យ ព្រះមាតាជារាស្ត្រ ពុំមែន ជាព្រះអគ្គមហេសីៈ ...ទ្រង់សម្ភពនៅថ្ងៃ...ខែ...ឆ្នាំ...ព.ស...នៅទី...។
បើព្រះមាតាជាក្សត្រយានីឬជារាស្ត្រ ប៉ុន្តែមានឋានៈជាព្រះអគ្គមហេសីឬជាព្រះមហេសីត្រូវប្រើពាក្យថា «ប្រសូត»ៈ...ទ្រង់ប្រសូតនៅថ្ងៃ...ខែ...ឆ្នាំ...ព.ស...នៅទី...។ ប្រើដោយសន្មតិ, ឯពាក្យសំស្ក្រឹតនិងបាលី ចំពោះអរូបនាម ច្រើនតែប្រើពាក្យសម្ភវៈ(សម្ភព), ។ ពាក្យ«ប្រសូត, ប្រសូតិ, បសូត, បសូតិ, និង វិជាយនៈ, វិជាត, វិជាតិ» សព្ទទាំងអស់នេះសុទ្ធតែប្រែថា«កើត,សម្រាល, ឆ្លងទន្លេ» ដូចគ្នា៕
ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមខ្មែររបស់ សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
