ពីនេះ ពីនោះ
តម្លៃរបស់មនុស្ស៖ តម្លៃបួន ក្នុងចំណោមតម្លៃទាំងប្រាំបី ជាតម្លៃបញ្ជាក់ពីកម្រិតខ្ពង់ខ្ពស់របស់មនុស្ស
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ភ្នំពេញ៖ សីលតម្លៃ គឺជាគោលដៅរបស់សីលញាណ ហើយទាក់ទងផ្ទាល់ ទៅនឹងអំពើ សកម្មភាព ឬចរិយារបស់មនុស្ស។ សីលតម្លៃនេះមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយសុជីវធម៌ សីលធម៌ គុណធម៌ ឧត្ដមគតិ និង គតិវិញ្ញូ ។ ដើម្បីឲ្យមានសីលតម្លៃសម្រាប់ខ្លួនឯង មនុស្សគ្រប់រូបត្រូវតែស្គាល់ថាអ្វីទៅជាតម្លៃរបស់ខ្លួនជាមុន។ ខាងក្រោមនេះគឺជាតម្លៃទាំង៨យ៉ាងដែលមនុស្សគ្រប់រូបត្រូវស្គាល់ ត្រូវដឹង៖
១. តម្លៃជីវសាស្ដ្រ៖ តម្លៃនេះគឺមានជាប់ខ្លួនមនុស្សតាំងពីកំណើត មានន័យថាមនុស្សមានតម្លៃខាងរូបរាង ពណ៌សម្បុរ សាច់ឈាម កម្លាំង សុខភាព។
២. តម្លៃសេដ្ឋកិច្ច៖ មានន័យថា ជាតម្លៃខាងសំភារៈ ទ្រព្យសម្បត្ដិ។ ទ្រព្យសម្បត្តិក៏ជាកត្តាដែលបានកំណត់តម្លៃរបស់មនុស្សដែរ។ ទោះបីជារបស់ក្រៅខ្លួន ប៉ុន្តែអ្នកដែលអាចធ្វើឲ្យខ្លួនឯងមានសេដ្ឋកិច្ចល្អ ទ្រព្យសម្បត្តិច្រើន នោះចាត់ទុកថា បុគ្គលនោះមានតម្លៃបានដែរ។
៣.តម្លៃអារម្មណ៍៖ មានន័យថា ជាតម្លៃខាងសតិស្មារតី និងចិត្តសុខស្ងប់ជាដើម។ បុគ្គលណាដែលអាចធ្វើឲ្យខ្លួនឯងមានអារម្មណ៍ស្ងប់សុខ មានចិត្តមិនរវើរវាយចាត់ទុកថាជាបុគ្គលដែលមានតម្លៃបាន។
៤.តម្លៃសង្គម៖ មានន័យថា ជាតម្លៃនៃការចូលរួមចំណែក និង តម្លៃទទួលបានពីសង្គមនូវមុខងារ តួនាទី ភារកិច្ច កាតព្វកិច្ច សិទ្ធិអំណាច សេរីភាព ក្នុងវិស័យនយោបាយ, អរិយធម៌, របៀបរៀបរយសន្តិសុខ យុត្ដិធម៌ វឌ្ឍនធម៌សង្គមជាដើម។
៥.តម្លៃបញ្ញា៖ មានន័យថា ជាតម្លៃដែលកើតចេញពីគំនិតប្រាជ្ញាក្នុងការប្រើប្រាស់ចំណេះដឹងទូទៅនិងការសម្រេចចិត្តធ្វើអំពើ សកម្មភាព ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានានា ដើម្បីឈានទៅដល់កំរិតពុទ្ធិសច្ច ពុទ្ធិត្រឹមត្រូវ។
៦.តម្លៃសោភ័ណវិជ្ជា៖ មានន័យថា ជាតម្លៃខាងសិល្បៈតុបតែងច្នៃប្រឌិត និងសោភ័ណភាព។ តម្លៃនៃសោភ័ណវិជ្ជា កន្លែងនេះមិនមែនសំដៅទៅលើភាពស្រស់ស្អាតនៃរាងកាយនោះទេ ប៉ុន្តែជាតម្លៃបង្ហាញពីគុណភាពបញ្ជាក់ន័យឲ្យគុណភាពនៃវត្ថុ ឥរិយាបថ អាកប្បកិរិយា របស់មនុស្ស។ តម្លៃនេះគឺសំដៅទៅលើគុណភាពផ្នែកខាងក្នុងរបស់បុគ្គល។
៧.សីលតម្លៃ៖ មានន័យថា ជាតម្លៃទទួលបានពីការស្គាល់ និង ប្រតិបត្តិអំពើល្អ បុណ្យ កុសល
៨. តម្លៃសាសនា៖ មានន័យថា ជាតម្លៃនៃចិត្ដស្នេហាមោះមុតទៅលើស្មារតីនៃគោលគំនិត ទស្សនៈទ្រឹស្តីអប់រំទូន្មានត្រឹមត្រូវ។
តម្លៃទាំងប្រាំបីនេះ គឺបុគ្គលគ្រប់រូបគួរណាស់ត្រូវសិក្សាស្វែងយល់ពីលក្ខណៈសម្បត្តិរបស់ខ្លួនឯងថា មានគ្រប់គ្រាន់ហើយឬនៅ? ហើយត្រូវសិក្សាពីខ្លួនវិញថា តើខ្លួនឯងមានតម្លៃមួយណា ជាប់ខ្លួនប្រចាំថ្ងៃ ហើយនៅខ្វះតម្លៃមួយណា? ប៉ុន្តែក្នុងចំណោមតម្លៃទាំងប្រាំបីនេះ បុគ្គលត្រូវដឹងថាតម្លៃផ្នែកបញ្ញា តម្លៃសោភ័ណវិជ្ជា សីលតម្លៃ និងតម្លៃសាសនា គឺជាតម្លៃបញ្ជាក់ពីកម្រិតខ្ពង់ខ្ពស់របស់មនុស្ស៕
ដកស្រង់ពី៖ (ទ្រឹស្ដីសីលធម៌, សាស្ត្រាចារ្យ ញឹម បាក់ងន) មេរៀនសម្រាប់និស្សិតទស្សនវិជ្ជា
១. តម្លៃជីវសាស្ដ្រ៖ តម្លៃនេះគឺមានជាប់ខ្លួនមនុស្សតាំងពីកំណើត មានន័យថាមនុស្សមានតម្លៃខាងរូបរាង ពណ៌សម្បុរ សាច់ឈាម កម្លាំង សុខភាព។
២. តម្លៃសេដ្ឋកិច្ច៖ មានន័យថា ជាតម្លៃខាងសំភារៈ ទ្រព្យសម្បត្ដិ។ ទ្រព្យសម្បត្តិក៏ជាកត្តាដែលបានកំណត់តម្លៃរបស់មនុស្សដែរ។ ទោះបីជារបស់ក្រៅខ្លួន ប៉ុន្តែអ្នកដែលអាចធ្វើឲ្យខ្លួនឯងមានសេដ្ឋកិច្ចល្អ ទ្រព្យសម្បត្តិច្រើន នោះចាត់ទុកថា បុគ្គលនោះមានតម្លៃបានដែរ។
៣.តម្លៃអារម្មណ៍៖ មានន័យថា ជាតម្លៃខាងសតិស្មារតី និងចិត្តសុខស្ងប់ជាដើម។ បុគ្គលណាដែលអាចធ្វើឲ្យខ្លួនឯងមានអារម្មណ៍ស្ងប់សុខ មានចិត្តមិនរវើរវាយចាត់ទុកថាជាបុគ្គលដែលមានតម្លៃបាន។
៤.តម្លៃសង្គម៖ មានន័យថា ជាតម្លៃនៃការចូលរួមចំណែក និង តម្លៃទទួលបានពីសង្គមនូវមុខងារ តួនាទី ភារកិច្ច កាតព្វកិច្ច សិទ្ធិអំណាច សេរីភាព ក្នុងវិស័យនយោបាយ, អរិយធម៌, របៀបរៀបរយសន្តិសុខ យុត្ដិធម៌ វឌ្ឍនធម៌សង្គមជាដើម។
៥.តម្លៃបញ្ញា៖ មានន័យថា ជាតម្លៃដែលកើតចេញពីគំនិតប្រាជ្ញាក្នុងការប្រើប្រាស់ចំណេះដឹងទូទៅនិងការសម្រេចចិត្តធ្វើអំពើ សកម្មភាព ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានានា ដើម្បីឈានទៅដល់កំរិតពុទ្ធិសច្ច ពុទ្ធិត្រឹមត្រូវ។
៦.តម្លៃសោភ័ណវិជ្ជា៖ មានន័យថា ជាតម្លៃខាងសិល្បៈតុបតែងច្នៃប្រឌិត និងសោភ័ណភាព។ តម្លៃនៃសោភ័ណវិជ្ជា កន្លែងនេះមិនមែនសំដៅទៅលើភាពស្រស់ស្អាតនៃរាងកាយនោះទេ ប៉ុន្តែជាតម្លៃបង្ហាញពីគុណភាពបញ្ជាក់ន័យឲ្យគុណភាពនៃវត្ថុ ឥរិយាបថ អាកប្បកិរិយា របស់មនុស្ស។ តម្លៃនេះគឺសំដៅទៅលើគុណភាពផ្នែកខាងក្នុងរបស់បុគ្គល។
៧.សីលតម្លៃ៖ មានន័យថា ជាតម្លៃទទួលបានពីការស្គាល់ និង ប្រតិបត្តិអំពើល្អ បុណ្យ កុសល
៨. តម្លៃសាសនា៖ មានន័យថា ជាតម្លៃនៃចិត្ដស្នេហាមោះមុតទៅលើស្មារតីនៃគោលគំនិត ទស្សនៈទ្រឹស្តីអប់រំទូន្មានត្រឹមត្រូវ។
តម្លៃទាំងប្រាំបីនេះ គឺបុគ្គលគ្រប់រូបគួរណាស់ត្រូវសិក្សាស្វែងយល់ពីលក្ខណៈសម្បត្តិរបស់ខ្លួនឯងថា មានគ្រប់គ្រាន់ហើយឬនៅ? ហើយត្រូវសិក្សាពីខ្លួនវិញថា តើខ្លួនឯងមានតម្លៃមួយណា ជាប់ខ្លួនប្រចាំថ្ងៃ ហើយនៅខ្វះតម្លៃមួយណា? ប៉ុន្តែក្នុងចំណោមតម្លៃទាំងប្រាំបីនេះ បុគ្គលត្រូវដឹងថាតម្លៃផ្នែកបញ្ញា តម្លៃសោភ័ណវិជ្ជា សីលតម្លៃ និងតម្លៃសាសនា គឺជាតម្លៃបញ្ជាក់ពីកម្រិតខ្ពង់ខ្ពស់របស់មនុស្ស៕
ដកស្រង់ពី៖ (ទ្រឹស្ដីសីលធម៌, សាស្ត្រាចារ្យ ញឹម បាក់ងន) មេរៀនសម្រាប់និស្សិតទស្សនវិជ្ជា
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ស្មើរនេះ», «ថ្មើរនេះ» និង«ថ្មារនេះ» មួយណាត្រូវ?
ភ្នំពេញ 20 ម៉ោង
