ពីនេះ ពីនោះ
តើពាក្យ«សុបិន, ស្រមៃ, យល់សប្ត, យល់សប្ន និង យល់សប្តិ» ពាក្យណាខ្លះមានអត្ថន័យដូចគ្នា?
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ភ្នំពេញ៖ ពាក្យ«សុបិន, ស្រមៃ, យល់សប្ត, យល់សប្ន និង យល់សប្តិ» ត្រូវបានអ្នកប្រើប្រាស់មួយចំនួន ប្រើច្រឡំអត្ថន័យ និងការប្រើប្រាស់ជាញឹកញាប់។ ដើម្បីជាជំនួយនៅក្នុងការសរសេរ កុំឲ្យមានកំហុសផ្នែកអត្ថន័យនៅក្នុងអត្ថបទ វចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត បានពន្យល់ពីអត្ថន័យនៃពាក្យថា«សុបិន, ស្រមៃ, យល់សប្ត, យល់សប្ន និង យល់សប្តិ» ដូចខាងក្រោម៖ 
ពាក្យ«យល់សប្ត» ជាកិរិយាសព្ទ មានន័យ ដេកលក់ឃើញអារម្មណ៍ផ្សេងៗ, ដំណើរដេកលក់, ដំណើរឃើញអ្វីៗ ក្នុងកាលកំពុងដេកលក់។ ពាក្យនេះមានអត្ថន័យដូចគ្នានឹងពាក្យ យល់សប្តិ និង យល់សប្ន។ យ៉ាងណាពាក្យ«សុបិន» ជានាម មានន័យថា ការដេកលក់។ ពាក្យនេះប្រើសំដៅសេចក្ដីថា “ ការយល់សប្តិឃើញ”ៈ យប់មិញ ខ្ញុំមានសុបិនមិនល្អ។ គេនិយមនិយាយថា «សុបិននិមិត្ត» មានន័យថា ការយល់សប្តិឃើញមានទំនងជាគ្រឿងសង្កេតបាន(ថានឹងមានហេតុអាក្រក់ឬល្អ)
ដោយឡែក ពាក្យ «ស្រមៃ» មានអត្ថន័យមិនដូចទៅនឹងពាក្យ«យល់សប្ត, យល់សប្តិ, យល់សប្តិ និង សុបិន» ឡើយ។ ពាក្យនេះ ជាកិរិយាសព្ទ មានន័យថា ភ្នកដល់ឬផ្អូកដល់ហាក់ដូចជាឮឬឃើញថានឹងបានតាមបំណង។ ឧទាហរណ៍ ខ្ញុំស្រមៃហាក់ដូចជាកូនខ្ញុំស្រែកហៅ, ចិញ្ចៀនបាត់រកមិនឃើញ ខ្ញុំចេះតែស្រមៃថាដូចជានៅត្រង់ ត្រង់ណោះ។
ជារួមមក ផ្អែកតាមអត្ថន័យដែលវចនានុក្រមខ្មែរបានពន្យល់ គេអាចកត់សម្គាល់ថា ក្នុងចំណោមពាក្យ «សុបិន, ស្រមៃ, យល់សប្ត, យល់សប្ន និង យល់សប្តិ»នេះ ពាក្យ«សុបិន, យល់សប្ត, យល់សប្ន និង យល់សប្តិ» មានអត្ថន័យដូចគ្នា លើកលែងតែពាក្យ«សុបិន»ដែលមានថ្នាក់ពាក្យជានាម។ ទោះជាយ៉ាងណា ពាក្យ«សុបិន, យល់សប្ត, យល់សប្ន និង យល់សប្តិ» គឺមានអត្ថន័យសំដៅដល់ ការឃើញនូវរូបភាពអ្វីមួយ ខណៈដែលមនុស្សកំពុងគេងលក់, អារម្មណ៍បានជួប បានប្រទះ បានឃើញព្រឹត្តិការណ៍ រឿងរ៉ាងផ្សេងៗខណៈដែលបុគ្គលកំពុងគេងលក់ ជាដើម។
ចំណែកពាក្យ «ស្រមៃ» គឺមិនមែនសំដៅដល់ការប្រទះ ជួប ទទួលដឹងរឿងអ្វីមួយនៅពេលគេងលក់ឡើយ។ ប៉ុន្តែ ប្រើសំដៅដល់អារម្មណ៍ដឹងថាអ្វីមួយនៅកន្លែងណា ឬនឹងកើតមានអ្វីមួយ។ ពាក្យនេះគេច្រើននិយាយថា «ក្ដីស្រមៃ»៖ ខ្ញុំមានក្ដីស្រមៃចង់ក្លាយជាគ្រូបង្រៀន, ខ្ញុំស្រមៃថា គ្រួសារខ្ញុំនឹងមានជីវភាពធូរធារនៅថ្ងៃអនាគត៕
ដកស្រង់ពីសៀវភៅវចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត
ពាក្យ«យល់សប្ត» ជាកិរិយាសព្ទ មានន័យ ដេកលក់ឃើញអារម្មណ៍ផ្សេងៗ, ដំណើរដេកលក់, ដំណើរឃើញអ្វីៗ ក្នុងកាលកំពុងដេកលក់។ ពាក្យនេះមានអត្ថន័យដូចគ្នានឹងពាក្យ យល់សប្តិ និង យល់សប្ន។ យ៉ាងណាពាក្យ«សុបិន» ជានាម មានន័យថា ការដេកលក់។ ពាក្យនេះប្រើសំដៅសេចក្ដីថា “ ការយល់សប្តិឃើញ”ៈ យប់មិញ ខ្ញុំមានសុបិនមិនល្អ។ គេនិយមនិយាយថា «សុបិននិមិត្ត» មានន័យថា ការយល់សប្តិឃើញមានទំនងជាគ្រឿងសង្កេតបាន(ថានឹងមានហេតុអាក្រក់ឬល្អ)
ដោយឡែក ពាក្យ «ស្រមៃ» មានអត្ថន័យមិនដូចទៅនឹងពាក្យ«យល់សប្ត, យល់សប្តិ, យល់សប្តិ និង សុបិន» ឡើយ។ ពាក្យនេះ ជាកិរិយាសព្ទ មានន័យថា ភ្នកដល់ឬផ្អូកដល់ហាក់ដូចជាឮឬឃើញថានឹងបានតាមបំណង។ ឧទាហរណ៍ ខ្ញុំស្រមៃហាក់ដូចជាកូនខ្ញុំស្រែកហៅ, ចិញ្ចៀនបាត់រកមិនឃើញ ខ្ញុំចេះតែស្រមៃថាដូចជានៅត្រង់ ត្រង់ណោះ។
ជារួមមក ផ្អែកតាមអត្ថន័យដែលវចនានុក្រមខ្មែរបានពន្យល់ គេអាចកត់សម្គាល់ថា ក្នុងចំណោមពាក្យ «សុបិន, ស្រមៃ, យល់សប្ត, យល់សប្ន និង យល់សប្តិ»នេះ ពាក្យ«សុបិន, យល់សប្ត, យល់សប្ន និង យល់សប្តិ» មានអត្ថន័យដូចគ្នា លើកលែងតែពាក្យ«សុបិន»ដែលមានថ្នាក់ពាក្យជានាម។ ទោះជាយ៉ាងណា ពាក្យ«សុបិន, យល់សប្ត, យល់សប្ន និង យល់សប្តិ» គឺមានអត្ថន័យសំដៅដល់ ការឃើញនូវរូបភាពអ្វីមួយ ខណៈដែលមនុស្សកំពុងគេងលក់, អារម្មណ៍បានជួប បានប្រទះ បានឃើញព្រឹត្តិការណ៍ រឿងរ៉ាងផ្សេងៗខណៈដែលបុគ្គលកំពុងគេងលក់ ជាដើម។
ចំណែកពាក្យ «ស្រមៃ» គឺមិនមែនសំដៅដល់ការប្រទះ ជួប ទទួលដឹងរឿងអ្វីមួយនៅពេលគេងលក់ឡើយ។ ប៉ុន្តែ ប្រើសំដៅដល់អារម្មណ៍ដឹងថាអ្វីមួយនៅកន្លែងណា ឬនឹងកើតមានអ្វីមួយ។ ពាក្យនេះគេច្រើននិយាយថា «ក្ដីស្រមៃ»៖ ខ្ញុំមានក្ដីស្រមៃចង់ក្លាយជាគ្រូបង្រៀន, ខ្ញុំស្រមៃថា គ្រួសារខ្ញុំនឹងមានជីវភាពធូរធារនៅថ្ងៃអនាគត៕
ដកស្រង់ពីសៀវភៅវចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត
Tag:
ភាសាខ្មែរ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ស្មើរនេះ», «ថ្មើរនេះ» និង«ថ្មារនេះ» មួយណាត្រូវ?
ភ្នំពេញ 2 ថ្ងៃ
